Kolossale bakstenen kerk, schatkamer van de neogotiek. Gebouwd in 1878-1883 naar ontwerp van architect Modeste de Noyette. De westertoren is bijna 100m hoog. Interieur: kruiskerk met drie beuken en zijkapellen. Neogotisch meubilair en stoffering. Muurschilderingen door Louis Bressers. Schilderijen in het koor door Honoré Verwilgen. Beeldengroepen en reliëfs van o.a. Matthias Zens. Hoofdaltaar en zijaltaren door C. Lippens. Preekstoel, communiebank, biechtstoelen en orgelkast van Karel Smitz, de pionier van de Eeklose meubelindustrie. Glasramen van de belangrijke neogotische ateliers Coucke, Casier, Dobbelaere (hoogkoor) en Ladon (glasraam van de Apocalyps in de zuidelijke transeptarm).
De kerk werd in december 1746 verrijkt met een orgel dat gebouwd werd door Joseph Delhaeye, orgelmaker te Gent. Het instrument werd gebouwd in een orgelmeubel van de hand van Maximiliaen Alleijn. In juli 1856 werd een akkoord gesloten met orgelmaker Lovaert uit Gent tot het bouwen van een nieuw instrument met meer romantische strekking, in een meubel gemaakt door een zekere Arendonck uit Borgerhout. In oktober 1904 tenslotte werd aan Pierre Schyven et Fils uit Brussel de opdracht gegeven het orgel te herstellen en te verbouwen. Schyven heeft hiervoor gedeeltelijk het pijpwerk van Lovaert behouden en herbruikt en aangevuld met pijpwerk van eigen makelij.
Hieronder vinden jullie wat informatie over onze kerk. Veel lees plezier toegewenst!
Groeten, Cedric Grijp
Geschiedenis
Al in de 9e eeuw werd er melding gemaakt over een bedehuis te Eclo, maar we horen pas van een echte parochiekerk wanneer Eeklo zijn stadskeur kreeg in 1240. Het oudst bestaande document in verband met de Kerk is een brief uit 1379 van de toenmalige Graaf van Vlaanderen, Lodewijk van Male, aan zijn leenheer, de Franse koning. Hij schrijft over een zeer schone kerk met hoge toren. In het stadsarchief vinden we voor het eerste gegevens over de parochiekerk in de 15e eeuw.
In de 1501 werden enkele herstellingen gedaan aan de kerk en werd een nieuwe klok aangebracht. Negentien jaar later werd een beuk bijgebouwd. Toen er in 1549 een hevige bliksem was ingeslagen in de toren, tuimelden de klokken naar beneden en woedde er een brand in de torennaald. Onder de regering van Filips II werd Eeklo in 1559 van het bisdom Doornik overgebracht naar het bisdom Brugge. In 1566 waaide de beeldenstorm van Antwerpen over naar deze streken. Enkele vooraanstaande personen hadden reeds de beelden en de kerkjuwelen verstopt. Bij gebrek aan beelden sloegen de beeldenstormers de altaren en een aantal graftomben stuk. Enkele jaren nadien leefden de hervormers en de katholieken vrij rustig naast elkaar en werden de juwelen teruggebracht. Totdat in 1578 de calvinisten beweerden dat de katholieken bevoordeeld waren. Ze eisten o.a. dat ook zij hun godsdienstoefening in de kerk mochten houden. De Eeklose overheid en de vier leden van Vlaanderen: Gent, Brugge, Ieper en het Brugse vrije, verboden dit. De hervormers besloten daarom met geweld te nemen wat ze niet kregen. Ze drongen de kerk binnen en vernielden alles. Ze maakten zich meester van de kerkjuwelen en sierraden en verkochten ze openbaar. Ongeveer 15 jaar bleef het eens zo bloeiende stadje in puinen achter totdat de eerste nieuwe bewoners, Spaanse soldaten, de ruïne van de parochiekerk als fort inrichtten. Er werd onder anderen buskruit gestapeld. Op een zeker dag brak er echter brand uit en waren er een aantal ontploffingen.
In de 17e eeuw begon men met de wederopbouw van de Kerk. Maar pas opgebouwd, werd hij alweer beschadigd door invallende Hollandse troepen van prins Frederik Hendrik. In de rustige jaren daarna werd de kerk opnieuw opgebouwd. In 1642 werd een parochiehuis voor de priester aan de kerk verbonden. Opnieuw werd de kerk bezet door de Hollanders en deed ze een tijdje dienst als paardenstal. Aan het einde van de Tachtigjarige Oorlog verkeerde de kerk dan ook in een gehavende toestand. In 1650 kwam er een nieuwe pastoor en werd de kerk opnieuw opgericht.
In 1859 werd een nieuw orgel geplaatst en bleek dat de middenbeuk te laag was. Bij deze werkzaamheden kwam de bouwvalligheid van de kerk opnieuw aan het licht. Vier jaar later kwam de voorzitter van het kerkbestuur, Karel Stroo, met een plan dat was opgesteld door bouwmeester Bruggeman van Gent. Hij stelde voor om de hele kerk te vergroten. Tijdens de afbraak werd een noodkerk opgericht. De eerste fundamenten werden gelegd op 1 oktober 1878 en op 22 september 1883 werd de kerk in gebruik genomen en voorlopig gewijd. Vijf jaar later werd hij geconsacreerd door de bisschop van Gent.
Architectuur van de huidige kerk
De kerk behoort tot de neostijl die de gotiek als inspiratiebron had, de neogotiek.
De plattegrond
De plattegrond heeft de vorm van een Latijns kruis met de top naar het oosten gericht. Hij omvat drie beuken en een dwarsbeuk. Aan de westkant wordt de hoofdbeuk afgesloten door een toren van 99m, één van de hoogste in het Vlaamse land. Aan de oostkant is er een hoofdkoor en twee zijkoren.
Het hoogkoor
Het hoogkoor en de beide zijkoren zijn afgesloten door een lange, houten communiebank. De communiebank is verdeeld in twaalf vakken,gescheiden door twaalf kleinere panelen. Op deze panelen staan de 12 apostelen. Op de panelen van de grote vakken staan taferelen uit het Oude Testament. Rondom het koor zijn afbeeldingen van veertig heiligen. Er zijn negen gebrandschilderde ramen in het hoogkoor. Alle negen werden aan de kerk geschonken door priesters of vermogende parochianen.
Het nieuwe altaar
Het huidige hoofdaltaar werd in 1968 volgens de nieuwe liturgische voorgeschriften uitgewerkt. Het staat op de kruising van de middenbeuk en de dwarsbeuk. Vlak boven het altaar hangt het triomfkruis. Dit is een groot kruis met een gebeiteld Christusbeeld. Op de hoeken draagt het de zinnebeelden van de vier evangelisten en op de achterzijde staan de namen van vijf kerkvaders.
Het orgel
De oude Eeklose parochiekerk bezat reeds in het midden van de 15e eeuw een orgel. Het huidige monumentale orgel is voorzien van een volledig mechanische tractuur en bevat 34 reële registers en talrijke hulpregisters.
De klokken
De nieuwe klokken werden op 30 augustus 1947 aangebracht. De grootste klok geeft de toon do weer, de tweede de toon mi-mol, de derde de toon fa en de laatste de toon sol.
