Deze blog is de laatste, het doel
is bereikt! De enquête is klaar. Ik had
al ondervonden dat het veel opzoekingswerk vraagt om voldoende voorbereid te
zijn voor het opstellen van goede vragen. Het is van belang dat je goed weet
waarover het gaat en diep genoeg ingegaan bent op de materie. Er is dus nog
heel wat denkwerk aan voorafgegaan!
Er zijn in totaal tien vragen en
ik heb geen tijdslimiet gesteld op het beantwoorden ervan. Ik heb geopteerd
voor open vragen. Die vragen zijn zo opgesteld dat de geënquêteerde persoon wel
wat denkwerk zal hebben. Dat zal uiteraard tot gevolg hebben dat het invullen
van deze enquête misschien wel iets meer dan tien minuten zal duren. Het
onderwerp is dan ook zwaar Met deze enquête wil ik graag een eerlijke en oprechte
mening van leerkrachten geschiedenis over het les geven in een multiculturele
school en een multiculturele omgeving, met name Brussel. Deze enquête is erop
gericht de leerkrachten de kans te geven om, indien ze dat willen en daartoe de
nood voelen, onverbloemd de waarheid te
vertellen. Daarom is de enquête ook anoniem. De lay-out ziet er misschien
eenvoudig uit, maar dat is niet het belangrijkste volgens mij. De vraag zelf
primeert. Ik heb bij opstellen van de vragen ondervonden dat er heel wat tijd
kruipt in het goed formuleren van een gerichte vraag.
Voor het maken van de enquête heb
ik er ten slotte voor gekozen te werken met www.enquetesmaken.be en niet met Survey
Monkey (zoals ik in mijn vorige blog had aangekondigd). Het is een erg handige
site en bovendien Nederlandstalig!
Ik ben wel tevreden met het
eindresultaat van deze enquête. Het was een nieuwe en niet evidente ervaring. Ik
denk dat deze enquête dan ook kan worden gebruikt om een beter zicht te krijgen
op de situatie van leerkrachten in Brussel en meer bepaald de leerkrachten geschiedenis.
Op voorwaarde uiteraard dat ze behoorlijk wordt ingevuld!
Zoals gezegd in
mijn vorige blog ben ik ditmaal concreet opzoek gegaan naar meer informatie
over de situatie van de leraar in multiculturele scholen. Ik ben gaan zoeken
naar artikelen daarover in de media meer bepaald in kranten en tijdschriften.
Ik heb daaruit veel geleerd onder andere dat het niet evident is om in zulke
scholen les te geven ongeacht welk vak men geeft. De meest delicate problemen
stellen zich nochtans bij de leerkrachten zedenleer en geschiedenis. Uit het
rapport over het personeelsverloop in Brusselse scholen (http://www.ond.vlaanderen.be/beleid/personeel/files/Brussel_Rapport_2012.pdf) heb ik opgemaakt dat er een groot
verloop is van de leerkrachten. Ik heb daaruit afgeleid dat er zich daarachter
een heleboel concrete problemen verschuilen waarvoor die leerkrachten zich
gesteld zien. Daarnaar ben ik op zoek gegaan in de media.
Uit wat ik heb gelezen blijkt dat de meningen in verband met de
multicultureel Brussel en de schoolgaande jongeren zeer uiteenlopend zijn. Waar
de ene geen haar in de boter ziet is dat voor de andere net een groot
probleem. De kijk van een ouder met kinderen op een school waar twee van de
zeventien leerlingen autochtoon zijn, is helemaal anders dan die van een
professor aan de universiteit van Utrecht. Dit geeft wel een interessante kijk
op de zaak. Alle meningen moeten gehoord worden en dan vooral die van de leraar
in kwestie zelf. Een zeer interessante mening vond ik persoonlijk de volgende:
Het is in alle klassen belangrijk een goede
leraar-leerlingrelatie te hebben. Andere algemene uitgangspunten voor goed
lesgeven betreffen onder meer duidelijke instructie afgestemd op de
achtergronden van leerlingen, goede feedback voor leerlingen, heldere regels en
toepassing daarvan en het creëren van een veilige leeromgeving. Verder moet een
leraar de leeractiviteiten van de leerlingen adequaat kunnen organiseren, moet
hij een positieve houding ten opzichte van alle leerlingen hebben en dient hij
inzicht in het eigen handelen en de effecten daarvan te hebben. Het lijkt erop
dat naarmate klassen diverser zijn samengesteld er op al deze aspecten niet
iets principieels anders, maar wel meer van leraren wordt gevraagd.
Voor het opstellen van de enquête heb ik gekozen voor het gratis
alternatief Survey Monkey. Dit is een site waarop al enkele enquêtes staan
die klaar voor gebruik zijn. Ik heb er een gratis account op aangemaakt en moet
nu de juiste vragen opstellen.
Volgende post is voor 4 januari, prettige eindejaarsfeesten!
Zo, het is al een week geleden dat ik iets op de blog heb gepost. Ik ben
dan ook druk bezig geweest met het zoeken naar een uitgangspunt voor mijn
enquête. Hiervoor heb ik mij gericht tot enkele collega studenten, de media en
logischerwijs het internet. Het heeft mij enige tijd gekost om eruit te
geraken. De problematiek van de leerkrachten in Brussel is mij wel bekend,
zowel door de lessen in de hogeschool als door de stages. De stages heb ik
immers gegeven in Jette en Koekelberg. Het is mij echt opgevallen hoeveel
leerlingen van diverse origine daar school lopen. Ik heb me al snel afgevraagd
hoe daarmee moet worden omgegaan. Zou dit voor een leraar geschiedenis
problemen kunnen opleveren? Of zelf meer problemen dan voor andere leraren?
Iedereen weet dat een leerkracht Nederlands zal te maken krijgen met leerlingen
met een taalachterstand. Maar in de geschiedenisles krijg je volgens mij niet
alleen te maken met problemen in zake taalachterstand, maar ook culturele
verschillen komen aan bod.
Is een leraar geschiedenis goed genoeg opgeleid om dergelijke culturele
contrasten op een goede objectieve manier op te vangen?
We krijgen namelijk geen specifieke opleiding om op een groeiende
multiculturele maatschappij in te spelen.
De vragen in mijn enquête zullen dus eerder deze richting uitgaan. Mijn
doel daarin is om te weten te komen of elke leraar geschiedenis zich hierbij
wel goed voelt en zich voldoende goed opgeleid voelt voor die taak. Legt de
leraar geschiedenis andere accenten in zijn les? Zijn de lessen geschiedenis
gericht op diversiteit? Heeft de leraar geschiedenis in dat verband zelf al
problemen ondervonden?
Mijn eerste post op deze blog, Het voelt wat vreemd aan omdat ik zelf
nog nooit een persoonlijke blog heb gehad. Het maken van een blog zorgt wel
denk ik voor een creatievere manier van uitleggen hoe de opdracht verloopt
omdat men gebruik kan maken van verschillende media om de uitleg te
ondersteunen.
Het was al meteen een moeilijke opdracht een keuze te maken uit de drie
verschillende opties. Hier volgt de uitleg voor mijn uiteindelijke keuze.
Optie 2 is het maken van een opdrachttekst i.v.m.
binnenklasdifferentiatie. Dit is een thema dat de laatste maand voor mij veel
aan bod is gekomen. We moesten namelijk tijdens onze stages steeds in ons
achterhoofd houden dat we zoveel mogelijk en waar mogelijk moesten
differentiëren. Ook had mijnheer Dieltjens, docent Leeromgevingen Ontwerpen,
gevraagd om zeker per keuzevak één volledig gedifferentieerde lesvoorbereiding
te maken. Zon lesontwerp was, zoals men zich wel kan indenken, onmogelijk in
praktijk uit te voeren in de klas. Men moest immers als stagiair steeds
rekening houden met de eisen van de mentor zelf die meestal het accent legde op
een hoog lestempo en het behalen van de eindtermen binnen de stagelessen die
waren opgelegd. Met dit thema was ik dus al ietwat vertrouwd, dus heb ik daar
bewust niet voor gekozen.
Optie 3 was het uitwerken van een observatiedocument. Hierbij was ik
bang dat ik mij teveel zou richten naar het observatie document dat we hadden
gekregen bij de aanvang van onze stages. We moesten namelijk ook observeren
voor beide keuzevakken. Dit was iets dat mij minder aansprak, deels omdat ik
het zelf al had moeten doen.
Daarom heb ik uiteindelijk gekozen voor optie 1: Het maken van een
vragenlijst met betrekking tot de praktijkervaring van Brusselse
geschiedenisleerkrachten. Dit leek mij de interessantste opdracht. Ik heb de
afgelopen maand net de kans gehad om op twee verschillende Brusselse scholen
les te geven. Dit ligt dus al dicht bij mijn leefwereld. Ik denk ook dat in het
opstellen van de vragen veel creativiteit kan gelegd worden. Het accent van de enquête
moet liggen bij de grootstedelijke context van Brussel, een zeer interessant
gegeven. Nu moet ik beginnen denken welke richting ik uit wil met mijn vragen,
wat wil ik te weten komen? Wat wil ik ontdekken? De vragen moeten ook zodanig
gesteld worden dat de geënquêteerde zich naarmate de vragen elkaar opvolgen zich
meer op zijn gemak voelt zodat hij gemakkelijker op een persoonlijke vraag zou
kunnen of willen antwoorden..
Nu nog op zoek gaan naar een goede lay-out om al deze vragen in te
kaderen.
