Het Schrieks dialect
 door René Lambrechts © 

Om de dialect woorden goed te kunnen uitspreken heb ik de schrijfwijze enigszins aangepast met enkele fonetische tekens, welke ik in onderstaande lijst tracht te verklaren, liever dan een zuivere fonetische voorstelling te geven van het woord, omdat dit voor de gewone man bijna onleesbaar zou worden. De lettergrepen worden onderling gescheiden door het ' teken. Samengestelde woorden worden niet opgenomen in de lijst tenzij ze erg specifiek zijn, dus geen aa’zer’vaal maar wel aa’zer’moal in deze lijst.

Mocht u nog een specifieke uitdrukking of woord kennen met deze letter a dan mag je die altijd via een reactie of mail laten weten.

å : zoals in het Franse woord: blanc
a : zoals in het woord: pak
aa : zoals in het woord: piano
aai : zoals in het woord: amaai
æ : zoals in het Engelse woord: chat
au : zoals in het woord: oud
èè : zoals in het Franse woord: élève
e : zoals in het woord: de
é : zoals in het woord: mes
éé : zoals in het woord: kees
ei : zoals in het Franse woord: chien
eu : zoals in het Franse woord: fleur
ey : zoals in het Engelse woord: stay
i : zoals in het woord: zit
ie : zoals in het woord: niezen
ieu : zoals in het woord: nieuw
o : zoals in het woord: kot
oa : zoals in het dialect woord: stoan = staan
oe : zoals in het woord: boer
oei : zoals in het woord: koeien
oo : zoals in het woord: radio
ooi : zoals in het woord: hooi
oy : zoals in het woord: hooi maar kort
u : zoals in het woord: nut
ui : zoals in het woord: lui
uu : zoals in het woord: uur
ye : zoals in het Engelse woord: beer

A

- a’bon’dans : naar 9 slagen bij het wiezen
- a’ges’te : achterste
- a’ges’te’ vey : omgekeerd
- a’joa’en : ajuin
- a’lie’jen : alleen
- a’loa’en : aluinsteen
- a’ne’ze’rum : andersom
- a’poat : apart
- a’va’sey’re : voortgaan
- a’ve’koat : advokaat
- a’ve’ron : omgeving
- aa : 1) u of uw zie ook aa’ve 2) oud (voor woorden met een meervoud) ‘aa wave’ zie ook aat 3) deel van begroeting ‘aa de Zjok’ke’
- aa’joen’ge doch’ter : ongehuwde vrouw
- aa’land : eiland
- aa’te : erwten
- aa’ve : 1) oude 2) uw, uwe
- aa’ve’joenk’man : ongehuwde man
- aa’ver : 1)ouder 2) vergrotende trap van oud
- aa’vers : ouders
- aa’ze’re’weg : het spoor of de spoorweg
- aa’zel : ijzel
- aa’zer : ijzer
- aa’zer’moal : grondsoort, soort steenzavel
- aai’ge : eigen
- aai’ke’mél’der : meikever
- aaik : eik of eikenhout
- aa're : 1) eieren 2) are 3) eierkolen waa stau’ke mey aa’re-gezegden :1) wa zalt zaan, aa're of joeng ? = vraag aan iemand om een keuze te maken. 2) lecht do zoe’e’veil aa’re ni on’der = verwen hem niet zo veel
- aas : ijs
- aat : oud (voor woorden met een klinker) ‘aat’aa’zer’
- ach’ter’ge’rokt : achterhaald
- ach’ter’haa’ve : niet terugbezorgen
- ach’ter’ie’jen : 1) achter elkaar 2) weldra
- acht’noen : namiddag ook sacht’noens
- æ’chel : bloedzuiger
- æ’chel’top : draaitol
- æ’re’bol : knikker
- æ’re’moei : armoede
- æk’ser : ekster
- æks’pèèr : veearts
- æks’præs : moedwillig
- æng : eend
- æt’raas : stok om aan erwten te plaatsen, rijshout
- af : veel die’je héé noch’al wa af geblet (af ge’jankt – af ge’zie’e’verd)
- af’blaai’ke : bleken
- af’blot’te : afschilferen van de verf
- af’bol’le : vertrekken
- af’daa’ve : 1) afduwen 2) ophoepelen
- af’dok’ke : betalen
- af’drie’e’ge : 1) afdrogen 2) verslagen bij spel of sport
- af’fèè’re : zaken
- af’fer : in de richting van noo Schriek af’fer
- af’gank : 1) achterplaats in het huis 2) diaree
- af’ge’bes’telt : er goed voorkomen
- af’ge’trok’ke : erg vermagerd
- af’héf’fe : handeling bij het kaartspel waarbij de laatste gever de kaarten deelt in twee.
- af’joo’ge : afjakkeren
- af’pit’se : heimelijk een wind laten ‘wie héé ter hie ie’e’nen af’ge’pitst?’
- af’ros’se : afslaan, een rammeling geven
- af’schaf’fe’le : een grachtkant beschadigen zodat de aarde naar beneden schuift
- af’strein : ontkennen (V.D.=‘af’ge’stréé’je’)
- af’strep’pe : een dier van zijn pels of huid ontdoen bv een haas of een paling
- af’taa’re : al snijdend scheiden bv vlees van de beenderen
- af’tæk’ke : bij aansluiten bv elektriciteit
- af’to’te’re : ergens afvallen
- af’trék’ker : 1) kurkentrekker 2) vloer- of raamwisser
- af’troe’ve : 1) pak rammel geven 2) verslagen bij spel of sport
- af’zæ’be’re : veelvuldig zoenen
- al’koul : alcohol
- al’le’baa : allebei, begroeting van twee mensen
- al’le’bot’te : heel dikwijls
- al’le’goo’e : allemaal
- al’le’me’nak : kalender
- al’le’ze’léé’ve : altijd
- al’ler’haa’le’ge : allerheiligen
- al’vey : alvorens
- am’be’tant : moeilijk doende
- am’ber’jaas : ontkoppelingspedaal
- am’me’zoo’se : amusement
- an’nes : anders
- ap’pel : gezegde : vei nen ap’pel en een sik = voor een appel en een ei
- ar’zaan : azijn
- as : 1) als 2) begaafd iemand ‘gaa zaa nen as’
- as’siet : koolzuurgas

wordt vervolgd

Het Schrieks dialect
 door René Lambrechts © 

  B
- ba’rél’tje : plaatsnaam te Schriek : het Bareeltje
- ba’rie’el : bareel
- ba’sæng : 1) waterkuip 2) goan wær’ke noa de ba’sæng : gaan werken naar de dokken
- baa : 1) bij 3) bouw haa werkt in den baa 2) uitdrukkelijke bevestiging of ontkenning aa baa joo - aa baa nie’je
- baa’ne : binden
- baa’re : kinderspel
- baa’spie’je : bijpassen met geld
- baa’te : bijten gezegde : da es nen dey baa’ter : dat is een doordrijver
- baa’tel : beitel
- baal : bijl
- baar : ijzeren ronde staaf
- baar’sjok : bumper
- baas : regenbui
- bæ’be’ke : voorkeurleerling
- bæ’des : schotten die men op een kruiwagen plaatst
- bæ’re’bier : haarkapper
- bæ’re’vits : blootvoets
- bæst : barst
- bæt : plank
- Bal’der : Berlaar
- bal’le : ballen gezegde : ik snap doa gie’en bal’le van = ik snap er niets van
- bal’le’ke : veelvuldig boeren
- ban’ne : 1) banden 2) maandverbanden gemaakt uit textiel
- bank’ke : 1) kaartspel om het geld = gokspel 2) financiële instelling 3) zitmeubelen
- bat’te’klank : al uw spullen = aa’ven hie’e’len bat’te’klank
- bat’te’re : vechten
- bat’te’rie : batterij van een auto
- bat’te’vie : het bont maken die hem’me doo den bat’te’vie gedroa’et
- bau’ke : boterham in kindertaal
- bau’te’re : 1) boteren 2) bepaalde wijze van fietsen als het zadel iets te hoog staat
- bau’ter : boter
- be’dér’re’ve : 1) bedorven 2) rotverwend be’der’re’ve joeng
- be’di’se’le : heimelijk afspreken
- be’die’e’me : seffens
- be’die’ne : berechten
- be’gaan : begijn
- be’géz’ze : slechte waren, materialen
- be’hang’sel : behang
- be’kal : bokaal
- be’kan : bijna
- be’kést : gedaan
- be’lon : 1) ballon 2) bout
- be’lon’ne’ke : gloeilamp
- be’naat : benauwd
- be’ney’je : beneden
- be’rak : woonwagen van zigeuners
- be’rak’vænt : zigeuner
- be’schie’e’lek : duidelijk
- be’sloa’ge : 1) met hoefijzers 2) er warmpjes inzitten die’jen es goe be’sloa’ge 3) er wanordelijk bijliggen da lee doa nog’al be’sloa’ge
- be’ta’fe’le : bepotelen
- be’toa’le: betalen
- be’vey’ze : angstig mey e be’vey’ze gat
- béé’wech : bedevaart oep béé’wech goan
- béés : 1) bes 2) snoepje
- béésj : beige kleur
- bék’ke : beetje
- bél’le’kes : bloem = fuchsia
- bén : voorste deel van de koeienstal
- béng’ke’rein : op een ijsbaan glijden
- bér’ger : burger den bér’ger = de burgemeester
- bér’re : treem van kruiwagen of kar gezegde : haa és au’ver de bér’re ge’sproen’ge = hij is te ver gegaan
- bér’re’græcht : water rond grote hoeven
- bér’re’pit : bornput
- bés : zonder kousen bés in zen schoe’ne
- bés’de’gat : zonder kousen of naakt
- bés’tel : borstel
- bes’tjæt : bezorgd
- bést : borst
- bét : 1) deel van de stal waarop de koeien staan 2) bed
- beus : beurs gezegde : das tey’gen aa beus ge’schey’te = daar ga je naast vissen
- beus’ze : doe maar voort géf moa beus’ze
- bey’le’kes : prentjes
- bey’teg : bijtend zoals in bey’teg kaat
- bey’voat : bedevaart
- bie’en : been
- bie’en’haa’ver : beenhouwer
- bie’er : mannelijk varken
- bie’et : biet zegswijze : haa es noa den bie’et : hij was als seizoenarbeider werken in Vlaams-Brabant, meestal op de suikerbietvelden.
- bie’est : beest, dier
- bie’ke’noy’ke : beukenootje
- bie’ze’ke : boordje
- bie’ze’pjæt : paardehorzel (ook voor libellen gebruikt)
- biek : beuk of beukenhout
- bil’le’klet’ser : klucht
- bil’le’man : kalf met een grote vleesproductie
- bin’ne’dey : binnen door
- bis : 1) autobus 2) kruik en melk’bis 3) busje e biske kou’la
- Bis’skot : Booischot
- bit’te’re : gebrande cichorei voor de koffie
- bit’ter’pey : cichoreiwortel
- bits’koem’mer : is men als men een kemel schiet, lomperik
- Bjei’zel : Beerzel
- bla’gey’re : opscheppen
- blaa’kes : lobelia’s
- blaa’sel : blauwsel voor een extra witte was
- blaa’ve’réé’gen : blauwe regen (bloem)
- blaaik : grasveld onder de wasdraad waarop men het linnen te bleken legde gezegde : haa zit oep maa’nen blaaik = hij moeit zich met mijn zaken
- blaan : blaar of balein
- blaat : blauw
- blaf’fe’tuur : slagvenster
- blak : blank, onder water die plék stoa blak
- blat : tong gezegde 1) gaa hét a lank blat = gij kunt niet zwijgen = verklappen 2) die’je héé a voal blat = kwaadspreken
- bléé’te : wenen ha blét, ha hee geblét
- blék’ke : het omkeren van een kaart in het kaartspel blék’ke tien = ruiten tien in het kaartspel
- bleu’ke : beginneling
- blie’ek’schaa’ter : een mager en bleek ventje
- blink : schoensmeer
- blink’doe’es : 1) schoensmeerdoos om met te hinkelen 2) een opgetut meisje (omwille van de schmink)
- bloa’ze : 1) blazen 2) pochen, stoeffen
- bloas’koak : pocher, stoeffer
- bloe’me’kéé : ruiker bloemen
- bloei’je : bloeden
- blok’ke : 1) klompen 2) studeren
- blos’kes : blaasjes gezegde gaa mokt maa gie’en blos’kes waas = ik geloof u niet
- blot : 1) kaal 2) blut
- boa’e : baden die zwe’rez’ze moe’te boa’e
- boa’e’ge : buigen
- boa’es : buis
- boa’ke’le : een kind verzorgen
- boan : baan gezegde ik kan mey hém au’ver de boan = wij komen overeen
- boat : baard
- bod’ding : pudding
- boe’em : 1) boom 2) bodem ik zin den boe’em
- boe’en : boon
- boe’et : boot
- boe’mers’kon’ten : een onbekende en onderontwikkelde plaats van waar iemand afkomstig is
- boe’re’gat : streek waar de tijd is blijven stilstaan
- boe’re’haa : kleine wervelwindjes op zonnige dagen die zand en hooi omhoog zuigen.
- boe’re’kloe’et : lomperik
- boe’zjie : ontstekingskaars bij motoren
- boef : eten gezegde oep de wil’den boef = willekeurig
- boef’fer : beroepsvrijwilligers
- boei’kaar : speelkar voor twee personen
- boek : 1) boek 2) geitebok
- boek’se’ring : bakharing
- boeng’kers : een soort van grote vleestomaten
- boo’mes : 1 oktober, bamis
- booi’ek : buik
- bos’se’man : sporter zonder prijs vb een visser die niets heeft gevangen is bos’se’man
- bot’te : laarzen
- bots : plots
- braa’ve’raa : brouwerij
- bræk : mier gezegde : dat és doa nen bræk’ke’nest = dat is daar een rommeltje!
- bral’le : brullen
- brém’bey’ze : braambessen
- bri’két : in blokken geperste brandstof van bruinkool
- briers : gebroeders, broers
- brig : brug
- brisk : bruusk
- brit’te: brutale
- broa’e : 1) kuit van het been 2) braden
- broa’en : bruin
- broek : bij een koe : het aangekoekte mest op de billen
- broek’schaa’ter : bangerik
- broek’zak : driehoekige koek met een stuk appel erin en gebakken van de deegrestanten.
- brok’ke : stukjes brood mé’lek mey brok’ke
- bron’zje’lét : armband
- bros : 1) voetbaluitslag 0-0 2) korte haarsnit welke met zeep werd recht gezet e bros’ke

  C

- chi’che’le : giechelen
- chi’chel’trien : meisje dat veel giechelt
wordt vervolgd

Het Schrieks dialect
 door René Lambrechts © 

 - D - 

- da : dat
- daa : 1) duw, por 2) dauw ’t héé ge’daat
- daa’ve : duwen
- dab’be : krabben haa dabt in zen hoar æx’pé’zes bloa’et dab’be
- dæ’ge’re : door het slijk gaan
- dæ’teg : dertig
- dæk : dak gezegde das nen dæk’schaa’ter = postduif welke steeds naast de prijzen valt
- dærm : darm
- dæs’sel : dissel
- dæs’tag : dinsdag
- dals : betonnen vloerstenen
- dam : 1) dame in het kaartspel 2) dam, dijk 3) dubbel schijfje in het damspel
- dans : dans gezegde ne be’dér’ven dans = verwend kind
- dau : achterlijk iemand
- dau’re : doorn
- décht : deugd
- déém : uierspeen
- dél’le’per : dorpel
- der’rie’en : dooreen
- dés’mey’le : dorsmolen
- dés’se : dorsen
- dést : dorst
- déts : Duitser
- dey : 1) deur 2) door
- dey’doen : 1) door de roerzeef draaien 2) nieuwjaarsnacht vieren
- dey’ge’niet : deugniet
- dey’joa’ger : iemand die veel eet maar toch mager blijft
- dey’trap’pe : onnozele praat vertellen
- deyn : den of dennenhout
- dib’be : dubben
- die’eg : deeg
- die’el : deel
- die’pe’rik : diepte gezegde: die’je goa den die’pe’rik in die gaat er onderdoor
- die’ve’le : opspelen, uitvaren
- die’vel : 1) duivel 2) hardwerkende persoon 3) soda voor de afwas 4) klein rond kacheltje een die’vel’tje 5) bier
- die’zent : duizend
- dier : duur
- dig’ge’le : dat ligt in duigen da léé in dig’ge’le
- dik’kes : dikwijls
- ding’e ; klederen gezegde : ding’en oan ding’en oa’et = wat gaat de tijd snel
- djæm’me’le : ter plaatse trappelen
- djæm’me’leer : onrustig persoon
- djéts’kop : doodskop
- djuu : vooruit !, ook gebruikt bij het paardrijden de’djuu = klein vloekje
- doa : daar
- doa’e’ver : doffer, mannetjes duif
- doa’ef : duif
- doa’em : duim; maar een klein dem’me’ke
- doa’ze’rik : daas, steekvlieg
- dob’bel : dubbel
- dod’de’le: stotteren
- doe’e’pe : dopen
- doe’ef : doof, dof
- doe’es : doos
- doe’et : dood
- doef : muf, laf weer
- doef’fes : kapot zitten, op ik zit doef’fes
- doem’pe’léér : sukkelaar, behoeftige
- doemp : damp
- doeng’ker : donker
- doesj : stortbad
- dok’taur : geneesheer gezegde: haa dok’taurt al’lank = hij heeft de hulp van de geneesheer al lang nodig
- dol : vleesvlieg
- dop’pe : stempelen
- draa : drie
- draa’pik’kel : stoeltje met drie poten
- dræs’se : spatten zegswijze : haa héé den dræs = hij heeft diaree
- drak’sel : vocht van ogen die tranen
- dréf : grondsoort, soort drijfzand
- drie’ech : droog
- drie’em : droom
- drip’pel : 1) druppel 2) borrel, klein glaasje likeur of jenever
- droa’e 1) draaien 2) bocht in den droa’e
- droa’e’ve : druiven
- dwæs : dwars nen dwæ’se = iemand die altijd moeilijk doet, tegendraads

- E -

- éé’pis’tel : een zeer lange brief
- éé’ve’ræks : averechts
- éé’ze : het voeden bij vogels
- éés : aas
- éf’kes : eventjes
- él’le’goet : flanel, katoen, … dat verkocht werd per el, later per meter, maar de naam bleef.
- ér’re’gel : orgel
- érk : gierigaard
- és : 1) is 2) es, essenhout
- ét’ter : 1) etter 2) moeilijk mens gaa zaa nen ét’ter
wordt vervolgd

Het Schrieks dialect
 door René Lambrechts © 

 - F -

- faan : fijn gezegde gaa zaa ne faa’ne = jij bent een slimme
- faar : groot licht
- faat : 1) feit das e faat 2) fijt haa héé het faat
- færm : mooi - "e færm mok’ke" = een mooi meisje
- fak’tèèr : postbode
- fan’ton’te : gie’jen fan’ton’te = gie’jen pril’le = geen spelletjes
- fars : gezegde : ik haa doo en fars vey se = ik had daar wat voor, zeg!
- fas : kraakbeen (zoals in geperste kop)
- fas’se : bakkebaarden
- fe’joans’kes : faience stenen
- fèè’bel : zachte kleur
- fer’két : vork als eetgerei
- fer’naas : fornuis
- feu’ter : vilt
- fey’ber’woa’re : februari
- fi’dey’ke : koininginnehapje
- fie’jest : feest
- fik’fak’ke : ravotten, speels vechten
- fiks : rechtop (staan of zitten)
- fis : bunzing
- flæt’se’boa’es : kinderspeeltuig dat gemaakt werd uit een vlierstok of een fietstrapper
- flæts : flets
- flaus’veng’ke : een opgetut manneke
- flei’res : longontsteking
- fleut’je : klein bierglas van 20 cl, een kermispintje
- fli’saan : reuma
- flie’e’me : flemen
- flik’ke : 1)politiemannen 2) maken, doen wie héé maa da ge’flikt
- flik’ker : in zenne flikker stoan = in zijn blootje staan
- flip’pe : 1) peer 2) doorslaan
- floa’e’te : fluit gezegde : gaa kint noa aa gelt floa’e’te = gij gaat dat geld niet krijgen
- flod’der : gezegde : skie’te mey los’se flod’ders = schieten zonder scherp
- floer : fluweel
- flos : hevige stortbui
- flosj : gordijnkwast
- flots’broek : soort kniebroek
- foe’fe’le : bedriegen, vals spelen
- foef : 1) mislukking tés en foef 2) vagina  gezegde : ge moet nie mey foef’kes af’kau’me = geen uitvluchten!
- foem’pe : 1) manier van knikkeren 2) porren, stompen haa zit hie te foem’pe
- foer’re : razend in en foer’re
- foers : vork van een fiets
- fon’taan : fontein
- fors’bal : biceps of armspier
- fos : steenkoolmijn
- fos’keu : schampstoot in het biljarten
- frak : jas gezegde : haa héé a stik in zaa’ne frak = hij is dronken
- frang : frank
- frank : brutaal
- fréé’te : 1) vreten 2) kaarten rapen bij bepaalde kaartspelen
- frein : remmen
- fring’ket : vork als fer’két
- frit : specifiek behangpapier
- froe’ze’le’wis : froe’zel’pa’pier = versieringspapier met veel franjes

-G-

- ga’leg : 1) galg 2) houten constructie die men op de kar plaats om hooi of schoven graan te vervoeren
- ga’let : rond ijskoekje vey maa ie’e’ne in en ga’let
- ga’raasj : garage
- ga’rie’jel : gareel
- gaa : 1) gij 2) gauw
- gaa’ve : gouden ne gaa’ven tant
- gaa’zen’taar : zwarte teerverfstof voor onder aan de muren in de stallen
- gaas : gas
- gaas’kau’le : cokes
- gaat : 1) geit 2) goud 3) ook gebruikt om een domme vrouw te typeren
- gæl’le : julie
- gær’re’noat : garnaal
- gæs : gras
- gæs’dooy’kel : hondendrol in het gras
- gæst : gerst
- gal’jaar : kerel ga zaa ne gal’jaar se
- gangk : 1) manier van gaan 2) gang in het huis
- gar’de : veldwachter
- gat : gat, opening meervoud : goa’te gezegde: 1) haa wént in a ver’lau’re gat = hij woont ver achterin 2) haa es in ze gat ge’bey’te = hij is slecht gezind 3) haa es nie oep se gat ge'djépt = hij is zeker niet achterlijk
- gat’boe’re’ke : kleine boer met weinig land en beesten
- gat’læk’ker : flemer
- gaut : goot
- ge’baa : gebouw
- ge’bak’ke : gezegde : tes ge’bak’ke = ’t is in orde
- ge’bie’re : buren
- ge’die’est : stilhouden aa ge’die’est haa’ve
- ge’djépt : gedoopt, wordt ook gezegd van iemand die is nat geworden door een bui
- ge’don :fietsstuur
- ge’hof’fe : geheven
- ge’kæt’telt : gekarteld als de rand van vele munten
- ge’kapt = gehakt
- ge’laaik : gelijk, effen
- ge’læt’teg : glad
- ge’ley’je : geleden, afgezien
- ge’lie’e’ve : geloven
- ge’lit : gewricht trékt die’je vin’ger es trig int gelit
- ge’loei’eg: gloeiend
- ge’maan : slecht, onbetrouwbaar gemaan stof – ne ge’maa’ne kéé’rel
- ge’mak : toilet
- ge’mét : oppervlaktemaat gebruikt door de boeren van een klein half hectare
- ge’rie’jet : gereed est ey’te noch ni ge’rie’jet
- ge’wænt : teelbed
- ge’wén’te : gewoonte
- ge’win : teelt
- ge’woe’en : gewoon
- ge’zaaik : overdreven gezaag
- géb’be’le : braken
- géé’re : gaarne, graag
- gééf : gaaf, schoon
- géél : gezegde : 1) haa héé het géél = hij lijdt aan een leverkwaal 2) haa stoa doa te géél oe’e’ge = hij staat daar te giezen
- gés : gist
- gét : vuil water, slijk
- gét’te : beenlappen (leger)
- gey’ve : geven : ik geyf, gaa géft, haa héé gegeyve, haa haa gegauve
- geyt : geut, scheut
- gi’és’sel’dop : tol om te gie’e’se’le = aandrijven met een koord
- gie’jen : geen
- gie’jep : geep, soort vis
- gie’jest : geest gezegde : haa héé doa zaa’ne gie’jest ge’loa’te = hij is daar gestorven
- gie’ze : verlangend kijken
- gis’ting : goesting
- goa’pe : gapen
- goa’re : garen
- goan : gaan
- goap’ban’ke : bankjes in de kerk aan de zijkant waarvoor men geen stoelgeld moest betalen
- goar : gaar
- goei’vraa : vroedvrouw
- goei’ze : gonzen
- gooi’e’koe’ep : goedkoop
- gra’di’jaul : gladiool
- gra’woe’el : greppel in laaggelegen bossen, zoals in de Puttebossen
- graa’pe : grijpen
- graa’ve’lek : gruwelijk, verschrikkelijk
- graaf : straf das graaf
- graas : grijs
- graat : bruin-grijs, grauw graat pa’pier
- græk : spul, produkt
- grauf : 1) grof grauf broe’wet = grof brood, bruin brood grau’ven deyn = grove den 2) zwaar das grauf = dat is zwaar ; bv. werk
- grél’leg : verschrikkelijk, grillig
- gréng’el : grendel
- grien : groen
- grik’sel : werktuig om het hooi te keren, rijf
- groa’e’ze’le’mén’te : in scherven
- groas : gruis ne groas’wech
- grok’taat : beroete
- grop : handvol
- gros’kés : grote trommel
wordt vervolgd

Het Schrieks dialect
 door René Lambrechts © 

 - H -

- ha’ne’kes’nest : wanorde
- haa : 1) heide 2) hij 3) Pijpelheide die van de Haa
- haa’bel : kleine ruzie doa was doa zoo’e wa haa’bel mey de Zjok’ke
- haa’leg : heilig gezegde : das oe’ek gie’je’nen haa’le’ge = Hij is ook niet echt te vertrouwen
- haa’roak : akkerhaak welke aan de ploeg werd gehaakt om de ploegsnede te egaliseren den haa’roak haa’ve
- haa’ve : houden ik haaf én gaa hot
- haai’ge : hijgen
- haai’kes : heideplantjes
- haak : had ik haak da ge’wey’te
- haas : handvat van emmers en grote ketels
- haat : hout gezegde: 1) das nen haa’te = hij is houterig, stijf 2) khém nen haa’te kop = ik heb een kater
- hæns : handspel (voetbal)
- hæs’se’ne : hersenen kop mey hæs’se’saas
- Hæs’selt : Herselt
- hæs’te : roosteren ne ge’hæs’ten bau’ter’ham
- hæt : hart : hard gezegde : das nen hæt’te = die weent niet snel
- hæt’te’ne : harten = kaartsoort ook hæt’ten hoas
- hak : hark
- hal : overdekte speelplaats on’der de hal spey’le
- Hal’der : Hallaar
- hal’le’ve’goa’re : gek, zot
- hal’le’ver : half (uur) hal’le’ver twie’e = half twee, hal'le'ver wéé'ge = halfweg
- hal’lef : half gezegde : 1) hal’lef’én’hal’lef = onvolledig 2) hal’lef’se’gat = onvoldoende 3) hal’lef’jost = 15 augustus 4) maa’nen hal’le’ven traa’boek = echtgenoot (e) 5) zen klak stoa oep hal’le’ver’zey’ve = zijn pet staat scheef, meestal een teken van dronkenschap 6) ik zæn moa nen hal’le’ve = zich slapjes voelen na ziekte
- hal’lef’acht’noen : 16 uur
- hal’lef’bak : middenvelder (voetbal)
- hal’lef’moan : borstel om tussen de plafondbalken te kuisen
- han’ne : handen gezegde : haa kan zen han’ne nie thoa’es haa’ve = een handtastelijk mannetje
- han’te’klaa : kluns
- han’ten’tas’ter : iemand met losse handjes
- hang’er’ke : juweeltje aan een kettinkje
- hant’hééf : handvat
- hau’re : hoorn en koei mey hau’res; en hau’re’ke = ijskoekje
- hau’ren’dul : gek ik wér doa hau’ren’dul van = ik wordt daar gek van
- hau’ræt’teg : opgewonden aa’ven hont és hau’ræt’teg séch
- hau’ze : aflopen die’jen haust wat’af zel’le = rond’hau’zer
- haus : gezegde : tés en haus = ’t gaat niet door
- hauw : 1)stop !, 2) hak = soort spade
- hé : wat zegt u?
- hé’ze’le : onrustig gedrag
- hécht : oud paard
- hèèr : 1) om het paard links te sturen 2) houding
- hélp : kruiwagenriem
- hém : hemd
- hém’me : hebben ik hém gaa hét haa héé
- hen’ne : heen hen’ne én trich
- hés’ke : toilet, komt van huizeke , het toilet stond vroeger los van het huis.
- hés’teg : haastig
- hey’ning : honig
- hey’veg : heftig
- hie : hier
- hier : huur
- hie’e’ke : jeuken jékt da? hie’e’ke da ta doe !
- hie’e’le’gans : helemaal
- hie’e’ze : dræs’sen = mey woa’ter hie’e’ze
- hie’el : heel
- hie’er : heer
- hie’néf’fe : hiernaast
- hik’ke : gehurkt ha zit oep zen hik’ke
- hil’le : steenkolen
- hil’le’bis : kolenemmer
- hin : hen gezegde : wa moe’te hém’me ? das ge'laaik ! das en hin’ne’gat !
- his’te : hoesten
- hit : 1) hut 2) om het paard rechts te sturen gezegde : van hit noa hèèr = van hier naar daar
- hit’se’le : hutselen, opschudden
- hoa’ef’kaar : huifkar
- hoa’es : huis
- hoa’es’haa’ve : gezin haa es mey zen hoa’es’haa’ve oep kon’zjey
- hoa’es’haat’skool : huishoudschool
- hoa’es’plot : persoon die bijna nooit uitgaat
- hoa’ge’mis’ke : heggemus
- hoa’gel : hagel
- hoa’le : halen ik hoal gaa hélt haa héé ge’hélt
- hoa’mer : hamer hoa’mer skéér of més = kinderspel
- hoa’ne’kroa’we : sport met kraaiende hanen
- hoa’ne’poe’e’te : lelijk geschrift
- hoa’re : 1) haren 2) een zeis scherpen met een hamer
- hoa’ver : haver
- hoa’ze’poe’per : man die snel klaarkomt
- hoa’ze’slo’pe’ke : korte siësta
- hoa’zel’noy’ke : hazelnootje
- hoach : haag gezegde : hoach’skaul haa’ve = spijbelen
- hoach’weyf : ongehuwde moeder
- hoaf’koe’ep’dag : verkoop van bezittingen
- hoak : haak gezegde : da hangt mey hoa’ken en oe’e’gen oan’ie’en = is maar in elkaar geflanst
- hoar : haar gezegde : hoar doen = vals spelen (in de omgang = coifferen)
- hoar’kroa’e : haarspit, ijzeren pin met klein aambeeldje in een houten blok
- hoar’zak : valsspeler
- hoas : 1) haas khém nen hoas ge’strépt : 2) aas in het kaartspel kloa’ve’ren hoas
- hob’bel’de’sob’bel : wanordelijk da bét és hob’bel’de’sob’bel oep’ge’mokt
- hoe’chel : schaamhaar ze lépt mey héé’ren hoe’chel bloe’et
- hoe’e : hooi of hooien
- hoe’e’mes : hoogmis
- hoe’e’ve’jær’reg : hovaardig, ijdel
- hoe’eg : hoog
- hoe’eg’zoal : doksaal
- hoe’mel : hommel "en hoe’mel mey e vos’se’gat "
- hoe’ter’de’koe’ter : hals over kop
- hoecht : heester, struik
- hoep : zangvogel
- hok’ke’naut : okkernoot
- hoks : haaks, loodrecht
- hoks’kes : 1) nietjes doet die hoks’kes in de voa’el’bak 2) leestekens
- hol’der’de’bol’der : hals over kop
- hon’ne’stiel : triestig beroep
- hos’klos : slecht, wanordelijk gemaakt das hos’klos in’ie’jen ge’smey’te
- hot : rug, schouder haa pakt die’je zak oep zen hot

- I -

- i’vaur : ivoor
- ie’je’ke’nis’se : lies
- ie’je’mer : emmer
- ie’ve’rans : ergens
- ie’ver : ijver
- iet : iets
- im’pær’mé’a’bel : regenjas
- in’doe’fe’le : induffelen
- in’hém’me : inhebben, lang duren da héé no’gal wat in = dat duurt nogal
- in’ie’en’flan'se : knoeierig samenstellen
- in’jons : ineens, plots
- in’key’ve : inkorven (duivenspel)
- in’læs’te : inlijsten
- in’ney’me : innemen gezegde : haa és goe van in’ney’me = hij leert snel
- in’pas’sant : te gelijker tijd
- in’pik’ke : uitrusten, van het nodige voorzien haa és goe in’ge’pikt = hij is goed uitgerust
- in’poem’pe : aan zijn verstand brengen ik hém het er moe’te in’poem’pe
- in’sloa’ge : 1) indraaien oan den bak’ker in’sloa’ge 2) in elkaar zakken maa’ne bis’kwi és in’ge’sloa’ge
- in’sméé’re : 1) insmeren 2) pak rammel geven ze hém’me ten es goe in’ge’sméérd
- in’stét’te : instorten
- in’stop’pe : met draad en stopnaald een gat dichten ons moe héé maan kaa’se in’ge’stopt
- in’tæts : op tijd
- in’voa’ze : invasie, indraaien
- in’zie’e’pe : inzepen van een baard

wordt vervolgd

Het Schrieks dialect
 door René Lambrechts © 

 - J -

- jak’beys : aardbei
- jam’men’kloe’e’te : een strekenventje, stoefer gaa zaa nen æch’te jam’men’kloe’e’te
- jan’ne’woa’re : januari
- jau’ke’re : een bepaald kaartspel
- jau’ker : joker ne jau’ker meych’de au’ve’ral oan’lé’ge
- jéch’te : hoogte oep wél’le’ke jéch’te moet da stoan
- jèèr : grond
- jèèr’dol’le’ke : veldmuis
- jèèr’klot : grondkluit
- jék’sel : jeuk
- jét’je : gezegde : die gey’ve ser’jeys van jet’je : die gaan serieus van bil
- joa : ja gezegde : haa es moa ne joa’knik’ker = hij is maar een gemeenteraadslid
- joa’en : ajuin
- joa’ge : jagen
- joag’zak’ke : hevig hijgen
- joar’ge’taa : jaargetijde
- joar’ling’e : één jaar oude duiven in de duivensport
- joar’mæt : jaarmarkt
- joe’kel : zeer groot da was ne joe’kel van nen bult
- joeng : kinderen gezegde : joeng moe’te hém’me = er is wel altijd iets
- joeng’e : 1) jonge das noch ne joen’ge gast 2) jongen werpen ons kat héé ge’joenkt
- joeng’man : ongehuwde man Sooi, das nen aa’ve joeng’man
- joeng’skes : jonge dieren : on’zen hond héé joeng’skes
- joenk : jong haa és noch joenk gezegde : haa héé oe’ek al e joenk = hij heeft ook al een kind
- joenk’haat : jeugd ge moet de joenk’haat loa’te doen
- jok : bij het kaartspel ‘præs’sen’ is de boer de hoogste kaart
- jol’lek : lelijk
- jon’de’léék : vreselijk uitziend die was jon’de’léék ge’stélt se. Het zach er jen’de’lek oat!
- jon’der : eender, gelijk ik hém veyl jon’der bey’le’kes
- jong’es’zot : meisje dat gek is van jongens
- jot’te : 1) hitte wat en jot’te 2) noemt = heet hoe jot’te gaa?
- ju’fraa : juffrouw, onderwijzeres

-K-

- ka’bar’does’ke : bordeel
- ka’bas : winkeltas, boekentas
- ka’dau : geschenk ik kraaich géé’re ka’dau’kes
- ka’dey : kereltje
- ka’dul’droa’e : = zot’droa’e = als de vijsdraad het niet meer doet
- ka’lan’die’se : cliënteel
- ka’me’lot : brol, slechte waren was da vey ka’me’lot
- ka’paut : 1) motorkap 2) condoom 3) zware winterjas
- ka’rot’ten’trék’ker : plantrekker die vlucht in de ziekte
- ka’toen : gezegde : van ka’toen gey’ve = met veel inzet iets doen
- ka’zak’ken’droa’er : overloper, iemand die met de andere partij samenwerkt
- kaa : kou khém kaa = ik heb het koud tés kaat : het is koud
- kaa’re’kot : loods voor karren
- kaa’se : kousen gezegde: ge voel’tem oep zen kaa’se oan’kau’me = hij heeft iets tekort
- kaa’zer : keizer gezegde : we zél’le die flæs es kaa’zer moake = we gaan die fles uitdrinken
- kaai’kes : 1) bloem duizendschoon 2) keien
- kaar : kar gezegde : haa héé tey’ge maan kaar ge’rey’e = hij heeft mij gekrengt
- kaar’lie’es : uitgereden karrespoor gezegde : haa héé in de kaar’lie’es ge’pist = hij heeft een oogontsteking
- kab’be’le : schiften, stremmen
- kab’bi’ne’kes : kleedkamers bij het voetbalveld Jean van de pin stamp’te de dey van de kab’bi’ne’kes in
- kæ’ze’le : schiften, stremmen
- kæmp : hennep, kemp
- kæn : pit das nen ap’pel’sien mey veyl kæn’ne
- kæs : biggetje
- kæs’kes’pis’ser : misdienaar
- kæt’se : paren bij dieren die’jen doa’e’ver héé’se zjust ge’kætst se gezegde : die zoak és af’ge’kætst = die zaak is afgesprongen, mislukt
- kæt’te’le : gezegde ze zit’te ach’ter maan kæt’te’le = ze jagen mij op
- kaf’fe : koffie
- kaf’fe’bés : 1) linnen koffiebeurs 2) iemand die veel koffie drinkt
- kak : gezegde : mey veyl kak én zwier = met veel pracht en praal
- kak’ka’jau : cacao, chocomelk vey maa ne wær’me kak’ka’jau
- kak’ma’dam : hoovaardige dame
- kak’stoel : speciale hoge stoel voor kleine kinderen om hen bij aan de tafel te plaatsen
- kal : (slit)pen, ijzeren staafje
- kal’key’re : natekenen met ‘kalkpapier’
- kal’lot’te’ke : kapsel als Mireille Mathieu
- kalfs’poe’et : arondskelk (bloem)
- kalk’pa’pier : een matig doorschijnend papier
- kant : 1) houtwal 2) kant
- kap’blok : gezegde : haa léé mey saa’ne kop oep de kap’blok = hij heeft niet lang meer te leven
- kap’pe’ke : een doorschijnend plastiek hoofddeksel tegen de regen
- kar’dan : aandrijfas
- kar’toes : jachtgeweerpatroon haa héé zen lés’te kar’toes ver’schau’te = hij geeft het op
- kas : 1) kas 2) kast gezegde : haa héé doa zen kas oep’ge’frét = hij heeft zich daar verveeld
- kas’saa : kasseisteen
- kas’se’rol : kookpot
- kas’taar : sterke durfal doa moe’te ne kas’taar vey zaan
- kasj’ot : cel in een legerkazerne
- kasj’pau : sierbloempot
- kat’te’ge’spin : gezegde : klaan ge’win és kat’te’ge’spin = kleine winst
- kat’te’kis’se’mes : voorbereiding op de plechtige kommunie noa de kat’te’kis’se’mes goan
- kat’te’pis : gezegde : das gie’e’ne kat’te’pis = dat is iets waardevol
- kau’per : kopermetaal
- kau’re’poa’ter : pater van een bedelorde welke jaarlijks bij de boeren om wat graan of aardappelen kwamen bedelen
- kaur : koord
- ke’min’ne : communie haa héé gis’te’re zen ke’min’ne ge’doan
- ke’reyr : renner
- ke’réz’ze : moed die’je héé noch veyl ke’réz’ze
- ke’tier : kwartier (tijd) a ke’tier vey draa ie’re (vierdedeel van een beest) ze droe’ge de ke’tier’re doa bin’ne
- kéé’ze’mie’ke : koolmees
- kéép : schoudermantel
- kéér’bés’tel : straatveger
- kéés : kaas
- kéés’kop : Nederlander
- keis : kaars
- kél’le’koa’mer : kelderkamer
- ker’die’el : leisel bij de paarden
- ker’jeys : nieuwsgierig gaa zaa noch’al ker’jeys
- ker’mæl : karamel
- ker’naan : konijn herre gaa noch ker’naa’ne?
- ker’nis : kroonlijst van de dakgoot
- kér’re’boek : kerkboek
- kér’re’mes : kermis gezegde : tés kér’re’mes in dhél : regenen als de zon schijnt
- kér’re’woa’ge : kruiwagen
- kérf : korf
- kés : kers
- kés’se’mes : kerstmis
- kes’tæn : kastanje
- kés’ze’stie’en : kersepit
- kést : korst de kés’te oe’ek oep’ey’te
- két : kort
- két’jes’knip’per : kaartjesknipper
- kéts : koorts die’e klaa’ne héé veyl kéts
- key’mels’vet : kamelenvet tegen de gesprongen handen
- key’re : keuren
- key’te’le : kittelen
- key’te’re : koteren, met een kachelpook = key’ter’hoak
- key’ting : ketting
- keyf : duivenkorf
- keys : 1) keuze 2) verkiezingen
- ki’me’nau’maa’ve : zonder mouwen
- kid’de : kudde
- Kie’e’berg : Keerbergen
- kie’e’re : 1) keer, keren 2) omgooien hoe’e kie’e’re = hooi keren
- kie’ke’frét’ter : Brusselaar
- kie’ke’pél’der : lattenwerk waarop kippen slapen
- kie’ke’vlie’es : kippevel
- kin’ne: kunnen
- kin’ne’kes’kak : doopsuiker
- kip’per : 1) doelman 2) kipwagen
- kir’re : jonge biggen werpen die zoeg héé te’nacht ge’kirt
- kirk’drie’eg : kurkdroog
- kis’se : kussen gezegde : ge kint ze kis’se = ge kint er oan’hang’e = gij kunt het vergeten
- kjép’dag : koopdag
- kjép’man : koopman
- kla’wie’re : ongecontroleerde bewegingen van kleine kinderen die’je klaa’ne léé doa te kla’wie’re in zaan wieg
- klaa’gelt : kleingeld
- klaan : klein
- klæf’fe’re : klauteren
- klæt’ter’mey’le : klappermolen wie kent deze nog?
- klæts : 1) slag 2) een beetje vey maa nog a klæts’ke 3) helemaal ik zæn da klæts ver’gey’te 4) praten haa klætst noch’al wat af zel’le
- klam’per : roofvogel
- klap’hau’re : oude grammofoon
- klaun : clown, wordt ook gezegd van iemand die wat stoms doet
- kléé’reg : woedend
- kléér : klaar
- kley’te’re : knutselen
- klik’ke’én’klak’ke : gezegde : ze hém’men hém mey klik’ke’én’klak’ke boa’e’te ge’smey’te = ze hebben hem onverwijld buitengegooid
- kling’ke : 1) drinken we zél’le der es oep kling’ke 2) kantelen die kroan goa kling’ke
- klink : 1) deurkruk 2) helemaal ik ben da klink ver’gey’te
- klip’per : knuppel
- klis’oe’er : deel van een baksteen
- klis’sen’haat : zoethout
- kloa’e’ze’néér : kluizenaar
- klod’der’vos : een onverzorgd iemand
- kloe’e’te : 1) knoeien 2) bedriegen lét aa nie kloa’e’te 3) teelballen gezegde : haa és gie’e’ne stamp tey’ge zen kloa’e’te weit = hij is niets waard, je kan er niets mee aanvangen
- kloef’kaf’fer : pummel
- knaat : 1) kauwt ik knaa gaa knaat wæl’le knaa’ve 2) niets ik kén doa gie’en knaat van
- knæb’bers : bonensoort in duivenvoer
- knæp : kin
- knæt’ser : 1) drukknoop 2) insekt, kniptor
- kney’kel : kneukel
- kneyt : vittende vrouw
- knie’ep : knoop
- knoa’e’ter : zangvogel
- knoe’sel : 1) enkel 2) stekelbes
- knop’pe : 1) knopen 2) gezegde : tés noa de knop’pe = het is om zeep
- koa’ep : kuip
- koa’ke’nest’je : een zich minder ontwikkelend jong dier (of kind), een achterblijvertje
- koa’mer : kamer gezegde : haa héé’get in zen boa’ve’koa’mer = hij heeft ze niet alle vijf
- koat : kaart
- koe’che’le : hoesten
- koe’e’le : kolen wit’te, roe’e en se’voe’e koe’e’le
- koe’e’pe : kopen ik koe’ep haa kjépt
- koe’e’ze : 1) klagen 2) jammeren
- koe’er ; koor
- koe’ke’ne : ruiten in het kaartspel
- koe’ken’bak : gezegde : tés koe’ken’bak = ’t is in orde
- koe’we : een vlucht vogels en koe’we bos’doa’e’ve
- koef’fe’le : veelvuldig hoesten
- koem : kom, schaal en koem aa’re
- koeng’kel’foe’ze : heimelijk bedisselen
- koerp : bocht
- koks’bie’en : kaaksbeen
- kom’af : afkomst
- kom’es’vey : grote borsten van een vrouw das ie’en mey ne sé’ri’ey’se kom’es’vey
- kom’mis’se : boodschap ik moet noch en poar kom’mis’kes doen on’zen hond moet zen kom’mis’se noch doen
- kom’pas’se : medelijden mey da veng’ke moet’te gie’en kom’pas’se hém’me
- kon’se’teyr : klok om de duivenaankomst te registreren
- kon’sèèr : toneel, concert
- kon’zjéé : verlof
- kont : achterste
- koo : kwaad kéd’der = meer kwaad
- koo’e’kes : restant van het uitgebakken varkensvet dat bij in de pensen werd gedraaid
- kooi : koe
- kor’ner : hoekschop
- kor’sey : korset
- kor’vey : zwaar werk
- kot’se : braken
- koz’ze : ko’zaan : kozijn, neef
- kra’mik’kel : niet stevig, wankel das moa kra’mik’kel in’ie’en ge’stau’ke
- kraa’ge : krijgen ik kraach haa krægt ik hém ge’krey’ge
- kraat : krijt
- krab’be’le : stuntelen wa lig’ge ze doa naa te krab’be’le vey die gaul, krab’bers zænt
- kræ’ze’le : het gevoel in de mond van zand bij het eten die mos’sel kræ’zelt
- kræs’se : krijsen
- krak : ergens heel goed in zijn das ne krak int tie’e’ke’ne, moa oe’ek int pin’te dring’ke
- kram’me : gezegde : on’ze voa és doa oe’et zen kram’me ge’schau’te : mijn vader is daar uitgevlogen
- krap : 1) rijf 2) krap, niet ruim
- kré’mels : kruimels
- kre’wél’leg : hevig haa ging doa noch’al kre’wél’leg te kie’er
- kréé’me’rie : ijssalon
- kréé’te : plagen, pesten, druk maken
- kréém : ijsroom ne groe’e’te kréém mey kréém’frésj = ijs met slagroom
- kréft : 1) kreeft 2) deugniet gaa zaa nen æch’te kréft
- krép’pa’pier : papier waaruit men rozekes maakte
- krey’ve’le : kriebelen
- kri’zan’téém : chrysant (bloem)
- krik’kel : vlug geërgerd das e krik’kel man’ne’ke, en æch’te krik’kel’bés
- krip : voederbak, voorste deel van de stal waar de dieren gevoederd werden gezegde : das nen æch’te krip’baa’ter = vitter,
- kris’ta’le’zey : kristalsuiker kris’ta’le’zey of klok’kes’ soa’e’ker
- kro’che : 1) persen bij een moeilijke stoelgang krocht noch es goe! 2) kreunen bij zwaar tilwerk da was doa kro’che en daa’ve
- kro’két : zegwijze : hal’lau kro’ket = halloo zeg!
- kro’sjét : zangwedstrijd
- kroa’e : 1) kraai 2) kraaien
- kroa’e’naut : kruidnagel
- kroa’ep’pin : zeer klein huisje haa wént in ne kroa’ep’pin
- kroa’es : kruis gezegde : a krés’ke moake = een kruisteken slaan
- kroa’es’jas’se : kaartspel
- krocht : oud vervallen huis haa wén’de doa in en æch’te krocht
- krod’der : sportman die slecht presteert die’e krod’der kon ni vol’le’ge in de koers
- kroei’e : draaien, duwen, trekken, sleuren om iets los of vrij te krijgen
- kroes : 1) drinkbeker 2) eendekroos (klein waterplantje) de béék léé vol kroes
- krok : onkruid in graanvelden
- kros : 1) cross 2) roetaanslag op potten en pannen
- kwaat : kwijt, verloren haa ést kwaat
- kwæ’de’le : 1) ruzie ik wil hie gie’en kwæ’de’le 2) brol, slecht materiaal mey wa vey kwæ’de’le ræd’de gaa?
- kwæt : vulling van de bloedpens
- kwats : gezwel of zwelling na kwetsuur on’der oan zen knæp hing en hie’el kwats
- kwats’ke : minder dan een halve zak (bv aardappelen)
- kwatsj : onzin, zever das kwatsj, das dik’ke zie’e’ver
- kwéék : mond hot aa kwéék es toe
- kwei’ker : keep (vogel)
- kwék’ke : kwartje = 25 centiemen
- kwiet : snul gaa se kwiet
- kwing’kwank : schommel

wordt vervolgd

Het Schrieks dialect
 door René Lambrechts © 

 - L -

- la’ve’lier : laurier
- laa : 1) lei schraa’ve op en laa 2) lag haa laa noch in ze bet 3) lauw maa’ne kaf’fe és laa
- laa’der : leider
- laa’ter’vænt : vogelschrik
- laaf : lichaam
- laai’ke : 1) een lijk afleggen, opbaren 2) smal straatje haa wén’de int laai’ke oan de pas’te’raa
- laaik : lijk
- laaik’bid’der : begrafenisondernemer
- laan : 1) lijn 2) vislijn
- læf’ke : onderhemd
- læk’ske : het likken
- læk’stok : snoep op een stokje
- lækt : gelijkt gaa lækt zjust oep aa voa’der
- læs’ter : lijster
- læst : lijst gezegde : haa stoa oep de læst = hij is kandidaat bij de verkiezingen
- laf : 1) drukkend laf weyr 2) vals das laf van aa
- laf’foot : lafaard
- lak : 1) gelijk haa héé dat oe’ek zjust lak zaa 2) lakverf 3) haarlak
- lam’mey’re : lang blijven praten die héé den hie’e’le vér’noen ge’lam’meyrt
- lam’pe’déér : staanlamp
- lam’pét’te : drinken haa és gis’te’ren oa’vent wey goan lam’pét’te
- lan’gen’oa’sem : kauwgom
- lan’téé’re : lantaren gezegde : en groe’e’te lan’téé’re moa e klaan licht’je = een grote mond maar weinig verstand
- lank : lang ik hém dat al lank ge’zéé
- last : langs ge ræt bést last de Haa
- lau’re’jas : iemand waaraan men zich ergert
- lau’te’re : heen en weer bewegen ge moet e bék’ke mey die’en tant lau’te’re
- lau’ter’dop : onbevrucht ei dat na het broeden overblijft, ook een slecht geworden ei
- le’waat : lawaai gaa mey aa le’waat
- léb’be : doodbrave simpele man die héé ne léb’be van ne vænt
- léé’per : lepel
- lééch’loe’e’per : een band die stilaan lucht verliest
- lék : siroop das goei’e péé’re’lék = perensiroop
- lék’neis : druipneus
- lél’le : lelie
- léng’sel : op lengte gesneden behangpapier
- lés’te’re : luisteren, gehoorzamen klaan man’ne moe’te lés’te’re
- lést : laatst ik hém em lest noch ge’zien haa es de lés’te
- lét : 1) laat 2) schakel van een ketting mey vaaf lét’te kon’ne wæl’le bik’ke’le
- lét’te : gezegde : oep de doa’e’ve lét’te =de duiven opwachten na een vlucht
- lét’ters : gezegde : die’jen héé veyl lét’ters gey’te = die heeft lang gestudeerd
- ley : 1) scharnier 2) lende, zij das ie’en mey a faan ley’ke
- léz’ze : horloge
- licht : longen van geslachte dieren haa gaf de licht oan de kat’te
- lie’e’ne : lenen ik lie’en haa lént haa héé gelént
- lie’e’peg : paardrift bij vrouwelijke dieren die koei stoa lie’e’peg = die koe is tochtig
- lie’e’re : leren
- lie’e’wærk : leeuwerik
- lie’eg : laag gezegde : das ne lie’eg’vlie’ger = iemand die veel te snel rijdt
- lie’em : leem gezegde : khém lie’e’me bie’e’ne = ik heb zwaar benen
- lie’ep : leep
- lie’er : ladder gezegde : mey de lie’er oa’et’goan = stelen
- lie’ke : lied da was a schoe’e lie’ke
- lie’vraa’ke : 1) lieveheersbeestje da zat vol lie’vraa’kes 2) O.L.Vrouw
- lig’ge : liggen ik lich gaa licht haa léé haa héé ge’ley’ge gezegde : ik lich baa Mart in de bau’ves’ste schoa’ef = Mart heeft het voor mij, heeft mij graag
- lik’ke : lukken da goa lik’ke
- lil’le’put’ter : mens met dwerggroei
- lits : lus oan maan zip stoa gie’en lits ne’mie’e
- loa’e : laden
- loa’e’ze’poa’ter : iemand met veel luizen
- loa’ke : laken
- loa’te : 1) laten ik loat, haa lét 2) de late ploeg ik stén mey de loa’te
- loa’ze’rus : lazarus, iemand met vreselijke huiduitslag
- lod’ders : lompen ik haa doa ne zak lod’ders stoan
- loe’bas : groot en struis en rustig (dier of mens) aa’ven hont és nen æch’te loe’bas
- loe’e’kes’ge’wéér : luchtbuks zoals op het schietkraam
- loe’e’per : loper, een kind dat pas kan lopen die hey’re klæn’ste és al ne loe’e’per
- Loe’e’zen’hoek : Lozenhoek onder Keerbergen
- loe’es : 1) op een geheime plaats ik zal dat es loe’es wech’stey’ke 2) zonder vrucht das en loe’e’ze hok’ke’naut
- loe’ke’beer : gefantaseerde afschrikker voor kinderen pas oep want de loe’ke’beer komt
- loe’ter : afgeroomde melk, diende vroeger tot voer van kleine kalveren
- loecht : 1) lucht de loecht zach zwét van de sprie’e’we 2) niet zwaar oo das e loecht paks’ke
- loei’e : 1) luiden het loeit vey de mis 2) lui dat és ne loei’e vænt
- loei’e’rik : luierik
- loei’waa’ve’soep : pakjes of dozensoep
- loem’mer : lommer, schaduw de bjés’te gén in de loem’mer stoan
- loen’ke : gluren, loeren
- loet : eigenaardige karaktertrekken die van ons héé wey en loet hé
- loik’ke : lotje vey maa draa loik’kes van de lau’te’raa
- lot’se : zuigen
- lots : oud zuigdoekje met honig voor kleine kinderen, later tutter

-M-

- ma’ka’rau’ne : pasta
- ma’sjoef’fel : vagina
- maa : 1) mei 2) mij haa héé’chet maa in de maa noch ge’zéé 3) mouw we zél’le doa es en maa oan’pas’se = we zullen dat eens verhelpen
- maa’ne : 1) mijne das de maa’ne 2) menen ik maan gaa mænt het es ge’mænt
- maa’nes : gemeend tés maa’nes dey’ze kie’e
- maa’se : meid het maa’se van de pas’toe’er
- maa’te’raa : mouterij haa wærkt oep de maa’te’raa
- maa’véé’ger : iemand die fleemt
- maan : 1) mijn da zæn maan zoa’ke 2) vismijn die kau’me van de vis’maan
- maat : mijt baa élk bak’hoa’es ston en haat’maat
- Mæ’che’léér : 1) Mechelaar ne Mæ’che’léér zéé : nei’je 2) hond, Mechelse scheper haa héé ne Mæ’che’léér ge’kocht
- mæm’me : 1) grote borsten 2) zagen en zeveren die’e zat doa oan den toe’eg te mæm’me
- mær’re’bels : knikkers mey de mær’re’bels spey’le
- mær’re’ge : morgen
- mær’re’mer : marmer haa héé vloer in de mær’re’mer
- mær’re’mit : (steriliseer)ketel doe de mær’re’mit moa half’vol
- mæs’ke : meisje das e schoe’e mæs’ke hé
- mæt’te : waren verkopen op de markt oep de roe’mel’mæt kin’de al’les mæt’te
- mæt’te’le : martelen
- mæt’waaf : taterende vrouw zaa doa mey ge’traat, zoe’e mæt’waaf
- maf’fe : slapen baa den troep hém’me kik dik’kes lig’ge maf’fe oep de wacht
- mal’broek : grote kar op drie wielen
- mal’lét : aktentas haa goa doa wey mey zen mal’lét on’der zen ær’me
- mal’ley’re : ongelukken hot me tey’ge of ik doen mal’ley’re
- mal’sjans : tegenslag die’jen héé al dik’kes mal’sjans ge’hat
- mam’brey’re : beschilderen als marmer
- man : mand en man pe’toa’te
- man’ne : 1) manden 2) de kinderen van één gezin son’doas kau’me ons man’ne al’taa noar hoa’es
- man’ne’vlich’ter : mandenmaker
- mang’e’le : ruilen
- mans’lie : de mannen de mans’lie zoa’te réchs in de kérk
- mans’mæns : man das en te’loe’er vey a mans’mæns
- mar’sæl’le’ke : onderlijfje zonder mouwen
- mar’sjan’dies : koopwaar die’en héé al’taa goei’e mar’sjan’dies baa
- mas : massa, tesamen ik pak die draa koe’epe in mas
- mas’se’paan : marsepein
- mast : conifeer ook dennenboom khém last’ach’ter al’les af’ge’zét mey mas’te
- mat’te : 1) matten 2) niet glanzend, mat 3) vlokken in het koemelk
- mau’ze’gaut : afvoergreppeltje voor het afwaswater de mau’ze’gaut kost se’waa’le nog’al sting’ke
- maus : achterplaats in het huis waar de afwas gebeurde den af’was ston oep de maus’bank
- Me’daar’de’zaai’ker : H.Medardus mær’re’ge ést Me’daar’de’zaai’ker, khoe’ep dat ni réé’gent
- me’dél’le : medaille die’e wint krægt en gaa’ve me’dél’le
- me’las : 1) siroop 2) residu van de siroopproductie verkocht als paardenvoer
- me’ney’vers : legeroefeningen ten’nés’te week gém’me oep me’ney’vers
- me’niet : minuut gezegde : ne me’niet hé = een ogenblikje
- me’teyr : motor de me’teyr és noa de voeing’kes
- mé’ze’le : kruimels kést de mé’ze’le es vant toa’fel
- me’zey’re : miserie doa és noch’al wa me’zey’re in de wé’relt
- mein : mijden ik mey hem gaa mæt hem wæl’le mein hem
- mél’der : molenaar de mél’der wærk’te in de mél’der’raa
- mél’taat : maaltijd oem twélf ie’re wast al’taa ne wær’me mél’taat
- mén’dach : maandag a mén’dach komt hem
- mént : maand deys mént gie’e’ne voet’bal
- mér’reg : gaar de koe’e’le zæn mér’reg
- mes’sing : hof van huis ik moest al’taa de mes’sing oep’kéé’re én oep’krab’be
- mes’tæs : 1) snor haa héé en groe’e’te mes’tæs 2) onderwijzeres da was gie’en sim’pel mes’tæs vey baa te zit’te
- mét’je : kameraadje hey mét’je kom’mes hie
- mét’te : kalf ne mét’te lotst oan aa ving’e’re
- mét’ter : mortel mét’ter stie’en én bier tlés’te jost
- mey : mee of mede wie doe’ter mey
- mey’ge : 1) mogen ze mey’ge naa ni kau’me spey’le 2) lusten veyl joeng mey’ge gie’en té’mat’te
- mey’le : molen gezegde: gaa zaa ne mey’le = een wispelturig mens
- mey’mel : 1) bladluizen die’e sloat zit vol mey’mel 2) houtworm die kas és hie’e’le’moal ver’mey’melt
- mey’ning : loodverf, menie as ghet ni wil loa’te ver’jos’te’re moe’te der roe’e mey’ning oep’zét’te
- mey’ter : meter
- mey’ter’taat : mettertijd mey’ter’taat goa da ver’an’de’re
- mi’jæt’se : maartse mi’jæt’se baa’ze
- mi’jeit : maart in de mi’jeit kant noch kaat zaan
- mich : mug das ne mich’ge’zif’ter ség = haarklovers
- mie’e’ze’ke : mees
- mie’jei’rel : merel
- mie’re : mikken oept schiet’kroam moe’te goe mie’re
- mie’zaai’kers : mieren mie’zaai’kers noe’me ze oe’ek bræk’ke
- miech : moe wér’re gaa da naa nie miech = word jij dat niet moe
- mier : muur baa den troep dey’e wæl’le de mier = na de avondklok over de muur naar binnen
- mik : gaffelvormige tak om een katapult te maken en goei mik vey ne slin’ger
- mil’jaar’de : vloek
- mil’tert : midden goa es int mil’tert stoan
- milt : homklier nen héé’ring mey ne milt of ne zoat
- mint : munt als plant of smaak mint tit’te’frit
- mis : mus en koe’e mis’se
- mit’soat : mutsaard en haat’maat da was ge’stoa’pel’de mit’soat
- mjos’ter : meester khém baa mjos’ter Fil noch ge’zey’te
- mjot’ste : meeste haa héé de mjot’ste bey’le’kes
- moa : maar moa ni mey maa hé
- moa’e : 1) made in maa’ne sloat zit en moa’e 2) maaien ze gén den bémt af’moa’e
- moa’e’bits : gangetje van een made a pey’ke mey veyl moa’e’bit’se
- moa’e’ze : muizen zit’te gæl’le mey moa’e’ze
- moa’e’zen’tand : siermetselwerk onder de dakgoot
- moa’ger : mager moa’ger vlie’es : vlees zonder vet
- moa’ke : maken ik moak gaa mokt haa héé gemokt
- moa’le : malen ik moal gaa mélt haa héé gemoalen
- moa’ling : bepaald onkruid trékt die’je moa’ling es oa’et de pe’toa’te
- moa’ze : mazen van het net die moa’ze zæn te klaan
- moat : maat gezegde : de moat pak’ke = de maat nemen
- moe’der’hoa’es : kraamkliniek ze léé noch int moe’der’hoa’es mey héy’re klaa’ne
- moef : slechtgezind haa lépt doa mey en moef ront
- moei’e’noks : poedelnaakt moei’e’noks oep ne vlau, wat e zicht
- moei’er : 1) vrouwelijk dier (bv konijn) khém de moei’er bij de reir ge’zét 2) moeder (beledigend) die zwæt’te moei’er goei’de de stie’e’ne oep on’zen dam
- moem’bak’kes : masker on’der da moem’bak’kes hém’mek noch’al ge’zwét
- moem’pe’le : mompelen wa moem’pel’de gaa doa
- mok’ke : meisje das e færm mok’ke
- mos’toat : mosterd ie’e’ne mey kees én mos’toat
- mot : 1) nachtvlinder 2) slaag 3) gezegde : de mot zit ‘er’in = de geestdrift is weg
- mot’te : slagen kzal aa se’biet es wa mot’te gey’ve
- mot’tech : 1) vuil hoe mot’tech és aa broek naa 2) onwel kzæn pe’sies mot’tech

wordt vervolgd

Het Schrieks dialect
 door René Lambrechts © 

 - N -

- naa : 1) nu naa ést oan aa 2) nauw tstékt ni zoe’e naa
- naa’pe : nijpen ik naap gaa næpt haa héé ge’ney’pe
- naa’ve’leks : nauwelijks khém naa’ve’leks ge’sloa’pe
- naap’licht : zaklantaarn doet da naap’licht es oan
- nacht’noen : namiddag dey’zen nacht’noen héé’tem ge’weyst
- næk : nek gezegde : das ie’e’ne mey nen dik’ke næk = hij is hoovaardig
- naft : benzine kval zon’der naft = ik heb geen energie meer
- nat’teg’haat : nattigheid gezegde : kvoel nat’teg’haat = iets voelen aankomen
- nau’re : noorden in de nau’re ést jost doeng’ker
- nau’te : noten kin’de gaa me’ziek nau’te ley’ze gezegde : haa héé veyl nau’te oep zaa’ne zang = hij heeft veel eisen
- ne’mie’e : niet meer ik zint ne’mie’e zit’te
- néf’fe : naast haa lépt noa’e néf’fe zen schoe’ne
- nél’le : naald zikt maan nél’le es
- nés’tel : veter de nés’tels van maan schoe’ne gezegde : ik hém maa’ne nés’tel doa af’ge’droa’et = ik heb daar hard gewerkt
- ney: neer légt da ney
- ney’ge : negen draa kie’e’re draa és ney’ge
- ney’ke : strikje twas ne plas’te’ron of e ney’ke
- neys: neus ik hém ne groe’e’te neys en za e wip’nui’ze’ke
- neys’doek: hoofddoek welke de oudere vrouwen vroeger droegen ons moe droeg al’taa e neys’doek’ske
- ni : niet ni mey maa hé
- nich’ter : nuchter haa és noe’et ni nich’ter
- nie’e : nee, neen nie’e ik doen da ni
- nie’man’nie : niemand dat héé noch nie’man’nie ge’zéé
- nie’te’léér : vitter gaa zaa ne nie’te’léér joa
- nie’ve’joar : nieuwjaar nie’ve’joar zing’e
- nie’ve’rans : nergens haa goa nie’ve’rans gie’e gélt kraai’ge
- nief : nieuw haa héé e nief lief nief bés’tels kéé’re goe hé = hij heeft een nieuw lief, voor zolang als het duurt
- nik’se : niets doen haa zit doa te nik’se
- nip : gezegde : da was nip zel’le = dat was bijna raak
- noa : naar van Pit noa de Haa
- noa de voeing’kes : naar de vaantjes, kapot
- noa’e : naaien ze lét ne rok noa’e
- noa’gel : nagel khém maa’ne noa’gel in’gescheyrt
- noa’gel’bloe’me : seringen khém schoe’en blaa noa’gel’bloe’me
- noa’gel’boa’ek : navel Eé’va héé gie’e’ne noa’gel’boa’ek want zés ni ge’bau’re
- noa’mok’sel : namaak das gie’en æch’te Rub’bes, das en noa’mok’sel
- noa’paa’ze : nadenken ik zal der es au’ver noa’paa’ze
- noa’ter : 1) dar ne noa’ter stékt ni 2) jongman doa hém’me noch twie’je noa’ters thoa’es
- noa’ve’nant : naar gelang das noa’ve’nant hoe gaa da zie
- noat : naad gezegde : haa wærkt de noat oa'et zen bés = hard werken
- noe’e : niet graag da doe’nek naa noe’e se
- noe’ne : zot gaa zaa ne noe’ne gaa
- noe’ne’ke : mondharmonica ik speyl oep e noe’ne’ke
- noeng’kel : nonkel, oom hér’re gaa ne soa’e’ker’ noeng’kel

-O-

- o’laa’ve : olijven meyg’de gaa o’laa’ve?
- oa’el : uil
- oa’et : uit
- oa’et’ge’bloemt : uitgebloeid de roe’e’ze zæn oa’et’ge’bloemt
- oa’et’ge’læb’bert : uitgerokken maa’ne pe’lau’ver és hie’e’le’moal oa’et’ge’læb’bert
- oa’et’ie’en : uiteen, gescheiden die zæn al een tæt’je oa’et’ie’en
- oa’et’klap’pe : uitpraten lém’me naa es oa’et’klap’pe
- oa’et’kléé’re : het verdwijnen van de bewolking se’biet goat da hie’e’le’moal oa’et’kléé’re
- oa’et’laa’pe : uitrekken pas oep want das ne pe’lau’ver die’e ge’mak’ke’léék goat oa’et’laa’pe
- oa’et’lich’te : doorlichten haa héé zen’ne rich moe’te loa’ten oa’et’lich’te
- oa’et’loe’ep : koortsblaasje khém hie wa oa’et’loe’ep oan maan lip
- oa’et’moa’e’ze : er stilletjes vandoor gaan zés er stil’le’kes oa’et’ge’moast
- oa’et’naa’pe : uitknijpen kzal die’e mey’ey’ter es oa’et’naa’pe
- oa’et’ney’me : uitnemen ge kint da doa oa’et’ney’me gezegde : das iet dat oa’et’némt = dat is buitengewoon
- oa’et’pæs’se : uitpersen ik gén die’en ap’pel’sien oa’et’pæs’se
- oa’et’schaa’te : uitschelden lét aa ni oa’et’schaa’te hé
- oa’et’schoa’e’ve : 1) uitschuiven ge moet die’en bak doa oa’et’schoa’e’ve 2) uitglijden ik zæn doa oep die’en trap oa’et’ge’schau’ve
- oa’et’sjot’te : uittrappen door de doelman (voetbal)
- oa’et’span’ne : tot armoede brengen, ruïneren ze hém’me die aa’vers hie’e’le’moal oa’et’ge’span’ne
- oa’et’vlie’ge : met woorden te keer gaan die’e zaa’ne pey kon ser’jeys oa’et’vlie’ge
- oa’et’zwie’e’te : uitzweten gezegde : da gor’re noch oa’et’zwie’e’te = dat gaat u nog bekopen
- oa’re : aren oept stop’pel’lant oa’re roa’pe
- oa’rech : eigenaardig kvin dat oa’rech dat hem er nie és
- oa’sem : adem ha héé’get oep zaa’nen oa’sem
- oan’baa’ne : aanbinden de te’mat’te oan’baa’ne
- oan’doem’pe : de roa’e’te doem’pe oan
- oan’ge’brant : 1) aangebrand de raas’pap és oan’ge’brant 2) vuil, gewaagd en oan’ge’bran’de mop
- oan’ge’stau’ke : aangestoken haa héé die an’de’re joeng oe’ek oan’ge’stau’ke = hij heeft de andere kinderen ook besmet
- oan’gey’ve : aangeven gezegde da zor’re hém ni oan’gey’ve = dat had je van hem niet verwacht
- oan’haa’ve : liefde buiten het huwelijk ze zaa oan’haa’ve mey de Rik
- oan’haa’ven’de : om de haverklap haa és oan’haa’ven’de ziek
- oan’ie’en : aaneen we gén da oan’ie’en zét’te
- oan’jèè’re : 1) aanaarden de pe’taa’te oan’jèè’re 2) ie’mant oan’jèè’re = iemand opjagen
- oan’pap’pe : 1) een kaart aanleggen die’en hoas kin’de oan’pap’pe 2) het aanleggen met iemand tschænt da ze zaa oan’pap’pe mey de Rik
- oan’pi’ke : aankoppelen, aansluiten die’e ke’reir kon trig oan’pi’ke
- oan’stey’ker : 1) aansteker voor de sigaret 2) pantoffel soa’ves loe’e’pe’kik al’taa oep maan oan’stey’kers dey hoa’es
- oan’was : abnormaal aangegroeid deel die’en haa e klaan oan’was’ke oep zaa laaf
- oan’zaan : 1) in het spel aangetikt zijn gaa zaa’ter’oan 2) stervende zaa tem ‘er ni waat oan’zaan
- oap : aap doa moet’te naa ne stoem’men oap vey zaan
- oat : 1) levenslust khém gie’enen oat 2) geaardheid noa wie héé die’je den oat
- oe’e’ge : 1) ogen ghét schoe’en oe’e’ge 2) vetdruppel soep mey oe’e’ge gezegde: haa héé en oe’ech’ske oep Marie = hij is verliefd
- oe’ek : ook ik kén dat oe’ek
- oe’er : 1) oor neslag rond zen oe’e’re 2) handvat pas’oep die oe’e’re zæn hie’jet
- oe’er’naa’per : oorworm in maan pæs zit nen oe’er’naa’per
- oe’et : ooit oe’et héé die’e da ge’zéé
- oei’er : uier soe’me’ge koei haan ne groe’e’te oei’er
- oem : om aa’ven taat és oem
- oem’ge’léé : veranderd die’en héé hem hie’e’le’moal oem’ge’léé
- oem’hoe’eg : omhoog gezegde : de wint és van oem’hoe’eg = noorderwind
- oem’poar : oneven, onpaar a loik’ke mey oem’poar saa’fers
- oem’sloa’ge : verzwikken haa héé zaa’ne poe’et oem’ge’sloa’ge
- oem’vaar : omver khém hem oem’vaar ge’loe’e’pe
- oep : op de kéés és oep - kzæn oep = ik ben uitgeput gezegde : oep de wil’den boef = op goedvallen uit oep en an’der ést béé’ter = ergens anders is het beter
- oep’ge’poeft : opgezwollen khém te hæt gey’te, kzæn hie’e’le’moal oep’ge’poeft
- oep’ge’schépt : opgescheept haa zit doa goe mey zaan Mie oep’ge’schépt
- oep’ge’te’loe’ert : opgesmukt die van den braa’ver was noch’al oep’ge’te’loe’ert
- oep’ge’tut : opgesmukt die liep er oep’ge’tut baa
- oep’gey’te : opgegeten haa héé dat al’lie’en oep’gey’te
- oep’lég’ge : inmaken, steriliseren ik moet die boe’e’ne van’doag noch oep’lég’ge
- oep’lein : opleiden baa den troep zél’le ze aa wél oep’lein
- oep’lig’ger : oplegger kgén die’en oep’lig’ger noch oan’pik’ke
- oep’per : in de richting van die vlaug noa tGoor oep’per
- oep’rie’re : omroeren ge moet da ie’est goet oep’rie’re
- oep’schaa’re : opscharrelen joeng, joeng, haa héé doa ie’en oep'ge’schaart
- oep’schie’ter : plant welke voortijdig een zaadstek aanmaakt ze moe’te die oep’schie’ters doa noch oa’et’trék’ke
- oep’smau’re : oproken haa lét zen sig’ge’rét zoe’e moa lig’ge oep’smau’re
- oep’sol’fe’re : aansmeren lét aa niks oep’sol’fe’re hé
- oep’stoem’pe : verplicht doen eten ge moet hem da ne’mie’e baa oep’stoem’pe
- oep’te’nieft : opnieuw be’gint moa oep’te’nieft, want trékt oep niks
- oep’tur’re’lut’te : geld over de balk gooien die’en héé dal wa oep’ge’tur’re’lut in zaa léé’ve
- oep’vil’le : opzetten van dode dieren haa héé zaa’ne poa’pe’goa’e loa’te oep’vil’le
- oep’waa’ne : opwinden, opdraaien ge moet oe léz’ze oep’taat oep’waa’ne
- ok’ke’ley’re : enten roe’e’ze moet’te oe’ek ok’ke’ley’re
- ok’ke’naut : okkernoot wæl’le knik’ker’de vey ok’ke’nau’te
- on’der’dey : onderdoor gezegde : haa goa’ter on’der’dey = hij gaat instorten
- on’der’vaa’ne : ondervinden ge gaa da wél on’der’vaa’ne
- on’der’waa’zer : onderwijzer haa lie’ert vey on’der’waa’zer
- on’der’zip : ondervest zie ook zji’ley
- on’ge’die’rech : ongedurig haa was hie’el on’ge’die’rech
- on’ge’lie’e’ve’gen’tau’mas : iemand die niets geloofd gaa zaa nen on’ge’lie’e’ve’gen’tau’mas
- on’ge’rist : ongerust ik was vrie’et on’ge’rist hé
- on’nes’te’bau’ve : ondersteboven haa goei’de al’les on’nes’te’bau’ve gezegde : ik was doa hie’e’le’moal on’nes’te’bau’ve van = ik was daar heel erg van geschrokken
- ont’haa’ve : onthouden ik kan dat al’le’moal ni ont’haa’ve
- os’se’toen’ge : soort rode aardappel de os’se’toen’ge moeg’te ni groe’et zaan vey de mæt
- ot’tau : auto kom’de gaa mey de vlau of mey den ot’tau?

wordt vervolgd

Het Schrieks dialect
 door René Lambrechts © 

 - P -

- pa’tey’ke : gebak e pa’tey’ke goat er al’taat in
- paa’hoan – paa’hin : pauw ne paa’hoan héé ne schoe’e’ne stjeit
- paa’ze : denken ge meygt doa niet te’veyl oep paa’ze
- paal : pijl oan de wip goan paa’le roa’pe
- paap : pijp vrie’ger woa’re de broeks’paa’pe brie’er en mey ne zie’em
- paas : paus dat de paas moa in Roe’e’me blæft zél’le
- pad’de : op handen en knieën voortbewegen die’e klaa’ne kan goe pad’de
- pad’de’slot : hangslot
- pad’de’ver’gif : een heel slechte smaak hebbende die flæs van den dok’toar és just pad’de’ver’gif
- pæk : teer ze gie’te pæk tis’se die be’ton’ploa’te
- pæl’tje : 1) sprietje e gæs pæl’tje 2) pijltje pæl’tje pik = darts
- pæn’ne’læk’kers : lisdodde khém pæn’ne’læk’kers in maa’ne vaa’ver
- pær’re’me’nant : watergolf (haartooi) aa vraa’ve loa’te dik’kes ne pær’re’me’nant zét’te
- pær’re’me’tey’re : 1) veroorloven die’e kan hem da goe pær’re’me’tey’re 2) klagen én moa pær’re’me’tey’re, man man
- pær’re’plie : 1) paraplu, regenscherm 2) scheef maa stier stoa pær’re’plie
- pærk : perk mæs’kes hin’kel’de in e pærk
- pæs : perzik vey maa ne ki’lau pæs’ze
- pæst : pest haa stinkt lak de pæst
- pæt’te : heel lastig zijn die’e klaa’ne kan pæt’te
- paf’fe : roken zonder te inhaleren ie’est lie’er’de we paf’fe en dan smau’re
- pak’ske : pakje gezegde : komt mey gie’e pak’ske thoa’es = zorg dat je niet zwanger wordt
- pal’jas : 1) strozak 2) trekpop 3) persoon die men niet ernstig neemt
- pal’tau : mantel das ne schoe’e’ne pal’tau
- Pan’doe’ren’hoek : plaatsnaam te Schriek afgeleid van pandoeren = agenten van Leuven welke voor de uitvoering van de doodstraf door verhanging in de Galgestraat daar hun tenten opsloegen in afwachtijng van de uitvoering van het vonnis
- pan’dul : slingerklok
- pap’pe : 1) kaartspel 2) inlijmen van behangpapier da léng’sel goe in’pap’pe
- pap’schaul : kleuterschool khém mey Gréét noch oep de pap’schaul ge’zey’te
- par’taa : 1) partij 2) mannelijk geslachtsdeel haa kreych doa ne stamp oep zen par’taa
- pas’se : 1) passen en zip pas’se 2) niet meegaan in het kaartspel ik moet pas’se, zoe’en slæch’te koa’te
- pas’sey’re : gebeuren ge lét da toch nie pas’sey’re
- pas’til’le’ke : pilletje, geneesmiddel hér’re gaa e pas’til’le’ke vey maan kéél
- pas’vit : roerzeef vey de soep dey te doen héd’de ne pas’vit van doen
- paut : poort de paut stoat au’pe
- pe’dal : trapper ne pe’dal van maa’ne vlau
- pe’ris : parkiet ne pe’ris kin’de goe oep’lie’e’re
- pe’sies : precies gaa wét da pe’sies ne mie’e
- pe’tie’ter : zeer kleine ( bv. Aardappeltjes) de pe’tie’ters woa’re vey de vær’re’kes
- pe’toa’te : aardappelen ook pe’taa’te ver’gét gie’e zaat oep aa pe’toa’te te doen
- pe’trol : petroleum géf moa pe’trol = geef maar gas, vlieg er maar in
- péé’per’kau : bruine huidvlek haa héé veyl péé’per’kaus in zaa ge’zicht
- péé’rel : parel, parelsnoer ze haa ne schoe’e’ne péé’rel oan
- péé’wésp : wesp kbén gestau’ke dey en péé’wésp
- péét : 1) doopmeter 2) grootmoeder péét Schriek zaa on’ze Pol’le al’taa
- pél : schil, schaal, vlies de pél van nen ap’pel, en aar, oept mé’lek,…
- pél’der : slaapstok voor kippen gezegde : ik kroa’ep in maa’ne pél’der = ik ga slapen
- pen’nen’tie : strafschop (voetbal)
- per’rey : puree haa zit in de per’rey = hij zit in de problemen
- per’sey : dringend haa wilt per’sey noa Lier rein
- per’tang : nochtans haa héé per’tang ge’laaik
- pést : puist das en sér’jey’se pést
- pey ook pey’re : vader gezegde : khém maa’ne pey’re ge’zien = ik heb afgezien
- pey’kel’teyf : moeilijke vrouw zaa mey zoe’en pey’kel’teyf ge’traat
- pey’kel’vis : haring in azijn wærm ge’mok’te pe’toa’te mey pey’kel’vis en joa’en, goe zaan
- pey’kes : 1) wortelen pey’kes mey aa’te 2) oude mannen zés noat pey’kes’hoa’es = ze is naar het rusthuis
- pey’pel : vlinder deys joar woa’re der ni veyl pey’pels
- pey’te’re : 1) dooppeter 2) grootvader maa’ne pey’te’re és aat ge’wér’re
- pey’ze’’wey’ver : vitter de Lau was nen æch’te pey’ze’’wey’ver
- peys : pees die peys in maa’ne næk doe zie’er
- pi’néé’re : penarie haa zit in de pi’néé’re
- pi’néés : duimspijker
- pie’jes : kaartterm
- pie’pe’dol’le’ke : spitsmuis kat’te ey’te gie’en pie’pe’dol’le’kes
- pie’pe’ling : verstoppertje spelen we gén pie’pe’ling spey’le
- piet : 1) pier, aardworm ne piet mey ne kor’sey = aardworm met een ring 2) geluk
- piet’zak : gelukzak
- pil’le’ke : 1) pilletje 2) afkrabben, pulken ge meygt die kést doa ni af pil’le’ke
- pil’le’per : purper aa lip’pe zin pil’le’per van de kaa
- pil’léér’baa’ter : kerkloper met een negatieve bijklank
- pil’licht : zaklantaren mey a pil’licht oept zol’der goan sney’ke’le
- pin’jèèr : steekmes gebruikt om dieren te doden door de halsader door te snijden
- pin’ne’kes’droad : prikkeldraad khém maan broek ge’scheyrt oan de pin’ne’kes’droad
- ping’ker : richtingaanwijzer zét aa’ve ping’ker moar af
- pir’re’wit : kleine asperges de pir’re’wit és vey de soep
- pis’bloem : paardebloem doa stén wey veyl pis’bloem’me in aa’ve ga’zon
- pis’doek : luier van textiel vrie’ger woa’ret pis’doek’ke én naa pam’pers
- pis’kaas : meisje of vrouw die veelvuldig moest plassen
- pis’saa’ne : urinoir oept jong’es’schaul haan ze groe’e’te pis’saa’ne
- pis’to’ley : broodje, pistolet draa pis’to’leys én e sant’wisj’ke
- pis’ton : gulp van een broek doet aa pis’ton toe
- pis’ton’ne’kes : papieren knallertjes voor speelgoedwapens
- Pit : Putte
- pit’je : kleine penis gezegde : khém hem baa ze pit’je = ik heb hem te pakken
- pit’te’léér : ceremoniekledij voor mannen met zwaluwstaart
- pjæts’hoar : paardehaar de be’zét’ters ge’broa’e’ke pjæts’hoar
- pjæts’sés’ze : paardehorzel niet verwarren met pjei’re’sés’ze = paardedeken
- pjé’de’stal : houten meubeltje waarop men meestal een beeld plaatste
- pjei’ren’oe’ech : spiegelei
- pjei’ren’tés’ser : paardenhandelaar
- pjeit : paard baa ons hém’me ze e boe’re pjeit moa de Lod’de héé draa pjei’re
- plaan = plein gezegde : haa és de plaan au’ver = hij is weg, vertrokken
- plæk : 1) plak ik plæk die’en tæm’per hie 2) veld doa ston en schoe’en plæk aa’te 3) vlek kraaich die plæk doa nie oa’et
- plæk’ker : 1) bezetter de plæk’kers zæn bey’zeg 2) iemand die blijft hangen de Swa és nen æch’ten toe’ech’plæk’ker 3) een trage tango dau’pe’nings’dans was ne plæk’ker
- plæk’pot : vuil mens noa de schil’der’lés zach hem er’oa’et lak ne plæk’pot
- plas’te’ron : das aa’ve plas’te’ron hangt schie’ef
- plat’te : pasgeboren de kat héé draa plat’te joeng gezegde : 1) ge zaa toch gie’e’ne plat’te ne’mie’e = ge zijt toch geen kind meer 2) ge ziet er moa plat’te’kes oa’et = ge ziet er erg bleekjes uit
- plés’ter : plaaster veyl van die bél’de zæn van plés’ter
- pléts : plaats we gén ten oep zen pléts zét’te
- ploa’em : pluim vrie’ger schrey’ve ze mey en ploa’em
- ploach : 1) plaag 2) zware verkoudheid kzit mey en ploach
- ploat : 1) plaat 2) geld haa héé gie’en ploat ne’mie’e
- ploe’e : plooi of plooien helpt da loa’ke es oep ploe’e
- plon : zekering de plon és ge’sproen’ge
- plot : schootkat die plot goa gie’en moa’e’ze vang’e
- plusj : zwierkwast op paardemolen wie de plusj pakt mach ver’niet mey
- poa’e : paaien de vis’se zæn noch oant poa’e
- poa’te’nos’ter : rozenkrans vey nen doe’e leys’de ze draa poa’te’nos’ters
- poa’ter : 1) pater haa zat baa de poa’ters oept school 2) donker paterbier as kint droenk’ek poa’ter baa de noen’mél’taat
- poal : paal
- poas’bloem : narcis
- poat : part gezegde : vey maa poat meych’de gaa naa ver’trék’ke = wat mij betreft mag u nu vertrekken
- poe’e’ze : weëen de poe’e’ze kau’men al rap ach’ter’ie’en
- poe’es : 1) pauze mey de poe’es gink het licht trig oan 2) slaapje khém al en poe’es oa’et
- poe’et’ziek’te : mond- en klauwzeer
- poe’pe’ke : popje, meisje das e schoe’e poe’pe’ke
- poe’pers : gezegde : haa zit mey de poe’pers = hij heeft schrik
- poe’ze’laan : porselein en Sji’ney’se voas in poe’ze’laan
- poef : 1) schuld khém noch poef 2) voetmeubeltje ni mey aa schoe’nen oep de poef hé
- poef’fe ; op krediet kopen Lie’za mak’kik poef’fe
- poei’er : poeder en vraa dey poei’er oep heyr gezicht een opgetutte vrouw = poei’er’doe’es - géft maa es e poei’er’ke vey de kop’paan = geef mij een pilletje tegen de hoofdpijn
- poek’kel : pukkel haa héé ne poek’kel oep zaa’ne neys
- poem’pe’loe’re’ke : kikkervisjes doa zit’te veyl poem’pe’loe’re’kes in de béék
- poem’pe’loe’re’zat : stomdronken haa was poem’pe’loe’re’zat
- poemp’af : doodop haa és poemp’af
- poep’hoan : stoomtram die reed van Mechelen naar Aarschot
- poep’zje’laa : Luikse siroop vey maa ne pan’ne’koek mey poep’zje’laa
- pol’le : handen gaa meycht aa pol’le’kes oe’ek es voa’el moa’ke
- pol’le’vie : hiel van damesschoen hey’re pol’le’vie zat vast in de rés’ter vey de dey
- pon’ne’koek : peperkoek
- por’trét’ten’trék’ker : fotograaf
- pot’te’féér : hij die potten en ketels herstelde en van een nieuwe laag tin voorzag
- pots : muts haa trékt zen pots au’ver zen oe’e’re
- praa : prei ne praa of vaaf in en bis’sel
- praas : prijs khém praas
- praas’kamp : examen mey de praas’kamp’e wir’ter noch’al wat af’ge’key’ke
- præs’se : 1) persen 2) kaartspel
- præt’te : grillen, kuren die van ons goa heyr præt’te wey oa’et’wæ’re’ke
- prey : zakgeld, loon e zon’dach ést wey prey
- preyk : preek prey’ke van’oep de prék’stoel
- prie’ve : proeven, smaken haa prieft da ni hé
- pries : stopcontact kzaa doa en pries moet’te baa’zét’te
- pril’le : prullen ge moet mey gie’en pril’le af’kau’me
- pril’le’man : iemand die belang hecht aan prullaria
- prim : premie oep dæn vant joar kraai’ge die ne prim
- prit : oogdraksel véégt die’e prit es oa’et aa oe’e’ge
- prit’se : kleinigheid da zæn gie’en prit’se hé
- prit’ser : klungelaar doa és doa ne prit’ser bey’zeg se
- prom’bey’re : proberen ge moet da ni prom’bey’re
- prop’pe : gezegde : mey iet oep de prop’pe kau’me = met iets naar voren komen
- pros’se : spelen zés wey mey de kat ont pros’se
- prot’te : een wind laten pjei’re die kin’ne prot’te

-R-

- ra’dæs’kes : radijzen ra’dæs’kes mey plat’te kéés
- raa : 1) rechte lat om beton of chape te egalizeren we gén die’e be’ton af’trék’ke mey en raa 2) rij goa es in de raa stoan 3) rauw raa vlie’es 4) rouw zés in de raa 5) ruw da voelt raa oan
- raa’ze : 1) reizen ze raa’ze dey noa Bris’sel 2) rijzen die’jen die’ech moet noch wa raa’ze
- raai’ger : reiger ge zie veyl blaa raai’gers de lés’ten taat
- raaich’nél’le : rijgnaald, lange naald waarmee jutte zakken werden gedicht die men niet kon dichtbinden
- raaik : rijk haa és raaik getraat
- raap : rijp de kéz’ze zæn noch ni raap
- raas : 1) rijst keyt géé’re raas’pap 2) reis zés oep raas 3) rijs,twijg ne raas’bés’tel
- raas’af : schuif af die’e groe’e’te zit oe’ek noch oep de raas’af
- ræ’chel : richel de zwél’le’me zoa’ten oep de ræ’chel in de koei’stal
- ræchs : rechts ræchs af’sloa’ge = rechts afslaan
- ræcht’dey : rechtdoor ræt es ræcht’dey
- ræcht’oa’et : eerlijk zéch et es ræcht’oa’et
- ræm’me’ke : rijmpje kén’de gaa da ræm’me’ke noch : loei zwie’et és rap ge’rie’et
- ræs : pas das noch moa ræs ge’beyrt
- ræt’tech : rap groot das e ræt’tech ding’ske
- ram’me’næts : rammenas kan’daa’soa’e’ker oep ram’me’næt’se zét’te
- ram’me’nant : rommelwaar mey die’e ram’me’nant kin’de noa de roem’mel’mæt
- ram’me’sey’re : bijeen rapen al die bloks’kes baa’ie’en ram’me’sey’re
- ram’pla’sant : vervanger den dok’taur héé vey ne ram’pla’sant ge’zércht
- rap : 1) snel mok’tes rap da ge wég zaa 2) verharding op een wonde oan die rap meyg’de ni pil’le’ke
- rap’al’le’gaa : snel goa es rap’al’le’gaa noa den dok’taur
- ras : goed voor de stoelgang proa’e’me zæn ras hé
- rats : helemaal ik zæn da rats ver’gey’te
- rau’we : met de handen zoeken in een hoop mey de sol’de zid’de die vraa’ve noch’al rau’we in de bak’ke
- raus : roze woa és den taat van de rau’ze ba’lét’te
- raut : rij, reeks zét ze moa in de raut
- re’fe’zey’re : weigeren ge kint da ni re’fe’zey’re
- ré’gle’teyr : klok waarop de andere klokken werden geregeld (duivensport)
- re’kom’man’dey : aangetekende brief hér’re gaa oe’ek ne re’kom’man’dey ge’hat
- re’véér : kraag van een vest of jas
- re’ze’ney’re : van gedachten wisselen we woa’re ont re’ze’ney’re au’ver de keys
- réén : slank das e réén man’ne’ke
- rein : rijden ik rei haa ræt zaa héé ge’rey’e
- reir : mannetjes konijn ne reir én en voe’e
- réls : spoorstaven den traan stoa oep de réls
- rén : kinderpark zét’hem moa in zen rén, dan zæm’me wa ge’rist
- rép : ruk we trék’ke in ie’ene rép die’e der’oa’et
- rép’koe’e’le : raapkolen rép’koe’e’le hém’me ze in den aur’log veyl gey’te
- rés’se : wrijven ge moet dat es goe in’rés’se mey za’lef
- rés’ter : rooster légt die’e rés’ter es trig toe
- résp : 1) rups doa zit’te veyl rés’pe oep de koe’e’le 2) rupsmolen in de résp hém’me der veyl lie’e’re kis’se
- rét’sel’ke : raadsel die klapt in rét’sel’kes
- rey’gels : 1) regels de Læm’me sloech mey ne rey’gel oep aa kney’kels 2) maandstonden die van ons héé heyr rey’gels
- ri’jon : 1) spaak van een wiel draa ri’jons ka’pot 2) afdeling in winkel in wé’le’ke ri’jon léé da
- rich : rug khém in maa’ne rich
- rich’ge’broe’et : roggebrood rich’ge’broe’et wir ge’bak’ke mey nen hééf
- rie’e’ke : roken zie da doa rie’e’ke – die stauf rékt
- rie’e’pe’ke : metalen onderzetter voor pannen of kookpotten op tafel
- rie’e’pel : repel, strook snæt doa vey maa es ne rie’e’pel af
- rie’e’sem : een ganse reeks doa ston nen hie’e’le rie’e’sem oan den dop
- rie’ep : reep, velg van fietswiel wæl’le spél’de dik’kes mey ne rie’ep
- rie’ke : ruiken ik riek haa rikt én zaa héé ge’roa’ke
- rier : 1) roer 2) lokvogel op het steek de rier zat oept steyk oem de vau’gels te lok’ke
- ringk’oan’ie’en : voortdurend ringk’oan’ie’en kwam doa volk bin’ne
- ris’se : 1) Russen 2) graszoden de ris’se groei’e tot oep den dél’le’per
- ris’te : rusten we gén wa ris’te
- rit’nél’le : ritnaald, larve van de kniptor doa hém’me veyl rit’nél’les oan de pey’kes ge’zey’te
- ro’zaa’ne : rozijnen vey maa draa ro’zaa’ne koe’ke
- ro’zæl : grenadine ne geys mey ro’zæl
- ro’zas : rozet, ronde versiering aan het plafond
- roa’e : raden da gor’re ni kin’ne roa’e
- roa’e’ge : ruwe ne mæt’ser héé roa’e’ge han’ne
- roa’e’le : ruilen vey te roa’e’le gor’re noa de roa’el’bés
- roa’e’ter : 1) ruiter 2) droogstokken voor het hooi zét dat hoe’e es oep die roa’e’ters
- roa’e’ve : ruien, haar verliezen ik zæn ont roa’e’ve
- roa’en : gesneden hengst
- roa’es : geruis vrieger hær’re noch’al wa roa’es oep de ra’di’jaus
- roa’et : ruit die roa’et és noa de vén’kes
- roa’pe : rapen ik roap gaa répt haa héé ge’répt
- roa’zech : razend hey die’e was roa’zech se
- roe’e’ze : rozen haa zit oep roe’e’ze
- roe’e’ze’krans : rozenkrans, gebeden voor de overledene in het sterfhuis, later in de kerk
- roe’ef = rap : verharding op een wonde stoa’ter al en roe’ef oep
- roe’et : rood rode = roe’e - roe’et licht én roe’e koe’e’le
- roe’fe’le : wrijven, met een houten stamper bewerken me gén die nief pe’roa’te es roe’fe’le
- roe’lét’te : rolschaatsen dau roe’lét’te van vrie’ger zæn oe’et de mau’de
- roe’mel : rommel ge moet aa’ve roe’mel noch oep’kés’se
- roe’mel’pot : persoon zonder orde ge zaa nen æch’te roe’mel’pot
- roe’per : mond in het gezegde : ast dey de roe’per goa, goa’get oe’ek dey de poe’per = als men iets had ingeslikt, zou het er wel doorgaan
- roe’toat : Vlaamse gaai ne roe’toat noe’me ze oe’ek ne rot’zak
- roef’fe : weigeren iets te doen hot in doe’ech haa goa roef’fe se
- roei : roede gezegde : ge moet er de roei on’der haa’ve = ge moet ze in toom houden
- roet : spoorweg haa wærkt oan de roet
- rols : rolluiken trékt de rols moa oemhoe’ech
- ron’dæl : ijzeren ringetjes gét groe’e’te én klaan ron’dæls
- ront’bræk’ke = ront’hau’ze = ront’ros’se: rondhangen die joeng lig’ge hie ront te bræk’ke
- ront’rein : rondslingeren ge moet dat hie nie loa’te ront’rein
- ros : roskleurig, kwade vrouw das en koa’e ros
- ros’kes’mey’le : paardenmolen
- rot : rot gezegde ik hém hem oa’et’ge’schey’te veyt rot van de stie’e’wech = iemand zeer erg uitschelden

wordt vervolgd

Het Schrieks dialect
 door René Lambrechts © 

 - S -

- sa’le’wey’re : wuiven ze ston’nen oan den an’de’re kant vant Schel te sa’le’wey’re
- sa’loat : sla oep maa’ne kaa’ve pla ni te veyl sa’loat hé
- saan : sein joa, tés ne saan gey’ver oept vliech’plaan
- saas : 1) saus nen boef’steyk mey péé’per’saas 2) gezegde : ik hém doa en saas ge’hat joa = ik heb onder mijn voeten gekregen
- sacht’noens : ’s namiddags swoen’stoas sacht’noens ést gie’e schaul
- sæm’me’léér : zeveraar, mompelaar
- sænt : geld in kindertaal vey aa oe’ek ne sænt?
- sæs’kes : 1) sijsjes (zangvogel) 2) stress ik hémt oep men sæs’kes
- sam’me’léér : rammelaar voor kleine kindjes
- san’te’boe’tik : bezit haa vlauch mey hie’el zaa’ne san’te’boe’tik oept stroat
- sap’pe : beitsen, hout een kleur geven kmoet de dey’re noch sap’pe én ver’nis’se
- sau’te : soorten vier sau’te a’pe’le hém’mek stoan
- saut : van te mijden mensen das ie’e’ne van æch’te saut
- scha’chel : kramslijster ge hét scha’chels, klamp’læs’ters en tit’sers
- scha’pey’re : ontsnappen mey die lés’te hoa’gel’baas zæm’me oan iet ge’scha’peyrt
- scha’vak : groot deel van beschadigde huid oep aa knie’je was er en ser’jey’ze scha’vak af
- schaa : 1) schouw tpor’trét stoa oep de schaa 2) schuw die kat és æcht noch schaa
- schaa’ver : schouder gaa hét brie’e schaa’vers
- schaaf : schijf ver’gét aa par’keyr’schaaf ni
- schaan : schijn da doet hem vey de schoe’e’ne schaan
- schaat’kleyr : oker daa kérk was vrie’ger van on’der ge’værft in en schaat’kleyr
- schacht : rekruut, nieuweling (studentenclub of leger) den doe’ep van de schach’te
- schæt’kut : extreem hoovaardige vrouw
- schaf’fe’le : moeilijk gaan met kleine stapjes zoals zeer oude mensen woa schaf’felt em naa wey hén’ne
- scham : gedeelte in een veld waar de planten duidelijk minder opbrengst gaan geven mey die baas léé’ter een groe’e’te scham oem’vaar in de ma’ies
- schamp’pa’vie : er van door ha és schamp’pa’vie
- schap : 1) schap zét die te’loe’er moa oept schap 2) boezem das ie’en mey e groe’et schap
- schau’tel’vod : schoteldoek zie moa da ge de schau’tel’vod ni in aa’ve næk kræcht
- schau’ve : eten tés taat vey te schau’ve
- schauf’zak : werkzak met het eten erin ver’gét aa’ve schauf’zak ni
- schaul’mes’tæs : schooljuffrouw ons Rie lie’ert vey schaul’mes’tæs
- schaur : schoorbalk, stut ge goa mey ie’en schaur ni toe’kau’me
- schéé’re’sliep : rondtrekkende messenslijper de schéé’re’sliep rey mey en stoe’et’kaar
- schéél : 1) scheel 2) deksel lécht da schéél moa oep die’e kas’se’rol
- schéér : 1) schaar die schéér és zoe’e bot as en krap 2) dakbalk den oe’el zat oep de bau’ves’te schéér
- schél : 1) schil de schél van nen ap’pel 2) plak, sneetje gém’maa es en schél hésp 3) Schelde de Flan’dri’a boe’e’te lig’ge oept schél
- schél’les : schaliën ga hét oe’ek schél’les zey’ker, én mey schél’le’bæt?
- schél’tje : kroonkurk ik kén en ka’fey mey die’zen’de schél’tjes tey’ge de mier
- schélft : hooizolder boven stal of schuur oep ne schélft és er van ze léé’ve veyl ge’beyrt
- schéns : schuin die toa’fel stoa schéns
- schés : schors doe die schés moa van die’en dey’ne’boe’em
- schés’se : schorsen ze gén ten vier wéé’ke schés’se gezegde en vraa die ge’schést és kræcht der rey’gels ne mie’e = een vrouw in de menopauze
- schey’ne : scheen, schenen haa kreych doa ne stamp tey’ge zen schey’ne
- schey’pe’ne : schepen, wethouder haa és schey’pe’ne van on’der’waas
- schey’re : scheuren lét ze da moa ka’pot schey’re
- scheyt : scheut gezegde : das moa ne scheyt in en flæs = dat is de moeite niet
- schich’teg : schuchter oo das e schich’teg væng’ke
- schie : schuur gezegde : en aa schie brant noch hæt = wordt gezegd van een oude vrouw die nog een man in huis haalt aa schie’paut stoat au’pe = uw broek staat open
- schie’e : 1) grens, scheiding die’e poal stoat oept schie’e 2) scheiden die twie’e gén schie’e
- schie’ef : scheef den tau’re van Pie’za stoa schie’ef
- schie’loe’es : schuchter das e schie’loe’es man’ne’ke
- schie’re : 1) schuren ge moet de gank noch schie’re 2) verslaan, kloppen lét aa ni schie’re hé
- schilt : schuld tés zen aai’ge schilt
- schip : 1) schip 2) spade die’e doe zaa’nen hof noch oem mey de schip
- schip’pe’ne : schoppen in het kaartspel schip’pe’zot
- schip’pes : kzæn schip’pes = ik ben er mee weg
- schit’sel : schut, verplaatsbare wand we zét’te doa e schit’sel tis’se
- schoa’e : schade mey die lés’te wint’haus was er veyl schoa’e
- schoa’e’le : schuilen zés moe’te goan schoa’e’le vey de réé’gen
- schoa’ef : 1) lade tléé in de schoa’ef 2) schuif das en schoa’ef’dey
- schoa’pe’péls : schapevacht klaan kin’ne’kes wir’re ge’trok’ke oep ne schoa’pe’péls
- schoa'em : schuim doa stoa ni veyl schoam oep maan pint
- schoe’en : schoon gét schoe’en’aa’vers én en schoe’e’moe’der
- schoe’et : schoot ze droa’e’de heyr in maa’ne schoe’et
- schoe’fel : op de kap van een ander haa héé den hie’e’len oa’vent oep de schoe’fel ge’droeng’ke
- schoeft : schouders bij koeien en paarden, ook bij mensen ze zit’ten oep maa’ne schoeft = ik heb pijn in de bovenrug, schouders
- schoen’blink : schoensmeer mey de doe’es van de schoen’blink kon’ne de mæs’kes hing’ke’le
- schof : 1) sluitstuk van een kar ghét e schof van vey en ie’en van ach’ter 2) tijd om te eten tussen het werk man’ne tés schof, taat vey de schauf’zak
- schof’fer’daa’ne : ijsschaatsen wæl’le gin’ge schof’fer’daa’ne rein oep de bém’me’kes
- schok : gezegde : oep schok goan = uitgaan, op reis gaan
- schom’te : schaamte haa krépt van schom’te in de gront
- schot : 1) schot 2) vaars die slechts éénmaal heeft gekalfd het bés’te vlie’es és van e schot
- schraa’ve : schrijven ik schraaf gaa schræft haa héé ge’schrey’ve
- schraan’wær’ker : schrijnwerker de schraan’wær’ker és de roa’me ont zét’te
- schrab’be : doorstrepen, anuleren schrabt da vey maa moa
- schrank : hooi op een rij samen rijven voor het pakken het hoe’e léé al oep schrank’ke
- schrap : tijdelijk onvoldoende geld ik zit er vey de mo’ment moa schrap vey
- schrey : schrede die’e fa’zant zat oep draa schrey’e van maa
- schrie’e’ve : schreien schrie’e’ve dat die dey oept kerk’hof
- schrik’ken’tist = schrik’schaa’ter: bangerik dérf’de gaa da ni, gaa se schrik’schaa’ter
- schroaf : schraag we hém’me vrie’ger noch’al mey schroa’ve ge’sleyrt
- se’biet : dadelijk se’biet goa’get réé’ge’ne
- se’sis : soort worst Ar’deyn’se se’sis das goe jong
- se’taan : satijn se’taa’ne loa’kes das kaat zél’le
- se’ti’ei : bustehouder de se’ti’ei van ons moe’moe da was ne groe’e’te
- se’voe’e : savooikool gezegde : die’e ze waaf das en loei se’voe’e = hij heeft een luie vrouw
- se’waa’le : soms se’waa’le zaak paa’ze da zaa ni wilt
- sèèr : serre da zæn sèèr te’mat’te
- sér’re’wau’rech : tegenwoordig sér’re’wau’rech ést ge’voar’lek oept stroat
- sér’zjant : 1) sergeant (leger) 2) spanvijzel zét doa moe ne sér’zjant of draa oep
- sés’ze : deken oep maa bét lig’ge wél draa sés’zes
- siet’kaar : zijspan nen toef’fer mey en siet’kaar
- sik : 1) een prop pruimtabak haa stak zen sik al’taa on’der zen klak 2) karamel mey de stoet goei’e ze noch’al wa sik’ken oa’et
- sin’te’me’dink : ingebeelde ziekte ik paas dat on’ze klaa’ne het sin’te’me’dink hey oem ni noat schaul te moe’te
- sja’kos : handtas die van ons héé heyr sja’kos al’taa baa
- sjaa’fe’le : kletsen, praten die waa’ve kon’ne sjaa’fe’le
- sjaa’te’kaa : hernia van een lendewervel haa zit thoa’es meyt sjaa’te’kaa
- sjam’pét’ter : veldwachter
- sjans’saar : gelukzak vey de lot’tau te win’ne moe’te ne sjans’saar zaan
- sjap’pe’mænt : uitlaat ze sjap’pe’mænt hangt los
- sjar’lot : sjalot boe’e’ne mey sjar’lot’te’saas
- sjau’se’taat : fanfare de sjau’se’taat van hoen’ger én dést
- sje’loes : jaloers doa moe’te nie sje’loes vey zaan
- sje’pap : ventiel haa ést top’pe’ke van zaan sje’pap kwaat
- sjip’pe’ke : kuikentje en kloek mey sjip’pe’kes
- sjoe’ke : soes, gebak draa sjoe’kes én ne kaf’fe’koek
- sjon’der : schoner die van Bris’sel és sjon’der lak gaa
- sjot’ter’kes : tafelvoetbalspel khém veyl oep de sjot’ter’kes ge’spélt
- slaa’pe’raa : slijperij vrie’ger woa’re der hie noch ver’schaa di’a’mant’slaa’pe’raas
- slaa’te : door de tijd gaan berusten da goa wél slaa’te mey de joa’re
- slaaik : slijk ze hém’me die’e doa deyt slaaik ge’sleyrt
- slaaik’lap : spatbord de slaaik’lap van maa vér’res’te wiel és schie’ef
- slaaik’mos’sel : zoetwatermossel
- slæf’fers : muiltjes haa kwam doa oep zen slæf’fers oan
- slæk : slak de slæk’ke ey’te maa’ne se’loat af
- slæp’stie’en : slijpsteen das ne slæp’stie’en mey woa’ter
- slæt’se : muiltjes das tzélf’ste lak slæf’fers
- slats : dweil ge moet die slats jost oa’et’vring’e
- slém’me’kes : sluimerwten, peulerwten on’ze voa rey mey slém’me’kes noa de mæt
- slér’re’pe : slurpen ge meygt zoe’e ni slér’re’pe oan toa’fel
- slét : sleede mey de slét noa de plæ
- slét’jes’dag :
- sley : grote luxe wagen die’e rey mey en færm sley
- sley’ter : sleutel haa és zen’ne sley’ter kwaat
- sleyr : voorschoot gemaakt van een jute zak Læd’de’res Ca’tau haa hey’re sleyr al’taa oan
- slik’ker : adamsappel zie zen’ne slik’ker es goan
- slin’ger : katapult khém mey maa’ne slin’ger oe’et en mis ge’schau’te
- slis’pa’pier : fijn schuurpapier
- slis’se : fijn schuren kmoet die kas noch slis’se vey dak ze kan ver’nis’se
- sloa’e’pe : sluipen zie die kat doa sloa’e’pe
- sloa’e’te : sluiten de stam’me’ney hém’me ze moe’te sloa’e’te
- sloa’em : peul de sloa’eme van de aa’te zæn vey de koei
- sloa’es : sluis de sloa’es és toe
- sloa’per : 1) slaper 2) rattenval waarin deze dieren zich konden schuil houden tot men de ingang dicht draaide
- sloap’læf’ke : nachthemd in de winter doe’nek e sloap’læf’ke oan
- slod’de’re : regelmatig iets laten vallen hey, ge zaat aa boe’e’ne ont slod’de’re
- sloe’er : onverzorgde vrouw die aa sloe’er wént doa noch
- sloef : pantoffel hoe’er’dhem oep zen sloef’fe af’kau’me
- sloei’er : sluier doa es ne sloei’er ront de moan
- sloek : slok pakt doa es ne sloek van
- slop : gezegde : int slop zit’te = er zit geen vooruitgang meer in
- smaa’te : gooien ze kin’nen aa oe’ek boa’e’te smaa’te
- smaat : smout mey de kér’re’mes ey’te we smaat bol’le
- smær’re’ges : ’s morgends smær’re’ges és hem noe’et ni oat’ge’sloa’pe
- smau’re : roken vrie’ger ging’e ze in de ge’bie’re es smau’re (twas aai’ge’lek vey de mæs’kes da ze kwoa’me)
- smén’doas : ’s maandags smén’doas ést mæt in Hæst
- smey’e : smeden ne smét moet het aa’zer smey’e ast hie’et és
- smeyt : gezegde : khém gie’e’ne smeyt hoeng’er = ik heb totaal geen honger
- smie’re : witte sierduif oe’et e kop’pel smie’re ge’hat
- smos’se : morsen nie te veyl mey die værf smos’se
- snein : snijden ik snei gaa snæt haa héé ge sney’e
- snér’re’ke : snurken man’ne die ge’droeng’ke hém’me kin’ne hæt snér’re’ke
- sney’ke’le = snol’le : snuffelen, doorzoeken in aa pa’pie’re zit’te sney’ke’le
- snie’e : sneeuw de joeng spey’le géé’re in de snie’e
- snip’snie’e : motsneeuw, fijne sneeuw
- snit’te : de neus snuiten snit’te doe de ni in de slip van aa hém
- snoa’e’ve : snuiven snoa’eft naa moa se = het onder zijn neus wrijven
- snot : 1) neusslijm 2) kippenziekte 3) hars oan die’en deyn hangt veyl snot
- soa’e : breiwol ghét sér’re’wau’rech veyl sau’te soa’e
- soa’e’ker : suiker haa lééft naa oep soa’e’ker woa’ter
- soa’e’ze : suizen maan oe’e’re soa’e’ze
- sol : loden werpschijf bij het teppeschieten ik giet maa’ne sol in ne pol’léé’per
- sol’le’ke : oud muntstuk van 5 centiemen na ge’broa’e’ke ze die sol’le’kes vey ron’dæl
- sop : 1) zeepwater 2) top die æk’ser hot int sop van den boe’em
- spaa’ve : overgeven moe’te gaa naa wey spaa’ve
- spaas : confituur vey aa oe’ek proa’e’me’spaas gezegde : zoe’e rot as spaas = volledig verrot
- spaat : spijt doa moe’te gie’e spaat van hém’me
- spæl : speld das en spæl mey e plas’ti’ke kop’pe’ke
- spæt’te’le : spartelen die’e klaa’ne léét doa in zen wieg te spæt’te’le
- spau’se : portie vey maa e spau’se frit
- spéén : aambeien haa héé veyl last vant spéén
- spérk : sporkehout, hout van de vuilboom
- spét : sport van een ladder pas oep hé want de dæd’de spét és ge’krokt
- spey’te : met spelden hechten of markeren die van ons moest hél’le moe der’re rok af’spey’te
- speyl’kaar : kleine kar waarmee men ’s zondags uitreed
- speyl’vau’gel : speels kind ik was vrie’ger nen æch’te speyl’vau’gel
- speyt’spæl : wasspeld vrie’ger woa’ret speyt’spæl’le, naa zænt naa’pers
- spie : deel van een gesneden taart vey maa en spie van die proa’e’me’vloa’e
- spie’e’ke : spuwen ik spie’ek gaa spjékt haa héé ge’spjokt
- spie’le : spoelen ge moet de mél’lek’bis noch oa’et’spie’le
- spik’ke’loas : speculaas dau man’ne sop’pen hél’le spik’ke’loas in de kaf’fe
- spin’hoer : spin veyl mæn’se hém’me schrik van en spin’hoer
- spin’ne’kop : spinneweb oep de zol’der hang’et vol spin’ne’kop’pe
- spin’se’tærf : mais kgeyf naa ge’kap’te spin’se’tærf oan de kie’kes
- spjok’sel : speeksel het spjok’sel lépt oa’et ze bak’kes
- splin’ster : splinter doa zit ne splin’ster in maa’nen doa’em
- spoa’e : spitten die’e kan zaa’nen hof noch al’lie’en oem spoa’e
- spoa’et : spuit hér’re gaa schrik van en spoa’et
- spoei’e : spoeden, haasten kgén me moe’te spoei’e
- spon : sponde van het bed haa zat oept bet’spon
- sport’kaar : sportauto die’e ræt mey en vrie’e sport’kaar
- spraa : sprei das en schoe’en bét’spraa
- sprein : uitspreiden vrie’ger dik’kes moe’te mést sprein
- sprey’ke : spreken ik spreyk gaa sprékt haa héé ge’sprau’ke
- sproa’e’te : spruitjes meych’de gaa gie’en sproa’e’te
- stæk : reep vey maa ne stæk sjo’ko’lat
- stæks’kes : lucifers zie da die klaan joeng nie oan de stæks’kes kin’ne
- stæs’sel : stijfsel doe wa stæs’sel oan de man’sjét’te en de kol
- stam’me’ney : herberg oep stam’me’ney goan
- stamp : stamp gezegde : haa és gie’e’ne stamp on’der ze gat weit = met hem is niets aan te vangen
- stauf’vlie’es : karbonade ne frit mey stauf’vlie’es
- stéks : steil das ne sték’sen trap
- stét : stort tstinkt oept stét
- stey’ker : roofvogel volgens vogelvangers
- steyk : 1) steek baat brein meych’de gie’e’ne steyk loa’te val’le 2) plaats waar de vogelvanger zijn netten heeft opgeslagen
- stéz’ze : plaats, verdiep ik gén en stéz’ze véts en ga goa en stéz’ze oem’hoe’ech
- stie’en : steen haa kloacht stie’en en bie’en = hij is erg te beklagen
- stie’pel’zat : stomdronken de Waa’re was stie’pel’zat
- stie’re : sturen gén ze da naa oep stie’re of ni
- stie’ve : stuiven da zand stieft
- stil’le’kes’oan : stilaan twét stil’le’kes’oan win’ter
- stjæts’bie’en : staartbeen haa és oep ze stjæts’bie’en ge’val’le
- stjeit : staart haa és oep zen’ne stjeit ge’trapt = hij voelt zich geraakt
- stoa’e’ve : stuiven het goat er stoa’e’ve
- stoa’se : 1) statie en stoa’se van de kroa’es’wæch 2) station den traan stopt in de stoa’se van Lier
- stoan : staan ik stén gaa stoa stor’re gaa haa héé ge’stoan
- stoe’e’re : storen ik stoe’er toch nie
- stoe’e’te : 1) duwen we stoe’e’te die’e mier oem’vaar 2) ’t zijn toeren da zæn stoe’e’te hé, noch zoe’e joenk én al moe’te goan
- stoe’ep : stoop, kruik ne mél’lek’stoe’ep
- stoe’et’kaar : handkar en stoe’et’kaar of en mæt’kaar mey twie’e wie’le
- stoef’fer : 1) opschepper 2) wit doekje in de bovenzak van een vest
- stoem : dom das stoem van maa, khaa’get moe’te wey’te
- stoem’pe : duwen pro’beyrt maa’nen ot’tau es in gank te stoem’pe
- stoemp : aardappelpuree met een groente als wortelen, spinazie, boerekool, …
- stoemp’ke : sigarettepeuk de stoemp’kes in de voa’el’bak
- straai’ke : strijken doa stoa noch ne groe’e’te straaik
- strein : diskusiëren die twie’e woa’re doa tey’gen’ie’en ont strein
- strép’per : 1) stroper 2) magere vaars die weinig melk geeft
- strés’sel : hooi van slechte kwaliteit, nog goed om mee te strooien
- strie’e : strooien, stro spreiden onder de dieren ge moet het pjeit noch strie’e
- strie’e’ke’le : strelen die kat zor’re al’taa moa moe’te strie’e’ke’le
- strie’e’pe : stropen strie’e’pe in de bos’se van de groaf
- stringk : tronk die’en oe’el heyf in die’en aai’ke’stringk
- stroa’e’ze : stoere kerel hey stroa’e’ze, kom es hél’le’pe
- stroa’ek : struik haa zit doa in de stroa’e’ke
- stroe’e : stro khém noch oep ne stroe’e’zak ge’sloa’pe
- swænst : sedert swænst dat haa mey ne nie’ven o’tau ræd ként hem nie’mant ne’mie’e
- sik’ke : 1) pruimtabak kauwen 2) roepnaam voor Franciscus sik’ke, kom es hie
- sin’tan’ne’kat : een kat met drie kleuren
- sus : 1) roepnaam voor Franciscus 2 ) gezegde : van aa’ve sus val’le : flauwvallen

-T-

- ta’paat : tapijt haa héé oept ta’paat ge’smost
- taa’ning : bericht hér’re gaa oe’ek taa’ning ge’hat van de ge’mæn’te
- taai’ger : tijger en ge’rangk’te kat és oe’ek nen taai’ger
- taam : tijm in de mos’se’le moet oe’ek en tæk’ske taam
- taat : tijd khém taat zat = ik heb tijd te over
- tæk’ke : 1) takken doa moe’te en poar tæk’ke af’ge’zoagt wér’re 2) aantikken in het spel haa kon maa ni tæk’ke
- tæl’tje : teiltje, aarden kom gezegde: die’en héé pre’sies en tæl’tje ge’brau’ke = er bedeesd bijzitten
- tæm’per : postzegel goa es tæm’pers hoa’le noa de post
- tæn’ter’jot : jodiumtinctuur om wonden te verzorgen tæn’ter’jot da pikt joa
- tæp’pe : houten paaltje bij het teppeschieten (volkssport)
- tærf : tarwe ik eyt veyl vol tær’ve broe’et
- tæs : zak van een vest hot aa tæs’se toe want ze hém’me aa baa aa kloe’e’te
- tæs’sen’doek : zakdoek hér’re ne prau’pe’ren tæs’sen’doek baa
- tæs’toas : dinsdags tæs’toas gém’me win’ke’le
- tæt’te’re : tateren khém ge’noech van aa ge’tæt’ter
- tæt’ter : mond hot aa’ven tæt’ter moa toe
- taf’fe’le : knoeien ie’e’ne die’e taf’felt és nen taf’fe’léér
- tan’tist : tandarts baa nen tan’tist moe’te aa tan’ne loa’te noa’zien
- tang : 1) tang (werktuig, venijnige vrouw) 2) tank k’hém men tang vol gedoan
- tang’tey’re : plagen we gén ten e bék’ke tang’tey’re
- tas : deel van de schuur waar de graanschoven werden getast of gestapeld
- tau’re : toren ge moet ni te hoe’ech van den tau’re bloa’ze
- taut : 1) tuit haa drinkt oan den taut van de flæs 2) smoel ge moet zoe’e’nen taut ni trék’ke
- te’fræn’te : verschillende haa héé veyl te’fræn’te bey’le’kes
- te’két : tekort haa héé vaaf eu’roo te’két
- te’lau’re’goan : teloorgaan ze hém’me da loa’te te’lau’re goan
- te’loe’er : bord vey maa noch en te’loe’er soep
- te’mat : tomaat te’mat’te soep mey bal’le’kes
- te’rau : bloemenaarde vey schoe’en bloe’me moe’te væs’sen te’rau pak’ke
- te’raut : achtereenvolgens zés doa’ge te’raut héé die’e hie ge’weyst
- tél’le’fon : telefoon hér’re aa’ven nie’ven tél’le’fon al
- tél’le’vies : televisie ze spey’le ni veyl ne mie’e oep den tél’le’vies
- témst : zeef git die aa’te moa dey den témst
- ten’nés’te : volgende ten’nés’te mént gén’nek oep pén’sjoen
- ter’maan : termijn den ter’maan és dey
- tér’re’le’vis : schroevendraaier ne plat’te of ne kroa’es tér’re’le’vis
- tér’ref : turf vrie’ger wén’de hie tér’ref stey’kers
- tét’te : 1) kleine borsten ons Lis’ke be’gint al tét’te’kes te kraai’ge 2) onnozelaar doa és die’en tét’te wey se
- tét’ter : zuigspeen die’e klaa’ne wilt noch al’taa en tét’ter’flæs
- tey’ge : tegen zaa zaa tey’ge maa
- tey’ge’snæ’be’re : reclameren ge moet ni tey’ge’snæ’be’re hé
- tey’ge’stroem : tegendraads ge moet zoe’e tey’ge’stroem ni zaan, gaa zen dwæ’se
- tey’gen’haa’ve : verhinderen ze gén me moe’te tey’gen’haa’ve
- tey’gen’ie’en : tegen elkaar ze moe’te noch tey’gen’ie’en spey’le
- tie’e’ke’ne : tekenen, handtekenen ge moet die’e sjék noch tie’e’ke’ne
- tie’en : teen die’en és rap oep zen tie’e’ne ge’trapt
- tiep : 1) tube pla’koat’værf in tiep’pe’kes 2) fietsband haa haa ne pla’ten tiep
- tier : schietstand baa den troep moes’te we rey’gel’moa’teg noa den tier
- tik’ken’aai’ke : ei in kindertaal
- tip’zak : puntzak frit in nen tip’zak
- tis’se : tussen doa kin’de ni tis’se kau’me
- tit’se : speciale manier van knikkeren ge kint tit’se of foem’pe
- tit’ser : soort lijster nen tit’ser kan hie’el schoe’en floa’e’te
- tit’tel’doa’ef : tortelduif de tit’tel’doa’e’ve ey’te mey int kie’ke’kot
- tit’ten’tol’le’ke : klein blauw mutsje haa haa al’taa zen tit’ten’tol’le’ke oep
- tits’ke : heel weinig ge meycht doa moa en tits’ke van oep doen
- toa’e : taaie, harde das nen toa’e kéé’rel
- toa’e’me’le : tuimelen da pjeit be’gint al’taa de’rækt te toa’e’me’le
- toa’en : tuin haa goa noa de toa’en’baa’schaul
- toa’fel : tafel kén’de gaa aa toa’fels noch
- toal : taal gezegde : doa komt gie’en toal oa’et = dat is een hele stille
- toe’bak : tabak toe’bak vey te sik’ke és an’de’re lak vey te rol’le
- toe’e’ve’re : toveren paast ni da kik kan toe’e’ve’re
- toe’re : tzæn toe’re zaa de Floe’re én haa trok ze waaf deyt sley’ter’gat
- toe’spæl : veiligheidsspeld vrieger wir de pis’vot vast’ge’mokt mey en toe’spæl
- toef’fer : moto haa rey mey zaa’nen toef’fer noa ze wærk
- toek : gezegde : gaa se val’se toek = gij valse vrouw
- toem’moat : gras dat in het najaar geoogst wordt kgén noch wa toem’moat moa’e
- toer’ney : trakteren voor de andere aanwezigen de bér’ger gaf nen toer’ney baa Polle Pæs
- toet : taart en toet of en vloa’e
- top’æn : einde van een teelbed (= ge’wænt)
- tots : dennenappel dey’ne tot’se vey de stauf in brant te doen
- traa’ve : trouwen woa’roem zor’re noch traa’ve
- traan : trein mey den traan noat Schél
- trak’teyr : traktor de boe’re doen hél’le wærk naa mey nen trak’teyr
- tram’roet : tramlijn, tramweg van Schriek noa Groe’te’loe’e last de tram’roet
- tre’wie’el ; truweel aa tre’wie’el goe af’was’se
- trééch : traag hoe trééch rein die naa séch
- tréék : 1) inkomen zaa die’e noch nen an’de’ren tréék hém’me 2) lang teeltbed oep de hoe’ege plæk wast lan’gen tréék
- tréf’ter : trechter pakt den tréf’ter vey dat in de flæs te gie’te
- trék : tocht hie zit’te in den trék
- trék’stoal : magneet in nen di’ne’mau zit trék’stoal
- trék’zak : accordeon haa spélt noch al’taa oep ze’nen trék’zak
- trél’le : tralie vrieger ston’ne der trél’les vey de væn’sters
- trés’te : troosten ge kint die doa nie mey trés’te
- trey’zel : zeef die het kaf van het koren scheidt
- tri’nét : trien, meid tés en mol’le’ge tri’nét
- trich : terug haa és trich
- troe’fel : schop mey en troe’fel én en schip den hof oem’doen
- troem’pey’re : vergissen troem’peyrt er aa ni oan hé
- tros’sel : tros vey maa nen tros’sel ba’naa’ne
- trot : haa és veyl oep trot = haa és veyl oep gank = iemand die veel uithuizig is
- trot’te’nét : autoped joeng rein mey en trot’te’nét
- trut’te’bæl : een dom blondje das en æch’te trut’te’bæl
- truut : onwaarheden das dik’ken truut
- tsaa’te’kaa : spit, rugpijn haa zit meyt tsaa’te’kaa
- tsoe’pe’ke : topje doa stoa doa en tsoe’pe’ke oep
- tut’te’frut : kauwgom en sik of nen tut’te’frut
- twaa’fe’léér : 1) hij die twijfelt 2) een bed tussen een één- en een tweepersoonsbed ik sliep in den twaa’fe’léér oep de kél’le’koa’mer
- twé’de : tweede haa és moa den twé’de
- twélf : twaalf twélf kie’e’re twélf és e gros
- twie’e : twee twie’e das e kop’pel

wordt vervolgd

Het Schrieks dialect
 door René Lambrechts © 

 - V -

- va’peu’re’kes : opvliegers hér’re gaa oe’ek zoe’veyl last van die va’peu’re’kes
- vaa : vouw, plooi doe was en vaa in aa blat
- vaa’leg : veilig woa zær’re naa noch vaa’leg
- vaa’lingk : veiling haa doe zen koer’zjét’te noa de vaa’lingk
- vaa’ver : vijver die’en héé færm koeis oep zaa’ne vaa’ver zit’te
- vaaf : vijf haa héé ze al’le vaaf ne’mie’e
- vaaich : vijg da zén vaaich’ge noa Poa’se
- vaal : vijl da moe’te mey en aa’zer’vaal doen
- vaar : stier de vaar oa’et loa’ten
- vaas : vijs baa die’e stén der mie’er as ie’en vaas los
- væf’de : vijfde gaa zaat al de væf’de van’doach
- væng’ke : ventje væng’ke, væng’ke toch, wat hér’re naa wey vey
- vær’re’ke : varken vrie’ger hey’ve ze e vær’re’ke vey den af’val, naa haa’ve ze kie’kes
- væs : 1) vers zæn de aa’re væs 2) pas ze héé væs ne klaa’ne 3) nieuw haa héé e væs lief
- væs’sem : hiel khém en blaan oep maa’ne væs’sem
- val : valdeur, valluik és de val van de zol’der toe
- val’laa : vallei haa wén’de in de val’laa van de Daal
- val’le : vallen gezegde : 1) van aa zél’le’ve val’le = flauwvallen 2) haa és mey ze gat in de bau’ter ge’val’le = hij heeft het getroffen
- val’ling : verkoudheid ik loe’ep al draa wéé’ke mey en val’ling ront
- van’aai’ges : vanzelfsprekend van’aai’ges dat haa da doe
- van’den’oa’vent : vanavond van’den’oa’vent ést téé’re van de boe’re
- van’on’der’moa’e’ze : stilletjes verdwijnen haa és er wey van’on’der’ge’moa’est
- van’taat : soms ge zot’hem van’taat en sméér gey’ve
- van’ten’heir : opnieuw naa és maa’nen tiep van’ten’heir ka’pot
- van’ze’léé’ve : eens, ooit van’ze’léé’ve wil’lek doa noch es kau’me
- vang’e : niet goed wijs zijn gaa vangt zey’ker !
- vast’pak’ke : knuffelen ge moet ze moa es goe vast’pak’ke
- vau’gel : vogel béé’ter ie’e’ne vau’gel in dhant dan tien in de loecht
- vau’gel’jeir : volière haa héé pe’ris’se in zaa’ne vau’gel’jeir zit’te
- vé’die’el : voordeel doa kin’de vé’die’el oat hoa’le
- véé’le : vale kleur men’ne véé’le én men wit’pæn woa’re te loat
- véé’re : varen hoe langk hér’re moe’te véé’re?
- véng’kes : gezegde : noa de véng’kes zaan = naar de vaantjes zijn, stuk zijn
- ver’aa’ve’re : verouderen gaa zaa noch al’taa ni ver’aa’vert
- ver’au’ver : voorover haa és doa ver’au’ver af’ge’val’le
- ver’baa : voorbij haa rey hie ver’baa mey zen tri’nét
- ver’bab’be’reyrt : verbouwereerd haa kwam ver’bab’be’reyrt noat bort
- ver’bas’ter’deyrt : niet van zuiver ras ge zie da, die hon’ne zæn ver’bas’ter’deyrt
- ver’bie’e : verbieden ik ver’bie’e, gaa ver’bit, haa és ver’bau’we
- ver’blaaf : verblijf haa héé e boa’e’te’ver’blaaf oan de zie’e
- ver’boeft : te veel van eten ik kan maa doa ver’boeft in ey’te
- ver’bræ’ze’le : verbrijzelen die vey’roat és hie’le’moal ver’bræ’zelt
- ver’broa’ek : verbruik die’en o’tau ze ver’broa’ek ley lie’ech
- ver’dés’te’re : verduisteren vey licht’bél’de te be’kaai’ke moe’te de klas ver’dés’te’re
- ver’die’e’le : verdelen ik ver’die’el, gaa ver’dælt, wæl’le ver’die’e’le
- ver’dis’tre’wey’re : verwoesten, vernielen die’e zaan gas’te kin’nen iet ver’dis’tre’wey’re hé
- ver’doem’me : korte vloek ver’doem’me, ver’doem’me toch
- ver’dwaa’ne : verdwijnen ik ver’dwaan, gaa ver’dwænt, haa és ver’dwey’ne
- ver’froe’melt : verfrommeld goeit da ver’froe’melt pa’pier moa in de voa’el’bak
- ver’gæ’ze’le :
- ver’goei’e : vergoeden die’e gén ze doa moe’te vey ver’goei’e
- ver’hans’vol’le : verhandelen
- ver’hoart : geschaafde huid tés nie æ’rech, tés moa en bék’ke ver’hoart
- vér’hoe’eft : voorhooft en as’krés’ke oep aa vér’hoe’eft
- ver’in’ne’wey’re : geruïneerd dey die’en brant és haa hie’le’moal ver’in’ne’weyrt
- ver’jos’te’re : verroesten lét die aa’ze’re poat ni ver’jos’te’re
- ver’klie’e : omkleden in gén me noch rap ver’klie’e
- ver’krok’kelt : verkreukt mey te goem’me was men tie’e’ken’blat ver’krok’kelt
- ver’læb’bert : niet fris, niet vers die’e sa’loat zie’ter moa ver’læb’bert oa’et
- ver’lap’pe : verkopen om er vanaf te zijn ik pro’beyr die aa vlaus noch te ver’lap’pe
- ver’ley’e : verleden ver’ley’e wéék wast kaat zen’ne
- ver’loe’e’pech : voorlopig doa goa ver’loe’e’pech niks ver’an’de’re
- ver’mau’re : verkwisten tés nie oem’da ger veyl hét da ge ze moa moet ver’mau’re
- ver’ney’pelt : verrimpeld die’e ze ge’zicht és hæt ver’ney’pelt
- ver’nie’ve : vernieuwen ze gén de key’ke ver’nie’ve
- ver’niet : gratis ik mag ver’niet mey de bis rein
- ver’oa’et : vooruit ge moet al’taa ver’oa’et paa’ze
- ver’oep : voorop haa rey doa al’lank ver’oep
- vér’re’me : vormen wan’nie’er zær’re gaa ge’vér’remt
- vér’re’noen : voormiddag haa és gis’te’re vér’re’noen ge’weyst
- vér’res’te : voorste zaa zit ni géé’re oep de vér’res’te raa
- ver’sæm’melt : niet vers, verrimpeld die a’pe’le zæn al ver’sæm’melt
- ver’sas’se : verkopen, verpatsen ik hém die kas noch rap kin’ne ver’sas’se
- ver’sjok’ke : niet correct volgen bij het kaartspel
- ver’stékt : verstuikt khém maa’ne pols ver’stékt
- ver’tén’ne : vertinnen, van een laagje tin voorzien pot’ten én pan’ne ver’tén’ne
- ver’véé : angstig ooh die kat és ver’véé zég
- ver’vie’re : vervoeren hoe gor’re die kas ver’vie’re
- ver’waa’te : verwijten haa kreyg doa ver’waa’te noa zen’ne kop
- ver’waaft : man met vrouwelijke trekken, homo haa zie’ter zoe’e’wa ver’waaft oa’et
- ver’zoch’te : verzachten doa moet noch ver’zoch’ter baa de was
- vés : kikker de hie’e’re ey’te vés’se’bil’le’kes
- vés’schoe’et : voorschoot het maa’se van de pas’toe’er haa al’taa ne zwæt’te vés’schoe’et oan
- vés’se’klib’ber : kikkerdril doa léé veyl vés’se’klib’ber oep de klaa’ne vaa’ver
- vést : 1) gracht rond huis de vést és toe’ge’vrau’ze 2) nok van het dak zen doa’e’ve zit’te wey oep de vést 3) vorst de vést zit noch in de gront 4) vuist aa kaa’se moe’te mey’te ront aa vést
- vét : 1) vet 2) voort lépt es e bék’ke vét
- vét’te : vetmesten da zæn e kop’pel mét’te’kes vey te vét’te gezegde : das gie’e’ne vét’te = dat is niet veel soeps
- véts : voorts ik moet naa goan véts doen
- vey : voor naa hém’mek iet vey se
- vey’le : veulen die mér’re héé e schoe’e vey’le
- vey’pléts : voorste kamer, tevens de beste kamer, waar men ook belangrijke mensen in ontving als de pastoor, de dokter, de schoolmeester, enz…
- vey’poa’e’te : 1) voorpoten 2) de eerste tekenen van iets de vey’poa’e’te van zaa’nen baa zén der al
- vey’stey’ke : voorbijrijden kzal die bis es rap vey’stey’ke
- veyl : veel kzén noch veyl wau’re ver’gey’te
- vi’trin : uitstalraam van een winkel die bloes léé in de vi’trin
- vich’te : vechten vrie’ger és er veyl ge’voech’te oept schaul
- vie : vuur doet vie moa in brant
- vie’e’mol : veenmol in die’e zant’gront hér’re noch’al es last van vie’e’mol’le
- vie’ge : goed gedragen ge goat aa vie’ge baa den dok’taur hé
- vie’klaa’ves : hals over kop haa liep vie’klaa’ves noar’hoa’es
- vil’le : vullen ik moet maan vil’pæn noch vil’le
- vin’ne : vinden haa goa da noe’et ni vin’ne
- vis’woa’ter : plaatsnaam in Schriek achter het meisjesschool, vis betekent hier vies, vuil
- vjeis : vaars en vjeis és en joen’ge koei, e vjæs’ke és noch ne mét’te
- vjo’tien : veertien
- vlag’ge : gezegde : haa héé’get vlag’ge = haa héé get zit’te = hij heeft prijs (negatief)
- vlak’af : ronduit ik hém hem da vlak’af ge’zéé
- vlam’me = vlas’se : hard op doel schieten haa vlam’de em der’in van két’baa
- vlau : fiets ge kint gie’e’ne vlau mis’se
- vlie’es : vlees e goe stik vlie’es kan ni slæcht zaan
- vlie’goat : vlieger haa goa zen’ne vlie’goat oep’loa’te
- vlim : scherp mes som’mes’te més’se’vich’ters haan a vlim baa
- vloach : vlaag en vloach das en két’te baas
- vloe’e : vlo gezegde : tzén zen aai’che vloe’e die baa’te = dat is zijn eigen schuld
- vlok : te groot (kleding) vol’le’ges maa és die broek e bék’ke te vlok
- Vloms : Vlaams in de Vlén’de’re sprey’ke ze Vloms
- voa : va, vader on’ze voa én zaa voa’der woa’re briers
- voa’e’loat : vuilaard da zir’re dat hie ne voa’e’loat wént
- voa’el : 1) vuil gaa zaa voa’el ség 2) nageboorte tvoa’el és’ser gis’tre af’ge’kau’me
- voa’el’kaar : vuilniswagen smén’doas komt de voa’el’kaar
- voa’re : raar aankomen da ze wéch és, da goa voa’re se
- voak : slaap krijgen van die’e zen’ne preyk zor’re voak kraai’ge
- voas : vaas lét die voas ni val’le hé
- voat : 1) vaart doa zit voat ach’ter 2) kanaal haa goa noa de voat vis’se
- vod’de : 1) vodden, prullen tzæn vod’de 2) maandstonden ze zit mey de vod’de
- vod’de’vænt : prulleman da was nen æch’te vod’de’vænt
- voe’e : moer, vrouwtjes konijn haa haa draa voe’es én ne reir
- voe’el : doorzichtige sluier vrie’ger haan veyl hoe’te e voe’el
- voe’es : sponsachtig, uitgedroogde vrucht die ap’pe’le zén voe’es
- voei’e’re : voederen ik gén de bjés’te noch voei’e’re
- voei’e’ring : voering de voei’e’ring van aa’ve rok és los
- voei’er : voer kmoet noch voei’er doen vey de bjés’te
- voer’re’man : hij die met het paard rijdt tliecht oan de voer’re’man dat de vau’re ni ræcht zæn
- vol : 1) vol 2) drachtig kpaas nie dat die koei vol és
- vraa : 1) vrouw, echtgenote maan vraa was doa oe’ek baa 2) vrij zér’re gaa mér’re’ge noch vraa
- vraa’lie : jonge vrouwen, meisjes woa zén ons joen’ge vraa’lie hén’ne
- vraa’mes : vrouw (iets negatief) as ge mey da vraa’mes moet wær’re’ke, a’maai men oe’e’re
- vraa’ven’bont : vrouwenbeweging als K.A.V. és die van æl’le oe’ek in de vraa’ven’bont
- vrémt : vreemd gaa zaa hie vrémt zey’ker
- vrie’e : 1) geweldige gaa hét ne vrie’e o’tau 2) wrede vrie’e joeng kraai’ge niks
- vrie’mes : vroegmis de vrie’mes be’gost oem zey’ven ie’re
- vriech : vroeg kzal wey vriech moe’ten oep’stoan
- vroem : terug kom’de gaa noch vroem?
- vroengk : vroeger was de breiwol verpakt per kluw vaaf vroeng’e soa’e
- vwa’joe : schurk (heel negatief)
- vwa’tuur : (kinder)wagen tés e schoe’en vwa’tuur vey hey’re klaa’ne

-W-

- wa = wat’te (als ge het woord alleen gebruikt) : 1) wat wa wét die’e doa van 2) een beetje ik zén wa te klaan
- waa : 1) wij waa zæn noa Pit 2) weide de koei stén in de waa 3) willen haa waa da ni
- waa’neg : weinig khém noch moa waa’neg ré’ak’ses ge’krey’ge
- waa’ve’toeng’e : sanseveria (plant) ne pot waa’ve’toeng’e of vraa’ve’toeng’e
- waa’woa’ter : wijwater in Schriek hém’me ze den tau’re ge’blist mey waa’woa’ter
- waa’ze : wijzen ge meygt ni waa’ze, zaa ons moe al’taa
- waaf : vrouw khém ni te kloa’ge au’ver me waaf
- waai’goat : druiven vey aa oe’ek en tros’ke waai’goat
- waaik : 1) wijk haa wént in de waaik 2) week (van weken) ik zét die pis’vod’de jost wa te waaik
- waan : wijn gaa drinkt géé’re waan hé
- waan’bey’ze : druiven hie zit’ter’oe’ek al mey waan’bey’ze in hél’len hof
- waar : verward kzén hie’e’le’moal in de waar
- waas : wijs, voor kinderen betekent dit braaf gaa zaa waas se
- waat : ver és da waat van hie?
- wæ’der : verder wént die’e noch wæ’der as gaa?
- wæ’re’me’rék : vers gemaakte snoepstukjes op kermissen
- wæ’rem : warm da bier és veyl te wæ’rem
- wæl’le : wij wæl’le kau’me
- wæng’er : woerd, mannetjes eend de wæng’ers zæn schoe’en van kleyr
- wæt : wrat haa héé en wæt vant zwém’me
- waf’fer : welk(e) waf’fer pak’te gaa?
- wak : zwak het aas hot noch nie, tés noch veyl te wak
- wak’ke’re : vlug, vinnig ventje ge ziet da, dat da ne wak’ke’re és
- wal’le’bak’ke : op zwier gaan aa zau’ne hém’me wey ont wal’le’bak’ke ge’weyst
- wan’te : 1) handschoenen zie da ge oe wan’te ni ver’gét 2) van wan’te wey’te = meer weten
- wap’per : zeer grote man da was ne lan’ge wap’per, én das gie’en brig!
- was’spey’ter : wasspeld, wasknijper da zén noch au hau’te was’spey’ters
- wau’re : woorden haa grokt oa’et zen wau’re ni
- waut : woord tés maa waut tey’ge zaa waut
- wéch’ge’flotst : weggespoeld door de regen doa és veyl jeir wéch’ge’flotst mey de ré’gen
- wéch’moe’fe’le : heimelijk wegstoppen khém maan si’ge’rét’te dik’kes moe’te wéch’moe’fe’le
- wech’smaa’te : weggooien das sér’re’wau’rech al’le’moal vey wech’te’smaa’te
- wéé’ser’kan’te : weerskanten last wéé’ser’kan’te héé ten al en bits
- wéén’oe’ech : oogontsteking ge kræcht en wéén’oe’ech van in de kaar’lie’es te pis’se
- wein : 1) grazen hie stoa schoe’e gæs, doa gén de koei goe kin’ne wein 2) wijden ze moe’te da woa’ter noch wein
- weir’de : waarde dat héé gie’en weir’de
- weit : waard das niks weit
- wél : akkerrol vrie’ger dik’kes de wél moe’te trék’ke, én moa wél’le
- wénks’braa : wenkbrauw en snor és en ge’zak’te wénks’braa
- wér’re : worden ik wér - gaa wét ni géé’re ge’stoe’ert
- wér’rem : worm haa zit mey wér’re’me
- wés’te : worsten roe’e koe’e’le mey wés’te
- wés’te’le : worstelen wés’te’le mey aa brier, da liep se’waa’le oa’et de hant
- wét’tel : wortel die’en boe’em héé dik’ke wét’te’le
- wey : weer, opnieuw haa doe’get wey se
- wey’al : alweer moe’te wey’al noa de ver’goa’de’ring
- wey’te : weten ik weyt, gaa wét - kmoet er ni van wey’te
- wey’ve’néér : weduwnaar die’en és oe’ek al e joar of twie’e wey’ve’néér
- weyf : weduwe haa és mey die weyf ge’traat
- weyr : weder, luchtgesteldheid tés gie’e weyr vey nen hont dey te joa’ge
- weyr’hoak : weerhaak vis’se zon’der weyr’hoak goa ni pak’ke
- wie’e : wieden, onkruid verwijderen pey’kes wie’e, das vey zot te wér’re
- wie’ek = week, gevoelig ooh, moa die van æl’le és en wie’e’ke
- wie’er : aanzet van een tak in de stam doa zit’te veyl wie’e’re in die plank
- wie’es : wees en wie’es héé gie’en aa’vers ne’mie’e
- wie’ze : bepaald kaartspel baa ons wét veyl ge’wiest
- wil’den’boef : onvoorzien oep de wil’den’boef ie’vers hén’ne rein
- wip’schie’te : volkssport (boogschieten) ge kint wip’schie’te oep ne sténde of ne lig’gen’de wip
- wis : wilg wis’se blok’ke és wærm in de winter
- wis’ke : de twee in het kaartspel kloa’ve’re wies, moa twie’e wis’kes én en vaaf
- wis’se’le : melktanden die worden vervangen on’ze klaa’ne és am’be’tant, haa és ont wis’se’le
- wit’te’ke : jenevertje baa de fak’teyr kon der al’taa e wit’te’ke in
- wit’te’kes : bleekjes haa ziet’er moa wit’te’kes oa’et
- wiz’ze’wés : zenuwachtig, drukdoend kind hét zoe’e’ne wiz’ze’wés in hoa’es
- woa : waar woa wént hem?
- woa’e : waaien as ge dey de wint lépt zir’re der ver’woa’et oa’et
- woa’e’te : wilde man past oep vey die’e woa’e’te
- woa’e’ve : wuiven noch es woa’e’ve in de bis hé
- woa’ge’waat : wagenwijd die dey ston woa’ge’waat au’pe
- woa’ke : waken ik woak, gaa wokt, schéé’pers zæn goei woak’hon’ne
- Woa’le : Wallonië vrie’ger wærk’te der veyl in de Woa’le in de fos
- woa’ter’kans’ke: kleine kans haa héé noch e woa’ter’kans’ke dat hem het hélt
- woa’ter’kie’ke : 1) waterhoen doa zæn woa’ter’kie’kes mey e roe’et én mey e wit tjup’pe’ke 2) een kind dat graag door de plassen loopt
- woa’ter’kop : mensen met het syndroom van Down da kin’ne’ke és ge’bau’re mey ne woa’ter’kop
- woar : waren, goederen zie da ge aa woar noch kwaat grokt
- woe’e’ne : wonen ik woe’en gaa wént - wét’te gaa hém woe’e’ne?
- wolf’aa’zer : gezegde : pas oep vey de wolf’aa’zers én de schiet’ge’wéé’re = pas op voor strikvragen

wordt vervolgd

Het Schrieks dialect
 door René Lambrechts © 

- Z -

- zaa : 1) zij 2) zei zaa zaa tey’ge maa die’je van Bris’sel és sjon’der as gaa 3) zijde e zaa sjal’le’ke 4) lende khém sték’tes in maan zaa
- zaa’pe’le : sijpelen da woa’ter zaa’pelt dey de mier
- zaa’wéts : zijwaarts ge moet zaa’wéts stoem’pe
- zaai’ge : melk door een zeef met watte gieten om alle onreinheden eruit te zeven, zijgen
- zaaik : aal, beer, drek, gier kmoet noch goan zaaik vie’re mey tzæk’vat
- zaaik’nat : drijfnat zaaik’nat zén’nek van de voet’bal ge’kau’me
- zaal : zeil we trék’ke doa e zaal au’ver
- zaan : zijn ik zén, ik zæn, gaa zæt, haa és, ik zén ge’weyst
- zaas : zeis pit’je de doe’et mey zen zaas
- zaat : zout moet er gie’e zaat zaan
- zæb’be’re : miezeren, lichte regen tbe’gint wey te zæb’be’re
- zæk’vat = beervat, gierton in de zau’mer ge’brék’te zet zæk’vat vey zie’ep’sop oan de boe’e’ne te gie’te
- zærk : zerk vey Al’ler’haa’le’ge wér’re de zær’re’ke oep’ge’kést
- zærp : zuur die spaas és zærp
- zak : zak gezegde : lét aa nie int zak zét’te = laat je niet beetnemen
- zak’paan : buik en darmkrampen bij paarden e pjeit mey zak’paan kin’de oa’et’sley’re
- zant’jan : zandverkoper baa zant’jan kon’de schoe’e wit zant koe’e’pe
- zant’stoa’e’ver : soldaat van het voetvolk haa was baa de zant’stoa’e’vers
- zat’te’rik : dronkaard die’e zen’ne pey’re da was ne zat’te’rik
- zaul : zool haa lépt de zau’le van on’der zen schoe’ne, moa haa kan ze toch ni kraai’ge
- zaun : zoon haa héé draa zau’ne én en doch’ter
- zér’re’ge : zorgen die’en és oe’ek noch nie oa’et de zér’re’ge
- zét’goet : zaaigoed kpaas da deys zét’goet e bék’ke taat és
- zeuj : het zuur as ek moet krim hang’e noa men ey’te hém’mek last van de zeuj
- zey’gel : zegel ne post zey’gel és nen tæm’per
- zey’ker : zeker zær’re zey’ker
- zey’me’léér : zenuwachtige persoon æl’len aat’ste és ne zey’me’léér
- zey’tel : zetel haa zat doe’et in zaa’ne zey’tel
- zey’ve : zeven draa én vier és zey’ve
- zicht’koat : prentkaart veyl mæn’se ver’zoa’me’le aa zicht’koa’te
- zie’e : zee die zén oep kon’zjey noa de zie’e
- zie’e’pjæk’ke : zeepaardje zie’e’pjæk’kes zén ko’de’ge bjést’jes
- zie’e’ve’réér : zeveraar ne zie’e’ve’réér of ne zoa’ge’vænt
- zie’e’ver : 1) speeksel het zie’e’ver lépt oa’et ze bak’kes 2) niet waar das dik’ke zie’e’ver
- zie’e’ze’ke : bedeesd en braaf ventje e braaf stil man’ne’ke, zoe’e braa zie’e’ze’ke
- zie’el : zeel hér’re gaa oe’ek al oant klok zie’el ge’hang’e
- zie’em : zoom de zie’em van hey’re rok was los
- zie’em’vel : zeemlap ke’reyrs noa’en e zie’em’vel in hél’le broek
- zie’ep : zeep schie’re mey broa’en zie’ep
- zie’er : zeer, pijn da kan zie’er doen
- zie’ke : zoeken ik ziek haa zikt gaa zoecht ik hém gezoecht
- zie’te’kes’oan : stilletjes aan lét die kas moa zie’te’kes’oan kau’me
- zie’te’mél’lek : vers koemelk meych’de gaa zie’te’mél’lek?
- zier : zuur da mél’lek és zier
- ziet : zoet die spaas és vél te ziet
- ziet’zaat : bepaald snoepje met een zoetzure smaak
- zift : zeef das ne zift vey de as’se
- zik’ke’le’zoat : als aprilgrapje goa es oem e pont zik’ke’le’zoat = dit bestaat niet
- zik’kel : sikkel mey en zik’kel moe’te ver’zich’teg zaan
- zil’le : 1) fundamenten vrie’ger moes’te ze de zil’le mey de hant oa’et’groa’ve 2) zullen zil’le wæl’le es wis’se’le
- zip : vest doe moa en zip oan tés kaat ge’noech
- zis’ter : zuster kzén ni mey aa zis’ter getraat
- zja’nét : homo, verwijfde das en sja’kos vey en zja’nét
- zjak : zweep me gén der de zjak es oep’lég’ge
- zjan’dærm : gendarme, rijkswachter die’en héé e waaf lak ne zjan’dærm
- zjant : velg haa héé al’le’mi’ni’um zjan’te ge’stau’ke
- zjap’pe’kes : bepaalde malse snoepjes e zaks’ke zjap’pe’kes
- zjas : kermisorkestje mey de kér’re’mes zat er in al’le sta’me’neys ne zjas
- zjat : tas vey heyr en zjat soep
- zjau : 1) lompe vrouw zaa naa mey zoe’en zjau ge’traat
- zjau’se’taat : fanfare de zjau’se’taat trékt oa’et mey de kér’re’mes
- zje’laa : gelei spaas deyn ze oep de vloa’e én zje’laa oep den bau’ter’ham
- zje’lap : lekgelei ap’pel en péé’re ge’lap
- zje’ney’re : gestoord voelen ge moet aa vey maa nie zje’ney’re
- zje’ney’ver : jenever ne goei’en aa’ven Has’selt’se zje’ney’ver
- zje’nof’fel : 1) anjer stékt die zje’nof’fel moa in aa knops’gat 2) vagina
- zje’ra’ri’oem : gerarium in Oe’es’ten’raaik hang’e der veyl zje’ra’ri’oems oan dhoa’e’ze
- zje’ton’ne’ke : ritpenningen haa héé noch draa zje’ton’ne’kes vey de bots’ot’tau’kes
- zjef’zoag : steekzaag ræcht zoa’ge mey en zjef’zoag és ni sim’pel
- zjeir’kloe’et : hoovaardig iemand wa paast die’e zjeir’kloe’et van zen aai’ge
- zjést : gebaar ik vin dat hem en schoe’en zjést ge’doan héé
- zji’ley : ondervest trékt ze noch moa’res tey’gen aa zji’ley
- zjim’me’nas : gymnastiek die lés zjim’me’nas és’ser te’veyl oan
- zjoa’e : juichen haa rey tis’se de zjoa’en’de se’por’ters au’ver de meyt
- zjoak zaan : 1) dood zijn 2) kapot zijn in het spel
- zjoar : genre, soort die’e me’ziek , das maa’ne zjoar ni
- zjol’le’zie : dierentuin ons moe és mey de klaan man’ne noa de zjol’le’zie
- zju’be’ley : jubilee te’nés’te joar hém’me ne zju’be’ley in de fa’mil’le
- zju’das’se : treiteren ge moet oep’haa’ve mey die’e te zju’das’se
- zjust : juist zjust és zjust zaa on’ze’voa al’taa
- zjuu : vleesnat de zjuu lépt oa’et maa’nen boef’steyk
- zoa’e : zaaien vey pey’kes te zoa’e moet het stil zaan
- zoa’e’de : zuiden de wint komt oa’et zoa’e’de
- zoa’e’ge : zuigen oan da riet’je moe’te zoa’e’ge, ni bloa’ze
- zoa’e’le : toestand tussen wakker en slapen ik hém doa wa zit’te zoa’e’le
- zoa’e’pe : zuipen die’en héé baa den troep lie’e’re zoa’e’pe
- zoa’e’ver : zuiver vol’le’ges maa és die’e ni zoa’e’ver oep de groat
- zoa’ge’vænt : zeveraar oept loat oan den toe’eg stén der noch a’lie’en zoa’ge’væn’te
- zoa’vel : zavel veyl ge’spélt oep ne zoa’vel’hoe’ep
- zoach : 1) zaag 2) vrouw die veel zanikt die’en héé en zoach van e waaf
- zoal : 1) zaal tés in de pro’che’zoal te doen 2) zadel hér’re naa ge’zien hoe dat die’e oep zaa’ne zoal zit
- zoan : zaan, pel op de gekookte melk doa léé nen dik’ke zoan oept mélk
- zoat : zaad die’e blæft vey zoat stoan = hij geraakt niet getrouwd
- zocht : zacht das e zocht kis’se
- zoe’e : zo ge moet da zoe’e doen én ni an’nes
- zoech : zeug en zoech mey kir’res
- zoecht : zocht, van zoeken haa héé ni hæt ge’zoecht
- zoei’e : koken wét te zég’ge as de pe’taa’te zoei’e
- zoem’peg : drassig die plæk léé ter zoem’peg baa
- zoenk : een laagte in het terrein doa léé ne zoenk in da plaan
- zoet : roet tzoet hing tot oep maan hém
- zol’der : zolder gezegde : doa hangt aa’ve zol’der te lie’ech vey = daar ben jij te min voor
- zwaa’me’le : zwijmelen die’e zat’te zwaa’mel’de au’ver de stie’e’wæch
- zwaai’ge : zwijgen ik zwaaich, gaa zwæcht, haa héé ge’zwey’ge
- zwad’de’re : schudden nie te hæt zwad’de’re mey die flæs’kes bier
- zwæt : zwart tés zwæt mey se brier = hij komt niet meer overeen met zijn broer
- zwak’ke : een lenige vey da te kin’ne moe’te ne zwak’ke zaan
- zwé’rez’ze : zweer die’en haa doa en zwé’rez’ze in zaa’ne næk
- zwéd’der : zwaarder die’e weycht zwéd’der as’ze gaa
- zwél’lem : zwaluw zwél’le’me zir’re ne mie’e zoe’e’veyl de lés’ten taat
- zwéng’kes : de zwaantjes = bereden politie de zwéng’kes hém’me ten tey’ge ge’hey’ve
- zwés : zwoerd van het spek de zwés és vey de kat
- zwey’ve : zweven ni be’gin’ne zwey’ve
- zwie’e’te : zweten héé tem zwie’et’ voe’te
- zwie’ep : zweep doa zén der die vrie’ger van de zwie’ep krey’ge
- zwier : schommel zær’re gaa oe’ek al oa’et de zwier ge’val’le
- zwik : zeer grote vrouw van gestalte wa vey en lang’e zwik was da
- zwil’le : zwellen hot dat in’doe’ech want da goa zwil’le
- zwing : vleugel die’en oa’el haa zen zwing ge’brau’ke
- zwoa’e : zwaaien baa den troep zwoa’e ze af
- zwoan : zwaan en zwoan és en koa’e bjést as ze brit
- zwoar : zwaar da goa zwoar tey’ge val’le

wordt vervolgd