Italo Calvino - als op een winternacht een reiziger
'Als op een winternacht een reiziger' geldt als één van de
hoogtepunten van het modernisme, waarin de reflectie over de roman en
het lezen van romans op even hilarisch als ingenieuze manier met elkaar
zijn verweven.
Een met 'jij' aangesproken Lezer en Lezeres,
beiden in het gelukkige bezit van een exemplaar van "Als op een
winternacht een reiziger", ontdekken dat hun boek onvolledig is. De
speurtocht naar een compleet exemplaar
confronteert hen met telkens weer andere boeiende, maar helaas eveneens
gemutileerde werken. De literaire wereld als doolhof vol spiegels,
waarin de Lezer en Lezeres hun onbevangenheid t.a.v. het lezen dreigen
te verliezen. Gelukkig hebben ze elkaar nog. De roman is één flonkerende
etalage van denkbare vormen van literaire communicatie, van zender tot
ontvanger, waarin de auteur pronkt met zijn constructievernuft. Binnen
deze besloten wereld ook nog speels en logisch over te komen is de
aanvullende kwaliteit die het verhaal ver boven de middelmaat verheft.
Italo Calvino (1923-1985) is een van de belangrijkste naoorlogse
schrijvers. Achter zijn pure plezier in het vertellen en zijn
experimenten met de romanvorm verbergt zich een grote geëngageerdheid.
Verder schreef hij onder meer 'Onzichtbare steden', 'De baron in de
bomen' en talloze essays.
Tom Van Acker/Yves Demaertelaere - scholen slim organiseren
Lesgeven is een teamsport. Hou je onderwijs flexibel en maak je school
klaar voor de uitdagingen van de toekomst. Ons onderwijs staat onder
druk: leerlingenpopulaties zijn heel divers, de toekomst is
onvoorspelbaar, het innovatief vermogen van het onderwijs wordt
uitgedaagd. Leerkrachten en directies voelen zich vaak overrompeld door
101 dingen, hoe gemotiveerd ze ook zijn en zeggen vaker het onderwijs
vaarwel. In Scholen slim organiseren
pleiten de auteurs voor een nieuwe organisatiestructuur: van een
bureaucratische onderwijsorganisatie die hiërarchisch en functioneel is
opgebouwd naar een flexibele en vlakke onderwijsorganisatie. Daar werken
multidisciplinaire teams samen voor een community van leerlingen over
de leerjaren en de vakken heen. Zo kunnen teams de talenten van
leerlingen ten volle ontplooien.
"Terugkeer ongewenst" is het deels waargebeurde, deels fictieve
levensverhaal van de Joodse acteur, entertainer en regisseur Kurt
Gerron, die in de jaren twintig en dertig grote triomfen vierde in
Berlijn. In 1933 vlucht hij voor de nazi's en belandt via Wenen en
Parijs in Nederland, waar hij onder andere optreedt in de Joodsche
Schouwburg in Amsterdam en meewerkt aan verschillende Nederlandse
speelfilms. Samen met zijn vrouw Olga wordt hij
in 1943 geïnterneerd in Westerbork en van daar gedeporteerd naar
Theresienstadt, waar de SS hem vraagt een film te maken waarin het
vernederende gettobestaan wordt voorgesteld als een paradijs. Weigeren
betekent transport naar Auschwitz, meewerken betekent verraad aan
zichzelf en aan zijn kunst. Dit duivelse dilemma vormt de kern van dit
adembenemende boek, dat tevens een betoverende en tegelijk tragische
liefdesgeschiedenis is.
Een fascinerende roman over de macht van het geweten, de kracht van de liefde en de desastreuze wending van de geschiedenis.
"Woesten" brengt ons naar de Vlaamse klei, waar de negentiende eeuw
ten einde loopt. In het dorp huwt Elisabeth, dochter van de smid, met de
jonge arts Guillaime Duponselle. Het zal geen gelukkig huwelijk worden.
Als Elisabeth acht maanden later van een tweeling bevalt, blijkt de
eerstgeborene een prachtige zoon, Valentijn. Het tweede kind is zo
mismaakt dat Guillaume weigert hem een naam te geven. Toch blijft
Nameloos in leven. Omdat zijn verschijning
zijn vader en de dorpelingen doet huiveren, gaat Nameloos gesluierd
door het leven. Dan doet de Eerste Wereldoorlog zijn intrede.
"Woesten" vertelt het broeierige verhaal vol dorpsgefluister
achtereenvolgens vanuit Elisabeth, Guillaume, Valentijn en Nameloos.
Voor alle vier pakt de toekomst anders uit dan verwacht.
Kris
Van Steenberge (1963) is (toneel)schrijver, regisseur en docent.
Verhalen van zijn ooit inwonende grootvader over de `Groote Oorlog
vormen de kiem voor zijn debuutroman Woesten.
Vlak voor zijn dood in de jaren tachtig van de vorige eeuw gaf de
grootvader van Stefan Hertmans zijn kleinzoon een paar volgeschreven
oude cahiers. Door de verhalen uit zijn jeugd vermoedde Hertmans dat de
inhoud wel eens onthutsend kon zijn. Jarenlang durfde hij de schriften
niet te openen. Tot hij het wél deed, en onvermoede geheimen vond. Het
leven van zijn grootvader bleek getekend door armoedige kinderjaren in
het Gent van voor 1900, door gruwelijke ervaringen als frontsoldaat in de Eerste Wereldoorlog en door een jonggestorven grote liefde.
Hij sublimeerde zijn verdriet in de stilte van de schilderkunst. In een
poging dat leven te doorgronden schreef Hertmans zijn herinneringen aan
zijn grootvader op. Hij citeert uit diens dagboeken en kijkt naar diens
schilderijen,om uiteindelijk de ware toedracht te ontsluieren. Hertmans
vertelt dit verhaal met een verbeeldingskracht waarover alleen grote
schrijvers beschikken, en in een vorm die een onuitwisbare indruk op de
lezer achterlaat.
Oorlog en Terpentijn vormt een aangrijpende
zoektocht naar een leven dat samenviel met de tragiek van een eeuw en
een postume, bijna mythische poging dat leven alsnog een stem te geven.
Waarom vind je dat je altijd gelijk hebt? Hoe zorg je ervoor dat jouw
voorstellen geaccepteerd worden? Wat kun je bij jezelf en bij anderen
beïnvloeden en wat niet? Impact zet je aan het denken en het doen. Het
combineert solide wetenschappelijk onderzoek met zeer herkenbare
situaties van elke dag. Een boek voor iedereen voor wie invloed
uitoefenen van groot belang is: leidinggevenden, docenten, ouders,
zorgverleners, et cetera.
'Naar de haaien' is een
roman die op grootse wijze de verzenuwde periode tussen de beurscrash
van 1929 en de definitieve machtsovername van de nazi's in 1933
vastlegt. In deze jaren van armoede en gebrek doolt de werkloze Fabian
door Berlijn, een stad die zich zowel op politiek als erotisch vlak in
een crisissituatie bevindt. Het boek werd in 1931 in Duitsland verkort,
gecensureerd en onder een andere titel op de
markt gebracht (Fabian: het verhaal van een moralist), om twee jaar
later op de brandstapel te belanden: de nazi's achtten ook de
gemuilkorfde editie obsceen, decadent en getuigen van een gedegenereerde
geest.
Na ruim tachtig jaar is nu voor het eerst de roman te lezen zoals Kästner die bedoeld heeft.
Erich Kästner (1899-1974) was schrijver en dichter en brak
internationaal door met zijn veelgeprezen kinderboek Emiel en zijn
detectives, dat in meer dan 50 landen vertaald is en waarvan alleen al
in Duitsland 2 miljoen exemplaren werden verkocht.
Wie menselijk gedrag probeert te begrijpen doet er goed aan zich
niet blind te staren op de persoon, maar meer te letten op de omgeving.
Uit onderzoek blijkt namelijk dat ons gedrag veel meer afhankelijk is
van specifieke situaties dan we denken. Of je hulp biedt aan een
vreemde; wie je als partner kiest; hoeveel geld je doneert; zelfs je
zelfbeeld is verrassend contextafhankelijk.
Sam Sommers,
professor in de sociale psychologie, won meerdere prijzen met zijn
spraakmakende colleges. En dat is te merken: in "Wij zijn onze omgeving"
deelt hij zijn inzichten op aanstekelijke wijze, met geestige anekdotes
en originele voorbeelden. Hij laat tevens zien hoe je jezelf kunt
trainen om beter naar het grotere plaatje te kijken; je zult versteld
staan van hoeveel extra mensenkennis dit oplevert.
Zoals Orpheus ooit toestemming kreeg van de goden om zijn overleden
geliefde Euridice in de onderwereld te gaan zoeken, gaat nu
concertpianist Kasper Bentheim op zoek naar zijn Euridice. Kasper denkt
dat hij zijn geliefde om het leven heeft gebracht. In werkelijkheid
gaven haar gebrek aan verbeeldingskracht en haar platvloerse ontrouw
zijn geest de genadeslag. Hij ontvlucht het provinciestadje Geel, waar
hij in een psychiatrische inrichting zat, en reist af naar Antwerpen.
Achtervolgd door herinneringen en steeds overvallen door vage beelden
die hij niet kan plaatsen, zwerft hij door een stad, waar elke
gebeurtenis hem achtervolgt als een angstaanjagende, hallucinaire
onderwereldbelevenis.
In weerwil van de grote economische crisis van de jaren twintig geloven
verkoper Johannes Pinneberg en zijn vrouw Engeltje in het geluk. Maar
dat geluk wil kort voor de opkomst van de nationaalsocialisten maar niet
komen. Pinneberg is amper met zijn Engeltje getrouwd en de eerste
problemen doen zich al voor. De strijd om het overleven begint en het
kleine jongetje heeft melk en schone luiers nodig. Als verkoper op de
afdeling herenkleding in het warenhuis
leert Pinneberg: de kleine man moet werken als een paard of hij vliegt
eruit. En Pinneberg vliegt eruit omdat hij te weinig omzet haalt. Hij
moet zich aansluiten bij het leger van miljoenen werklozen. Maar
Engeltje, zijn lieve en dappere vrouw, geeft niet op en neemt het heft
van het leven van haar vertwijfelde man in handen. "Wat nu, kleine man?"
is naast "Alleen in Berlijn" Fallada's beroemdste werk en neemt ons mee
naar de roerige jaren twintig van de vorige eeuw. De tijd van de
beurskrach en massawerkloosheid, maar ook van versnelling en vooruitgang
met neonreclame, film, jazz, protestmarsen van werklozen en knokploegen
van de nazi's. De lezer wordt opnieuw geboeid door de schijnbaar
simpele verteltrant, die vaak een bijna filmisch effect heeft. Van deze
roman over de liefde en de angst voor sociale neergang zijn miljoenen
exemplaren verkocht. De schrijver is er wereldberoemd door geworden en
het boek is tot nu toe viermaal verfilmd. Net als "Alleen in Berlijn" is
ook "Wat nu, kleine man?" wereldwijd herontdekt. Het boek is actueler
dan ooit.
