In 1975 verzeilde ik (wij) terug in mijn dierbaar dorp Stekene, op de Polenlaan, maar was mij niet meer bewust van: "Moed're..., m'n mes en mijne pré...".
Het zou figuurlijk van pas komen, (en nu nog steeds....) omdat ik aan Cultuur ging meewerken.
Infiltranten waren (1975) Livingstonen. en andere Stanley's.
Al hoewel ik absoluut geen 'liefhebber' ben van het V.B. scandeerde ik met overtuiging:
"Iedereen kan zingen..." ... tot het Parochieblad toe...wat niet in dank werd afgenomen door bestuursleden.
Van participatie was geen sprake.
Vooraleer ik aan het verhaal, de 'story' van het, voor zover mij bekent, Ruysscheveldekoor begin, laat ik U, beste lezer, onverdraagzaam genieten van een recente constatering.
De geschiedenis (Stekene, maar dat geldt ook voor elk andere gemeenten) is boeiend, rijk gestoffeerd aan geografische en allerlei andere, interne 'faciliteiten'.
Prof. Torfs schreef: 'Het is het nu-maals'.
O.K.
Wat zou jij ervan denken moesten 10% van de Belgische bevolking allochtonen zijn?
Wat zou jij ervan denken moesten 10% van de vlamingen allochtonen zijn?
Wat zou jij ervan denken moesten 10% van de geïnfiltreerde Stekenaars een meer dan invloedrijk impact hebben op het cultureel gebeuren van uw eigen gemeente?
Men hoort en leest 'her en der' dat infiltranten zich moeten aanpassen aan de (plaatselijke) cultuur. (?)
Ik heb mij bezonnen (retraite, maar dit woord verliest zijn vreemde klankvorming, verstaanbaarheid, en nog meer kont(r)actuele confrontatie) eer ik dit op het internet ging publiceren.
Je wordt (of bent) opstandig (hetgeen ons nu gelukkig overkomt op nationaal vlak)
Dan ga je met 'Conincklijke en Breydeliaanse' vestigingen, uw eigen volk verdedigen.
Mensen uit uw onmiddellijke omgeving, (Stekenaars) die iets opgebouwd hebben maar door 'immigranten' weinig waardering, en ik druk me bescheiden uit, liefst zouden gehad hebben dat 'deze oudjes' verdwaalden, en nog het liefst van al, ver buiten Stekene.
Het Cultuurbudget was steeds 'op' als 'zij' hoorden vanwaar de wind kwam.
'Schild en vriend'.
Het gaf me, voor mezelf, maar voornamelijk voor mede-sympathysanten een stilzwijgend, ondragelijk gevoel van een onwaardige strijd.
Laat het niet delen door gewatteerde intellectuelen zowel voor bouwkunst, schilderkunst, beeldhouwkunst, muzische kunst en literatuur.
De sport zou ik onvergeeflijk vergeten...
Met deze.
Verdraag het (zoals een Stekenaar dat voorbeeldig doet), maar wees alert!
Voorbeelden uit de onmiddellijke omgeving (Culturele centra), St-Niklaas, Beveren, Lokeren, Bornem, Hamme.....zijn getuigen van een bloeiend maatschappelijk 'geheel'.
Het Steken's 'Cultuurcomplex' wordt weeeeeeeeeeeeeral naar de lange baan geschoven!
Waarom Stekene(al jaren) niet?
Heerst hier nog een verzwijgende, na jaren en dus niet onkreukbaar verzwakt amnestie-proces of... moet het 'recht' zegevieren?
Och.... elk dorp of parochie heeft zo zijn unieke populatie met het liefst 'vers van de pers', proclamatie.
De Burgemeester....de pastoor....de notaris....de smid....de schrijnwerker...de coiffeur...de loodgieter en ik vergeet talrijke andere, rasechte Stekense 'autochtonen'.
Sommige van hen zijn onvindbaar geworden, oftewel betaald ge u 'blauw'.
Het (St-Hubert) café was een ontmoetingsplaats van 't Sjefken', (van de klakke's), 'Omér' (van de'n boon) Ward'sen van ('t gemeentenhuis), de altijd schalkse Coo (uit de 'stousiestraete' met zijn onafscheidelijke Matiel), 'Lijn' (als eeuwige vrijgezel),
Kamiel (Van Looy als een brave logementair), Jerom, (een gescheiden, met allochtone uitstraling was, voor een korte periode onze voorbeeldige logementariër), Dorsan (Merckx) die ik eeuwig dankbaar blijf omwille van zijn 'klak'. (Ommegang in ons café toen ik 'La Paloma' op 'unieke wijze' (?) vertolkte op mijn veel te grote accordeon.)
en ook, een franstalige familie (polenlaan) die enkele malen per jaar, ('s zondagsavonds) als eindstation, ons café 'binnen sprongen'
en 'Wardsjen' (een andere) die, met zijn kwakkel vehikel,de kasseistenen van de Polenlaan trachtte te niveleren na een ongecontroleerde vlucht vanuit ....en talrijke 'pintjes'.
Tussen 'pot en pint' heeft, deze mijnheer, uitspraken gedaan die amper een halve eeuw later 'realisme' zijn geworden en wat men toen beschouwde als 'café-praat'.
"De ingenieurs zullen met een 'overal' gaan werken en
De zwarten zullen ons nog komen beschaven....!" (1955?)
Ik vermoed dat 'Wardsjen' amper zijn lagere school heeft uitgedaan....en misschien daarom was het zo'n mooi mens?
Ieder van elk had toch zijn voorkeur...en elke café-baas, rond de marktplaats had daar geen minste problemen mee.
Hij/zij verdroeg dit met, toch misschien wel ingehouden popularisme, maar zeker niet met verbale arrogantie.
Na de visualisatie van de inhoud van de 'vitrine' (T.V.) moest ik voorbij de tabakswinkel van Blanche Selis.
Haar echtgenoot, Ernest De Paepe,was één van de eerste fans en actieveling van het Ruysscheveldekoor.
"Tonneken, gaot ies om een paksken toebak nr.7" en telkens opnieuw had ik zin om er aan toe te voegen: "....en een pakske'n Nordpol...?"
Maar dat deed je niet...
14 Jaar jong en bovendien....je zou het eens moeten riskeren.
Indien het zou uitkomen, was ik 'de nagel van hun doodskist...'!
(Dé tegenhanger van Belga, Michel, Zemir, en het latere Bastos....)
Dit waren sigaretten (Nordpol) die een 'koude' smaak in hielden en kosten maar 7 fr. voor 12 sigaretten.
Het werd tijd dat wij ons, in beschaafde concurentie met de medebewoners, ook een T.V. gingen ' aanschaffen.
We bleven kijken tot het testbeeld verscheen.
(Bijlage)
Een luxe wat ik eigenlijk niet beseft heb.
Poppe-Van Esbroeck, (St-Niklaas) was onze 'leverancier' voor wat betreft elektriciteit, hoe bescheiden de aanvraag ook bleek..maar er was % korting.
Wij kenden nog meerdere kortings-bonnen, nl. op auto's.
Sammels-Van Damme, eveneens uit St-Niklaas, verkocht Chevrolets en dat was een kolfje naar de hand van Oscar...en Anna.
Enige tijd later(?) stond er een (flinke occasie) Chevrolet-Belair voor de deur aan de polenlaan nr 6.
Daarmee kon Oscar concureren met de Amerikanse 'sleeën' van 'Gust Siki', 'Mon Teirbrood' en 'Lady Weyn' en Oscar werd prompt opgenomen in het taxi-bedrijf van de plaatselijke 'vervoersmaatschappij'. (Als reserve bij eventuele 'chique' huwelijks ceremonieën)
Weerom, om de boze geesten te verjagen en 't zal nodig zijn want...
't is een huwelijksmis!
Eventjes terug naar 1956. (Voor hen die het interesseert, anders..ga naar de volgende pagina)
Naast de'n Anker (richting en in de dorpstraat) bevond zich een klein bruin huisje dat later gekocht werd door Apother Laekeman die een praktijk had in de 'stousiestraote'.
Daarnaast woonde (sinds 1952) 'Stiene De Klootere' (Bloeiende beenhouwerij) en weer daarnaast 'Lady's.
Daarnaast een ruime textielwinkel van de fam. Van Den Broecke, dan de coiffeur waar ik één maal gegaan ben omwille van de haar-water-bek-golven t.g.v. mijn plechtige communie. (Prachtig)
Daarnaast (het lijkt wel of ik en journalist ben die telkens en ontzettend veel 'euh..' uitkraamt zonder het zelf te beseffen en toch aan de VRT is binnengeraakt.
Ik hoop dat je er niet op gaat 'letten' want dan wordt het frustrerend)
een tandarts.... en dan Clement De Tragzenies.. de 'maker' van ons eerste embleem van het Ruysscheveldekoor.
Zo heeft elk huisje zijn...!
Als je naar de overkant van de dorpstraat ging, en uw jeugdig zieltje een 'carte-blanche' gaf, kwam je voor de moderne 'vitrine' van de Maerschalck terecht.
Voordien kort bewoond door de fotograaf Van Vossel die uit de richting Polenlaan nr.16 kwam.
Ik herinner het me nog omdat...ik ging 'spelen' bij Ferry.
Hij bezat ontelbare 'metalen' 'oprol-assen', waarop een fotorolletje circuleerde.
Het was welkom 'afschietpunt' met en voor de 'laveurs'.
Maar Ferry was wel iets te oud om te concureren met een 'begenadigd' 'laveurist' als ik.
Hij is later in de 'kunst' verzeild geraakt.
Er stond één T.V. die 'actuele' beelden liet zien van bv.
'Corky de circusjongen..' of 'Car 54, where are you...' met Maldoon in de hoofdrol,
of het prachtige feuilleton; 'Lassie'. (Enkel de zondagavond en dit zonder reclame)
'Schipper naast Mathilde' was zo populair dat het een, in de hand meegenomen mondeling certificaat boodt om 'rijke' geburen (T.V.Toestel) een bezoek te brengen , alhoewel dit in die jaren, absoluut niet nodig was.
De Priesters.... (Of hoe je dat tegenwoordig ook noemt.)
De zesurenmis, de zevenurenmis, het populaire 'achtsen' en natuurlijk de hoogmis.
De 'ellenlange' vespers van 14u (en nadien nog het priesteruurgebed), was geen verplichting, behalve bij de Chiro.(Als je bv. bij de knapen of kerels of...of...ingelijfd waart.)
Maar het dik anderhalf uurtje na een ceremoniële optocht naar en van de kerk, verdroegen uw knieën uiterlijke tekenen van christelijke boetedoening.
Na ' 't achtsjen' (zondag) laveerden die 'rijke' landbouwers, die zo maar met de fiets vanuit de zeshoek, wildernis, de'n berg en de 'barlabuize' kwamen, rechtstreeks naar hun kaart-club-huis.
Een pintje, kaarten en ...hun Roskopf. (Zakhorloge) en ook een beetje 'saleuren'..
Ook dit was een wekelijks ceremonieël.
Gezusters Nobels, De'n Anker, De'n Belle-Vue,bij 'de Ruisers' en enkele andere.
Ik kan mij voorstellen dat deze gedachte een 'christelijke zuurstof' betekende, tijdens
het Eucharistische gebeuren van de wekelijkse zondagsmis.
De Pastoor wist het wél, gaf een flamboyante, naar katholieke normen, impressionante inhoudelijk en verbale indruk en beloofde een eeuwigdurende genootschap in het rijk de hemelen.
Dit zou de 'bewoners' opnieuw tot nadenken stemmen (was dit niet zondig?) en een lidmaatschap van kandidaat zalig-verklaring.
De pastoor en onderpastoors 'kenden' er wat van.....!
Wat mij, als kind opviel was, dat zij (kaarters) elke 'keer' de kaarten (32) telden.
Zij verkozen 'ne'n oude bat kaorten' omdat de volledigheid een normaliteit was en....
zij wisten wel waar er 'bij een haas' een hoekje van was...of..of..
Waarom.
Nieuwe kaarten (gekregen van de 'brourije') bood voor mezelf, als overtuigde 'cyclist',
een geluids-motorieke flap tussen de spaken van mijn tweewieler en ons Moeder miste weeral twee 'toespellen'. (Wasknijpers).
Ik ging dat natuurlijk niet in het 'Parochieblad' zetten.
Onlangs was ik (wij) gastheer van een onverwachts bezoekje.
Er werd voornamelijk over 'mobiliteit' gesproken en.... gekeken!
Ik probeerde mij, met een fictief gevoel van ouderdomsdeken binnen het gezelschap, 'erkentelijk' te maken met de uitspraak:
Ik zeg wat ik weet. (Mobiliteit)
Ik weet wat ik zeg. (Kunst)
En boog daarna onopvallend het hoofd.
De 'materie' (motoriek) bood mij absoluut geen kans om als 'volwaardig' gesprekspartner deel te nemen, maar mijn leeftijd gaf mij een verzuilde, (cfr.Gotiek) stevige, tevens humane ondersteuning om een kort 'gesprek' met de illusie van: 'aangenaam' te laten verlopen.
Zonder opvallende, en als muzikant, weinig bezittelijke merknamen als zijnde;
Wartburg, Renault, Buick, Dodge, Arrabella, 'Kever', Chevrolet, Ford..had ik weinig impact als overtuigend kamergenoot.
Als gastheer, gastronomeer je een tafel van tien (1x1=1) zoals dat in een 'gekregen' schriftje in de lagere school,op de achterzijde, uitgebreid te lezen was en waar 'meester' Jan niet zo gelukkig mee was.
Het 'spel 'zat op de wagen om te 'spieken' en dàt was een hele 'kunst'.
(Als het moest schreef ik hele 'cursus' op een nietig papiertje van amper 6cm. op 3cm., maar, ik ben daarvoor ook 'betrapt', dus een kei-goede opzichter.)
Tot zelfs in het middelbaar, en..wat doe je dan (leerkracht) als een meisje het 'antwoord' langszij een Schotse rok, dit op haar billen geschreven had??
Shakespeare schreef het reeds lang geleden....en ik was nog niet vast-benoemd...!
Het geeft hen (bezoekers) een 'goed gevoel' van gastvrijheid t.o.de gastheer.
Het gesprek verleid zich in de richting van de 'spiritualiteit' van de genodigde en jijzelf vertikt het om een zijsprong te maken naar een werelds- of ander boeiend 'onderwerp'.
In maart 1973 kwam de aimable en door de leerlingen gerespecteerde zuster Elisa (Klastitularis van de 'vierde's ((Imelda-instituut)) en 'facteur' van de Ursulinen van Antwerpen-Linker-Oever.) aanbellen aan de Kersenlaan nr 5 op St-Anneken met een aanbod van 14 lesuren.
Beter bekend als de 'Plage' van Antwerpen.
De straat stond niet eens vermeld op de straatenkaart van Linker-Oever-Antwerpen.
Hoe ik daar verzeild geraakt ben, ga ik U, beste lezer besparen.
Dit zou weeral en aanslag betekenen op mijn 'zieleken' van maagdelijke vergangkelijkheid maar ik heb een allibi:
'Maria-Onbevlekt-Ontvangen'. (Instituut.)....
en leg dat maar uit aan uw....... kleinkinderen...!
Oscar (De Ruysscher) (Mechanieker- smid en waar het niet meer lukte ..vond men Oscar.) sprak, in zijn uitzonderlijke Christelijke uitlatingen over 'kurdzeué', maar dan als gevolg van een uitzonderlijk verkeerde 'hamerslag' op het aambeeld en niet zo zeer bedoeld als promotie voor mijn toekomstige (lager) middelbare school in de kerkstraat met uitsluitend beroepsonderwijs.
Ik ging de wereld veranderen...... (!!!!)
Ja.....ja.....een kale reis.
O.L.Vrouw-boodschap-instituut, (Perustraat nr.4-6 Luchtbal Antwerpen en behoudt tevens mijn mooiste herinnering) Stella-Maris, (Kalmthout) en nu het Imelda-Instituut,...(Linker-Oever-Antwerpen.) op nog geen 500m van 'mijn' deur. (Oscar De Gruyterlaan 4)
(Als aanvulling van mijn uurrooster nog één maand in het Provinciaal instituut voor banketbakkers, slagers en hoteliers aan het PIVA, korte Van Peltstraat, Antwerpen.)
Het mooiste moment was steeds de zaterdagmiddag, 1215u.
In die tijd werden er, de zaterdagvoormiddag, nog lessen gegeven.
De Noorderlaan was vrij van verkeer, en de collega's (Zaterdagvoormiddag) waren meer dan gemoedelijke mensen.
Enkel voor wie in het 'beroepsonderwijs' 'zat'.. en weet je...
'De week zat er op'.
En toch was ik blij dat het maandagmorgen werd, niet tegen staande de acht lesuren.
Als 'jongeling' en gewezen samenwonende, vertoefde je in een (1973) zondige 'situatie' dewelke zeker niet kenbaar mocht gemaakt worden aan de 'werkgever'!
Ik zou 'stante pede' mijn C4 formulier ontvangen hebben met onoverzichtelijke gevolgen van dien.
En toch...
En toch was er iemand die mijn latere leven zou richting geven.
Omér.
Mevr. Yolanda Ruelens (uit Stekene) was leerkracht in het ASO, niet wetende dat dàt mijn gewezen collega was en nog veel minder, de motor van het latere Ruysscheveldekoor zou worden.
Zij was net 'vertrokken' toen ik mij aanmeldde bij Zuster Josepha in het TSO
Zij (Zuster-directrice) toonde mij het klaslokaal voor Muzisch vorming én Estheticaleer
Boven de deur stond 'Muizeklas'.
De leerlingen hadden dit, met intellectuele nauwkeurigheid, gesaboteerd.
Zij (?) was er blijkbaar door verveeld omdat het eigenlijk muziek klas moest zijn.
Het was een 'catacombe'- klas, maar dat was het minst van mijn zorgen of toekomstige problemen.
Elk mens heeft zo zijn eigen levensverhaal.
"Ik kan er een boek over schrijven..." is een vaak gehoord (vroeger toch) met talrijke pagina's gevuld compendium.
Rond de marktplaats van Stekene gebeurde altijd wel wat!
Bij 'Masta Zies'...
Dàt was mijn bescheiden winkeltje.
Toen ik vlees was gaan halen bij Maria Van Remoortele, (Later De Pelgrim) botste ik vooreerst op een groot 'plakaat' aan de zijgevel van het huis van 'Mieken Leer'.
(Zie foto) en moest dan 'paseren' voor bij de 'vitrine' van Diane.
'Neuzen', 'doctoorke's', (zéér pikante kleine snoepjes) 'hosties', 'lekstokken', 'slappen', 'ne'n beenhouwer' 'babbeluten', 'Arabier-ballekes', 'zwarte rekkers', tot 'kaliesenhout' toe.
Soms was het een pijniging er te moeten voorbij gaan met 'nouga-bollen' (figuurlijk) in mijn hand.
Bij de gezusters Nobels had Dr.Roggeman zijn wekelijkse 'consultatie', en zowel bij 'Beir' (coiffeur) als in de'n Anker was er steeds leven in de brouwerij.
Het kortste hoofdstuk uit een boek van Prof. Rik Torfs is hoofdstuk 14 (Het toevallige veelvoud van zeven) eindigt met: 'Als God een vrouw was...!
Een doordenkertje. (Zoals we dat bij Proffen gewoon geraken en er toch niet genoeg van krijgen.)
Wanneer zelfs mijn 'fiets' zich langs de oude spoorwegbedding, vanuit de bormte naar de brugstraat laat 'vlinderen', 'flaneren', geniet de 'opzitter' (men heeft ook nog een bijzitter,.... maar dat komt nog) van een passage voorbij het 'Zomerhuis'.
En dan....!
Het Doel heiligt de middelen, maar dit denkbeeld past niet meer in het (zijn) huidig actueel perspectief.
Een musicus heeft weinig aantrekkelijke eigenschappen, is apart (daarom is hij of denkt hij/zij het warm water uitgevonden te hebben....enz..enz..)
Ik genoot ...en Leonardo da Vinci had het nooit beter kunnen tekenen of Monet niet beter kunnen schilderen dan dat ik dit met mijn eigen ogen, 'life' had (heb) kunnen aanschouwen. (Fietstrip naar 'de brugge'.)
Bij Staf Robijn bracht men wel 'constateurs' binnen en 'de'n Baans' (Bauwens) reed er, wekelijks, met volgeladen 'keeven' vanuit de'n oprit van Staf Robijn (polenlaan) richting Frankrijk wat ik eigenlijk nooit begrepen heb.
Naast café St-Hubert ('kaar de ruisrere') woonde een duivenmelker...., peetsjen Smedt.
Ik zie hem nog zitten, kijkende van op zijn bescheiden zitbankje voor zijn eigenste en geheiligd duivenhok, naar de'n nok van de 'brigadier', (huis in de stousiestraote) want dat was 'schijnbaar' voor de duiven, een luxueuse korte aanvliegroute naar het 'platform' van een zalig, fictief 'weduwschap' een onverwachtse thuiskomst, .............en daar doe je wat voor.
Duiven zijn een special ras...geen intellectueel 'mens' kan bij benadering 'verklaren' hoe zij (duiven) er toe komen honderden kilometers afstand af te leggen zonder richting's aanwijzers.
In 'vogelvlucht' vroeg een verdwaasde buurtbewoner.....?
Evenals de liturgische koorzang verstuift in een moderne maatschappij, zo is het ook met bv. een andere maatschappij: de duivensport.
Een duif met een maretak in zijn bekje symboliseert de vrede!
Men kan het niet prachtiger bedenken.
Het blijft boeiend wie ermee begaan is, maar vertoeft in een 'stadium' van 'eigenzinnige' overtuigde en bovendien jaloerse medebewoners.
Sport en Cultuur.
Och, ik ging graag vissen...en dat is ook een sport.
(Dacht ik toch...maar mijn echtgenote is het daar niet mee eens.)
Duiven vragen er niet om,.
Zij doen het ...
Onze langharige Angora-kat 'Larius' bekeek het vanuit onze zeer oude 'perelaar' en daar was peetsjen Smedt niet gelukkig mee....
Hij 'trok' nog eens aan zijn, met grove Semois gevuld houten pijpje, (zonder filter)
maar op het 'moment' dat de duiven 'gingen vallen', ( na een vlucht vanuit Quievrain,...... je zou voor minder) gaf hij een ingehouden maar toch onheilspellende, stilzwijgende 'verklaring' af tegen over één ieder die in de onmiddellijke nabijheid durfde te komen ...:
" Ze hebben goe gevloogen..."!
of "Da's hier geen duivenkot...!" (Stekens gezegde) terwijl hij er dagelijks in zit.
Een échte duivenmelker laat zich niet 'keven'.
(Het duivenlokaal van Staf Robijn is later verhuisd naar 'de'n Belle-Vue'.)
Als je met opvallende bescheidenheid door 'de'n blauw wegel' fietste en de 'Bormte' overstak, kwam je terecht in een maagdelijke oase van 'verderf'.
(zei ne'n 'onderpaster' vijftig jaar geleden.)
Prachtig dat onze 'lieven' Heer dit zwembad én zijn bezoekers tot zijn 'kunstwerk' heeft verheven.
En nogmaals...een 'creator' heeft toch graag dat je aan zijn 'kunstwerk' niet voorbijloopt zonder één blik....? (Cfr. De Sixtijnse kapel in Rome...(?))
Het zou een 'blamage' zijn voor het 'gecreeërde',.... het model en de 'creator'.
(Een blikje...dat was toen nog niet in, anders vond je deze wel...Cola, Ice-thea, 7-up, Sprite..maar bestond wèl in de vooral 'Katholieke' opdrachtgevers uit een 'grijs verleden en wat wij 'nu' plaatsen in een uniek kunstpatrimonium.)
Hoeveel 'kunstenaars, ( Beeldhouwers, schilders, literatuur, muzische kunst, hebben of hadden een levenslange betrachting dit 'fenomeen' ((Vrouw))te 'boetseren'?)
Zij 'slagen' (Slaagden) er niet in.
Daarvoor is een vrouw te uniek en laat zich niet verleiden door...en gebruik maken van.
Gelukkig.
Een weldaad of suïcidaal, ongecontroleerd moment, een gevoel van masculair, illusionaire machtswellust of misbruik.
Hét niet te overwinnen en bijgevolg ontgoochelde, steeds opnieuwe opstanding.
Het houdt ons, homo sapiens, ludens of weet ik wat, in leven..... of wat wij denken wat leven is.
Een semi-rotonde bood een uitweg naar de 'Brugge'.maar...je moest even 'passeren' voorbij het 'Zomerhuis'.
Je deed dat met jeugdige, schijnheilige galante overtuiging...in de hoop dat niemand het zou zien en zéker niet jouw 'klasbewoners' of nog vervelender..(als 12 jarige) jouw lief.
Ik reed naar mijn 'vriend' die woonde op de 'Brugge', en was mij niet bewust welk, ongevraagde maar tevens aangename gevolgen dit in mijn verdere leven zou betekenen.
Als je, met jouw fiets, (Indien je de eigenaar was en bijgevolg een bevoorrechtte jongeling waart en er één had) (1957) in de 'stousiestraote' fietste, kon je, in deze bekende straat op 't einde, helemaal rechts inslaan richting 'de bormte'.
Je moest dan wel enkele 'spiegels' passeren die aan de vensterbanken,
met geoxideerd naturalisme hun stevigheid bevestigden. (Roest)
Het was een restant van brave 'bourgogne'-bewoners.
'De'n blauw'n wegel' had twee gezichten... links en rechts.
Voor mij een héél verschil.
Als je links reed, moest je nog over de spoorwegwegel.
(Richting nieuwstraat t.o. Van Camp)
Als je rechts reed, ging het richting Bormte, langszij de 'spoor-rails'.
De uitnodiging van het 'fietspad' lag voor de hand en als je de Bormte 'overstak'....
'Blauw'n wegel naar Zomerhuis' kon je als puber, regelrecht naar de'n biechtstoel voor al dat 'bloot vlees'...waar je onbewust, met een onverstaanbare kinderlijke drang, naar zocht! (Zomerhuis)
Ik plaatste' mijn' fiets naast en aan de betonnen platen van het 'zwembad' want het inkomgeld (20fr.) dat kon 'de'n bruinen niet trekken'!
Van op mijn 'fietsbuize', geplaveid tegen de betonplaten en tussen de struiken, (Deze betonplaten waren té hoog maar, staande vanop mijn 'fietsbuize' kon ik toch met enige christelijke ongerustheid, die 'mannen' zien liggen 'bruinen' op het grasveld in de onmiddellijke nabijheid van al dat mooie Gods-geschapene.
En 'Fons' Wouters, de jarenlange redder van dienst,.................... kon zich wel laten vervangen door één van deze 'heren'.
'Awél, ik had ook graag 'redder' willen worden.
't Waren altijd dezelfde die van een 'prévilége' genoten.
En ik maar 'zagen' aan de stukjes ijzer voor het voetbalplein 'Dr.Roggeman...'
Van de Bormte naar 't Zomerhuis (langs de spoorbaan) was er één ding wat mij opviel:
'De bladeren van de bomen' 'acteerden' op naturalistische wijze.
De bomen vertoonden een 'striptease' landschap en het vogelnest werd zichtbaar.
Ze (bladeren) vielen af, niet bewust dat dit een onherstelbare tsunami zou teweeg brengen binnen het 'menselijk' bestaan.
Als god mijn broer zou zijn, was ik beschaamd.
Maar verdorie....dat 'iets' is toch maar mijn toevluchtsoord......!
Het nieuwe voetbalplein moest een uitstraling hebben alvorens je één stap op het terrein zette. Het moest de 'vijand' de illusie geven dat ook 'Di Stefano en Pouskas' hier gespeeld hadden.
Aan Oscar werd de opdracht gegeven een soort 'arc de triomf' te smeden met vermelding van 'Roggeman'.
Of dat deze laatste ooit gevoetbald of gefietst heeft betwijfel ik sterk.
(Deze week, altijd de eerste donderdag na de grote kermis is er de wielerwedstrijd voor beroepsrenners: grote prijs Dr.Eugeen Roggeman. en deze 'sportactiviteit geniet nog steeds een ruime belangstelling.)
Hoeveel stukjes ijzer ik heb moeten doorzagen om bv. de eigennaam Roggeman samengesteld te krijgen...het hield niet op en ..........naast ons waren ze volop aan't 'beizen'.
Het plein zelf moest ook nog omheind worden met stevige buizen van '14' en moesten bovendien ook nog 'gereumiend' worden.
Op het voetveld bracht ik mijn mooiste tijd van mijn jeugd door, maar de 'corsetterie' was er teveel aan.
'Mon De Block' kwam af en toe eens langs toen Oscar 'bezig' was met zijn 'kunstwerk'.
Het eerste wat 'Mon' zei was altijd: "Ho, het ruisen van het ranke riet...!
Hij deed met een onnavolgbaar elan, zoals ik dat later zou ervaren wanneer hij, van op de 'kansel' van het gemeentehuis, op 11 november, zijn jaarlijkse speech gaf waar elkeen kippenvel van kreeg en de gesneuvelde soldaten het zeker moeten gehoord hebben.
Pas toen heb ik pas begrepen welk een unieke fan 'Edmond' voor het Ruysscheveldekoor wel was.
Langs de 'stousiestraote' kon je zowel een fietsbinnenbaantje kiezen naar de 'nuustraote' of/en de bormte!
Naast schrijnwerkerij Dias, was er een onopvallend fietswegeltje die u leidde met een toch niet al te korte 'weg' naar hoger vermelde straat.
Via de achtergelegen tuintjes van plaatselijke bewoners van de 'stasiestraote' en gronden van de familie Van Hoye, kwam je toch terecht op de plaats van bestemming.
Je reed wel in een 'U-vorm' en moest, en dat was het enige boeiende, acrobatische 'toeren' uithalen om op een breedte van 30 cm.niet ongevraagd kennis te maken en uw neus niet te steken (letterlijk) in de weelderig 'bloeiende' 'graszooiën'!
Aan de fietssporen zag je, dat van dit 'wegeltje weinig gebruik werd gemaakt.
Misschien lag het aan het gevoel dat je iemands anders 'hof' opreed en dat dàt een onaangenaam gevoel gaf....?
De gedachte van mezelf was: er waren wél grachten met talrijke 'puilonkjes'...maar er zaten geen stekelbaarsjes in ...........
Mijn fiets, gekozen uit onze 'fietsparking', gaf me een illusionair gevoel van macht.
De gevolgen draag ik nog steeds in mijn schedel...!
Maar, ondertussen passeerde ik de 'wegel' naar het nieuwe voetbalplein.
Het 'patattenveld' op de 'Brugge' heb ik nog weten liggen....waar 'Nandje', een legendarische verdediger was.
Samen met een jonge 't Jefken Dullaert, één van mijn top favorieten.
Het nieuwe voetbalterrein gaf voor mezelf weinig kans om mijn speelse kindsheid in mijn onmiddellijke omgeving te verifiëren.
De 'stousiestraote' is altijd een aparte straat geweest!
Mooi volk...met enkele mooie woningen o.a. Robert Van Schoote.
Er werd, naar ik mij herinner, op het 'pancier', met intellectuele en soms luidruchtig enthousiasme, gekaart...
Het 'plancier' diende voor mezelf enkel om te 'laveuren' en...
ik moet zeggen; ik kon mijn mannetje staan.
De brandweer, drie schrijnwerkers, douanekantoor, tabakswinkel, 'hoog' volk,
het nieuwe voetbalplein: 'Dr Roggeman', vier café's, (einde jaren vijftig) een velodroom wat Stekense geschiedenis heeft geschreven met o.a. Dorsan Merckx.
Ik ben deze man zéér dankbaar.
Het was hij die telkens met zijn 'klak', in ons café rond ging wanneer ik op gehoopt aandringen van mijn Vader, mijn accordeon mocht bovenhalen en met overtuigd enthousiasme: 'Veel bittere tranen' van Tante Leen 'vertolkte'.
De geldelijke inhoud was net niet genoeg om een boek van 'Bessy' te kopen, ook al was dat net iets 'goedkoper' dan 'Suske en Wiske'.
Zeker niet vergeten 'Het Station' waar een stoomlokomotief één keer per dag nog 'passeerde'.
Ik zie het nog voor m'n ogen....
Ik had schrik van zo'n log gevaarte en bovendien, het stoorde mijn aangeboren hobby 'vissen' aan de gracht die er onder de spoorlijn liep. (Nieuwstraat)
Met een borstelsteel, een garendraad, een 'stopsel van verloren wijnfles en een weliswaar echt vishaakje, hengelde ik, tevergeefs naar stekelbaarsjes...!
In de bormte was het te druk bevolkt met hengelaars en hun afgedankte, met gaten geborduurde emmer.
Maar langs de spoorwegbedding, van de nieuwstraat naar Kemzeke had ik mijn 'stek' gevonden en kreeg altijd begeleiding van een hoog in de lucht 'zingende' leeuwerik.
Hoe dan ook, ik was mij reeds bewust dat dit beeld.
Geen Zichemse maar een echt Stekens ervaring, geprent in mijn, toch al zo onschuldig 'zieltje'.
Ik had altijd een vooraf bereidde, lege limonadefles uit ons café, geprepareerd met 'kaliesenhoutsap'.
Lekker smaakte dat niet maar het was 'in'... en soms al opgedronken vooraleer ik voorbij de hoving van de familie Verwilligen liep.
In 1975 ben ik daar nog vaak terug gaan wandelen, maar de hoving was nu gedrapeerd door keurig gewassen en in de zon te drogen truitjes waarmee je een volledige (jeugd-) voetbalploeg kon samenstellen.
De periode 1979-1989 kende een omvangrijke, benevens adolescente toegang tot verenigde uniformiteit en verkondigde zijn plaatselijk bestaan.
Niet altijd in dank afgenomen, daarom was het te popularistisch geworden. (Gemeente-beschaving)
Het verkondigde voor anti-patieke partijgenoten een labyrint van ondoordringbaar en tevens onaantastbaar bestaan van een onverwachte 'kerkelijke inmenging'.
Men nam deel aan...bijgevolg 'soutane'-opdracht van deelgenoot.
(Merk het laatste deelwoord: 'noot' op!)
Zéér zeker niet!
Dit werd gepropageerd door en ter gelegenheid van o.a. een 15 jarig 'jubileum'.
Ook 15 jaar werd, met de nodige (liturgische) glans, becommentarieerd door de aanwezigheid van broeder-en zuster zang-college's.
Klik op bijlage voor de maandelijkse gastkoren-presentatie (1994) in het kadervan een Eucharistische opluistering.
De kerk bezat toen nog een verdwaasde onfeilbaarheid, een module van volgzaamheid. Gelukkig is er nu, pas na zoveel eeuwen een wijziging in gekomen en...voelen wij ons daar nu beter door?
Ik vrees van niet want onze gevouwen handen vertoeven in een 'menselijk' circuït van vraagstelling en moesten wij het antwoord weten....!
Wanneer ik zo verder afdwaal naar het verleden, naar nostalgische beelden en de 'mooie' mensen die daar huisden, met hun eigenheid, hun uitstraling met Steken's woord- en zinsgebruik:
"Gij nie zulle, laveur".
"'t Is boumesse....!"
"As ge nie brouf zijt, geef 'k ou ne schup teg'n ou kliesters..!"
"Germaine, da's nou ies un dutse...heur man eet eur nogal un peire gestoven...!"
"Mijne rugge is zoë stijf as ne koterouk...."
"Die leupt meer padderkluts da wa d'anders...."
En als dan een jongeling antwoordde op de vraag van zijn 'lief' van ver buiten Stekene:
"Zie je mij nog graag"?
en hij zei: "amats...".......... was zij in de wolken.
Zij verstond; 'héél veel'...en.......................................het werd een avondvullend programma!
Zoals elke gemeente prat gaat op eigen dialectisme, zo ging dat ook in Stekene.
Weinig aantrekkelijk omdat er telkens een '-e' aan te pas kwam en dat heeft vervelende, weinig charmante eigenschappen voor niet Stekenaar's.
Deze uitdrukkingen lagen zeker in de mond van bv Césarine M., die heel vooraan in de 'Stausiestraote' in een bescheiden woning verbleef, zoals er talrijke andere soortgelijke huisjes het dorpsbeeld sierden.
Het is pas als er 'iets' niet meer is, dat je geconfronteerd wordt met eigen gedachten en gevoelens die 'soms' onherstelbaar beschadigd zijn.
Wie naar een rijke bron van Steken's dialect wil informeren, verwijs ik o.a. naar het gemeentelijk informatieblad van Stekene, vierde jaargang nr3 juni 1975.
Bijnamen uit Kemzeke vindt je in de dertigste jaargang nummmer 4. (d' Euzie)
Ik heb altijd het gevoel gehad dat ons café, St-Hubert niet concurentief genoeg was tegenover bv. De'n Anker, Belle-vue, Terminus, gezusters Nobels en nog andere in de dorpskom gelegen ontmoetingsplaatsen.
Als kind betekende; 'Sint' toch heel wat rond 6 december....!
Deze gedachte circuleerde in mijn onbezorgd kinds zijn.
Maar er was wèl iets wat bij vele 'senioren' een aangename nostalgie oproept.
Het plaatsen van uw fiets...bij 'De Ruisers'!
Er was maar één concurentie..en dat was bij Lady's, maar dat woord is veel te geladen om het in dit verhaal in te calculeren. Toen verdroeg het men van elkaar.
Vijf frank per week, en uw fiets werd zorgvuldig 'bewaakt'.
Ik spreek nu wel van fiets, maar sommige fietsen leken mij eerder op antieke kostbaarheden. waarvoor je nu straf op zoek moet gaan om ze nog te vinden.
Die vijf frank bracht letterlijk (brood)-zaad in het bakje.
Een heel deel van de week leefden wij ervan.....het was 'casch' geld, ons Moeder stond erop dat dat gebeurde bij bv. Jenny Van Gaever (Thyusbaert), en Lucia (van de'n Direct naast gemeentehuis.)
Behalve bij Martha. (Potters)
Die schreef het liever op de'n boek. Zij was dat gewoon van ons en na een half jaar liep de rekening op tot... in de slechtste geval : 7000fr. wat bij het zien van, en met de hand keurig uitgeschreven rekening (datum en inhoud) een ongevraagde accute migrainaanval bij ons Moeder teweeg bracht.
De ongehuwde Martha had geduld en begreep dat.
Ik heb ons Moeder nog horen zeggen:
"Martha, ik kom betaol'n as d'and're ook betaolt enne...hé!"
Als jongeling wist ik maar al te goed over wie het hier ging!
Maar, als je een of ander café-verhaal ging vertellen aan je klas genootjes, kreeg je toch een soort Christelijk wroegingsgevoel.
Je had toch 'iets' om tegen de'n biechtvader eerlijk te vertellen al hoewel je zéker wist dat je er nog een 'pastorale' 'boete' bovenop kreeg.
De eerste vrijdag van de maand werden wij 'uitgenodigd' onze 'eigenzinnigste biechtgeheimen' te gaan 'verklappen'.....
Vandaag herdenken wij de moorden op onschuldige kinderen,
en niet de 'onnozele'.
En er was duidelijk een persoonlijke keuze naar welke onderpastoor men trok...als het niet door één van onze 'meester's' was opgedrongen.
Het was tè opvallend dat voor de ene biechtstoel, te veel plaatsen open bleven wat er op wees dat je je mochten verwachten een een 'serieuze' penitentie.
(Mattheeuws, De Malsche, Oelbrandt en.......Pastoor Weyn.)
De biecht eindige, zoals altijd, met een akte van berouw!
Buiten andere akte's, was deze laatste het mij meest bekent.
(Akte van Geloof, Hoop en Liefde.)
Het ging zover dat; wie de zwaarste penitentie kreeg, ook de toekomstige 'man', m.a.w. Johnny Weismüller zou worden...!
Ik ben Tony De Ruysscher, en gebruik soms ook wel de schuilnaam TDR.
Ik ben een man en woon in 9190 Stekene (België) en mijn beroep is gepensioneerd..
Ik ben geboren op 30/06/1947 en ben nu dus 78 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: Klassieke muziek, religie, moraal-filosofie, en ....mailtjes ontvangen! (Maar ook doorsturen!?).
Wij hebben drie zonen, en twee kleinkinderen.
Tony De Ruysscher is overleden op 28sept 2018 in huiselijke kring.
Och.... elk dorp of parochie heeft zo zijn unieke populatie met het liefst 'vers van de pers', proclamatie.
Na de visualisatie van de inhoud van de 'vitrine' (T.V.) moest ik voorbij de tabakswinkel van Blanche Selis.
Als ik dit neerschrijf, luiden de kerkklokken.
De zondag was een rustdag.
Onlangs was ik (wij) gastheer van een onverwachts bezoekje.
Rond de marktplaats van Stekene gebeurde altijd wel wat!
Als je met opvallende bescheidenheid door 'de'n blauw wegel' fietste en de 'Bormte' overstak, kwam je terecht in een maagdelijke oase van 'verderf'.
Als je, met jouw fiets, (Indien je de eigenaar was en bijgevolg een bevoorrechtte jongeling waart en er één had) (1957) in de 'stousiestraote' fietste, kon je, in deze bekende straat op 't einde, helemaal rechts inslaan richting 'de bormte'.
Het nieuwe voetbalplein moest een uitstraling hebben alvorens je één stap op het terrein zette. Het moest de 'vijand' de illusie geven dat ook 'Di Stefano en Pouskas' hier gespeeld hadden.
Langs de 'stousiestraote' kon je zowel een fietsbinnenbaantje kiezen naar de 'nuustraote' of/en de bormte!
De periode 1979-1989 kende een omvangrijke, benevens adolescente toegang tot verenigde uniformiteit en verkondigde zijn plaatselijk bestaan.
Wanneer ik zo verder afdwaal naar het verleden, naar nostalgische beelden en de 'mooie' mensen die daar huisden, met hun eigenheid, hun uitstraling met Steken's woord- en zinsgebruik:
Ik heb altijd het gevoel gehad dat ons café, St-Hubert niet concurentief genoeg was tegenover bv. De'n Anker, Belle-vue, Terminus, gezusters Nobels en nog andere in de dorpskom gelegen ontmoetingsplaatsen.
Maar, als je een of ander café-verhaal ging vertellen aan je klas genootjes, kreeg je toch een soort Christelijk wroegingsgevoel.
