Ouders die een instrument geven aan hun kind zullen dat kind ook vaak naar de muziekschool sturen. Daar is het stramien: eerst een jaar niets anders dan notenleer en daarna het instrument leren bespelen door het voorbeeld van de leraar te imiteren.

Tot zover de klassieke insteek van muzikale onderwijs. Werkt zeer goed tot op zekere hoogte, maar op die manier wordt wel één deel van het leren over het hoofd gezien: de eenzame uurtjes dat de muzikant in spe zichzelf verbaast door spontaan te experimenteren met toetsen of snaren.

Zelf probeer ik ook wel eens een liedje ineen te knutselen. Het begint steeds weer met een 'sprong in het diepe': ergens op de hals van de gitaar zet ik mijn vingers neer en dan weer op een andere plaats. Tot ik een notencombinatie vind met een mooie samenklank: dat wordt dan het beginakkoord van het nummer. Nu begint het spelletje opnieuw, want ik heb nog 2 of 3 akkoorden nodig om zo een akkoordenprogressie op te bouwen die op zijn beurt dan een strofe of refrein van een lied zal worden.

Dus ik kijk via trial-and-error wat werkt en wat niet. Maar telkens keer ik noodgedwongen terug naar de allerkleinste bouwsteentjes, de noten, voor ik weer verder kan. Het verschil is dat je de tweede keer iets kleins hebt bijgeleerd over hoe de noten en melodieën werken. Zo klinken een E en een E-mineur akkoord vals als ze vlak na elkaar worden gespeeld. Dat probeer je dus één keertje uit, maar daarna niet meer.

Als voorbeeld geef ik nog een nummer van de Beatles mee: zij waren aan het experimenteren in de studio tijdens de opnames van I Feel Fine. In de eerste versies zijn ze nog met een 'hogere' versie bezig, om achteraf te concluderen dat deze niet zo goed werkte. In de onderstaande filmpjes kun je de eerdere take vergelijken met de definitieve. Het verschil tussen de versies is subtiel, maar toch is het één een klassieker geworden en klinkt het ander bevreemdend.

Alternatieve versie: http://www.youtube.com/watch?v=QynKQXK_dsI

Het uiteindelijke origineel: http://www.youtube.com/watch?v=iXU5hzgxpUY

31-10-2013, 13:37 Geschreven door rjoosen  

 

Ik zie leren als een continu proces. Onze menselijke hersenen zijn van die aard dat wij over de capaciteit beschikken om nieuwe informatie te verwerken en op te slaan in ons geheugen. Op een later tijdstip kunnen we die informatie terug oproepen wanneer ze ons van pas komt.

Zodoende is 'de laatste keer dat ik geleerd heb' zeer recent, want informatieprikkels komen elke dag op ons af in uiteenlopende vormen. Een paar 'leermomenten' van de laatste dagen die mij spontaan te binnen schieten: voor het eerst een band aan de auto vervangen, de nummering van de lokalen op de khlim, gewoontes van de school waar ik mijn kijkstage loop en uit het nieuws: hoe de mensen van Lampedusa reageren op de vluchtelingen op hun eiland.

Terwijl de formele invulling van leren beelden van schoolbanken en krijt oproept, ga ik er dus van uit dat dit slechts een beperkt onderdeel van 'het leren' is en dat we op informele wijze levenslang aan het leren zijn.

31-10-2013, 13:33 Geschreven door rjoosen