Fietsknooppunten: 28-29-87-53-25-45-17-18-13-14-33-43-35-34-30-28.

Geplande afstand: 40 kilometer.

Dit is de derde en laatste fietslus van de Brabantse Kouters. De route is ongeveer 40 km lang zonder afwijkingen. In tegenstelling tot de vorige Brabantse Kouterroutes laten we vandaag de afwijkingen voor wat ze zijn. De routes worden te lang en we rijden dan gewoonlijk nog verkeerd ook. We volgen op deze route gewoon de knooppunten en bezoeken de oorlogsrelicten die we langs de fietslus passeren, genietend van mooie vergezichten, van het prachtige weer en van elkaars gezelschap. De Brabantse Kouters liggen tijdens de eerste oorlogsweken in niemandsland. Een gespannen situatie. Af en toe breekt er geweld uit en huizen worden in de as gelegd. Een uitval van het Belgische leger uit Antwerpen eindigt met gevechten in Zemst, Grimbergen en Meise.

Maandag 7 augustus 2017. We parkeren vlakbij knooppunt 28 in de Spoorwegstraat te Kapelle-op-den-Bos. Als we met de fietsen vertrekken wijst de temperatuur al 20° Celsius aan. En het beloofd een warme zomerse dag te worden. We rijden terug tot aan de spoorwegbrug, bij knooppunt 28 en slaan rechtsaf. We rijden via de stalen Jan Bogaertsbrug over de Willebroekse vaart. Het zijn twee bruggen, één brug voor het wegverkeer en over de ander loopt het dubbel spoor van spoorlijn 53. De wegbrug werd gebouwd in 1979 en de spoorbrug twee jaar later. Links toornt de uitkijktoren hoog de lucht in. De getinte ruiten geeft de bruggenwacht een onbeperkt uitzicht over het water. Niets ontsnapt aan zijn aandacht. Met het graven van het kanaal werd gestart in 1550 en is daardoor één van de oudst bevaarbare kanalen van Europa. Inmiddels vaart een binnenschip, geladen met meer dan twintig grote containers in het ruim, zonder moeite onder de brug door. De Franse vlag wappert achteraan het schip. Voor grotere schepen moeten de bruggen opgehaald worden. We rijden even in een kring. Daarnet hadden we de uitkijktoren links van ons. Nu zien we de toren recht voor ons en fietsen onder de Jan Bogaertsbrug door. Twee passagierstreinen ratelen net boven ons hoofd over de brug. Gelukkig kruisen ze elkaar. Tot knooppunt 29 fietsen we naast de Willebroekse vaart. We houden halt voor het grondgebied van Willebroek. Een wegwijsbord geeft de richting aan naar een 'Hopveld'. We volgen rechtsaf knooppunt 87. Het hopveld weet van de droogte. Enkele ranken zijn verdroogd en geen enkel is volgroeid. Toch zien we de bloempjes op de zijscheuten van de ranken. Nog even en er kan geoogst worden.

Via de Alemstraat rijden we het centrum binnen van Leest. Het dorp is een deelgemeente van de stad Mechelen. Niets roert zich in de straten van Leest. Geen levende ziel te bespeuren ondanks de grote vakantie. We horen geen kinderen joelen of roepen. De bewoners zijn hoogstwaarschijnlijk gaan werken of naar het buitenland op vakantie. Eens uit het centrum fietsen we langs akkers met spruitplanten. De vruchten zijn nog zo klein als mini knikkers. In september begint de oogst die in maart eindigt. Tussen de planten groeien savooikolen. Het zijn typische groenten die aardig wat vorst kunnen verdragen. Tractors verwijderen de laatste hectaren koren in de omgeving. Ondanks de droogte in het voorjaar is de graanoogst een succes geworden. Maïs domineert de regio. Tussen de plantages in is het warm. De temperatuur stijgt. Er staat bijna geen wind. 

Vlak voor knooppunt 25 fietsen we langs spoorlijn 53 en houden halt bij een klein monument langs de kant van de weg. Dit R.A.F. monument werd ingehuldigd op 10 mei 2013 voor het 158ste eskadron dat tijdens de nacht van 23 juni 1943 met hun Halifaxvliegtuig neerstortte in het omringende veld en de bemanning doodde. Hun namen worden op het monument vermeld. Aan landbouwgronden is hier geen gebrek. In een afgespannen weide grazen tientallen schapen. Mooie uitzichten worden ontsiert door de stalen pilaren met vuistdikke elektriciteitskabels. In een groene poel verderop zoekt een reiger naar prooi. Hij houd ons scherp in de gaten opdat we niet te dicht naderen.

We rijden door het dorp Laar. Een gehucht van Zemst. Bij het kruispunt staat een kapel in de schaduw van een grote den. Het opschrift boven de deur luidt: 'God ziet mij'. Daarboven werd een oog in de bekende driehoek geschilderd. Het beeld van 'Moeder Maria' kleurt het interieur. De kapel splits de straat in twee. Het naast gelegen Café 'Hof van Laar' is vandaag gesloten. Het is niet direct duidelijk of het zijn sluitingsdag is of dat de eigenaars op vakantie zijn. Het café was, enkele jaren geleden, het decor voor de populaire VRT-reeks 'Loslopend Wild'. We rijden rechtdoor en laten de Sint-Engelbert en Bernardus kerk, uit de late 19^e eeuw, links liggen. Bij de Larestraat, buiten het centrum, houden we halt bij de kapel van O.L. Vrouw van Scherpenheuvel. De kapel dateert uit het midden van de vorige eeuw. Ze wordt door de buurtbewoners prachtig onderhouden. De deuren staan uitnodigend open. Verse bloemen sieren het altaar. Het beeldje staat in een nis achter glas en traliewerk ervoor. Een bezienswaardigheid is het met rode ledlampen verlichte kruis in de nok. Er werden zitbanken en een picknicktafel naast de kapel geplaatst waar we dankbaar gebruik van maken. Tijd om het innerlijke te versterken. 

Voorbij knooppunt 45 fietsen we langs het park 'Wormelaar' of het 'Dalemansbos'. Een 20 ha groot park met vijver dat werd aangelegd rond 1880. Een pracht locatie die uitnodigt te wandelen langs monumentale oude bomen. Het natuurgebied wordt beheert door Natuurpunt. Nog verder naar knooppunt 17, op de Singelweg, houden we weer halt bij een bijzonder mooi onderhouden kapel. De O.L. Vrouw van zeven smarten kapel werd gebouwd aan het eind van de 19^e eeuw in opdracht van de familie Deudon. Rondom werden zeven nissen in de muur gemetseld waarin de zeven smarten van Maria staan afgebeeld. Slechts door een getralied raam kunnen we het prachtig interieur bewonderen. Het altaar werd gedecoreerd met kantwerk. Vervolgens stoppen we even bij het 'Impelkasteel'. Het slot ontstond in de 11^e – 12^e eeuw als een omwalde hoeve. De hoeve werd op termijn omgeven door water en op een motte geplaatst en evolueerde zo tot een kasteel. In 1783 werd het slot omgebouwd tot een landhuis en kreeg het zijn huidige gedaante. Het park werd in de 18^e eeuw voorzien van een 300 m lange gracht en een eilandtuin. Tussen 1812 en 1820 werd het naar Engels model omgevormd tot een romantisch rivierlandschap van 5,5 hectare.

Aan knooppunt 18 bevinden we ons in het centrum van Eppegem. Het dorp is een deelgemeente van Zemst en ligt aan de Zenne rivier. De gemeente Eppegem werd zwaar geteisterd tijdens WOI. Er werden 176 huizen platgebrand en er vielen acht burgerdoden. We fietsen door de Rekelstraat tot bij nummer 37. Het is de weer opgebouwde hoeve Pickaerts, genoemd naar de laatste uitbaters. In de nazomer van 1914 werd de hoeve volledig verwoest en rond 1918 terug heropgebouwd. Het toenmalige gemeentehuis en ook de kerk liepen zware schade op tijdens WOI. De Sint-Clemenskerk dateert van de 16^e eeuw en bezit een noord toren, wat zeer uitzonderlijk is. In het oorlogsjaar 1914 werden de daken en gewelven grotendeels vernield, om pas in 1920-21 in hun volle glorie te worden hersteld. De parochiekerk werd recent opnieuw gerestaureerd. Ervoor werd het monument voor de gesneuvelden geplaatst. Het herdenkt de inwoners van het dorp die zijn omgekomen tijdens beide Wereldoorlogen. Het wordt omringt door een ijzeren hekwerk. Ook hier is de dorpskroeg gesloten. Al goed dat we nooit zonder flesjes water van huis vertrekken. We rijden naar de Belgische Militaire begraafplaats van Eppegem op de Brusselsesteenweg. We kunnen het niet laten om even van onze route af te wijken. Normaal gesproken moeten we nog verder van onze route afwijken. De brochure 'Brabantse Kouters' stuurt de fietser naar de Begijnhofstraat en de Schoondonkstraat. In deze straten vond de Duitse heropbouw plaats van een 'Noodwoning' in 1915. De frontlinie van augustus – september 1914 kwam daarvoor in aanmerking. De nieuwe huizen verschilden erg van de traditionele huizen. In Eppegem werden zo'n 20 tal Duitse huizen gebouwd. We fietsen naar de opgegeven locatie maar zien niets anders dan vrijstaande moderne villa's. Waarom men de mensen langs hier loodst is ons een raadsel.

Maar bon, we houden onderweg halt voor een welverdiende verfrissing op het zonovergoten terras van café Richelieu. Een Palm en een Vedett extra dragen bij om de fietsende mens niet te laten uitdrogen. Daarna rijden we tot bij de militaire begraafplaats. Naast de Belgische begraafplaats bevond zich vroeger een Duitse begraafplaats met militairen die sneuvelden tijdens deze periode. Na WOI werden de Duitse graven naar Wespelaar overgebracht. Op de begraafplaats, die in juni 1918 werd ingewijd, kwam een beeld te staan dat in 1939 naar de militaire begraafplaats van Lier werd verhuisd. Vanaf dan werd het een Belgische begraafplaats. Met de 'Uitval van Antwerpen', die plaats vond van 24 tot 26 augustus 1914, sneuvelden 227 soldaten waarvan er 46 niet meer konden geïdentificeerd worden. De meeste slachtoffers vielen vooral op 24 augustus 1914. Het zijn voornamelijk 2de en 3de Jagers te Voet die hier hun laatste rustplaats hebben gevonden. Het metalen gedenkkruis werd vervaardigd uit twee kanonlopen. Na ons bezoek rijden we terug naar knooppunt 18. We volgen de Zenne rivier die ontspringt in het gehucht 'Naast' (Henegouwen) op 123 meter hoogte. Na 103 kilometer vloeit ze over in de Dijle.

Bij knooppunt 13 maken we weer een afwijking. Even volgen we knooppunt 14 tot de eerste straat links, de Havendoklaan tot het eind. Rechtsaf op de drukke Mechelsesteenweg tot bij de ingang van de stedelijke begraafplaats van Vilvoorde. Een groot perk is voorbehouden met grafstenen van oud-strijders rondom een monument voor de gesneuvelden van WOI. Er werd ook een monument opgericht voor de slachtoffers van de ontploffing van de springstoffenfabriek op 31 mei 1919. Het monument is van het 'Pompiers korps van Vilvoorde die hulde brengen aan de kameraden-slachtoffers van hun zelfopoffering'. Het onderhoud om en rond de zerken laat te wensen over. Distels groeien op het wandelpad. Terug naar onze fietsroute. We fietsen langs de twee koeltorens van Vilvoorde die vanaf 2014 niet meer gebruikt worden. De centrale is niet meer rendabel.

Bij knooppunt 14 slaan we rechtsaf en rijden de Zenne over. Bij knooppunt 33 rijden we over de 'Verbrande Brug' van Grimbergen. De brug overspant het zeekanaal Brussel – Schelde en werd gebouwd in 1968. De naam 'Verbrande Brug' is afkomstig van de houten brug over het kanaal die in 1577 in brand werd gestoken door een Spaans garnizoen uit Vilvoorde. Oorspronkelijk moeten we rechtsaf maar wij fietsen rechtdoor tot bij de Heilig -Hartkerk van Grimbergen. De kerk werd in 1873 gebouwd en in 1887 ingewijd. In 1923 werd ze hersteld na oorlogsschade. De gebrandschilderde ramen in het koor bleven gespaard. Ze dateren van rond 1889. De glasramen worden momenteel verwijderd voor renovatie. Spaanplaten vervangen tijdelijk de glas-in-loodramen. Rond de kerk bevinden zich geen burgerlijke graven meer. Er is slechts nog een perk met 20 Belgische gesneuvelden waarvan er acht niet meer konden geïdentificeerd worden. Ook hier ontbreekt het onderhoud. Er werden kleurige bloemen voor de zerken geplaatst maar door het hoge onkruid verliezen ze hun waarde. Er werd ook een zerk geplaatst voor korporaal Léon Trésignies waarvoor men een monument bij de Verbrande Brug oprichtte. Een Brits oorlogsgraf is van soldaat Thomas Martin. Hij was slechts 21 jaar jong toen hij sneuvelde op 21 mei 1940. Deze zerk wordt regelmatig onderhouden door de Commonwealth War Graves Commission.

Terug naar de brug over het kanaal Brussel – Schelde. Voor de brug linksaf tot het monument dat werd opgericht voor Léon Trésignies. Soldaat Trésignies meldde zich, op 26 augustus 1914, als vrijwilliger om het kanaal over te zwemmen en de brug naar beneden te draaien zodat zijn peloton kon oversteken. Op het moment dat hij het mechanisme van de brug in werking zette werd hij dodelijk getroffen. Hij kreeg de graad van korporaal. Op de Westoever werd een monument opgericht met een tekst van Koning Albert I die herinnert aan deze heldendaad. Verderop is knooppunt 33. Linksaf voor 3,2 km fietsen naar knooppunt 43.

Onderweg naar knooppunt 43, te Grimbergen, moeten we over de Oyenbrugstraat met kasseien fietsen. Dat is geen lachertje. Al onze spieren en botten voelen we. Als we denken dat het voorbij is, kondigt zich weer een kasseistrook aan. Ons geduld wordt danig op de proef gesteld. Best niet te hard in het stuur knijpen om pijnlijke vingers en polsen te voorkomen. Hoe sneller je fietst, hoe minder je schokt, maar een hoge snelheid aanhouden is niet vol te houden. Op het laatst rijden we nog stapvoets. Hoofdpijn en een pijnlijk zitvlak als eindpunt. In een scherpe bocht werd 'De Liermolen' gebouwd. De molen dankt zijn naam aan het geslacht 'De Lire', één van de vele eigenaars uit het rijke verleden van deze graanwatermolen. Een eerste vermelding dateert van 1341 toen de abdij de molen kocht. De huidige gebouwen dateren uit de 17^e en de 18^e eeuw. De molen bleef actief tot begin jaren zeventig van vorige eeuw. Daarna werd de molen, in opdracht van de gemeente, gerestaureerd. In de oude molenschuur is een tentoonstellingsruimte ondergebracht over het MOT. Het molengebouw is nu een taveerne geworden. Het is een drukbezochte herberg waar we in de schaduw van een parasol van een fris streekbiertje kunnen genieten.

In Grimbergen is een straat die aan winkelen doet denken. Geloof me, de Winkelveldstraat is een landelijk smal asfaltbaantje naast een open gracht met enkele prachtige vrijstaande woningen. Geen enkel gebouw staat er te koop. Na knooppunt 34 rijden we terug op het grondgebied van Kapelle-op-den-Bos. Vlak voor knooppunt 28 linksaf naast het spoor tot bij onze auto. De dagteller op de fiets duidt 48 kilometer aan. Tot schrijfs.