Vrijdag 30 maart komen we samen om 18 uur voor onze gebedsnacht. We starten met een vegetarische solidariteitsmaaltijd. Daarna bekijken we een film en om 23 uur gaan we voor de eerste keer naar de stille ruimte voor een inleiding bij het thema van deze gebedsnacht. Dit jaar nemen we de lezingen van de verschillende zondagen uit de veertigdagentijd als leidraad. Daarna houden we elk uur een korte bezinning over één bepaalde lezing. De tijd tussendoor vullen we op met creatieve verwerking, gesprek, zinnige spelen, stilte, en voor wie wil een moment van rust... We ronden zaterdagmorgen af om 7 uur met een ontbijt, om rond 8 uur weer huiswaarts te keren.

Voor de gebedsnacht moet je je nog apart aanmelden, zodat we vooraf duidelijk weten met hoeveel we zijn. Als je geen lidgeld betaalde voor Propoelsje, vragen we een bijdrage van 5 euro per persoon.

Inschrijven: * om je op te geven, stuur je een mailtje naar Ludwig via propoelsje@scarlet.be

Meebrengen: * slaapgerief als je tussendoor een dutje wil doen (slaapzak, pyjama, matras of veldbed, knuffel,...)

* de voorbereiding van het tekstfragment dat jij voorbereidde (als je hiervoor gekozen hebt)

De gebedsnacht gaat door in Propoelsje, Kardinaal Cardijnstraat 35, Terhagen.

WELKOM BIJ PROPOELSJE
   Jeugdpastoraal Terhagen   

Veertig dagen vasten?

Vasten
Jarenlang werd er nauwelijks over gesproken. De aloude katholieke traditie van de veertigdaagse vasten, als voorbereiding op het paasfeest, leek op sterven na dood. Maar nu is vasten weer helemaal in. Steeds meer mensen beseffen dat vasten goed voor hen kan zijn. We zien het van de moslims in de ramadan en we doen het in sapkuren en ontslakken. Het is gezond voor je lijf en reinigend voor je geest.

Het wordt tijd om te ontdekken wat vasten voor een katholieke christen kan betekenen. De oude regels en gebruiken rond de vastentijd moeten opnieuw doordacht en getoetst worden. Er is niet meer één verplichte vorm van vasten van kracht. Maar hoe moet je dan vasten? Deze site wil een staalkaart zijn van verschillende kanten en vormen van vasten. Lees en zoek erop wat u inspireert en bij u past.

Vasten of veertigdagentijd?
De namen Veertigdagentijd en Vasten worden vaak door elkaar gebruikt of ook samengevoegd tot Veertigdaagse Vasten. 

Dat deze periode een tijdsduur van veertig dagen heeft gekregen, gaat terug op de symbolische betekenis van het getal veertig. Veertig jaar zwierf het volk Israël door de woestijn op zijn tocht naar het beloofde Land. Veertig dagen verbleef Mozes op de berg, toen hij de Wet in tien geboden van God ontving. De profeet Elia ondernam een tocht van veertig dagen naar de berg, waarop God hem zou verschijnen. En Jezus trok zich veertig dagen in de woestijn terug om zich door vasten en bidden voor te bereiden op zijn zending onder de mensen. Veertig is dus een heilig getal in de joodse en christelijke traditie. 

De voorbereiding op Pasen wordt gekenmerkt door onthechting, boete en bekering. Jezus leefde veertig dagen 'onthecht', zodat Hij zich helemaal kon openstellen voor de kracht van God en de boodschap van Gods liefde. Van die onthechting maakte de duivel gebruik om Jezus te verleiden, maar Jezus weerstond iedere verlokking en werd de bekeerde, 'de heilige Gods' die met gezag preekte (Lucas 4, 1-33) Jezus' terugtrekking in de woestijn is hét grote voorbeeld geworden voor de veertigdaagse vasten voor Pasen.

Vuistregels
Vasten is vasthouden aan regels omtrent minder eten en drinken. Minderen op lichamelijk vlak schept ruimte op geestelijk vlak. Maar vasten kan meer zijn dan het minderen van eten en drinken. Het kan een oefening zijn om innerlijk vrij te worden. De veertig dagen voor Pasen bieden daarvoor bij uitstek een goede gelegenheid.

Ieder van ons wordt beheerst door veel bindingen. 
Door me in de vastentijd van alcohol, of vlees, of roken te onthouden, test ik of ik verslaafd ben of nog vrij, of ik nog zelf kan bepalen wat ik wil eten en drinken, wel of niet rook, wel of geen koffie drink. 
Verslaving maakt afhankelijk en is dat niet tegen de menselijk waardigheid? 
Als een vrij mens ben ik geschapen, maar wat als ik over me laat beschikken? 

Zo kunnen ook onhebbelijkheden, angsten, ingeslepen gewoontes, hartstochten, te sterke bindingen aan werk, bezit of planning van carrière gaan beschikken over mijn vrijheid. 

De veertigdaagse vastentijd geeft de mogelijkheid om dit soort bindingen op het spoor te komen. Onder andere door te luisteren naar kritische opmerkingen hierover van je omgeving. Bewustwording is daarom een eerste stap. 

Een tweede stap is plannen maken die leiden naar verandering, naar het terugwinnen van je vrijheid. De oefeningen die op deze site staan bij ‘ In de praktijk’ kunnen daarbij helpen. Lees ze door en verwerk ze in je plan. 

Een derde stap is je plan in praktijk brengen. Het resultaat? Zelf ervaren dat je niet toebehoort aan je hartstochten, verslavingen, behoeften en wensen, maar aan jezelf. Je bent weer vrij. 

Als gelovige ben je zo beter in staat om (opnieuw) de kern van het Paasfeest te begrijpen en vooral te ervaren. Want Pasen is het feest van de ultieme vrijheid: de overwinning van het leven op de dood.

Pasen
Pasen betekent de hoop en de verwachting dat lijden en dood niet het laatste woord hebben, dat het leven zich daaraan weet te ontworstelen. Tijdens de paaswake wordt de brandende paaskaars naar binnen gebracht als symbool van de verrijzenis van de Heer: het licht van Christus dat duisternis en dood overwint.

Vasten in de christelijke traditie

Info
Bij het begin van de vasten of de veertigdagentijd worden in de katholieke traditie twee kernteksten gelezen om ons op het juiste spoor te zetten. De eerste is van een profeet: ‘Scheur uw hart, niet uw kleren’, (uit Joël 2,12-18). De tweede tekst is een woord van Jezus uit het evangelie: ‘Wanneer je vast, zet dan geen somber gezicht zoals de schijnheiligen’ (uit Matteüs 6,16-18).

In het begin van de kerk
- vasten door de week (vasten volgens kalender) We lezen in het evangelie van Lucas, dat de farizeeën tweemaal per week een vastendag hebben, de maandag en de donderdag. De vroege kerk neemt deze vastenpraktijk van het jodendom over, maar onderscheidt zich door de vastendagen te plaatsen op de woensdag en de vrijdag. De woensdag als herinnering aan het verraad door Judas, de vrijdag als herinnering aan het lijden en de dood van Jezus,. In sommige streken wordt ook de maandag een vastendag, in andere streken wordt de zaterdag als voorbereiding op de zondag een vastendag. 
Op de woensdag en vrijdag eet men niet tot 15.00 uur of tot aan de avond, zoals later Benedictus in zijn klooster regel aanraadt (Regel van Benedictus, hoofdstuk 4,1; op welke uren de broeders moeten eten. Zie ook hieronder bij monnikendom)

- vasten als voorbereiding op pasen (vasten volgens kalender) Aanvankelijk vasten christenen de drie dagen voor Pasen, later wordt dat uitgebreid naar de hele Goede Week en op het einde van de derde eeuw beschouwt men de veertig dagen voor Pasen als een doorlopende tijd om te vasten. De drie dagen voor Pasen onthoudt men zich helemaal van voedsel.

Vanaf de vierde eeuw
- quatertemperdagen (vasten volgens kalender)
In de vierde eeuw komen we ook al de quatertemperdagen tegen. Quatertemper betekent: vier tijden of vier seizoenen. Quatertemperdagen zijn de boete- en vastendagen, waarmee elk van de vier seizoenen wordt begonnen: 
. woensdag, vrijdag en zaterdag in de pinksterweek; 
. de derde volle week van september (na het feest van de kruisverheffing); 
. de week na de derde zondag van de advent; 
. de week na de eerste zondag van de vasten. 

- vasten in het monnikendom
In de loop van de derde en vierde eeuw komt in het christendom een levenswijze tot ontwikkeling die bepalend wordt voor het gezicht van de kerk: het monnikendom. 

In deze tijd wordt het christendom staatsgodsdienst en het is niet meer nodig om met de marteldood getuigenis af te leggen van het heil in Jezus Christus. Sommige gelovigen (mannen en vrouwen, abba’s en amma’s, doorgaans woestijnvaders genoemd) zoeken en vinden nieuwe manieren om de blijde boodschap te verkondigen. Ze trekken in navolging van Jezus, de woestijn in om zich daar eenzaamheid, armoede, gebed en seksuele onthouding geheel aan God te wijden. Er zijn vele verhalen van beproevingen in de woestijn. Voor deze anachoreten (anachorein = zich terugtrekken) of heremieten (eremos = woestijn, verlatenheid) bestaat er nog geen levensregel. Excessen komen voor: sommigen leven naakt als dieren en voeden zich met gras, anderen zitten hun leven lang op een zuil of leven reeds in hun graf. 

Wanneer later asceten (askesis = oefening, training) bij elkaar gaan wonen, ontstaan er leefgemeenschappen, de kloosters. 
Benedictus is niet de eerste die een regel voor de kloosters heeft geschreven, maar zijn regel (uit 530) heeft wel tot op de dag van vandaag grote invloed. De kans op een sterke tegenstelling tussen lichaam en geest, ten koste van het lichaam is er altijd in het christendom geweest. Maar kenmerkend in de regel van Benedictus is de milde toon en de wijsheid die er uit spreekt. Geheel in de traditie van het jodendom blijven in het vasten lichaam en geest met elkaar verbonden, zonder valse tegenstellingen tussen lichaam en geest. 

De kerkvaders Tertullianus (ic 240) en vooral Augustinus (ic 430) zien het lichaam en de menselijke natuur als zondig. De geest is voor hen de enige mogelijkheid om tot godskennis te komen. In deze vorm van geloven kan vasten snel tot een vorm van verwaarlozing van het lijfelijke, van lichaamsverachting uitgroeien. Omdat vrouwen door hen met natuur en lichaam worden geassocieerd en mannen met de geest, ontwikkelt zich een vrouwvijandige wijze van geloven, dat grote invloed heeft gehad op de plaats van vrouwen in de katholieke kerk. 

Het vasten krijgt een reguliere plaats in het kloosterleven en ook alle andere gelovigen ontvangen ‘het zachte juk van het vasten’.

Vanaf de zestiende eeuw
- vasten en sacramenten
Naast de vastendagen die bepaald worden door de kalender, ontstaat er ook het vasten dat bepaald wordt door het ontvangen van de sacramenten: 
. als voorbereiding op het ontvangen van de doop en het vormsel, voor de verzoening bij de biecht. 
. vóór de eucharistie ziet de gelovige af van eten en drinken: In de eucharistie vieren de gelovigen een maaltijd. De gelovige ziet af van eten en drinken om beter de zeer innige Godsontmoeting in de eucharistie te kunnen ervaren, wanneer brood en wijn ontvangen worden als lichaam en bloed van Christus. 

- vasten en reformatie 
De reformatoren uit de 16e eeuw lopen te hoop tegen de vaak louter uiterlijke vormen van vroomheid en inkeer bij het vasten. Er zijn er die demonstratief varkensworst eten tijdens de vastentijd. Later schaffen de reformatoren het verplichte vasten feitelijk af als een al te menselijke poging God te beïnvloeden en de genade te kopen.

Vanaf de twintigste eeuw
Het vasten in de rooms- katholieke kerk lag inmiddels vast in uitgebreide regels van vasten en onthouding: meer regels dan inhoud, meer lichamelijk vasten dan het doen van gerechtigheid.. Het werd dan ook tijd tot een herbezinning op vasten. 

Het Tweede Vaticaans Concilie (einde 1965) bracht de vastendagen terug tot twee verplichte: Aswoensdag en Goede Vrijdag. 
De nadruk in de jaarlijkse Vastenactie wordt gelegd op de zorg voor de naaste en het doen van gerechtigheid. 

De laatste jaren is de interesse voor het vasten als geestelijke en lichamelijke reiniging, als uitdrukking van verbondenheid met God aan het terugkomen.

Vasten in de bijbel

Info
Vasten hoort tot de traditie van zowel het jodendom als het christendom. 

De verzameling heilige boeken die christenen het OUDE TESTAMENT zijn gaan noemen, zijn in feite allemaal afkomstig uit het jodendom. Het is hun bijbel of TENACH, genoemd naar de eerste letters van de drie grote onderdelen Thora (Wet), Nebi’im (profeten)en Chetuvim (geschriften). De meeste van de vastendagen uit de Tenach die hieronder beschreven zijn, worden ook nu nog in het jodendom onderhouden. 
Christenen kennen daarnaast de boeken van het NIEUWE TESTAMENT, die verdeeld worden in de vier Evangelies, het boek van de Handelingen, de brieven van de apostelen en het boek van de Openbaring. 

Hieronder vindt u hoe er over vasten gedacht wordt in het Oude en het Nieuwe Testament.

Vasten in het Oude Testament
In het Oude Testament wordt slechts een algemeen voorgeschreven vasten- en boetedag genoemd: de Grote Verzoendag (Jom Kippoer). Tot op de dag van vandaag wordt deze dag gevierd in het jodendom.
‘Op Grote Verzoendag is het verboden te eten en te drinken, zich te wassen en zich te zalven, schoenen aan te trekken en echtelijke gemeenschap te hebben’. (Misjna VIII,1, Misjna is een verzameling joodse godsdienstige wetten, in de 3e eeuw bijeengebracht).
Naast het vasten is er op Jom Kippoer een hele dag durende viering in de synagoge waarin onder meer schuld wordt beleden, psalmen gezongen, uit de heilige Schrift gelezen . Behalve ernst en ootmoed klinkt ook hoop door, want God is een God die zonden vergeeft. 
De bevrijdende klank van de sjofar, de ramshoorn, sluit Jom Kippoer af en daarmee ook de 25 uur durende vasten. 
Daarna begint het feestelijke ‘aanbijten’ het eten van heerlijke hapjes: ‘Proef en geniet: hoe zoet is de Heer; gelukkig is de mens die bij Hem gaat schuilen’ (psalm 34,9). 

Behalve de Grote Verzoendag worden in het Oude Testament niet verplichte rouwdagen genoemd waarop gevast wordt ter herinnering aan( bijbel)historische gebeurtenissen. Ook nu nog gevierd in het jodendom. Zoals bijvoorbeeld de dag dat Nebukadnessar van Babylon het beleg om Jeruzalem slaat, de dag dat de muren van Jeruzalem het begeven, de dag dat de tempel gevallen is en de dag dat de bevolking in Babylonische ballingschap gaat. (2 Koningen 25) 

Later is er de vastendag van Ester bijgekomen (de dag voor Poerim). Voordat zij trachtte haar volk in Babel te redden, vastte zij. (Ester 4,16) Hier is het vasten een voorbereiding voor een belangrijke stap of beslissing. 

Vasten is daarnaast een reactie op groot verdriet.

Het verdriet kan zo afschuwelijk zijn, dat hij degene die het overkomt geheel verlamt en innerlijk verteert en toch ook weer volkomen voedt. De normale lichamelijke behoeften vervallen: de persoon vast als boete en als poging tot het ‘verbidden van God’. “Ik vergeet mijn brood te eten”, zei de dichter van Psalm 102. 

Vasten kan ook een uitdrukking zijn van angst voor en keren van gevaar. Als de stad Ninevé vernietigd dreigt te worden vanwege de verdorven levenswijze van de bewoners, reageren de stedelingen als volgt: ‘Ze riepen vasten uit en sloegen zakken om van klein tot groot’, (Jona 3,5). En inderdaad, God ziet hen, krijgt spijt en brengt het onheil niet ten uitvoer. 

In de loop van de tijd zijn vrome joden als vorm van een sobere levenswijze op maandag en donderdag gaan vasten (zie bijvoorbeeld: Lucas 18,12):

Vasten in het Nieuwe Testament 
in de evangelies
"Wanneer je vast, zet dan geen somber gezicht zoals de schijnheiligen, want zij vertrekken hun gezicht om met hun vasten op te vallen bij de mensen. Ik verzeker jullie, ze hebben hun loon al. Maar als jij vast, zalf dan je hoofd en was je gezicht, opdat het bij de mensen niet opvalt dat je vast, maar wel bij je Vader, die in het verborgene is; en je Vader, die in het verborgene ziet, zal het je lonen." (Matteüs 6, 16-18) 

Blijkbaar beschouwt Jezus vasten als vanzelfsprekend. Voor Hem hangt vasten direct samen met bidden tot de Vader én met liefde voor je medemensen. Hij zegt ook hoe je je moet gedragen als je vast. Hij waarschuwt uitdrukkelijk tegen mensen die alleen maar vasten om gezien te worden (Matteüs 6,1). Het grote gevaar van elk vasten is immers het louter uiterlijke vertoon, zonder innerlijke toewending of bekering tot God en je medemensen. 

Jezus zelf bracht aan het begin van zijn openbare optreden 40 dagen en nachten door in de woestijn om er te vasten (Matteüs 4,1-2). 
Dit gegeven is van grote invloed geweest op het ontstaan (vanaf de 4e eeuw) van de ‘ Vastentijd’ of 'Veertigdagentijd' als voorbereiding op het paasfeest. 

Hoewel Jezus zelf vastte, laat hij ook de betrekkelijkheid ervan zien. Hij is bepaald geen genotsvijandige asceet. 
Hij houdt van eten en drinken op zijn tijd. Er wordt zelfs over hem gezegd: 
‘Kijk die veelvraat, die slemper, die vriend van tollenaars en zondaars.’(Lucas 7,34)

Of lees de tekst waar Jezus verweten wordt dat zijn leerlingen in tegenstelling tot de Farizeeën en de volgelingen van Johannes de Doper niet vasten: 
"De leerlingen van Johannes en de farizeeën waren aan het vasten. Men kwam Hem zeggen: 'Waarom vasten de leerlingen van Johannes en de leerlingen van de farizeeën wel, maar doen uw leerlingen dat niet?' Jezus zei hun: 'Kunnen de bruiloftsgasten soms vasten zolang de bruidegom bij hen is? Zolang ze de bruidegom bij zich hebben, kunnen ze niet vasten. Maar er zullen dagen komen dat de bruidegom van hen is weggenomen, en dan, op die dag, zullen ze vasten." (Marcus 2,18-21)

Dus: als je vast, doe het dan met mate en weet dat voor Jezus vasten, bidden en aalmoezen geven bij elkaar horen!

In het boek van de Handelingen en de brieven van de apostelen
In het boek van de Handelingen schrijft de evangelist Lucas over het ontstaan van de kerk.
Over vasten zijn de volgende passages te vinden: 
- Met vasten en bidden zond de kerk van Antiochië Paulus en Barnabas uit (Hand 13,12 v.). 
- De oudsten (de presbyters) werden met gebed en vasten in hun ambt bevestigd (Hand 14,23). 
- Cornelius vastte voordat hij naar Petrus wordt verwezen (Hand 10,30). 

In de brieven aan de Korinthiërs schrijft Paulus een enkele keer over vasten: 
- Paulus spreekt over zijn gewoonten bij het vasten (2 Korinthiërs 6,5 en 11,17) 
- Hij stelt vasten en onthouding voor in bijzondere gebedsperioden in het gezinsleven (1 Korinthiërs 7,5). 

In de Handelingen en de Brieven zien we dat vasten en bidden steeds samengaan. Ze gaan vaak vooraf aan belangrijke stappen.

Vasten in andere tradities

Vasten in het jodendom
De belangrijkste vastendag in het Jodendom was en is Grote Verzoendag. Een beschrijving daarvan vindt u onder Oude testament. Daar vindt u ook andere vastendagen genoemd die niet altijd meer in de huidige tijd gevierd worden. Klik hier voor informatie.

Vasten in de islam
vasten in de koran
Vasten in de islam wordt in de koran, het heilige boek van de islam, beschreven als een geregeld en onafgebroken vasten, ongeacht de toestand waarin het individu of het volk verkeert.
Vasten hangt niet af van incidentele gebeurtenissen. Het is niet bedoeld om Gods toorn tot bedaren te brengen of Gods erbarming af te smeken door vrijwillig te lijden. 
Vasten is voorgeschreven, het is voor iedere moslim een vrome plicht. In de koran komt vasten in die zin ter sprake in vers 183 van de soera Bakara: 

"O gij die gelooft! Het vasten is aan u voorgeschreven zoals het voorgeschreven was aan wie vóór jullie waren , opdat gij vroom zult zijn." Met 'wie vóór jullie waren' worden joden en christenen bedoeld. 

Wanneer vasten op andere plaatsen in de koran genoemd wordt, is het in de betekenis van: ter vergoeding van, als boete. 
Vaak verbindt men het vasten ook met het woord uit de koran: 

‘Ik blijf bij mijn Heer, die mij voedt en mij te drinken geeft’. (soera 26,79)

Ramadan
In de maand Ramadan -volgens de Islamitische jaartelling- houden alle moslims verplicht vasten. Dat wil zeggen: men onthoudt zich van eten en drinken en seksuele omgang van een uur vóór zonsopgang tot zonsondergang. Na zonsondergang is eten en drinken geoorloofd, zoekt men elkaar op en ontmoet elkaar aan de feestelijke maaltijd. 
Het vasten in de maand Ramadan is één van de vijf godsdienstige plichten van de Islam. 

Andere aspecten van het vasten in de Ramadan zijn: liefdadigheid en het vrijlaten van een slaaf. 

Voor moslims die wonen in islamitische landen is deze vastenmaand ook een feestmaand. Heel het maatschappelijk en sociale leven wordt door het vasten getekend. Voor moslims in Nederland is de ramadan moeilijker te volbrengen, het leven gaat gewoon door en op het werk en in de wijk hebben de autochtone Nederlanders nauwelijks weet van deze vastenpraktijk.

Vasten in de islamitische catechismus
Als je je afvraagt wat de zin is van het vasten tijdens de ramadan, is gezondheid het eerst wat genoemd wordt. 

Daarnaast blijkt vasten goed voor de geestelijke en lichamelijke discipline: ‘opdat ulieden u zult hoeden’. 
Door je een maand lang dag in, dag uit te onthouden van eten, drinken en sex, ervaar je aan den lijve wat het is sterk te zijn en je te hoeden voor alle kwaad. Iedere dag opnieuw oefen je je om alles te vermijden wat onwettig is. Iedere dag opnieuw weet je dat je het kwaad moet verafschuwen. Een maand in het jaar oefen je dat je geen slaaf van je lusten bent, maar de meester. 

De vasten heeft ook een sociale waarde. 

Op de eerste plaats worden alle gelovigen, rijk en arm, hoog en laag vijf maal per dag verenigd in de moskee op voet van volkomen gelijkheid. Terwijl de tafel van de rijke normaal gesproken enige malen per dag overladen is en de tafel der armen vrijwel leeg is, vasten beiden gedurende de dag en worden de rijken gestimuleerd na zonsopgang eenvoudige spijzen te gebruiken. De onderlinge verbondenheid groeit en bloeit gedurende de vastenmaand, omdat men elkaar na zonsondergang opzoekt. 

Een laatste reden om te vasten is: omdat God het zo bevolen heeft. Maar dat is echt achteraan. Dat is ook het islamitisch denken over het algemeen. Een heel objectieve moraal: dingen zijn niet goed omdat God ze beveelt, maar God beveelt dingen omdat die in zichzelf goed zijn. 

Klik hier om de jaarkalender 2011-2012 te raadplegen!!!