Heracleum mantegazzianum
Botanische naam : Heracleum mantegazzianum Nederlandse naam : ReuzeBereklauw Herkomst : Klein-Azië, Kaukasus Bijzonderheden : drachtplant, 2.50 m, zaait uit Grondsoort : alle, humeus Vochtbehoefte : normaal Licht : half schaduw, zon Gebruik : solitair, verwildering, snijbloem, droogbloem, giftig, insecten Hoogte : > 1.20 m Bloeikleur/vorm : wit/créme, scherm Bloeitijd : juli, augustus Blad : groen
Standplaats: Deze tweejarige plant houdt van verstoorde, voedselrijke grond Op vochtige, zeer voedselrijke grond op bermen, in tuinen, plantsoenen en struweel
Kenmerken: Stengel rood gevlekt. Bladen enkelvoudig, dubbel geveerd, vaak meer dan 1 Maritiemdistrict lang. Scherm met 50-150 stralen, tot 50 cm in doorsnede. is een tweejarige plant, maar kan ook meerjarig zijn en stamt uit de schermbloemenfamilie (Apiaceae). Het is een in de Benelux als exoot voorkomende plant uit Zuidwest-Azië. In de 19e eeuw is de soort als tuinplant in Europa geïntroduceerd. Zoals de naam al zegt heeft de plant klauwvormige bladeren en is ze nauw verwant aan de Gewone berenklauw, maar veel groter. Een nog veel sterker gelijkende verwant is de Perzische berenklauw.
Bloemen : Bloeimaanden: Juli t/m september. Het eerste jaar blijft de plant laag (ca. 50 cm), het jaar erop is hij meestal volgroeid en bloeit van juni tot augustus met een variabel aantal schermen vol witte bloemetjes. Na gebloeid te hebben sterft de plant af.
Planten : langs wegen en overige plaatsen die niet begraasd of bewerkt worden. De reuzenberenklauw wordt anno 2010 steeds vaker in verstedelijkt gebied aangetroffen en mede door de giftige uitwerking bij contact in toenemende mate als een probleem ervaren wordt de soort beschouwd als een onkruid
Gebruikte delen: Gedroogde stengels en bloemschermen met vruchten eraan zijn populair voor gebruik in droogboeketten
Werkzame bestanddelen: Het is verstandig bij het werken met de plant volledig gekleed te zijn (lange broek, lange mouwen, handschoenen). Een veiligheidsbril is, zeker bij mechanische bestrijding, aan te bevelen. Bij zonneschijn is extra voorzichtigheid op z'n plaats, het effect van contact met het plantenvocht in combinatie met zonlicht is gelijk aan dat van carbolineum
Eigenschappen: Wel bevat het sap van de plant furocoumarinen, die voor mensen sterk fototoxisch zijn. Blootstelling aan zonlicht na contact met het sap kan bij sommige mensen na 24 uur rode jeukende vlekken veroorzaken, die gevolgd worden door zwelling en blaarvorming (fytofotodermatitis). Het letsel kan eruitzien als een brandwond en het kan twee weken duren voordat het genezen is. Als litteken kan er een bruinverkleuring optreden. Wanneer het sap in de ogen komt, kan dit tot blindheid leiden. Als voorzorgsmaatregel moet dus elk contact met het plantensap vermeden worden; als dit toch gebeurd is, moet het sap zo snel mogelijk afgespoeld worden en moet blootstelling aan zonlicht van de huiddelen die in contact geweest zijn met het sap vermeden worden.
Vermeerdering : Omdat de plant zich aan maaien aanpast, dient er herhaald gemaaid te worden, om te voorkomen dat de plant in bloei komt en tot zaadvorming overgaat.
Soorten : Er zijn ongeveer 60 soorten van dit geslacht
Weetjes :
De reuzenberenklauw is niet giftig, althans in vergelijking met b.v. monnikskap (Aconitum) of de Taxus baccata, vooral schapen zijn er dol op
In de landen waar de plant oorspronkelijk vandaan komt blijkt een combinatie van een soort aaltje en een soort kever de plant onder controle te houden. Het aaltje belaagt de wortels van de plant, de kever de bovengrondse delen.
In Nederland wordt een schimmel toegepast. De planten moeten er in het voorjaar mee worden behandeld. Anderhalf jaar later is de reuzenberenklauw ter plaatse verdwenen
De stijve stengelharen op rode knobbeltjes maken bij aanraking gemakkelijk wondjes in de huid, waarna het sap van de plant de huid overgevoelig maakt voor zonnestraling. Daardoor kan de plant bij zonnig weer jeuk, forse blaren of soms zelfs bloedvergiftiging veroorzaken. (De werkzame stof - furocumarine - komt overigens ook in andere Schermbloemigen voor, maar door hun spaarzame of zachte beharing of tengerder bouw zorgen deze veel minder vaak dan Reuzenbereklauw voor overlast.) Eén enkele plant kan vele duizenden nakomelingen voortbrengen.
Het woord Heracleum komt van de Griekse halfgod Heracles/Hercules. Het mag met recht een geslacht met krachtpatsers onder de planten genoemd worden. Ruw behaard, grof door grote kroezige bladsegmenten en de buikige bladscheden, soms manshoog met wijd uitdijende stengels.
|