Na de Eerste Wereldoorlog groeide over de hele wereld, ook in Vlaanderen, het verlangen naar democratisering van de maatschappij. Het bleef niet bij wensen alleen. Er gebeurde ook heel wat. Zeker in onze streek. Het optreden van de gebroeders Daens had hier trouwens vóór de oorlog al grote verwachtingen gewekt. Wie toen partij koos voor Daens en zijn gedachtegoed, koos voor het gewone volk. Dat was onder meer het geval voor de aanhangers van de Rerum-Novarum-encycliek. Tegenwind kregen die mensen vooral van de aanhangers van Woeste, een zeer bekwaam politicus die er behoudsgezinde gedachten op nahield. Van algemeen stemrecht wilde de man bijvoorbeeld niet weten. Het volk was er om braaf te zijn en ja te knikken. Het regende bevelen en verboden, vaak van op de kansel. Zo mochten jongens en meisjes samen geen toneel spelen. Ook na de Tweede Wereldoorlog nog niet.
Aanvoerders van de democratiseringsgedachte in Baardegem waren de drie onderwijzers Jozef Blindeman, Benoit De Clerck en Karel Moortgat. Zij namen heel wat initiatieven om het volk op te tillen uit zijn grijze middelmaat. De oprichting van een vakschool, waar aan de jongens hout- en ijzerbewerking werd aangeleerd, en aan de meisjes snit en naad, moet in het licht daarvan gezien worden. Het stimuleren van naschoolse activiteiten zoals toneelspelen en turnen eveneens. De vakschool was ondergebracht in gebouwen die oorspronkelijk tot de familie Van Langenhove hadden toebehoord en later tot de familie van Oscar Joostens. Die hadden de grond en gebouwen waarop de school stond afgestaan aan de parochiale overheid. Met andere woorden: het geheel was in bezit gekomen van de Kerk. Als er toneel gespeeld werd braken de leerlingen van de schrijnwerkerij de beschotten tussen de diverse klassen uit en bouwden ze zelf een podium. Maar... de kerkelijke overheid bleef baas, het waren háár lokalen. De pastoor luisterde naar zijn deken, die naar zijn bisschop en die naar Rome. Geen gemengd toneel dus.
Dat zinde een aantal jongeren niet. Hun roep naar een eigen zaal, die tegelijk als een ontmoetingscentrum en als een tehuis voor de verenigingen zou dienen, klonk luid en overtuigend. De drie voornoemde onderwijzers en de eveneens voornoemde Oscar Joostens reageerden op een ongebruikelijke wijze. Ze stichtten een samenwerkende maatschappij en gaven daartoe goedkope aandelen uit, van honderd frank elk, in het koopbereik van de gewone man dus. Op de vijfhonderd aldus uitgeschreven aandelen was dan ook snel ingetekend. Op 10 april 1928 verschenen de stichters voor de notaris. Die regelde de statuten. Van Oscar Joostens kreeg de kersverse maatschappij een stuk grond in eigendom vlak naast de vakschool. Met het geld van de aandelen werden materialen gekocht, en daarmee bouwden bekwame stielmannen (veelal opgeleid in de vakschool) en tientallen sympathisanten hun eigen zaal.
De stichters dachten aan de toekomst en zorgden voor een bron van inkomsten: een bij de zaal horend drankhuis. Met augustus-kermis van 1928 stond het gebouw er: de zaal plus het café. Hier en daar ontbraken nog ruiten, een vloer lag er nog helemaal niet. Maar iedereen voelde zich vrij en gelukkig.
Sinds die memorabele dag in 1928 hebben tienduizenden mensen van alle gezindheden de weg naar Ons Huis gevonden, vaak als lid van een van de tientallen verenigingen die er onderdak vonden. Alles kwam er aan bod: sport, spel en cultuur. Er werd gedanst en gezongen, toneel gespeeld en op de wip geschoten, geturnd en gepingpongd. Ook de kaats- en duivensport speelden er een grote rol. Om cinema Cinato niet te vergeten. Samen met de zaal bij Maxens en de zaal Sint-Margriet heeft de zaal Ons Huis een onvervangbare rol gespeeld in de socio-cultuur van de gemeente Baardegem.
In 1976 ging de SM Ons Huis over tot een kapitaalsverhoging. Met het geld ervan werd het gebouwencomplex gedeeltelijk gemoderniseerd. In 1993 legde de wetgever een naamverandering op. In plaats van de samenwerkende maatschappij (SM) Ons Huis werd het de Cvba(Coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid) Ons Huis.
¨¨¨¨¨¨
De Cvba Ons Huis wordt bestuurd door een aantal -totaal onbezoldigde- afgevaardigden van de aandeelhouders, die samen de Raad van Beheer vormen.
Het dagelijks bestuur is in handen van een ook onbezoldigde secretaris-schatbewaarder, die een rechtsgeldige handtekening bezit waarmee hij namens de Cvba Ons Huis verbintenissen aan kan gaan. De secretaris zorgt voor een goede gang van zaken in de zaal en -samen met de gerant- in het café; hij regelt de aankopen, betaalt de facturen en de diverse rekeningen (elektriciteit, water, telefoon, allerhande belastingen, enz.). Hij pleegt vaak overleg met de voorzitter en de ondervoorzitter van de Cvba Ons Huis en met de twee vennoten die instaan voor de geïnformatiseerde facturatie en boekhouding. Samen maken ze op het einde van het boekjaar een -wettelijke verplichte- balans op en leggen daarover, op paasmaandag, verantwoording af aan de algemene vergadering van de aandeelhouders.
De gerant (ook uitbater genoemd) staat in voor de goede gang van zaken in het café. Hij is medebestuurder en woont de bijeenkomsten van de Raad van Bestuur bij. De uitbater participeert in de in het drankhuis gemaakte ontvangsten.
De steunpilaren van de Cvba Ons Huis zijn de verenigingen aan wie ze onderdak biedt.
¨¨¨¨¨¨
De toneelkring Hoop in de Toekomst ligt aan de basis van de bouw van de zaal Ons Huis; ze heeft trouwens dezelfde stichters. De kring startte in 1923 als onderafdeling van de Katholieke Jeugdorganisatie en bleef dat tot in 1933. De kring geeft elk jaar een aantal toneelvoorstellingen (uiteraard voorafgegaan door heel wat repetities) en organiseert ook nog andere activiteiten. Over Hoop in de Toekomst verscheen in 1998, naar aanleiding van haar 75-jarig bestaan een lijvige brochure.
De koninklijke schuttersmaatschappij Sint-Jozef ontstond uit een fusie van de (in Ons Huis gevestigde) liggende-wipmaatschappij De Ware Vrienden en van de (in de Kerkstraat gevestigde) staande-wipmaatschappij Sint-Jozef, beide geleid door Oscar Joostens. De Jefkens kennen en bewogen geschiedenis, met hoogtes en laagtes. In de jaren dertig werden ze kampioen van België, in de jaren vijftig trokken ze soms honderd schutters naar hun schietingen, die ze elke derde zondag van de mand organiseerden. Na 1970 ging het in dalende lijn. Op 18 maart 2001 gaven de vier overblijvende leden voor de laatste keer hun traditionele derde-zondagschieting. In september van hetzelfde jaar nam Marc De Bie met een paar medestanders de draad weer op: onder de naam De Jefkes werde een nieuwe schutersmaatschappij in het leven geroepen. Elke derde donderdag van de maand geven ze een schieting. Alleen bogen zonder vizier zijn toegelaten; een katrol mag wel; bovendien wordt naar tamelijk dikke vogels geschoten. In september 2011 waren ze op de opneningsschieting met zes, begin 2006 met ongeveer dertig. De Jefkes zijn ook nauw betrokken bij de woensdagnamiddagschietingen van de gepensioneerden, waarvan er een achttal per jaar plaatshebben in Ons Huis.
Op het einde van de jaren veertig werd in de zaal Ons Huis de wielerclub WSC (Wieler- en Supportersclub) Baardegem-Sportief opgericht. Die club organiseert elk jaar op een aantal wielerwedstrijden. Het bekendst is, op Kermis-donderdag, de Grote Prijs voor Eliterenners zonder contract, voor het eerst georganiseerd in 1949.Sinds 1999 zijn er ook koersen voor juniores, nieuwelingen, aspiranten en dames geweest. En de club organiseert ook veldritten.
De kaatsers van SK Baardegem hebben een lange en roemrijke geschiedenis. Samen met de zaal en het café werd in 1928 een prachtige ballodroom aangelegd, één van de eerste van de straat gescheiden kaatspleinen van Vlaanderen. SK Baardegem speelt momenteel niet meer in competitieverband. Het kaatsplein zelf wordt nog wel als speelterrein gebruikt. Sporadisch heeft er nog een kaatsmatch plaats.
De duivenbond Rap zijn Wint, gesticht op 26 augustus 1945, is in Ons Huis gevestigd sinds 1975. Na een korte inzinking bij het begin van, de eenentwintigste eeuw kent de bond sinds 2004 opnieuw succes. Er wordt op Quiévrain gespeeld, op de korte afstand dus, een afstand die vooral bij de zuivere amateurs geliefd is. (Voor het geldgewin worden de lange afstanden verkozen.) Er komen melkers uit Baardegem en aanpalende gemeenten, vooral Lebbeke, Opwijk, Moorsel en Meldert.
De Lustige Potters bestaan sinds 1956. Het gaat om een aantal mensen die minstens één keer per maand wat spaarcenten in een kas steken; die kas wordt elke maand gelicht, het geld op een spaarrekening geplaatst en één keer per jaar uitbetaald. Dat laatste gaat gepaard met een eetfestijn.
De tafeltennisclub TTC Ons Huis werd opgericht in 1979. De club treedt met twee en soms drie ploegen aan in de competitie van de Koninklijke Vlaamse Katholieke Tafeltennisfederatie. Als ze geen matchen voor het kampioenschap spelen, komen de ping-pongers hier toch nog elke woensdagavond -behalve in juli en augustus- hun geliefkoosde sport beoefenen.
Elke maandagavond wordt de zaal Ons Huis gebruikt door de dames van Beter Bewegen Baardegem, die -hun naam laat het vermoeden- aan een goede lichaamsconditie werken; in de zomer vervangen ze het turnen door fietsen. De vereniging is een onderafdeling van de KVLV.
Om bij de Club 2 x 25te mogen horen moet je minsten vijftig jaar oud zijn. Deze vijftigers (er zijn ook zestigers bij) komen elke eerste vrijdagnamiddag samen; dan babbelen ze wat, doen een spelletje of trekken er op uit met de fiets, drinken een pint en eten een hapje, kortom ze bekijken het leven van zijn zonnigste kant. Elk jaar geven ze een ledenfeest met muziek uit de goeie oude tijd.
De roemrijke Koninklijke Harmonie Sint-Cecilia is meer dan anderhalve eeuw oud, of jong, (volgens sommige bronnen dateert ze van 1821, andere spreken van 1840). Ze heeft zich voor een deel van haar activiteiten, onder meer voor haar bestuursvergaderingen, haar eetfestijn en haar lenteconcert, in onze zaal gevestigd.
De Gezinsbond (vroeger onder meer ook Bond van Grote en Jonge Gezinnen geheten), een zelfstandige, pluralistische beweging die opkomt voor de materiële en morele belangen van het gezin, heeft een in 1927 opgerichte Baardegemse afdeling. De Gezinsbond organiseert haar bestuursvergaderingen en de meeste van haar activiteiten in de zaal Ons Huis. Daarbij wandelingen en fietstochten diverse culturele manifestaties, ook -vooral- voor kinderen.
Tussen maart en november beoefenen de Lindavrienden op zaterdag hun geliefkoosde sport: het bakschieten. De groep werd opgericht in 1987, onder de naam Ritavrienden, in café Rita. Naderhand verhuisde ze naar café De Paardemolen, bij Linda, en naam de naam Lindavrienden aan. Na de dood van de uitbaatster verhuisde de groep in 1995 naar Ons Huis. Ter nagedachtenis van de overledene behield ze de naam Lindavrienden. De competitie van de Lindavrienden start in april, en duurt vijftien zaterdagen.
De Baardegemse afdeling van de Katholieke Beweging van Gepensioneerden (KBG) heeft voor haar lokaal de zaal Ons Huis gekozen. Haar bestuursvergaderingen en een deel van haar activiteiten (meestal feestvergaderingen) speelt zich dan ook in Ons Huis af.
De Landelijke Gilde, die vroeger de Boerengilde heette, is een socio-culturele beweging. Ze noemt zich terecht sociaal bewogen, milieubewust, maatschappelijk geïnspireerd en christelijk. De Landelijke Gilde Baardegem is in Ons Huis gevestigd. Haar activiteiten variëren van voordrachten over tuinwerking tot fietstochten en een jaarlijks openluchtmis op een hoeve. Natuurlijk is er ook een ledenfeest bij.
De VVKSM Sint-Margareta, kortweg de Scouts, onze dichtste buren (ze huizen in de vroegere lokalen van de Vakschool), zijn bij tijd en wijle in de zaal Ons Huis te gast. Onder meer voor hun eetfestijnen (begin december) en hun groepsfeesten. Ook voor sommige leiders- en leidstersvergaderingen. De scouts hebben hun eigen website.
De voetbalvereniging VJ Baardegem heeft bij de Belgische Voetbalbond onze zaal als haar officiële lokaal opgegeven.
De SP-afdeling Meldert-Baardegem organiseert haar bestuursvergaderingen en een groot deel van haar activiteiten in Ons Huis.
De jaarmarktgroep DEchte heeft veel pijlen op zijn boog. Met kermismaandag zorgen D'Echte voor muzikale animatie op de avondmarkt en in de belendende herbergen. Op dinsdag stimuleren ze met volle gewicht de jaarmarktstoet en in november geven ze een veldrit voor Baardegemse verenigingen, waarbij ze handig gebruik maken van de infrastructuur van Ons Huis. Tussendoor organiseren ze ook een petanquetornooi.
Het Faubourg-Jaarmarktcomité zelf is af en toe te gast in onze lokalen, vooral als het om algemene vergaderingen gaat, die telkens heel wat sympathisanten trekken. Het comité zelf staat in voor de organisatie van Baardegems belangrijkste evenement: Faubourg-Jaarmarkt en zijn fameuze stoet.
Nog andere jaarmarktgroepen zijn af en toe in Ons Huis te gast. We vernoemen:
-de Pië-Amers
-de Kerkstraatvrienden
-de Skept de Zoemas, een fusie van scouts-schepselkens en chiro-montezoemas, vandaar
Het Faluintjestheater is geboren in de natijd van de legendarische opvoeringen van De Lustige Boer (Baardegem, augustus 1999). De groep telt twee afdelingen, een die zich op opvoeringen van operette en musical richt; en een jeugdafdeling die het bij musicals houdt.
Soms komen ook de natuurvrienden De Wielewaal (afdeling Faluintjes) naar Ons Huis. Net als de leden van Wildbeheereenheid Land van Aalst die zich overigens ook als als natuurvrienden beschouwen.
Ten slotte zijn er ook nog De Vakschoolvrienden, die hun hart verpand hebben aan de doelstellingen van de stichters van de maatschappij Ons Huis: een ontmoetingsplaats zijn voor mensen van alle rang en stand en van elke leeftijd en gezindheid. Zij komen elke vrijdag naar de zaal met geen ander doel dan zich te amuseren. Maar soms buigen ze zich ook over de problemen die het besturen van een complex geheel als de Cvba Ons Huis met zich meebrengt en pogen ze met de bestuurders oplossingen uit te werken. De verbouwingswerken die het café in de zomer van 1997 en de zaal in 1998 een ander uitzicht gaven, zijn voor een groot deel het resultaat van hun (onbezoldigde) arbeid.
De kring werd gesticht op 15 juli 1996 te Rottach aan de Tegernsee (in Oberbayern). Ze heeft geen bestuur maar een aantal kernleden en veel sympathisanten van beiderlei kunne. De Vakschoolvrienden zijn elk jaar actief betrokken bij Hoogstraat-Kermis. Af en toe organiseren ze een tentoonstelling, in 1998 over de wielersport, in 1999 over de toneelkring, in 2000 over de Bardegemse middenstand, in 2004 over Baardegemse families.
¨¨¨¨
Het samenleven van al die verenigingen onder hetzelfde dak verloopt vlot en in sfeer van vriendschap, solidariteit en samenwerking. Kleine spanningen, onderling en/of met het bestuur van de Cvba Ons Huis, moeten beschouwd worden als het zout in de soep.
Voor de Cvba Ons Huis komen de verenigingen en haar supporters trouwens op de eerste plaats. Samen met haar trouwe klanten natuurlijk die niet bij een of andere club zijn aangesloten.
De Cvba poogt het iedereen naar de zin te maken. Rekening houdend met de evolutie van de samenleving in het algemeen en van de horecasector in het bijzonder, tracht ze de idealen van de stichters van Ons Huis zo getrouw mogelijk na te leven en uit te dragen. De zaal en het café moeten een onafhankelijke ontmoetingsplaats blijven ten dienste van de gemeenschap. De cvba maakt daarbij ook gebruik van de technologische vooruitgang. Enkele van haar vennoten hebben een computerprogramma geschreven, dat het mogelijk maakt om op het in het café geplaatste televisiescherm boodschappen weer te geven. OP de eerste plaats natuurlijk de activiteiten van de verenigingen.
Misschien ben je geïnteresseerd in de doelstellingen van de cvba Ons Huis? Dat kan. Door lid te worden van een van de voornoemde verenigingen bijvoorbeeld. Of door gewoon eens binnen te wippen. Misschien wil je als vennoot en/of als aandeelhouder medezeggenschap verkrijgen over je eigen stamlokaal? Dat kan. Vraag daarover inlichtingen op het secretaris van de Cvba: mdebie@telenet.be
