POL MARA Van 28 juli tot en met 31 oktober kunt u 12 litho's bezichtigen van deze bekende kunstenaar. Toegang bedraagt 3 euro (incl. bezoek van het paviljoen met audio-gids)
In zijn eerste werken (1952) is zijn visie expressionistisch met iet wat verdwaasde figuurtjes. In een nieuwe periode komen silhouetten met maanhoofdjes. In 1957 ruimen Maras poëtische en grafische verworvenheden de plaats voor een lyrisme vol uitbundigheid. Deze periode (cosmische) liet hem toe tot een sterke kleurenbeheersing te komen. Daarna zal hij verglijden naar het figuratieve doch niet zonder een nadrukkelijke lyrische uitdrukking, waarin hij oplossingen vindt voor de monumentale oplossing voor de weergave van de natuur. Een reis naar Santorini en de Provence zijn aanleiding tot stemmingsbeelden van uitzonderlijke betekenis. Zijn oeuvre was monumentaal en streng en vanaf dan zullen vrouwelijke fragmenten opduiken. De vrouw zal een constante worden in Maras werk.
Al heeft Mara onbewust Pop Art gecreëerd, een Pop Art-kunstenaar is hij nooit volledig geweest. Als publiciteits- en grafisch ontwerper ontdoet hij zijn onderwerpen steeds van bijkomstigheden. Hij is een verbazend knap tekenaar die aldus subtiele verfijning van een onderwerp kan weergeven. In zijn werk blijft de tekening hoofdzaak. Met vet krijt, potlood of kleurkrijt wordt ze aangebracht en met sterk verdunde olieverf overschilderd, zodat beide materialen zich vermengen. In zijn recente werken vermengt hij niet alleen de kleuren maar ook het doek met zijde. In tegenstelling tot Pop-Art met zijn eerder nihilistische tendens met een voorliefde voor cynische vulgariteit, rauwheid en brutaliteit, blijft Mara levensblij.
Zeer snel was Pol Mara zich bewust van de belangrijkheid zijn oeuvre zo breed mogelijk te verspreiden en tegen een zo laag mogelijke prijs. De lithografie was de ideale oplossing. Deze druktechniek werd in 1796 toegepast door Aloïs Senefelden.
Aanvankelijk past hij deze methode alleen toe voor het vermenigvuldigen van zijn muzieknotas. in de 19de eeuw zal de lithografie als volwaardige kunstvorm erkend worden. Bij dit vlakdrukprocédé liggen de afdrukkende delen op een en hetzelfde platte vlak. Men maakt gebruik van het feit dat water en vet elkaar afstoten. De kunstenaar tekent en schildert met een vethoudende inkt tusche genaamd- en een vethoudend speciaal lithokrijt op een vlak geslepen stuk kalksteen, waarvan het oppervlak meestal van een fijne korrelstructuur de grein voorzien is. De steen is poreus, zodat het vet in de oppervlakte dringt. Vervolgens wordt de steen met hars- en talkpoeder bestrooid, waarna men de steen bestrijkt met Arabische gom, vermengd met enige druppels salpeterzuur. Deze bewerking, die het etsen van de steen wordt genoemd, zorgt ervoor dat de niet betekende delen beter water kunnen vasthouden en dat het vet van de betekende delen dieper in het oppervlak van de steen doordringt. Daarna wordt de tekening uitgewassen : de vethoudende tekeninkt en het lithokrijt zelf worden opgelost en van de steen verwijderd, hetgeen grote zorgvuldigheid vereist. In dit stadium bestaat het getekende beeld op de steen alleen uit vet dat in het oppervlak gedrongen is. Als de steen hierna schoongespoeld en met een spons vochtig gemaakt is, wordt met een roller drukinkt op de steen gerold. Alleen de betekende, vette plekken nemen de inkt op. Nu legt men een stuk papier over de steen en het geheel gaat onder een speciale lithopers. Om lithografieën in meer kleuren te vervaardigen, moeten er evenveel stenen bewerkt worden als de vereiste kleurgangen. In plaats van lithografische steen kunnen ook zink en aluminium gebruikt worden. De bekomen afdrukken worden door de kunstenaar genummerd en getekend zodat een beperking ook voor de kunstverzamelaar een bewijs van autenticiteit is.
Vandaag is er ook een groot aanbod van zeefdrukken. Specialisten onderscheiden gemakkelijk de twee drukken. De financiële waarde is gelijkwaardig. De silc screen is een technische methode die industrieel en snel resultaten opleveren. Het is een verbeterde sjabloontechniek, die eeuwen geleden al in China en Japan werd toegepast. Het is een zelfstandige drukmethode. Een sterk weefsel van zijde, perlon, nylon, glasbatist of fijne koperdraad wordt als zeef op een houten raam gespannen. Op het gaas wordt een sjabloon gehecht, dat op verschillende manieren kan worden verkregen o.a. door het snijden, fotochemische methoden, tekenen met de hand of een combinatie van dit alles. Met een rubberen rakel ter breedte van het sjabloon wordt een speciale inkt door de niet afgedekte gedeelten van het gaas op het papier of ander materiaal overgebracht. Bij meerkleurendruk is voor elke kleur een ander sjabloon vereist.
Wat ook de gebruikte methode is, Pol Mara is als schilder en tekenaar steeds zichzelf gebleven. Zijn figuren zijn frisse frustratievrije en van taboes verloste jonge mensen. In zijn ideale wereld verwerpt hij het lelijke. Alzo protesteert hij tegen de verloedering. Hij is niet blind voor al het gruwelijk; hij voelt uiteraard een afkeer voor verdrukking en brutaliteit maar hij weigert enkel het negatieve te zien en acht het belangrijker het positieve in de verf te zetten. Maras oeuvre is een beeld geworden het is als een lied op het leven.
De actualiteit is omzwachteld met delicate lieftalligheid zonder te verzinken in flauwe zoeterigheid.
Jan Stalmans
Lic. Soc. Wet.







|