Bijna
iedereen is vertrokken, ook mijn collega-antropologen waarvan ik zo veel
geleerd heb en die ik dan ook ongelooflijk dankbaar ben. Het belangrijkste dat
ik onthoud is misschien wel dat zij mij vertelden dat ik gerust fouten mocht
maken en dat ik meer nog dan antropoloog, gewoon rustig mens mag zijn. Eens
waren er hier in ons basiskamp 50 arbeiders, professionelen, studenten en
vrijwilligers. Nu zijn we nog met zijn drietjes. Voordeel is dat ik meer
desserts eten kan. Toen ik een van de voorbije dagen alleen aan het wandelen was door het bos naar het dorp, werd ik weer overspoeld door een oprecht moment van intens geluk, een soort verliefdheid maar dan op niemand. Ik hou van mensen, maar ik hou ook van alleen zijn. Ik ben natuurlijk nooit echt alleen met alle indigenas hier, maar ik ben wel de enige buitenstaander. Twee weken constant bij andere mensen zijn was mooi en ik heb inderdaad enorm veel bijgeleerd, maar de tijd is nu weer aangebroken om even romantisch en gezellig met mezelf alleen te zijn. Genieten.
Het hele
weekend was er feest. Ter voorbereiding hielp ik mee met het huis (waarover ik
vorige keer verteld heb) verder af te bouwen en te koken, Het was een zware
week want tussen al dat werk door gingen wij nog steeds op pad met de vrouwen
om hen te horen vertellen over wat zij allemaal in de bossen verzamelden. De
hitte die we ondertussen voelde was verzengend en het was altijd een dilemma om
te kiezen tussen een turks stoombad-effect in onze kleren of opgevreten te worden
door de muggen. Wanneer ik in de jungle wandelde begreep ik voor het eerst
Vincent Van Gogh. Die man had tinnitus en hakte van pure miserie zijn oor af,
Wanneer ik die muggen als vliegtuigjes de hele dag rond mijn oor hoor suizen, waan
ik me soms Vincent en heb ik zin om hem te parodieren (aka mijn oor af te
hakken), al kan ik absoluut niet schilderen. Naast onze talrijke expedities hielden we ook weer
een kookworkshop op vraag van de vrouwen zelf. We maakten empanadas. Dat zijn
een soort van gepaneerde broodjes met kaas, yucca en krokodil (hoewel ik eigenlijk
geen krokodil mag zeggen want die leven in Afrika en hier zijn het kaaimannen).
Krokodil-kaaiman smaakt behoorlijk lekker en lijkt eigenlijk wel een variatie
op kip.
Toen we s
avonds in het dorp gingen dansen, kwamen er bussen toestromen van andere
dorpjes, soms uren weg gelegen van hier. De meesten hebben familie hier, Ze
bleven hier dagen achter elkaar gedurende het hele feest. Ik vermoedde dat er
tijdens het verdelen van slaapplaatsen heel wat stapelwerk aan te pas kwam. Het
feestgebeuren ging door op wat anders ook functioneerde als de speelplaats van
het dorpsschooltje, in openlucht. Net als in Timpoca was er een soort van
missverkiezing. De kandidates waren behoorlijk jong, 11, en op die leeftijd was
ikzelf nog maar net mijn barbies ontgroeid. Ik zie het als een begrijpelijk
verschil want het is hier namelijk ook heel normaal voor de meisjes om op
vijftien jaar moeder te worden. Net als vorige keer klonk er cumbia en merengue
muziek en er waren maar weinig momenten dat ik stil stond. Schaamte maakte al
snel weer plaats voor heupgezwier en een snelle passe doble (bij wijze van
spreken) tussendoor. Wanneer het uiteindelijk tijd was om terug te keren naar
het basiskamp verstopten wij ons als mature volwassenen achter bomen en tussen de menigte om toch maar niet te moeten
vertrekken.
Ik ben niet langer de enige antropologe (in spe) hier. Mayra en Nina uit Quito kwamen me deze week vervoegen. Ik heb het lesgeven even gelaten voor wat het is: een welgekome afwisseling. Tegenwoordig zien mijn dagen er hier hier lichtjes anders uit dan voorheen omdat ik samen met mijn nieuwe 'collega's' werk. Via een project proberen we om de vrouwen uit de verschillende nabijgelegen dorpjes te verenigen. Op een eerste bijeenkomst leerden we hen, op vraag van henzelf, om confituur te maken. Als dit de enige activiteit zou zijn die we samen zouden doen, leek het wel een reunie van de bij ons bekende boerinnenbond. We smulden van drie verschillende soorten jam: bosbes, guayaba (superzoet fruit) en naranjilla (wat ik niet kan beschrijven). Ik vond eigenlijk alleen het eerste lekker, maar andere smaakpapillen zouden dit statement van mij zeker ontkrachten. Kinderen gingen oorlogen met elkaar aan om restjes uit de potten te likken en moeders sleepten hun kinderen hoofdschuddend en onder de confituur naar de rivier.
We willen niet alleen de vrouwen verenigen. ("We" is eigenlijk verkeerd geformuleerd omdat het een initiatief van henzelf is.) Zoals ik al vaker gemerkt heb vinden de Huaorani (of toch die met wie ik werk) het helemaal niet erg om gefotografeerd te worden. Ze willen heel graag hun cultuur tonen aan de rest van de wereld. Daarom hebben we besloten om een folder uit te maken waarin we de aspecten van hun dagelijkse leven aan bod laten komen. Om dit te laten slagen trekken we elke dag met een vrouw op pad door de bossen. Soms gaat er een jongere vrouw mee om te vertalen van het Huao in het Spaans. Ze tonen ons de plekken waarlangs ze lopen om vruchten te verzamelen en planten die ze gebruiken om kunstwerkjes mee te maken, kledij en hangmatten en zakjes. Een van hen vlechtte op een keer een zakje bij elkaar in twee minuten, iets waar ik met mijn twee linkerhanden alleen maar van kan dromen. Terwijl zij met machetes in de hand een weg banen door de jungle, doen wij intussen onze uiterste best om niet te vallen met onze bijzonder elegante regenlaarzen en om niet weg te smelten in onze kleren met lange mouwen (die we dragen om de muggen weerwoord te bieden). De vrouwen zingen voor ons over wat we aan het doen zijn op het moment of ze zingen tot een plant om hem bijvoorbeeld te vragen voor betere vruchten. Ze vertellen ons mythen die ik daarna moet herbeluisteren omdat ik er maar de helft van begrepen heb. Elke dag staat er een nieuwe expeditie op het programma. Meestal zijn we net voor de middag klaar met onze wandeling en tegen die tijd is het zo warm dat we wel verkoeling moeten zoeken in de rivier. We spelen met de kinderen en helpen de vrouwen met het wassen van hun kleren.
Op vrijdag was het "minga". Dat is een dag waarop iedereen in het dorp samenwerkt voor de groep. Dit keer staat alles in het teken van het dorpsfeest volgende week vrijdag. Iedereen is er hier al een aantal weken over aan het praten, dus ik ben bijzonder benieuwd naar wat komen zal. Amo riep me bij hem en toonde me het traditionele huis dat hij met de chef van het dorp aan het bouwen is. De hele voormiddag heb ik hem geholpen met het bouwen van de woning. Eerst maakten we geweven touw van lange twijgen. Daarna plaatsten we palmbladeren dubbelgevouwen tegen het geraamte van het huis. Die sjorden we vast met het touw dat we eerst gemaakt hadden. Ik was best trots op mijn prestatie al denk ik dat we nog de hele week plezier zullen beleven aan het verder bouwen van het huis. Hopelijk is alles klaar voor het langverwachte feest eindelijk losbreekt.
Ik begin me stilaan op mijn plek te voelen hier. Voor ik naar de jungle kwam dacht ik altijd dat zes weken een eeuwigheid was, nu denk ik dat zes weken te kort is. Laat me dat even uitleggen. Natuurlijk mis ik mijn familie superhard en ook enkele vrienden (die ik niet bij naam zal noemen om geen jaloezie te wekken). Zes weken lijken me echter te kort om hier volledig te integreren, ik kan me alleen geaccepteerd voelen. Het verschil tussen ons is dan ook zo groot. Als uiterlijk slechts een deeltje van de kloof kan beschrijven dan wil ik jullie graag inlichten dat ik 15 cm groter ben dan de gemiddelde volwassen man. Sinds de dokter is gekomen voor een algemene check up en de tandarts om te tanden van de kinderen uit te trekken, weet ik dat lichter weeg dan alle vrouwen (die natuurlijk nog kleiner zijn waardoor ik nog groter lijk). Misschien ligt alle dagen rijst aan de basis van dat probleem. Mijn huid lijkt de kleur van platte kaas te hebben in vergelijking met de hunne, hoewel ik vind dat ik best gebruind ben. De Huaorani hebben lang donker sluik haar, ik heb blonde krullen. Ze zeggen dat mijn heldere ogen katogen zijn. Het ene kind gaat wenen bij de aanblik er van, het andere bespringt me. Toch zijn er ook momenten dat ik me thuis voel hier. Ik ben hier voor die momenten.
Sinds donderdag is er het feest van Timpoca, een van de naburige dorpjes hier, waar ik echter niet werk. Elk jaar vindt er zo een feest plaats dat enkele dagen duurt. Het is een beetje zoals een nationale feestdag maar dan op dorpsniveau. De omwonenden van andere dorpen komen langs. Donderdagavond gingen wij er met een aantal mensen van het basiskamp naar toe. Ons transport was een oude camionette zonder vering. Wij stonden vanachter recht in de laadbak. Het was een warme zomernacht en ik voelde me goed terwijl ik een zacht briesje langs me voelde neerstrijken. Het gebouw waar wij gingen feesten deed me denken aan een lokaaltje van de jeugdbeweging met zijn oranje muren en prachtige TL-verlichting. Enkele twintigerbroers, aan wie ik Engelse geef, ontfermden zich op de dansvloer en er naast over mij. Ik voelde me zeer dankbaar voor hun aanwezigheid want het temperde mijn gevoel van awkwardness toch net dat tikkeltje. Ze lieten geen nummer passeren zonder me de dansvloer op te sleuren. Ondertussen kregen wij chicha gevoerd. Die hadden ze in een grote emmer gemaakt en er ging een beker door de ruimte die iedereen deelde. Chicha is een typische witte en half doorzichtige drank hier op basis van gekookte yuka (iets dat naar aardappel smaakt). Ik vond het smerig. Voor mij smaakte het naar zweetvoeten. Uit beleefdheid en omdat ze dreigden om het anders over mijn hoofd te kappen heb ik de hele beker maar naar binnen gewerkt, terwijl ik mijn best deed om een kokhalzende mimiek te onderdrukken. Na deze eenmalige ervaring in mijn leven, kon ik me weer verder op het feestgebeuren focussen. Na elk lied snelde iedereen terug naar zijn stoel aan de kant waar we dan weer moesten wachten tot we ten dans werden uitgenodigd door een man. Toen we uiteindelijk terug naar huis reden -dat wilt zeggen iedereen naar huis voerden terwijl we met zijn dertigen in een laadbak vanachter stonden- voelde ik me innig verbonden met de mensen, waarschijnlijk omdat we elkaar nodig hadden om niet te vallen.
Sinds enkele dagen verblijft Amo, een oudere Huao man die me mijn naam gaf. hier in het basiskamp. Na het avondeten snel ik altijd naar de keuken om bananen te vragen die wij dan samen aan de Tapirs voeren. Voor diegenen die niet weten wat een "tapir" is: een dier dat lijkt op een dikke pony met varkenspoten en een uitgerekte bovenlip. We (ik en Amo, niet ik en de tapirs) voeren lange gesprekken. Hij vertelde me over de tijd waarin hij gids was en mensen overal rondleidde. Volgens mij zou hij een goede gids zijn. Hij sprak ook over Laura, een Franse Engelse (want dat is een pot nat voor hem), die een jaar bij hem verbleef. Ik ontdekte dat Laura een professor uit Oxford is met wie ik contact had opgenomen voor ik naar hier kwam en wiens boek ik nu aan het lezen ben. Aangenaam verrast vroeg Amo of hij dat boek mocht zien. Samen bladerden we er door. Bij elk kaartje moest ik stoppen en elke titel moest ik vertalen. Bij de aanblik van een nieuw hoofdstuk moest hij altijd lachen, omdat er dan telkens een afbeelding van een aapje te zien was. Hij leek supergelukkig met het boek en vroeg me om een foto van hem en het boek te nemen om door te sturen naar Laura. De tijd gleed voorbij. Amo vroeg wanneer ik in zijn huis zou komen logeren. Ik hoop dat hij lekker ontbijt heeft.
Bito Emowo Wama, Huao voor "Ik heet Wama". Op mijn eerste dag in de gemeenschap doopte Amo me "Wama". De Huaorani vernoemen mensen naar planten en dieren of natuurfenomenen. "Wama" is een nachtvogel, die zich kan vermommen als boom, alsook een vis. Ik werd echter zo genoemd omdat ik zou lijken op een nicht van Amo. Zij zou ook groot zijn en dezelfde haarstructuur hebben. Anderen vertelden me dan weer dat we dezelfde kleur van huid hebben.
Ik heb een drukke week achter de rug. Elke dag viel er wel iets nieuws te beleven. Nog voor ik begonnen ben met lesgeven in het lokale schooltje trok ik er op uit met een groep Portugezen en Spanjaarden: In een kano verkenden wij de rivier en gingen op zoek naar aapjes, exotische vogels, zoetwaterdolfijnen en kaaimannen, alvorens onze stoute laarzen aan te trekken en ons diep in de modderbaden van de jungle te wagen. Ik waande me in Expeditie Robinson terwijl ik een voluptueuze Italiaanse onderuit zag gaan. Op onze terugweg haalde mijn medeexpeditieleden chocolade, noten en fruit boven. We hielden een picknick in onze kano. Ikzelf had niets mee en zou vast als eerste worden weggestemd op de eilandraad.
Op maadag zou ik voor het eerst nader kennismaken met het dorpje Guiyero waar ik de komende 6 weken (intussen 5) zal doorbrengen. Een eerste misvatting over de Huaorani is dat zij naakt rondlopen. Zij dragen Westerse kleding, al blijft het bijzonder duidelijk dat ze niet over wasmachines beschikken. Op de een of andere manier lijken er altijd zwermen vliegjes rond hun te verzamelen. Mijn eerste lesdag viel bijzonder goed mee. Voorlopig was ik dan ook eerder assistent. Vrijwilliger Eline, Noma, die al twee weken in de gemeenschap verbleef nam het voortouw. In de voormiddag geven wij les aan de kinderen. Onze klas bestaat dan uit meisjes en jongens tussen acht en veertien jaar oud. De kinderen zijn bijzonder snel afgeleid en het is steeds een uitdaging om speelse manieren te vinden om hen iets bij te brengen. In de namiddag geven we een uurtje les aan de volwassen. Zij zijn egr gemotiveerd, maar onze lessen kunnen we nogal moeilijk onder de categorie snelcursus plaatsen.
Op woensdagmorgen kreeg ik een eerste inzinking. De kinderen bleven door elkaar praatten in het Huao en als ik dan toevallig iets verstond dan besefte ik dat ze niet met complimenten aan het gooien waren. Ze zouden mijn haar afknippen. Ik weende niet uit vrees dat ik niet zou staan met een korte coupe, maar uit frustratie. Na inname van een glaasje relativering stond ik stil bij hoe ik zelf was als kind en welke onzin ik uitkraamde. Er hing ook beslist geen aureooltje boven mijn hoofd. Intussen heb ik dus gelukkig mijn energie herwonnen en promotie gemaakt naar hoofdlerares (omdat de rest vertrokken is en ik de enige ben). Sinds ik de sleutels van de school in handen heb kan ik lekker mijn eigen methodes gebruiken en daar voel ik me beter bij.
In mijn eerste week was er ook een verjaardagsfeest. Vanaf het ogenblik dat we na de middag op het feestgebeuren aankwamen verlangde ik naar taart. Wat ik niet wist was dat we eerst een tweede middagmaal kregen: een overvol bord. Ik heb mijn bord stiekem weggegeven aan een van mijn leerlingen zodat ik me kon concentreren op de taart. Deze anekdote wou ik graag even delen. TAART. In nasleep van het verjaardagsfeest en de verjaardagstaart kwam de tandarts twee dagen later. Voor mij begon toen een ochtend kinderen verzamelen, net als paaseitjes rapen maar dan zonder mandje. De kinderen vluchtten weg naar alle hoeken, zich wel bewust dat ze nooit zouden gevraagd worden om in een reclamespotje voor colgete te verschijnen.
Mijn eerste week wil ik graag besluiten met een kleine bloemlezing over Amo: mijn naamgever. Hij is misschien wel de sociaalste van alle Huaorani en is steevast blij als hij mij zit. Hij is een grootvader van 51 en heeft een heel aanstekelijke lach, zo zonder tanden. Wanneer hij lacht en ik daarom moet lachen, lacht hij weer harder en ik ook weer waardoor mijn buik uiteindelijk zeer doet. Gisteren vertelde hij me hoe blij hij was voor zijn kleinzoontje van vier dat de dokter en tandarts waren langsgeweest. Hij kon al dagen niet slapen van het gejammer van het jongetje dat toch zoveel tandpijn had en steevast bij hem slaapt. Amo's zorgen daarover waren nu weer voorbij en nu kon hij weer rustig van de nacht genieten nadat hij zijn kleinzoon in slaap had gezongen met een lied over het bos en de jacht.
Elke ochtend ging ik naar de kinderopvang. Onderweg stopten Hilde en ik vaak voor een verse ananassap bij een oud vrouwtje dat er op stond dat we even ging zitten om uit te blazen voor aanvang van een nieuwe zware dag. Ze gaf ons het gevoel gaf dat we haar kleindochters waren.
Mijn werk in de opvang voelde niet bijzonder nuttig aan omat ik het terechte gevoel had dat de kleuters elkaar en zichzelf perfect konden entertainen zonder dat mijn gigantische verschijning tussen hen door liep. Ik herinner me ook glashelder hoe ikzelf op die leeftijd als prinses door het leven ging en de speeltuin mijn paleis was. Alleen ik en mijn beste vriendin waren toen prinses. De andere kinderen waren onze onderdanen en we voelde ons gelukkig in deze rolverdeling.
Ik besloot om mezelf dan maar nuttig te maken en te helpen bij de kleinste kindjes die rond een jaar oud zijn. Met een gigantisch veel te grote lepel gaf ik hen eten terwijl zij tussen mijn knieen stonden en me met grote ogen aankeken. Ik moest daarom altijd heel erg lachen want in mijn hoofd speelde ik de conversatie af die zij met hun blik tegen me hielden als antwoord op mijn "mmm lekker..." opmerkingen. In mijn gedachten verkozen ze namelijk spaghetti bolognese boven plat getrapte appel. Wanneer de andere verzorgers dan vroegen waarom ik zo moest lachen (en huilen tegelijkertijd) wist ik nooit wat te antwoorden en leek ik net een debieltje.
We waren in die week met bijzonder weinig vrijwilligers op het kantoor. Daardoor had ik nog nauwelijks vrije uren en moest ik inspringen waar nodig. Ik zou voortaan niet enkel Engels onderwijzen en in de kinderopvang staan. Op een gegeven moment waagde ik me er dus aan om voetballes te geven. Nou... Iedereen die me een beetje kent weet natuurlijk dat voetbal niet een van mijn talrijke talenten is. Gelukkig waren de kindslachtoffertjes van dienst nog behoorlijk jong zodat ik er in slaagde om hen een op een speelse manier wat bij te brengen zonder dat mijn gebrek aan voetbalkennis bijzonder hard opviel. Toch kon ik het niet laten om na verloop van tijd kegels op mijn hoofd te zetten als een volleerde circusactrice en de andere trainer van zijn werk te houden. Twee dagen later hadden we een voetbalmatch. Ons team dat vooral bestond uit kinderen uit de armere wijken van Quito speelde tegen een professioneel team dat zelfs eigen tenutjes had enz. Onze teams (zowel de kinderen als de jongeren) wonnen met 4-1 en 1-0. Ik heb mezelf al talrijke schouderklopjes gegeven voor deze uitmuntende prestatie, al durf ik sterk in twijfel te trekken of ik veel te maken heb met onze winst.
Ik liep door de straten van het oude centrum op weg naar het kantoor en voelde me voor het eerst gelukkig en helemaal thuis in Quito. Op dat moment wist ik dat de tijd voor mij was aangebroken om te gaan. Later die dag bleek dat mijn gevoel correct was geweest. Ik kreeg de mededeling dat ik een dag vroeger dan verwacht naar de jungle zou vertrekken. Ik was helemaal niet blij met dat nieuwtje. De studenten aan wie ik Engels gaf, beloofden om een groot feest te geven wanneer ik terug zou keren uit de jungle en dat temperde mijn verdriet een beetje. Ik voelde me erg vereerd, maar tegelijkertijd wist ik ook dat ik die avond zou moeten terugkeren naar mijn familie, er een laatste keer zou blijven slapen en tenslotte mijn spullen zou moeten pakken. Mijn moeder had intussen alweer Mexicaanse ingredienten gekocht als afscheid voor mijn veronderstelde laatste dag omdat ik dat vorige keer zo lekker vond. Pas na haar boodschappen gedaan te hebben kreeg ze het spijtige nieuws van mijn vervroegde vertrek. Ik heb die nacht met mijn broer Miguel heel veel chocolade gegeten om het verdriet van mijn vertrek te verwerken. Daarna ging ik weg.
Net voor de grens met Ecuador werd ik overstelpt door een golf genialiteit waardoor ik mijn gsm brak tussen het portier van de auto. Ik zou dus de rest van mijn tijd in Zuid-Amerika zonder gsm doorbrengen. Een zege?
In Ecuador zal ik eerst bij een gastgezin verblijven in Quito gedurende 2-3 weken om als vrijwilliger te werken en daarna trek ik voor 6 weken naar het Amazonewoud om samen te werken met de Huaorani (een Indianengemeenschap). Mijn eerste dagen in Quito verliepen bijzonder hectisch. Ik moest met iedereen kennis maken: de andere vrijwilligers, de projectbegeleiders uit het Amazonewoud en mijn gastfamilie. Ik was het meeste nerveus om die laatsten ontmoeten. Misschien zou mijn weerzinwekkende persoonlijkheid hen wel afschrikken. Mijn vrees was echter volledig ongegrond want slechts een week later voel ik me hier al helemaal thuis. De familie bestaat uit Mama Tereza, Papa Henry, Miguel (27), Maria-Belen (24) en Anita (14). Ze zijn enorm hecht en ik vind het een plezier om thuis te komen. Papa Henry koopt elke week rozen voor Mama Tereza. Voor Sinterklaas binnen 5 jaar wil ik graag een huwelijk als dit. Met Miguel heb ik al talrijke gesprekken gehad over de dingen waarover je het zoal hebt wanneer je de nacht voorbij praat. 's Ochtends komt hij dan bezorgd op`mijn deur kloppen met de (gegronde) vrees dat ik me overslapen heb. Elke ochtend is het ontbijt weer anders met een verschillend soort vers fruitsap. Om naar de eetkamer/living te gaan moet ik eerst een kleine binnenplaats oversteken. Ik heb mijn kamer en badkamer dus in een gebouwtje apart. Mama Tereza heeft mijn kamer opgevrolijkt met een deel van haar rode en witte rozen.Wanneer ik me wil douchen met warm water, druppelt de douche gezellig over mijn schouders in een pisstraaltje. Het is simpel, maar ik ben er graag. Mijn familie doet alles om me op mijn gemak te stellen. Zo heb ik bijvoorbeeld enkele dagen geleden vermeld dat ik het liefst Mexicaans eet. Deze avond staat er Mexicaans op het menu met taco's en verse guacamole. Ik denk dat ik deze familie nu al mis, terwijl ik er nog bij ben.
Als vrijwilliger heb ik twee bezigheden: eentje in de kinderopvang en de andere is Engelse les geven. Wanneer ik aankom in de kinderopvang word ik steeds overwelmd door een stormloop van twee -en driejarigen die mijn evenwicht op de proef stellen. De glimlachende gezichtjes geven me de illusie dat ze weten wie ik ben. Ik word er door gecharmeerd maar tegelijkertijd besef ik dat ik hun constante aanwezigheid met alle plezier nog een aantal jaren uitstel. Daarnaast ben ik tot de conclusie gekomen dat als ik dan eenmaal zelf kinderen heb, ik ze niet naar de kinderopvang stuur omdat ik er van overtuigd ben dat de concentratie aan groene snottebellen daar nu eenmaal veel groter is dan elders. Bij de Engelse lessen sta ik bekend als de gekste leerkracht. Ik interpreteer 'gek' graag als 'grappig'.
In het weekend hebben ze vrijaf. Daarom besloot ik samen met vrijwilliger Hilde om naar Baños te gaan, een plaatsje dat bekend staat als verzamelpunt voor avonturiers en een boomhut met adembenemend uitzicht en een schommelt die hoog over "el fin del mundo" heen en weer slingert. De schommel weerspiegelt enkele seconden van ultieme vrijheid. Maar mijn ongetemde leeuwenhart wou meer. Daarom besloten we om aan canyoning te doen ofwel aan een koord langs en door watervallen neerdalen. Ik had het altijd aleens willen doen en het leek mij toen het aangewezen moment. Toen ik dan uiteindelijk aan de rand van de waterval stond, besefte ik dat ik net eigenlijk besloten had om mijn leven even uit handen te geven aan een onbekend persoon waarvan ik hoopte dat het ervaringsdeskundige was. Bij de laatste waterval moesten we ons als een plank achterover laten vallen. Ik voelde de spanning opbouwen en de adrenaline door mijn lijf gieren. Plots verviel alles in niets en hing ik aan enkel een koord te midden van een enorme waterval alleen met niets anders dan de rivier en het uitzicht van kilometers natuur. Ik wou dat het moment nooit meer overging.
Na Bogota zouden bussen onze trouwste reisgezel worden. De volgende stop werd Villa de Leyva, volgens Colombianen het mooiste dorp van het land. Het lijkt een idyllisch dorpje vol zitte huisjes. Af en toe zie je er eentje waar je jezelf als gepensioneerde al zou kunnen zien zitten in de tuin met een rieten hoed, moesten de plannen om in Toscane tussen de wijngaarden te gaan rentenieren niet doorgaan om een of andere reden. De straten, geplaveid met keien, kronkelen tussen de huizen door. Moeder merkte op dat alleen de rijkeren hier kunnen wonen De meeste huisjes zijn ingericht als dessert -of souvenirshop. Na een tijdje rustig heen en weer kuieren, gunde ik mezelf de keuze tussen een zelfgemaakte gekleurde ketting of een of ander dessert. Ik koos voor kaastaart met een vulling van passievrucht op een speculoosbodempje krokant bodempje. Elke hap deed me aan de Sri Lankaanse schone Annelies denken. Bitterzoet. Het mooiste dorp van Colombiua deed zijn naam eer aan, al bleef het een dorp en is het moeilijk om te genieten met een handvol onbekende toeristen naast je. Klein Duimpje zou er op zijn zevenmijlslaarzen door hink-stap-springen.
Op naar de volgende bestemming. San Augustin is een plekje met heel bekende preColombiaanse archeologische sites in Zuid-Colombia. Oorspronkelijk was het niet de bedoeling om er te passeren aangezien we dachten om per vliegtuig van Colombia naar Ecuador te reizen, maar toen we een liefde ontwikkelden voor bussen hadden we het geluk om alsnog een bezoekje te wagen aan San Augustin. We zouden ons de volgende dagen in een wannabe 4x4 laten rondleiden van site naar site en tussendooor stoppen voor sporadische wandelingetjes langs de Magdalenarivier (zijrivier van de Amazone) en haar watervalletjes. De Magdalena is een woeste rivier die alles wat op haar weg ligt meeseurt en waar zelfs de grootste raftkampioenen moeite mee zouden hebben. Op de weg naar de derde hoogste waterval van Zuid-Amerika, passeerden we plattelandshuisjes en plaatsen waar ze nog geen wegenwerkers uitgevonden hebben. Aan de kant van de weg langs een van de eenvoudige huisjes lag een hond te slapen met een kitten trots rechtop op zijn rug zittend. Het geluk zit in de kleine dingen.
Om tot bij de sites te geraken moesten we ons een weg banen langs kleine junglepaadjes. Plots zie je overal om je heen eeuwenoude standbeelden opduiken, in de vorm van iets overstijgend tussen mens en dier, aldus mijn reisgids. Voor mij leken de meeste beelden echter op kwade apen die hun tanden op elkaar klemden. De (soms enorme) beelden bewaakten graftombes en sarcofagen die we ook konden bezichtigden en die verschilden in grootte en ornament naar gelang de rijkdom van de overledene.
's Avonds wandelde ik rond in het dorp. Ik hield van die momenten alleen met mijn eigen gedachten. Ik ging op zoek naar een supermarkt, werd het plotseling pikdonker. Later hoorde ik dat de elektriciteit was uitgevallen omdat er een guerilla aan de gang was in de omgeving. Het was toch even slikken, al moet ik toegeven dat dit tot nu toe het enige moment tijdens ons reis was dat ik me toch een klein beetje onveilig voelde.
Vervolgens namen we de nachtbus naar Popayan, nog dieper in het Zuiden gelegen. Ze noemen Popayan de witte stad, de reden lijkt me vanzelfsprekend. De bus naar onze bestemming had een luxe die ik nog nooit in bussen gezien had: brede zetels die je bijna plat kon leggen, een comfortabele voetsteun en een televisietoestelletje voor iedereen individueel.
In die dagen voelde Moeder zich erg slecht dus ik verdeelde mijn tijd tussen verpleegster en verkenner spelen. Wanneer ik mijn laatste functie vervulde werd ik in de stad omgeven door verkopers met bekers vers fruit en andere dingen, alsof het in de zijstraten van het hoofdplein eeuwig markt is. Ik geraakte aan de praat met een oud vrouwtje, die me haar hele huishouden uit de doeken deed. Toen ik haar vertelde dat ik verder moest gaan om voor Moeder te zorgen, wensten we elkaar alle voorspoed in de wereld toe. Na zo een gesprek voelde ik een vlaag van geluk in me opwaaien, omdat ik wist dat onze wensen voor elkaar oprecht waren. Wanneer Moeder zich eindelijk beter voelde gingen we heerlijk eten in soort lokale tapasbar (Castilla Mora, onthoud de naam!) die werd uitgebaat door een enorm charmante en warme gastheer. Nadat onze buikjes weer tevreden waren zetten we onze reis verder.
Vanuit Popayan zouden we met een andere nachtbus naar het grensstadje Ipiales rijden. Ik verheugde me al op een gelijkaardige nachtbus aan de vorige. Helaas zou er deze keer compleet onverwacht geen plaats meer zijn op de bus. Na uren wachten in de terminal besloten we dan maar om, zoals enkele anderen, onze positie in het gangpad in te nemen. Urenlang zaten/lagen we daar. Ik had nooit eerder zo vurig gewenst dat ik moddervet was, om toch maar wat vetkussentjes te hebben om de boel toch net dat tikje comfortabeler te maken. Bovendien bleek de bus ook nog eens vertraging op te lopen door technische mankementen en het gepruts dat daarop volgde. Een hele tijd later kwamen we dan toch aan in Ipiales, een lokaal bedevaartsoord. De kerk in Ipiales, die tussen de rotsen ligt op een brug hoog over de rivier is ronduit indrukwekkend. Een overrompeling van mensen komt hier zijn toevlucht tot God zoeken en als je de kerk ziet dan weet je waarom. Toen we even later wilden terugkeren naar onze collectivo (gedeeld minibusje), werden we opgehouden door een soort van paperazzi. Een twintigtal mensen geraakte betoverd door mijn wilde blonde haar en vroeg om foto's te mogen nemen met mij. Dat was echter niet voldoende: ook mijn fototoestel zou gevuld worden met foto's van mezelf samen met de ene vreemde bewonderaar na de andere. Moeder vroeg om in Ipiales te eten, maar ik vond de hele boel eerlijk gezegd behoorlijk awkward. Ik kon me niet snel genoeg haasten om verder te gaan en de grens met Ecuador over te steken. Net over de grens moesten we opnieuw overstappen op een andere bus naar de hoofdstad. 's Avonds, het was al bijna nacht, kwamen na een lange en vermoeiende reis eindelijk in Quito aan...
Na de vermoeiende tocht naar Ciudad Perdida, zouden we enkele dagen proberen om onze adem terug te vinden in Santa Marta. De verzengende hitte hielp om me minder schuldig te voelen over de urenlange siestas die we invoerden, in bed of gezellig in een hangmat terwijl we onze neus langzaamaan zagen verbranden. 's Avonds durfde ik me weer in de stad te begeven, vergezeld van een zacht briesje en een hernieuwde wilde kracht. Colombia bezit een bijzonder soort gastvrijheid. In de supermarkt staat een of andere jongeman te rappen, op straat krijg ik geinteresseerde blikken toegeworpen en de geuren van streetfood nodigen uit om te blijven eten.
Op de tweede dag werd ik ook wat actiever tijdens de middaguren. Tijdens een van mijn korte promenades in de buurt, zag ik onverwacht twee jongemannen aan ons hotel aankomen. Het waren de Franse dansers die deel uitmaakten van het reisgezelschap van enkele dagen voordien: een warm weerzien.
Nadat we afscheid hadden genomen van onze Franse vrienden, was ook voor ons de tijd aangebroken om opnieuw op pad te gaan. Volgende bestemming: Medellin, de stad waar ooit de beruchte drugsbaron Pablo Escobar regeerde. Het klimaat is hier wat milder met temperaturen ongeveer tussen 25 en 30 graden. Medellin is volgens mij vooral en bezoekje waard wanneer je met vrienden het nachtleven wil induiken en even wilt vergeten dat je eigenlijk niet zo een getalenteerd danser bent. Ik was hier echter met Moeder, dus wij verkenden de stad overdag. Het stadscentrum lijkt een overspoeling van beelden van de artiest Botero, die het zijn handelsmerk maakten om al wat dik is op te hemelen en al wat mager is te verdikken. Over dik gesproken: ik wist natuurlijk al langer dat de vrouwen in Latijns-Amerika bekend stonden voor hun volupteuze achterwerken. Ik was echter volledig onbekend met hun welgevormde buiken. Als de stad gezellig samendrumt in de metro voel ik de buiken tegen mijn kont aan schuren, want de mensen zijn natuurlijk ook wat kleiner. Het is een merkwaardige ervaring die ik niet direct als aangenaam zou omschrijven.
De volgende tussenstop op onze reis naar het Zuiden was Bogota. Wanneer je met de taxi door Bogota rijdt, lijkt de stad niet veel anders dan om het even welke andere grootstad. Naarmate je het centrum nadert zie je meer en meer graffititekeningen op de muren. Het zijn geen neo-nazistische tekens zoals je die de gebouwen bij ons in Belgie wel eens ziet ontsieren, maar kunst en tekeningen die een verhaal vertellen. Ik kon er uren naar kijken en er heerlijk door verdwalen. Het centrum van Bogota, La Candaleria, is simpelweg enorm charmant. Naast de talrijke tekeningen duikt de ene imposante kerk of kathedraal na de andere op. Nooit eerder voelde het zo goed om verloren te lopen.
Wanneer de avond viel en we weer een taxi terug naar het hostel namen, klonk op de radio het lied 'Burbujas de Amor' van Juan Luis Guerra, een lied dat ik intussen helemaal uit het hoofd ken en dat vroeger zo goed het verdriet van mijn verliefde tienerhart weergaf. Talrijke keren heb ik er in het donker in mijn slaapkamer op gedanst. Ah gevoelens. Dankuwel Bogota, het leven is goed.
Als je op internet op zoek gaat naar info over Colombia, kom je op een gegeven moment uit bij een bloemlezing over "Ciudad Perdida", een antieke stad, die ouder en wel tien keer groter zou zijn dan Machu Pichu, maar die je eveneens bezoeken kan via een tocht. Een ander verschil zou het contact zijn met de Indigenas, zogenoemde "traditionele Indianen".
De stad dateert van 650 AD en is bijzonder indrukwekkend. Alles wordt overzichtelijk door kaarten die de Indianen uit die tijd in rotsen gegraveerd hadden.
Ons reisgezelschap zou kunnen vergeleken worden met dat van "Lord of the Rings": Mijn moeder en ik waren alvast Gimili de Dwerg en ik. Verder waren er twee Franse dansers als elfen, nog een handvol mensen en enkele kinderhobbits. Onze reisleider was een kleine Indigeno met de naam Alejandrino, aka Mithrandrir/Gandalf. Alejandrino maakte op mij een bijzonder wijze indruk. Het leek wel alsof hij te verheven was om zich bezig te houden met mijn aardse problemen van welke conditioner nu precies de beste was voor mijn haartype. Over conditioner gesproken het leek of er een eeuwige gloed over zijn zwarte lange haren hing. Hij was de beste gids die ik me kon voorstellen.
Op onze weg kwamen we ook af en toe een Smeagol tegen.
De tocht was veel harder dan verwacht. Elke keer we weer een eindeloze heuvel beklommen en ik met een hart vol hoop dacht dat de volgende bocht het einde van de helse tocht naar boven aankondigde, werd mijn hoop even later weer omver gekegeld. Wij waren uitgeput, onze lijven waren nat van het zweet en we leken wel de Niagarawatervallen.
Onze groep werd de eerste dagen aangevuld door het zoontje van Alejandrino, Jose Manuel, waarvan we allen lange tijd dachten dat het een dochtertje was. Merkwaardige naam voor een meisje. Ik schatte JM een jaar of 4-5, maar in werkelijkheid bleek hij al een heuse jongeman van 8 jaar te zijn. Wanneer ik volledig uitgeput aan het einde van een beklimming kwam en achterom keek, zag ik JM rennend op de heuvel naar me toesnellen. Het leek alsof het kind (zonder in hyperactiviteit te vervallen) over een bodemloze schat van energie beschikte waarvan alleen hij de sleutel bezat. We zeiden niet zo veel tegen elkaar want hij kende maar enkele woordjes Spaans, maar als hij weer eens twee kevers gevonden had dan riep JM me en maakte een kleine opvoering met hoofdrollen speciaal weggelegd voor zijn vrienden kevers.
Er waren adembenemend mooie momenten. Stel u even voor: enkel het geluid van stilte. Meng dat met af toe het geluid van een vogeltje of het geritsel van een hagedis. Op de achtergrond een kabbelend riviertje...
Ik heb dieren gezien die ik nooit eerder zag of waarvan ik het bestaan steeds ondergewaardeerd heb: vlinders in allerlei tinten en motieven (groot genoeg om mijn volledige gezicht te bedekken), slangen, kameleons en wilde biggetjes, drinkend bij moederzeug. Op een avond ontwikkelde ik een bijzondere vriendschap met een rosse kat met drie poten. Blijkbaar had vaderkat een bijzondere voorliefde gehad voor kattenpootjes en eentje afgebeten toen het beestje nog maar een kitten was. Wanneer ik nu aan tafel tussen de kaarsen zat, kwam mijn kleine vriend aangehuppeld en vleidde zich met zijn poepje omhoog op mijn schoot neer. Zo wachtten wij dan tot de avond in nacht veranderde.
Als ik 's avonds niet naar de opvoeringen van JM keek, dan gingen wij onder begeleiding van de Indianen naar de rivier. Met onze laatste krachten beklommen wij dan enkele rotsen om neer te ploffen op een plaats met weinig stroming tussen watervallen en enorme keien en verder niets. Daar lagen wij dan. We lieten spieren waarvan ik lang niet wist dat ik ze had afkoelen en langzaamaan kwamen onze stemmen ook terug. Ik sprak een mooie mix van alle talen die ik rijk was.
Moeder zei dat mijn innige contact met de driepotige kat er voor gezorgd heeft dat ik ziek geworden ben. Zelf had zij misschien nog wel meer last als ik van de warmte. Wij besloten daarom van die toeristen te worden die ik aan het begin van onze tocht zo verfoeide. Als ik hun tegenkwam rolde ik veelbetekenend met mijn ogen. Ik kreeg dan maar een paard en Moeder een muilezel. Mooi zo, goede keuze. Mijn maagpijn compenseerde een beetje en ik moest zelfs wat gniffelen bij het tafereel.
We zijn uiteindelijk veilig teruggekomen van een prachtig en onvervangbaar jungleavontuur. Ik nam met tranen in de ogen afscheid van onze gids, een van de mensen die ik met een vleugje pijn in het hart achterliet en nooit vergeten zal. Einde van een avontuur, op naar een nieuw.
Het wordt een mooie tijd, ik ga hier gelukkig worden. Een eerste indicatie hiervoor was toen ik op het vliegtuig succelvol brownies kon afluizen van mijn medepassagiers.
Na een bijzonder lange vlucht met enkele vervelende tussenstops (een transit op de luchthaven van Atlanta heeft veel weg van een driloefening in het leger), kwamen we aan in Cartagena, Colombia. Toen we uit het vliegtuig stapten werden we bevangen door een vochtige hitte. Ik werd instant happy. Het was een merkwaardig soort happiness, vermengd met een vleugje vermoeidheid.
De volgende ochtend werd ik veel te vroeg wakker. Ik ben er zelfs een beetje beschaamd om: zes uur is namelijk omaatjesuur. De daaropvolgende seconden rolde ik uit bed en trippelde met een hart overspoeld door nieuwsgierigheid naar het raam om het uitzicht te bewonderen... Een aangename verrassing. Even later trokken we de stad in om alles van dichtbij te bekijken. Het was nog even wennen aan de Colombiaanse drukte. De straat werd gevuld met fruitkarren en uit elk raam klonk zuiderse reggaetonmuziek waardoor de mensen zich hier voortbewegen met heupwiegende tred.
Het historische centrum van de stad is prachtig. De straten zijn volgebouwd met enorme kleurrijke koloniale huizen. De huizen in Cartagena zijn even kleurrijk als haar bevolking. Een man, met de looks van Ibrahim Ferrer van Buena Vista Social Club, testte enkele meters voor mij het volume van zijn stem uit. Hij zong een lied over een oud vergeten dorp, voor zover mijn Spaans toestaat om melanchlische liedjes te vertalen. Zo versleten wij de uren in de stad. Plots werd ik aangesproken door een jongeman. Het bruinrode huis links van mij zou het huis zijn van mijn overleden vriend Gabriel Garcia Marquez, de schrijver van '100 jaar eenzaamheid', zijn. In Cartagena zou hij voor veel van zijn verhalen inspiratie gevonden hebben. In mijn gedachten was ik al tientallen keren bij die beste man Gabriel op de koffie geweest en als het goed weer was (altijd dus) vulden onze gesprekken zich met verwondering en liters sangria.
Deze blije gedachten kleuren mijn gevoel over de stad. Misschien moet ik hier maar een huisje huren, geel of blauw.
