Wij verlaten met weemoed Alberobello. Op weg naar de Adriatische zee. De trulli's zijn uitgezaaid in het landschap. De authentieke, de nieuw-gebouwden, de vakantietrulli's(fris en opgepoetst, al wat de ganger wil).

De streek maakt er zijn uithangbord van. De olijfgaarden is het andere uithangbord van de streek. 

Wij waren ons niet bewust van het plateau waar we oprijden; plots strekt er zich ver beneden ons een vlakte met de spiegeling van de zee uit.

Wij zetten de daling in en genieten van de wijdsheid. En van de zon.

Wij negeren onze gps en rijden op ons gevoel naar Monopoli op zoek naar een parkeerplaats aan de rand van het stadje. En weer wijst ons gevoel  de goede oplossing. Gratis parkeren aan de rand.

Als wij uitstappen ruiken wij de vis van de Adriatische zee. ( zouden de renners van Tirreno- Adriatico  ook de vis van de zee ruiken?) De zon  verlicht de einder van de blauwe zee.  Wij wandelen de mooie wandelboulevard af, de zee aan onze rechterhand. Mensen liggen al te zonnen met bloot bovenblijf. Wij treden door een inkompoort Monopoli binnen. De straatjes op en af, bekoren ons. Pleinen verrassen ons. Het fort is fors. Oninneembaar. Vijanden over zee hebben geen kans. 

Kerken weer niet te tellen; romaans of barok; ze charmeren ons. In het vissershaventje varen twee vissersbootjes binnen, pittoresk. Gekleurde bootjes liggen aangemeerd. De vis al op het droge?

De restaurantjes zijn uitnodigend, maar het is nog te vroeg in de voormiddag. Wij wandelen door de steegjes om te genieten.

Wij zetten met zoveel verwachtingen koers naar een ander dorp Bitonto.

De stad van de Olijf. De intrede door poort van Maja. De straatjes doen ons het beste te verhopen. Aangekomen bij de Kathedraal St. Valentijn 

( en dit niet alleen op 14 februari)  is onze bewondering weer groot. Maar er is iets bevreemdend, er is geen levende ziel te bespeuren. Kathedraal gesloten tot halfvier. Wij zien de adelaars op de zuilen. 

Wij proberen het hart van dit stadje te vinden. Zien mooie palazzi, barok is nooit ver weg. Het is leeg in de smalle straatjes en steegjes. Wij zien niets van de olijven. Hoe promoot je een stad? Hoe zet je een stad op de kaart waarvoor staat je stadje? Zonder branie en eerlijk, zonder valse schone schijn?

Niet gemakkelijk. Branie en schone schijn vinden wij wel bij andere steden en gemeenten en dit is ook niet waar wij van houden. Geef ons Monopoli, niet het spel, wel het stadje.

Wij veranderen van koers. Wij laten Bari voor wat het is en rijden naar Gravina di puglia. Wij rijden door een woud van olijfbomen.

Gravina, een stadje dat zich als  een tweede Matera presenteert. Het grote plein van Benedictus de dertiende is leeg. Het is zomers en dat maakt de Kathedraal imposant goudgeel  met zijn kopjes op de kroonlijsten. Serieuze koppen. De vader van de paus ligt hier nog begraven. Wij wandelen weer door de steegjes. Wij staan weer versteld. De Chiesa del Purgatorio, geraamten en doodskoppen alom. " ik ben waar jij ooit eens zal komen" zegt het opschrift,  hopelijk laat dit nog lang op zich wachten.

Wij zien in het V-dal aan de overkant de grotten. Leeggehaalde tufsteen en in blokken bovengebouwd.  Matera in het klein.

Wij bezoeken de grotkerk. Een vrijwilliger leidt ons rond. Chiesa san Michele. De fresco's zijn nauwelijks zichtbaar. De zuilen ondersteunen de natuurlijke grot. De zee heeft hier fossielen achtergelaten. 

Wij wandelen naar de Romeinse Aquaduct. Krijgen zo een zicht op de andere kant van het V-dal. De nieuwe stad vanuit het zichtpunt van de Romeinen. Wij vermoeden dat archeologen hier nog veel kunnen blootleggen. 

Wij besluiten een B&B te nemen omdat wij geen camperplaatsen in de regio geopend vinden. Wij slapen in Le Stanze del Console. Het verblijf van de consul.

Padre Pio. Alom tegenwoordig in beeltenis in van Zuid-Italië. In gans Italië.

Heilig verklaard door een conservatieve paus. Pio had de stigmata van Jezus. En volgens zijn zeggen kon hij op twee plaatsen tegelijk zijn. Pio was ziekelijk als kind. Hij stierf in 1968. 

Waren er dan geen deskundigen die op medische gronden een analyse konden maken en uitsluitsel te geven? Geen twijfel over zijn wonden in zijn handen en voeten. Maar hoe kwamen die daar?

Pio kreeg zijn heiligdom op de plaats waar hij zijn werk meer dan vijftig jaar gedaan heeft. San Giovanni rotondo . Renzo Piano( centre Pompidou) is de architect van het Pio's heiligdom. Een bedevaartsoord met een moderne stempel. Gigantisch in afmetingen  : de kerk, het voorplein, de onderkeldering, de pelgrimszalen. Een kruis van 40 m hoog. Gigantisch in architectuur. Verschillende dakschelpen over elkaar. Binnen marmeren gebinten verrekkend boven het altaar zakkend naar achteraan  in de kerk. Overral fijne lichtversieringen net als olielampjes. Beneden in krypte een plafond van goud. Gouden gebinten die samenkomen boven de relikwie Pio.

Op de muur in de krypte en op de lange toegangsgang wondermooie mozaïeken. Met bijbelse en Pio-verhalen.  Hoe religie en geloof schoonheid creëert. Dit kan toch ook van god los schoon zijn. Ja, toch.

Onze volgende stop is de Monte Sant' Angelo. Wij rijden door de Gargano. Mooie pastorale ( om in de sfeer te blijven) landschappen. Klimmen naar de hemel. De aatsengel Michael is overal aanwezig.  Maar vooral in zijn Rotskerk waar hij een gouden kroon en gouden vleugels draagt.

Er is een mis aan de gang. Een romantische nostalgie overvalt ons, wij herkennen alles nog. 

In een aanpalende grotkapel zijn moderne biechtkamertjes gemaakt. Je gaat een kamer binnen en daarin staat het klassieke houten rasterwerk waarachter een biechtvader zit. Eén kamertje doet dienst. Wij hebben elkaars zonden vergeven. Doen wij dagelijks. 

De straatjes op de Monte zijn weer middeleeuws. Wij zien nog een mooie Chiesa aan santa maria Maggiore gewijd. Mooi timpaan. Mooie fresco's. Het Batisterio ernaast bekoort ons met zijn timpaan en beeldjes op de zuilen.

En nog hebben wij niet genoeg. Wij kronkelen in schitterend landschap met steeds wisselend zicht op zee in de diepte naar Abbazio di Santa Maria di Pulsano. Acht kilometer naar eens rots omgeven door ravijnen. De kluizenaars leefden in de holen van deze ravijnen. Op de rots bouwden zij in de 6de eeuw een Rotskerk. Romaans. Byzanthijns. Een sacrale stilte. Wij zijn hier alleen. De blauwe tinten met groen kleuren van de zee, daar ver beneden, maken van dit oord een hemelse belevenis. Sacraal. Stil. Schoonheid. 

Wij volgen nu de kustweg langs de Adriatische zee. Adembenemend stijgen en dalen. De zee is onze metgezel. Als wij van de zee afwijken rijden wij door de bossen van de Gargano.

Op uitdrukkelijke vraag van Frieda houden wij halt bij de camping Baia e Cala Campi.  Een camping in een bos aan de rand van de zee.

De zee die beukt tegen de rotsen waar wij net boven staan. Wij hebben uitzicht op eilandjes. Vogeleilandjes. Meeuwen-eilandjes.  De zee die komt en gaat. Komt en gaat. Ruisend en bruisend. Klotsend  en spattend tegen rotsen. Een zalige wereldse plek. Hemels tafereel. 

En ja Bart Moeyaert komt in onze gedachten; maar het gedicht dat op onze lippen ligt is van Herman de Coninck :

zoals dit eiland van de meeuwen

is en de meeuwen van hun krijsen

en hun krijsen van de wind

en de wind van niemand

zo is dit eiland van de meeuwen

en de meeuwen van hun krijsen

en hun krijsen van de wind

en de wind van niemand

Het waren dan ook Royal Seagulls. "Coninckelijke meeuwen" op die eilandjes.

Ik sprak in het vorige stukje van  Bart Moeyaert. Het gedicht dat opgeroepen werd door die machtige Adriatische zee, geef ik hier weer.

Gedicht voor gelukkige mensen

Van alle mensen wie

het lachen is vergaan,

loopt èèn op de drie blind over je heen

en kijkt dan om.

De wereld is juist niet van iedereen,

dat slag.

De overige twee vallen niet op.

Hun armen bungelen halfstok.

Onder hun tong zit gram.

Ze kennen haast geen zinnen

zonder tss.

Zo zuinig zijn ze op hun lucht.

Je staat erin voor je het weet.

Heb ik iets van je aan misschien 

is uit hun mond geen vraag.

Een wenk : kijk naast hun kleren.

Wijs naar elkaar, wijs naar 

het water met de zon erboven.

Zeg blije dingen als : 

wij moeten zeer de moeite zijn,

Als zelfs de zee tot hier komt,

weggaat 

en zich weer bedenkt

Wij werden vrolijk wakker gemaakt door de golfslag  van de zee... Ze komt en gaat ..en bedenkt zich... en komt.... De einder is een lichtrozige sliert. Daarboven hemelsblauw. De zon doet haar werk. Gloed.

Mattina 

Santa Maria La Longail 26 gennaio 1917

M'illumino

d'immenso

 

( Giuseppe Ungaretti)

Vieste/ Mattinata 6 april 2019

Het onmetelijke

verlicht mij