51
jaar geleden. Paasvakantie. Rome-reis college. Warm weer. Verwondering.
De lange rechte straten van kasseien met flankerende grote huizen.
Details verloren in herinneringen.
De volk-jeugd-verheffing
door de vrijwillige leraren. Cultuur zouden ze ons bijbrengen. Hoe
majestueus het Romeinse rijk wel was. Welk hoog beschavingspeil. Enkel
natuurkracht bracht vernieling. Spuwende Vesuvius. Lava, modder, hitte,
verstikkende dampen. Schoon en gruwelijk.
De overblijfselen ongenaakbaar schoon, zegt mijn herinnering.
51
jaar later. Ik merk hoe vaag herinneringen zijn. Vele verloren
herinneringen. Wel de rechte straten. De grote kasseiblokken. De grote
flankerende huizen. Maar er is nu zoveel.
Casa's alom. Hetzelfde patroon verborgen achter die grote voorgevels.
Casa's
met verbluffende muurschilderingen, met altaren voor de huisgoden of
mythische figuren zoals Achilles...beelden zoals van een Faun ......Casa's van de rijke mensen.
Theaters...Groot theater. Klein theater. Amfitheater. Voetbalstadia avant la lettre.
Tempels ..... Isis . Apollo. Jupiter.
Thermen ..... Centrali( enkel mannen) ..Stabiae....van het Forum.
Bars met heuse marmeren togen waar drank en eten geserveerd werd.
Wasserettes om te wassen en stoffen te kleuren. Blootsvoets stampend in water en kamelenplas.
Oefenvelden voor gladiatoren ... Kazerne .. Paelestra grande( grote sportzaal)
Ondergrondse zuilengangen om rustig te wandelen en te kouten.
Het
machtige rechthoekig forum : centrum van debat, cultuur, politiek,
sociaal leven.. heiligdommen aan elkaar geregen ( Vespasianus, Jupiter,
de Laren) de viswinkel, Macellum, de wolmarkt van Eumachia, de
handelsbeurs Basilica.
Dit alles zullen onze leraren wel verteld hebben....
Maar zeker niet, ook al was het al 1968 het volgende :
Op
de straatstenen staan richtingsaanwijzers. Opstaande piemels die de weg
wezen naar huizen van plezier. Sexplezier. De wolvinnen was de naam van
zo'n huis ..Lupanare. Daar zijn wij zeker toen niet binnengeweest. Want
de standjes die in fresco's boven de diverse genietkamertjes zijn
afgebeeld spreken tot de verbeelding en van sommigen , moet ik toegeven,
zou ik niet weten hoe ik er moet aan beginnen.
Maar
dit is niet alles. Priapus met zijn fallus is overal tegenwoordig. Je
zou er priapisme van krijgen. En dat moesten onze leraren zeker toen
vermijden. Erotische afbeeldingen overal aanwezig. Er werd toen zedig
over gezwegen.
De legende vertelt dan hercules deze stad gesticht heeft. Ze draagt nog altijd zijn naam.
De
rijke Romeinen kwamen hier in die tijd luieren aan de zee met zicht op
de nabije Vesuvius. Dus riante woningen als buitenverblijven werden door
de lavastroom met een extra dikke laag bedekt. Vandaar dat hier alles
zo goed bewaard is gebleven. De oude stad ligt in een oksel van de
moderne nieuwe stad. Deze kom bereik je via een brug die als een halve
maan rond de archeologische vindplaats gemaakt is. Wij aarzelen want
Mussolini heeft deze brug laten aanleggen. Het hoeft niet te verwonderen
want de dictators van de twintigste eeuw spiegelden zich graag aan de
antieke heroïsche oudheid. Dictators lijken op keizers. Ook in onze
contreien bezigen sommigen nu nog graag beelden en woorden uit de
oudheid. Nihil nove sub sole.
Van op de brug zie je stad volledig liggen.
Zelfde
indeling van huizen, de casa's, zoals in Pompei. Fresco's, mozaïeken
van het fijnste soort. Ook achteraan kleine altaren voor de huisgoden,
de beschermers.
Maar ook verhaaltjes: het huis van Argos. Hij die Io, de minnares van Zeus, ziet als een koe.
Een
heiligdom voor de nog toen levende Augustus door twee vrijgemaakte
slaven gebouwd als dankgeschenk. Hercules, Juno, Minerva sieren de
muren.
Thermen met twee afdelingen m/v. Een kleedkamer, een
badplaats voor koud water, een badplaats voor lauwwater, een badplaats
voor warmwater en een soort sportzaal( palaestra). Mozaïekvloeren met
afbeeldingen van dieren.
Een casa met houten authentieke deuren. Een verkoold bed.
Een casa met een pers met houten schroeven.
De winkel/ bar van Neptunus en Amphitrite. De toog staat er nog. Schappen voor de wijnkruiken.
Achteraan
een mooie fresco van het huwelijk van beiden. Het is er gekomen dankzij
een dolfijn. De god van de zee zag met verliefde ogen Amphitrite op
het strand. Zij zwom verlegen weg, gelukkig dat ze op de rug van de
dolfijn teruggebracht werd naar Neptunus. Ook geluk voor ons zo mooie
overblijfselen.
Priapus is er weer bij, maar minder nadrukkelijk dan in Pompei.
In
casa bakkerij zien wij de molensteen nog staan. De ezels moesten het
graan tot bloem malen door rondjes te trekken. De slijtage op de vloer
getuigt.
De gymzaal en zwembad van 35 meter het zgn Palaestra getuigt dan weer van een een gezond lichaam in een gezonde geest.
Wat
Hercules niet kon was het dak op de Vesuvius houden, het moet een
gigantische uitbarsting geweest zijn. Wij rijden op zijn flanken naar
boven.
Het laatste stuk kan niet anders ( gelukkig maar) dan
te voet. De krater is een open wonde met hier en daar lichte dampen.
Een schoorsteentje. Een sigarettendampje. Wij rapen wat verkoolde
lavasteentjes.
Wij wandelen tot het hoogste punt. Blijven
verwonderd over zoveel natuurkracht. Het is nu eens de natuur die
verwoestend uitgehaald heeft. Toch nog een peulschil tegenover wat
dictators aangericht hebben.
Wij hebben een
gesluierd zicht op de baai van Napels en Napoli zelf.. William Turner
zou het zo kunnen schilderen. Gesluierde schoonheid. De machtige baai.
Daar
zullen wij vannacht slapen. Wij komen de stad binnen langs een zeer
groezelige weg. Vuil, putten in de weg, vuilnis opgehoopt. En op de koop
toe menselijke ellende. Straatmadelieven die zich aanbieden.
Wij
moeten een paar keer slikken. Onze camperplaats is hier niet ver
vandaan. Aan de rand van de stad. Wij worden vriendelijk ontvangen en
dit geeft ons vertrouwen om de stad morgen te verkennen.
Maar vooraf gevloek omdat wij van het kastje naar de muur en terug gestuurd werden om bus/metro ticketten te kopen.
Het archeologisch museum van Napels is een klasse apart.
Wij kunnen alle huizen in Pompeii en Ercolano aankleden met wat wij hier zagen.
Het was de juiste keuze om eerst de sites van P. en E. te bezoeken.
Veel
van wat wij niet zagen is in dit museum terug te vinden. De aankleding
van de Romeinse huizen moet wonderbaarlijk geweest zijn.
Het rood, het blauw, het zwart, de versiertekeningen als bepleistering van de muren, verblindend. De fresco's subliem.
De
mozaïeken zo fraai. Portret of landschap, mens of dier, dier of vis,
alles levensecht. Alle steentjes vallen in elkaar. Wellustig leefden die
Romeinen in een sfeer van schoonheid. En dat dit ook "geheime kamers"
meebracht, heeft de latere beschaving heimelijk gemaakt. Voor de
Romeinen was een fallus een teken van gezegende vruchtbaarheid. Het
mocht getoond worden. In alle toonaarden. Om fikse exemplaren te
bewonderen, raden wij iedereen aan om dit museum te bezoeken.
Sexshop ten top. Variatie in standjes. De Romeinen lieten alles zien, zelfs bestialiteiten. Zelfs een geit met een sik. Het zal heden ten dage niet meer waar zijn, toch niet in het openbaar.
De
familie Farnese heeft rijkelijk geïnvesteerd in borstbeelden van de
keizers. Wij laten de Caesar en Tiberius niet onvernoemd.
Grandioos, met kop en anderen met kop en lijf. Ook
de dames bleven niet achter. Maar geef toe, Hercules is ongenaakbaar
ook in zijn rustende stand. Twee jongenlingen doen op een elegante
manier aan sport.
Wij zien twee strijders voor de vrijheid met hun vuist in de hoogte. Sierlijk en vastberaden.
De danaïden, vrouwelijke elegante schoonheid.
En
plots begrijpen wij dat alle schilders en beeldhouwers de klassieke
oudheid als vertrekbasis moeten bestuderen. Was alle schoonheid toen al
niet geëtaleerd?
En
aan de schoonheid kwam geen einde. De gesluierde Kristus in Capella san
Severo was levensecht. Alsof de wind nog de rimpels van de sluier en de
sprei van het bed deed golven. Jezus ingetogen onder de sluier. Meer
dan onze hoed af voor kunstenaar Sammartino.
Trouwens
ook de andere beelden overrompelden ons. Raimondo de Sangro zorgde voor
dit alles. Hij was van alle markten thuis. Hij maakte o.m. van twee
lijken aanschouwelijk versteende bloedsomlopen. Anatomische machines,
zei hij. De paus zag dat zo niet zitten. Excommunicatie.
Wij kuieren in smalle straatjes en gaan van kerk tot kerk. De statige Duomo. De rijzende gotiek van San Lorenzo.
Het
Complesso di San Lorenzo gebouwd op Griekse en Romeinse grondvesten.
Een ondergronds dorp in zijn volle glorie met de Romeinse Cordo met
winkeltjes, bakkerij,wasgelegenheid.....bars.. En de Griekse
waterleidingen.
Ondertussen
hebben wij wel genoten van koffie en gebak op de Piazza Bellini en met
een goedkeurende blik Dante gegroet op zijn ovale en drukke Piaza Dante.
Vroeg
uit de veren, wandelen op de (vroeg) markt. Aan de Montecristo staan
fruit-en groentekramen in stapelverdiepingen mooi uitgestald. De
viskramers houden hun vis ijsgekoeld of laten kleine coquilles nog in
water spartelen. De rijkdom van de zee fris gepresenteerd. Laten wij de
zeeën proper houden. Leve(n) plastiek vrije zeeën.
En wij stegen met een zucht en met de Funicolare of het kabelspoor hoog naar boven in Vomero.
De
chique wijk met brede straten. In een park begeven wij ons naar de
Villa Floridana. Een droom residentie. Ze staat nu vol met een collectie
keramiek uit alle werelddelen. Top. Maar nog meer top is het uitzicht
op de baai van Napels.
Capri gesluierd in zee. En wij zingen : " Capri c'est fini et c'est à dire que c'est le fin de mon première amour"
Niet
getreurd wij stappen fluks naar ons volgend hoogtepunt.
Kartuizerklooster San Martino. De patroonheilige van de bedrogen
echtgenoten.( Capri, c'est ....).
De barokke schoonheid kan
soms juist niet te overdadig zijn en is dan schoon in al zijn
grootsheid. De kerk, de kapittelzaal, de sacristie vloeren om van te
snoepen, fresco's om van te likkebaarden, kasten met fijn inlegwerk
blinken. Kerststallen in wonderbaarlijke overdaad, het kerkhofje omzoomd
met doodshoofden, de adembenemende kloostergang omringd door Dorische
zuilen; kunstwerken in de vertrekken, devoot, maritiem, stadsgezichten.
En weer panoramisch, de baai.
En
nog meer van dat fraais in die baai vanuit de hogergelegen burcht
Sant'Elmo. Een oninneembare vesting van kolossale afmetingen.
Wij
zien vanop de vestingmuur het eiland Procida liggen en dromen weg bij
de film Il postino die daar opgenomen is. Wij eren even Pablo Neruda.
Wij
zien het eiland Ischia liggen en denken met een warm hart aan Elena
Ferrante haar boek "De geniale vriendin" en aan Lenu die naar Ischia
gestuurd werd. De televisiereeks heeft ons ook sterk beroerd.
De kapel van Sant' Elmo op het dak van de burcht is weer een pareltje. Evenals het museum van schilderkunst 1910-1980.
Langs een grandioze trap
zigzaggen wij naar beneden. 400 monumentale trappen. Magnifieke
uitzichten op baai en stad. Alleen jammer dat er zoveel vuiligheid
achtergelaten wordt. En het moet ons van het hart Napels is een vuile
stad.
Wij
zoeken troost in een gefrituurde pizza, plaatselijke specialiteit.
Fernanda prepareert de pizza in haar kamergrote huis. Op een bankje
buiten smullen wij. Binnen zijn er geen tafeltjes, kan ook niet, zo
piepklein is haar keukentje. Dit is uitstervende authenticiteit.
Fernanda met haar witte schorten is de vriendelijkheid zelve.
Plots
worden overspoeld door de massa in de Via Toledo en het zal zo druk
blijven op de piazza Plebiscito( Palazzo Reale , theatro San Carlo), op
de promenade langs de baai, tot aan het Kasteel van het Ei. ( Castel
dell' Ovo). De legende gaat dat Achilles hier een gouden ei in een karaf
heeft achtergelaten en zolang dat ei niet kwijt geraakt zal Napels
blijven bestaan. Het Ei wordt bewaard in dit kasteel. Dat is weer iets
anders dan het Ei van Columbus.
Tussen
al dat geweld door verstillen wij nog op twee plaatsen : Palazzo
Zevallos Stigliano ( eigenlijk een huis van een Vlaamse man,
Vandeneinde, handelaar en bankier, rijk geworden in Napels, en
kunstschatten op zolder gestapeld. Rubens, Van Dijck, Ribera en ook
Caravaggio. De legende van de heilige Ursula superieur weergegeven.
Alsof het licht uit de schilderij springt.
Galleria Umberto boven de vier verdiepingen een imposant glazen dak.
Het
is in kruisvorm. En in het midden is er een gigantische koepel,ten
hemel, gedragen door vier engelen. Wij genieten van onze koffie.
Wij
zien de beelden van de verfilming van De ideale vriendin voor onze
ogen. De communist Gennaro, vriend van Lenu, die hier slaags geraakt met
de hautaine stadsjongeren die spuwen op de onwennige jongeren van de
stadsrand. Ook de piazza Plebiscito wordt daarna het tafereel van een
gevecht. De bourgeoisie deelt de lakens uit. Nogmaals, hoeveel snaren
dat Elena Ferranta bespeelt en die ons raken.
Een metrotrein naar de flegreïsche velden. Campi flegrei.
Solfatara.
Een solvertje ontstoken. Eeuwige dampen. De god Vulcanus is hier naar
de oppervlakte gekomen. Boos op de aarde is Hij diep weggezakt en spuwt
hij verwensingsdampen.
De site is afgesloten. Wij wandelen
aan de rand naar boven. Wij zien de zwaveldampen opborrelen in een dor
witachtig landschap. De rotte eieren ruiken wij niet. Wij klimmen naar
een uitzichtpunt...bellevue.. Belvedère.
Het dalen is makkelijker naar het amfitheater Flavius.
Onze woede is groot.
Het derde grootste amfitheater van Italië is onderkomen. Een paar vloeken ontsnappen spontaan. Zwavelzuur.
Gelukkig
zijn de ondergrondse gewelven bijzonder goed bewaard. Twee
verdiepingen. De Afrikaanse dieren ( op weg naar Rome) werden hier een
eerste keer opgevoerd. Met een kooilift naar boven getakeld. Blijkbaar
werden er ook zeeslagen nagespeeld door een ingenieus
waterhoudingssysteem.
Een troef die nauwelijks uitgespeeld wordt.
Wij
dalen af naar de haven. Wij zijn in Pozzuoli. Hier is de aarde
onstandvastig. Ze kan op en neer gaan door de dunne aardkorst. Geologen
noemen dit Bradyseïsme. Een wijk Rione Terra is in1970 volledig ontruimd
en daardoor zijn er weer archeologische vondsten gedaan. De wijk is nu
gemoderniseerd. De kerk is een pareltje van moderne architectuur
aangebouwd aan de oorspronkelijke resten van de kerk.
Wij
struinen met veel volk( het is een zonnige zondag) aan de haven. En per
toeval vallen op een puik restaurantje, genoemd in de Trotter, la
Taverna del Mare. Onze antipasti bestaat uit zes ( ruim bemeten) tapa's
van zes verschillende vissoorten. Nog een speciale spaghetti ( dikke
platte pieren) à la vongolé. Zo eet je ze thuis niet. En nog lekker
dulce-taartje als afsluiter. En dit tegen een zeer, zeer schappelijke
prijs. Water en wijn erbij. En dit zonder water in onze wijn te doen,
overheerlijk.
Een weetje : Sophia Loren is hier geboren. Prompte Dame, waar vroeger onze ogen van duizelden.
Wij
wandelen verder op de zeepromenade met de zalige zon als metgezel . Een
treintje brengt ons terug naar Napels, waar wij ondertussen de metro
als onze broekzak kennen.
Wij gaan ondergronds Napoli Sotteranea. De Romeinse aquaduct van augustus. (170 km lang) Nauwelijks
voor te stellen wat hier ondergronds aan zalen, cisternen te zien is.
Machtige ingenieuste bouwwerken. Omgeven door tempels en een
amfitheater. Dienstig in tijden van oorlog en andere barre tijden als
onderkomen, schuiloord.
Het is donker als wij onze kop terug bovensteken. Weer voldaan en goed moe huiswaarts.
25 maart : Poseidon, Neptunus, Hera, Xeres, Athena
25 maart : Poseidon, Neptunus, Hera, Xeres, Athena
Paestum. Zoveel schoonheid zie je zelden.
Zonder
overdrijven de tempel van Neptunus/Poseidon is de mooiste die wij in
ons leven gezien hebben. Niet in Rome, niet in Sicilië, niet in
Jordanië, niet in Frankrijk... Neen, Paestum steekt ze allemaal naar de
kroon.
Intact, zonder tierlantijnen Dorisch, geometrisch strak, perfecte eenheid...overrompeld.
De perfecte gulden snede (2/5) 24 m op 60m. De buitenste zuilen een
beetje naar binnen gebogen om een perfect harmonisch perspectief te
behouden . De frontons zijn nog nagenoeg intact.
Is dit de bakermat van onze roots?!?! Woorden schieten tekort,
De Grieken, de Romeinen.....het doet er niet toe hoe ze hun goden noemden.... Maar ze werden vereerd op een sublieme wijze.
Ook de twee andere tempels laten ons tenvolle genieten.
En
dan spreken wij nog niet van de ganse site. De Via Sacra met de
woningen van stedelingen. Woningstructuur zoals wij zagen in Pompeii.
Het grote forum met het macellum, het zwembad, de thermen, het theater, de Griekse politieke arena het zgn. Ekklesiaterion.
Wij wandelen twee keer deze stad rond omdat wij er niet genoeg van krijgen.
Wij zijn de goden dankbaar voor zoveel schoonheid.
Treintje/
bootje. Van Paestum naar Salerno met de trein. Afgeladen vol. Mensen
naar hun werk. Een vruchtbare vlakte met ( plastiek) serres vol met
lekkere groenten.
Wij vinden direct de aanlegsteiger om naar
Amalfi te varen. Geen woeste baren, wel een goed bougerende boot. Wij
zien de dorpen in de vouw van het gespleten rotsgebergte. De
Amalfitiaanse kust is er om bekend. Nauwelijks vooruit te komen met de
auto. Op smalle afgrondbanen slingeren de wegen naar beneden en boven.
Met de boot hebben wij zicht op de dorpen die aan de zee likken in de
spleet van de rots.
Na een halfuur klikken de fototoestellen sneller. Amalfi, mooi met zijn gouden kathedraal, klimt omhoog tegen de berg.
Amalfi is tot de negentiende eeuw niet bereikbaar geweest over land, enkel langs de zee. Aangewezen op de zee.
Amalfi
maakte van de beperking een deugd. Het werd een zeemogendheid en de
invloed werkte tot in Constantinopel. Klein maar groot in daden. Eèn
van de oudste handelsstaatjes die Venetië en Genua voorafging. Zeerecht
voerden zij in. En ze vaarden ook op kompas (dat zij, de Amalfieten,
bij hoog en laag als hun uitvinding beschouwden - maar niet met deze -
het waren de Chinezen).
Groene en gele pannen op de klokkentoren. Sint André, de patron hier, wordt op een barokke wijze eer aangedaan.
Twee versierde zuilen van Paestum staan hier te blinken in het koor van de kerk. (Wie de macht heeft, rooft.)
Wij
stijgen met een lift naar een uitzichtpunt. Schitterend zicht op de zee
op strakblauwe hemel en op het stadje. Wij dalen door de smalle
steegjes( geen auto kan hier komen) naar het centrum en zoeken het
eetadresje van onze vaste gids, den Trotter. Il mulino is gesloten.
Wij
gaan op advies van een local op zoek naar Da Memè, even buiten de
toeristische drukte. Wij eten verrukkelijk op een rustige plek. Een
adresje voor den Trotter.
Voldaan varen en treinen
wij terug naar Paestum. Wij lopen naar de camping langs de
indrukwekkende ommuring van de onbeschrijfbare mooie stad, Paestum.
Wij
plannen om de via de binnenwegen door een landschap van werelderfgoed
te rijden. De dorpen liggen op een hoogte of dan weer verweg in het dal.
De landschappen variëren van groen naar dorre gesteenten. Grillige
bergen, pastorale dalen.
Teggiano is zo een rotsdorp. Het uitzicht 240° graden genieten.
De
straatjes zijn niet gemaakt voor onze auto ( een spiegel dichtgeklapt).
Het dorp is nog niet in toeristenmodus en het kille weer draagt er toe
bij dat ons zomers vakantiegevoel moet wijken.
Padula staat op
het programma. Een klooster, werelderfgoed. Onze mond valt open van
verbazing. De heilige Laurentius mag trots zijn op de paters die dit
voor hem hebben gebouwd. De kerk met ingelegde koorstoelen, cederhouten
deuren. Je komt van de ene binnenkoer naar de andere omzoomd met zuilen
De
grote keuken( met een reuzegrote openaardschouw) betegeld met het
mooiste aardewerk. Wij eindigen op een spectaculaire kloostergang met de
ontelbare cellen op twee verdiepingen met een "marsveld" als
middenplein. Het persectiefzicht van het hogergelegen stadje Padula is
meer dan een postkaart waard.
Ondertussen is het guur
geworden. De dreigende wolken lossen hun regen. Wij riskeren niet de
bergpasjes en de slingerende wegen en zetten koers op de snelwegen naar
Matera.
In de guurheid naar de schoonheid, maar die blijft nog verborgen.
De camperplaats vinden wij vrij snel. Handig en verzorgd maar aan een drukke baan.
28 maart : Matera, inde miezer, maar warm in ons hart
28 maart : Matera, in de miezer, maar warm in ons hart
De wind is guur. Het miezert. Geen weer om de Europese culturele hoofdstad 2019 te bezoeken.
Unesco
riep Matera uit tot werelderfgoed in 1993. Wel honderd grotkerken en
duizend grotwoningen. Carlo Levi had de mensonterende
levensomstandigheden aangeklaagd. De mensen die samen met hun dieren(
paard, ezel, varkens, kippen..die gaven warmte )
in de grotwoning woonden. Het was ongezond. De Moderne tijd en de
regering greep in. De mensen werden in de jaren vijftig tot '68 verhuisd
naar flatgebouwen in het nieuwe Matera.
De
mensen misten hun sociaal weefsel en keerden heimelijk en met heimwee
terug. De Regering was echter onverbiddelijk. De grotten werden
vergeten. Gelukkig was er de Unesco. Terug leven in de stad.
Ze
is gebouwd op een plateau van tufsteen. Twee "amfitheaters" langsheen
een diepe ravijn. Daarin werden grotten gemaakt. Woning boven woning
trapsgewijs. Twee Sassi's. En zoals dat in gans de wereld gaat , de
edelen wonen bovenaan, het werkvolk onderaan. En toen de predikers van
de Heer de intrede deden, werden er kerken ten toon gespreid.
Rotskerken. "Chiese Rupestri". En ja, wij bezoeken die nu graag en
bewonderen de resterend fresco's. Geen kerk ontsnapt aan onze aandacht.
De Chiesa de Purgatorio is wel een specialleke. Skeletten en schedels
tooien de kerk. De contrareformatie op zijn best. Weet dat iedereen
gelijk is in de dood en dat je beter naar het rijk der Hemelen gaat.
Het
nationaal museum in het Palazzo lanfranchi biedt beschutting tegen gure
wind en miezer. Carlo Levi verwarmt ons. Mooie schilderijen..
Portretten, stillevens, landschappen ....Maar vooral zijn grote
muurschildering van de grotbewoners en hun verhuis naar een beter leven.
Deze muurschildering stond centraal in de wereldtentoonstelling van
1961 in Turijn. Een aangrijpend beeld van mensen in ellende in hun grot
en het verdere beeld, de hoop op een beter leven.
Wij lopen in de eerste Sasso, Caveoso,
door smalle straatjes, trap op trap af. Telkens een ander beeld van de
gestapelde grotwoningen. Dichtbij of een totaal zicht. Ook de overkant
van de ravijn is indrukwekkend. Stijl met rotsgaten. Diep beneden loopt
een riviertje.
Wij
bezoeken een grotwoning. Alles is er zoals wij in Bokrijk een
boerenhuisje kunnen bewonderen. Alleen er is ook plaats voor de dieren.
Het
alaam, het bed, het weefgetouw, het spinnenwiel, de opbergkasten....het
doet ons denken aan onze gelukzalige jeugd... Langs het tuinpad van
mijn vader.
Eèn
opmerkelijke zaak : er is een ingemaakte regenput. Een gat in de grond,
daarnaast een emmertje om water te scheppen uit het waterreservoir. En
het water kon niet tot in de grotkamer komen want er was een afvoerbuis
die het water kon laten weglopen als het hog water werd.
Alles
bij de hand. En in zo'n grot is er ook altijd een constante
temperatuur. Daarnaast was er ijskelder waar men de sneeuw optastte.
Kerken met de fresco's. Wij proberen de heiligen te lokaliseren en zien
ook veel schitterende annunciaties. Annunciaties is trouwens ook een
mooie dichtbundel van Stefan Hertmans.
Is het guur buiten, de warmte is toch ons hart.
Door
het labyrint zoeken wij ons weg naar het Trotter- restaurantje Pico.
La Mamma Enza is er blijkbaar niet. Maar de antipasti zijn verrukkelijk
en ze blijven maar komen. Acrobaleni di Sapori, zeggen wij tegen de
garçon en hij lacht dankbaar. Inderdaad een regenboog aan smaken. Het
hoofdgerecht zijn hun pastaspecialiteiten. De wijnen primitivo en
aglianico zijn heerlijk. En de afsluiter de digestief Amaro lucano is
als een engeltje die.......
Wij
verkennen de tweede Sasso, Barisano. Laat ons verdwalen door de
straatjes, ik heb wel een vrouwtje naar mijn zin en omgekeerd ook.
Wij
komen in een winkeltje/ atelietje van een pottenbakker. Hij maakt de
typische ( vogel) fluitjes die men schenkt bij het huwelijk.
Wij kopen een geschenkfluitje voor Nelle en Pieter die trouwen op 13 april.
Morgen willen wij nog van dat. Dit is wereldklasse en daar willen wij van genieten.
