Eerst en vooral een woordje over deze blog, Muthos genaamd. Muthos is een Oud-Grieks woord, dat "verhaal"of "mythe" betekent. Een zeer toepasselijke naam, want deze blog biedt een waaier aan Griekse mythen. (of zou het toch moeten bieden)
Maar pas op: dit is op zich niet makkelijk; Griekse mythologie is zeer complex. Van één enkele mythe zijn er vaak meerdere versies. We hebben ervoor gekozen om eerst de belangrijkste goden voor te stellen, anders zou er van mythes toch geen sprake zijn.
Je kunt van ons, twee simpele scholieren uit het Gentse, dan ook niet verwachten dat we Muthos continu updaten. Nee, wij hebben ook een leven te leiden naast Muthos.
Wat nu ook weer niet betekent dat we Muthos compleet zullen verwaarlozen!
Over Rosa
Hoi! Voor jullie ben ik Rosa, de oprichtster van Muthos. Ik ben 14 jaar, en geniet een opleiding op het Sint-Bavohumaniora in hartje Gent. Ik studeer klassieke talen, ofschoon ik er mijn laars aan lap. Latijnse naamvallen of Griekse vocabularium weten me niet te boeien, in tegenstelling tot de klassieke cultuur.
In de zomer was ik in een gekke bui, en besloot ik Muthos aan te maken. Later besefte ik dat een blog onderhouden lang niet zo makkelijk was als ik dacht. Dus haalde ik er een vriendin bij, om mijn motivatie wat op te peppen. Die vriendin is Evanlyn geworden.
Samen met haar werk ik aan deze blog. Ook zij post af en toe een mythe, en ze zorgt ook voor de wondermooie illustraties op deze bloeiende blog.
Over Evanlyn
Hallo! Ik ben Evanlyn en ben zon beetje de co-auteur en illustratrice van deze blog. Ik hou van lezen, piano spelen, tekenen en schrijven. Ik volg momenteel Grieks op school en heb 4 jaar Latijn gedaan. Ik vind de Griekse mythologie en cultuur dan ook ontzettend interessant!
Rosa en ik zijn allebei een beetje bibliomanen, maar dat wil niet zeggen dat we alles weten over de Griekse cultuur, bijna niets misschien (zelfs de grote Socrates bleef volhouden dat hij maar één ding wist: dat hij niets wist), aangezien ze zo rijk is.
Maar...leve het internet, de bibliotheek, je creativiteit en...de leerkrachten! Zo zijn we er in geslaagd toch iets interessants neer te schrijven in de hoop dat jullie er weer iets van opsteken...
En... hum hum...onthoud! Een mens heeft pas genoeg geleerd als al zijn vingers even lang zijn.
Nota Bene: gelieve mijn tekeningen niet als uw werk op te strijken, want er steekt toch iets meer werk in dan gewoon copy paste. Als je de tekening toch zou willen gebruiken, voor een schooltaak, wie weet, zou ik het liefst hebben dat je het even vraagt, en de site vermeldt als bron.
Daphne was de dochter van de riviergod Peneius. Ze was, net als Artemis, een maagdelijke bosgodin (in sommige versies wordt ze eerder voorgesteld als nimf). Het conflict tussen de boogschieters Apollo en Eros betekende voor haar de start van alle ellende.
Op een morgen kwamen Apollo en Eros, zoon van Aphrodite, elkaar tegen. Misprijzend keek Apollo naar Eros' pijlenkokertje, gebonden op zijn rug. Zelf was hij geroemd om zijn pijlen, die nooit misten. Hij kon het liet laten de kleine, schattige Eros te beschimpen.
Eros toch! Waarom laat je het boogschieten niet over aan de grote mensen? Kijk toch eens naar die kleine pijltjes van je... hoe kun je daar nu iemand mee verwonden? Dat zijn geen wapens, dat is speelgoed!
Om zijn woorden kracht bij te zetten toonde hij zijn eigen pijl en boog en inderdaad: Apollos uitrusting was een heel stuk indrukwekkender.
Vervuld van woede schreeuwde de kleine Eros: Wacht maar af! Ik zal je een poepie laten ruiken! Dan pas zul je merken wat voor schade mijn pijlen aan kunnen richten! Apollo wuifde dit dreigement lachend weg.
Eros liet zich niet zomaar beledigen. Hij kwam zijn belofte na, en beschoot Apollo met een pijl met een gouden punt, recht in het hart. Apollo werd onherroepelijk verliefd op Daphne, die toevallig voorbijkwam en niets van hem moest weten. Ze was nu eenmaal erg gesteld op haar maagdelijkheid. Nadat Eros haar had geraakt met een pijl met een loden punt, werd ze zelfs nog minder geïnteresseerd in de liefde dan voordien. Keer op keer wees ze Apollo af. En Eros? Die lachte in zijn vuistje. Had Apollo niet beweerd dat hij met zijn kleine pijltjes niemand kon verwonden? Wel, dit hartenleed was veel pijnlijker dan fysieke verwondingen!
Maar Apollo had er genoeg van dat Daphne hem voor de zoveelste maal afwees. Daphne vluchtte weg, en Apollo achtervolgde haar, zijn liefde verklarend. Terwijl Daphne door het bos rende, springend over struiken en kuilen, smeekte ze haar vader Peneius om hulp (in een andere versie smeekt ze tot Gaia, de verpersoonlijking van de Aarde). Peneius kon niet aanzien hoe zijn dochter leed onder de opdringerige bedoelingen van Apollo en verloste Daphne van het lichaam dat Apollos wellust opwekte.
Eindelijk had Apollo Daphne ingehaald. Maar waarom stond ze stil? Wat gebeurde er? Aan Daphnes tenen groeiden er wortels, die zich hechtten in de aarde. Haar sierlijke vingers en golvende haren veranderden in takken, begroeid met bladeren.
Zo veranderde Daphne langzaamaan in een laurierboom. Apollo plukte treurend een paar takjes en maakte er een krans van. Die zette hij eerbiedig op het hoofd, als aandenken aan zijn grote liefde. Sindsdien was het een vast attribuut. Zo was Daphne voor eeuwig bij hem.
Arachne was een arm meisje. Ze woonde samen met haar ouders in een armtierig huisje in Lydië, gelegen in Klein-Azië (het huidige Turkije). Voor de kost werkte ze als weefster. Na enige tijd leek ze talent te hebben voor deze ambacht. Alles wat ze weefde, was gesierd met betoverende patronen in de schitterendste kleuren. Haar gouden handen werden uiteindelijk de redding van Arachnes familie. Ze zorgde ervoor de geldzorgen verleden tijd werden.
Ze verwierf wereldwijde faam, en algauw klopte iedere welgestelde edelman bij haar aan, op zoek naar een wandtapijt. Ook koopmannen hoorden van de lovende woorden, en wilden Arachnes waren inkopen. Arachne werd overstelpt met bestellingen, en was dolgelukkig.
Arachnes familie werd schathemelrijk. Maar met iedere munt die Arachne verdiende, groeide ook haar trots, durf, arrogantie en hoogmoed. Haar vriendinnen keerden haar de rug toe, want ieder gesprek dat ze aanknoopten, ging over Arachnes wonderbaarlijke talent voor weven.
Ze waarschuwden haar om niet te hard van stapel te lopen. Arachne sloeg hun raad met opgeheven hoofd in de wind en vertelde hen dat zelfs Athena zich niet met haar kon meten. Dat was een regelrechte belediging, want Athena was naast de godin van de strategische oorlog en wijsheid, ook die van de kunsten. Arachne bleef echter hardnekkig volhouden dat ze stukken beter was dan de godin.
En als er één ding is waar de goden een hartgrondige hekel aan hebben, dan is het wel hoogmoed. Dus toen deze hoogmoedige uitspraak Athena ten ore kwam, stampvoette ze van woede, maar was bereid Arachne nog één kans te geven, als ze haar woorden nederig zou inslikken. Zo niet, zou ze haar ongenadig straffen.
Athena daalde af van de Olympus, en veranderde zichzelf in een oud vrouwtje. Onherkenbaar ging ze rechtstreeks naar het huis van Arachne, waar ze werd binnengelaten. In de ontvangstruimte zag ze een menigte mensen staan, met Arachne in het midden. Arachne was zoals gewoonlijk aan het opscheppen over haar kwaliteiten. Athena baande zich een weg naar voren, en met een krakende stem (ze was immers vermomd als een oud vrouwtje) maande ze Arachne tot wat meer bescheidenheid. Arachne stak haar kin naar voren en vroeg uit de hoogte: Wie denk jij wel dat je bent, dat jij mij zo durft tegen te spreken?
Daarop vervolgde ze dat ze wilde dat Athena een uitdaging zou aannemen om iedereen te kunnen tonen dat zij, Arachne, vele malen beter kon weven.
Dat was de druppel die de emmer deed overlopen. Arachne begreep echter niet waarom het oude vrouwtje begon te trillen van woede. Tot Athena haar ware gedaante liet zien. Van een oud, lelijk vrouwtje transformeerde ze naar een bloedmooie, strijdlustige jongedame. Arachne geloofde haar ogen niet. Athena stond in levende lijve voor haar neus!
Ze gingen beiden zitten aan een weefgetouw en probeerden elkaar te overtreffen in het weven. De menigte hield ingespannen de adem in. minuten tikten voorbij... minuten die uren werden...
Eindelijk waren beiden klaar, zowel de godin als de sterveling. Arachne glunderde bij het zien van haar eigen weefsel. Het was ongetwijfeld het mooiste wat ze ooit had gemaakt, een pareltje!
Maar toen ze naar Athenas werk keek, zonk de moed haar in de schoenen. Haar eigen kleed mocht dan wel schitterend zijn, maar verbleekte naast Athenas goddelijke weefsel. Pas toen, veel te laat, realiseerde ze zich dat goddelijke krachten onmogelijk te overtreffen zijn. En al zeker niet door een sterveling als zij!
Uit schaamte en woede probeerde ze zelfmoord te plegen, maar Athena stak daar behendig een stokje voor. Na al die beledigingen liet ze Arachne niet zomaar door haar vingers glippen!
Als straf veranderde ze Arachne in een spin, en als boetedoening moest Arachne tot in de eeuwigheid al spinnenwebben wevend in deze gedaante door het leven gaan.
Uit dit verhaal is het begrip arachnofobie voortgekomen. Arachnofobie is een ziekelijke angst voor spinnen. En... het Franse woord voor spin is 'araignée'.
Hades is de wrede god van de rijkdom en de onderwereld. Dit werd hij bij het verdelen van de wereld, tussen hem en zijn broers. Zeus kreeg de aarde, Poseidon de zee, en...Hades kreeg wat overbleef, het rijk van de doden: de onderwereld. Het dodenrijk kon je enkel bereiken door de veerman Charon één obool (een oude Griekse munt) te betalen, zodat hij je over de rivier de Styx kon zetten. Daarom legden de Grieken steevast een munt op de tong van hun doden, zodat iedereen zijn overtocht kon betalen en geen dode zou blijven dolen. Na de Styx moest je ook nog de driekoppige hond Cerberus passeren, een redelijk bloeddorstig schepsel. Hades heeft als attribuut de onzichtbaarheidshelm en wordt in het Latijn Pluto genoemd.
Op een dag maakte Hades een ritje met zijn wagen, en hij kwam voorbij een veld waar de knappe Persephone (Lat. Proserpina), de dochter van Demeter (godin van de landbouw en vruchtbaarheid) en haar vriendinnen bloemen aan het plukken waren. Hades werd op slag verliefd op Persephone en kidnapte haar op zijn wagen om met haar te trouwen in de onderwereld. Demeter was diep ongelukkig door de verdwijning van haar dochter en verwaarloosde haar taken. De oogsten mislukten, plantjes konden niet meer groeien en de aarde werd kaal. Op een dag kon Zeus het niet meer aanzien, en trok naar de onderwereld om een regeling te treffen. Maar Persephone had haar lot al bezegeld door 6 pitjes van een granaatappel te eten, en wie van de vruchten in de onderwereld eet, kan nooit meer terugkomen. Daarom zou Persephone afwisselend zes maanden (voor de zes pitjes) bij Hades, in de onderwereld, en zes maanden bij Demeter, op aarde, leven. In deze mythe worden de seizoenen verklaard: de zes maanden dat Persephone bij haar moeder was, was de aarde vruchtbaar, omdat Demeter gelukkig was (zomer). Tijdens de zes maanden bij Hades, was Demeter treurig, en op aarde gingen de planten dood (winter). Persephone zelf vond het niet erg om koningin van de onderwereld te zijn, en was bijna net zo streng als haar man.
Het zeldzamen moment dat ze zich van haar gevoelige kant toonde, speelde zich af in de mythe van Orpheus en Eurydice, een tragisch liefdeskoppel. De zanger Orpheus werd verliefd op de mooie Eurydice, maar het noodlot sloeg toe: Eurydice trapte op een slang en stierf. Orpheus was doodongelukkig, en besloot haar terug te gaan halen uit de onderwereld. Hij slaagde erin tot bij Hades te komen, en vroeg hem zijn Eurydice terug. Hades weigerde. Maar Orpheus was een fenomenale zanger, die met zijn stem zelfs gevoelloze stenen kon bewegen, en gaf niet op. Hij zong een lied dat Persephone zo ontroerde dat ze Hades smeekte hem een kans te geven. Hades smolt voor zijn lieve Persephone en stelde voor dat Eurydice Orpheus mocht volgen uit de onderwereld naar de wereld van de levenden. Op één voorwaarde: Orpheus mocht NIET omkijken. Maar... halverwege sloeg de twijfel toe bij Orpheus en...hij keek om, waarna Eurydice voor eens en voor altijd teruggezogen werd naar de onderwereld. Terug bij de levenden, zonderde Orpheus zich steeds meer af, en werd uiteindelijk door een jaloerse groep Maenaden (nimfen die Dionysos vereren en bekend staan als krankzinnige vrouwen) aan stukken gescheurd.
Ares was de beruchte oorlogsgod, en niemand minder dan een zoon van de oppergod Zeus en zijn ijdele vrouw Hera. Hij was dan ook één van de 12 goden die het voorrecht genoten om op de Olympusberg te mogen wonen. Hoewel iedereen hem met het vereiste respect behandelde, werd hij in stilte toch veracht. Hij mocht dan wel een god in hart en nieren zijn, hij was wel verantwoordelijk voor de oorlog op aarde. En oorlog bracht niets dan ellende met zich mee - ellende die hem werd verweten.
Doch werd hij wel aanzienlijk vereerd in de ruige stadstaat Sparta, maar dat is niets om achterover van te vallen. De spil van Spartas welvaart was namelijk de oorlog. Geen wonder dat de stoere Ares daar dan ook werd aanbeden.
En voor deze stoere bink viel de liefdesgodin Aphrodite als een blok. Ares was namelijk veel spannender, knapper en mannelijker dan de kreupele Hephaestos waarmee zij opscheept zat. Hephaestos pikte echter niet dat zijn vrouw achter zijn rug zat te foefelen met de oorlogsgod.... dus bedacht hij een sluw, vernederend plan. Hij mocht dan wel een mankepoot zijn, omdat zijn moeder Hera hem uit schaamte van de Olympus had gegooid, maar hij was zeker niet op zijn achterhoofd gevallen.
Zo spande hij een onzichtbaar net boven het bed, en wachtte geduldig. Zijn geduld werd dubbel en dik beloond. Al gauw kwamen de minnaren de slaapkamer binnenstormen. Aphrodite en Ares wierpen zich vol harstocht en verlangen op het bed. Maar in plaats van een nacht van avontuur, kregen ze een schandaal te verduren. Ze raakten verstrikt in het net en tot overmaat van ramp trommelde Hephaestos de hele godenwereld op om naar dit schouwspel te komen kijken. Zo werd het liefdespaar het voorwerp van spot, hoon en vermaak. Best begrijpelijk waarom Ares het nooit goed heeft kunnen vinden met Hephaestos.
Ares moest vaak het loodje leggen tegen zijn verstandige (half)zus Athena, godin van de wijsheid, maar tevens van de oorlog. Hoewel ze beiden goddelijke vertegenwoordigers van de oorlogvoering waren, waren ze niet te vergelijken.
Ares hield meer van de snelle, rake aanpak van het oorlogvoeren. Hij was agressief, en een voorstander van hersenloze, man-tegen-man-gevechten.
Athena daarentegen was slimmer en doeltreffender. Ze hield meer van een doordachte strategie, het wikken en wegen. De onbesuisde Ares stak zwak af tegen de wijze Athena.
De Romeinen hadden hun eigen Romeinse versie van Ares. Deze wordt Mars genoemd, en in onze evoluerende maatschappij heeft deze heidense oorlogsgod nog steeds immense invloed. Bij het horen Mars denk je bijvoorbeeld al snel aan de naar hem vernoemde planeet. De maand maart is ook afgeleid van Mars.
Je ziet, geschiedenis is geen reeks van vergane feiten. Geschiedenis leeft voort, of je je er bewust van bent of niet.
Hermes is de zoon van Zeus en Maia. Hij beschikt over veel sluwheid en was heel bijdehand. Hij was nog maar net geboren of hij velde al een schildpad en bespande het schild met snaren: de lier. Ook stal hij Apollo's runderen. Zeus was wel geamuseerd door zijn slimme zoon en gaf hem een baantje als boodschapper van de Olympische goden en begeleider van doden naar de onderwereld. Hij is de god van de koopmannen en de handel, de dieven en bedriegers. Beroepen waar slimheid voor nodig is! Hij is ook beschermer van herders en kudden. Hermes was heel vriendelijk voor de mensen, en later schreef men vele nuttige en leuke uitvindingen aan hem toe: de lier, fluit, maten en gewichten en de sport, maar ook het schrift, de wiskunde en de astronomie. Zijn attributen zijn gevleugelde sandalen, om heel snel te kunnen vliegen, een gevleugelde reishoed en een herautstaf of, met het Latijnse woord, caduceus. Met een simpele aanraking kon Hermes daarmee mensen in slaap brengen of wakker maken. Soms draagt hij ook nog een geldbuidel. De Romeinen kenden hem onder de naam 'Mercurius'.
Ze is een minder bekende boodschapper dan Hermes, maar ze diende wel Zeus en Hera. Iris is de godin van de regenboog en de dochter van Thaumas en Electra. Ze wordt meestal weergegeven met gouden vleugelen. Soms gaven beeldhouwers haar een kan in de hand, omdat ze volgens sommigen het water aan de wolken toevoegde. Ze gebruikte de regenboog als snelweg, de Grieken beschouwden het immers als de brug tussen hemel en aarde die oprees uit de zee.
De twistgodin was de dochter van Nyx, de nachtgodin. Je kunt deze ruziestoker herkennenaan een gouden appel. Eens was ze als enige niet uitgenodigd voor de grote bruiloft van Peleus en Thetis. Daardoor was ze zo beledigd dat ze onopvallend een gouden appel met de opschrift voor de mooiste tussen de feestgangers rolde en dan weer wegglipte. Er ontstond oproer tussen de dames onderling, en Eris lachte in haar vuistje. Maar de ellendige appel was wel de oorzaak van de tien jaar durende oorlog tussen Griekenland en Troje: de Trojaanse Oorlog.
" Welk wezen loopt 's morgens op vier, 's middags op twee, en 's avonds op drie voeten? Maar hoe meer voeten het gebruikt, des te kleiner is zijn kracht en snelheid."
Wanneer je het antwoord niet wist, dan werd je onmiddellijk en ter plekke door de sphinx opgepeuzeld. De enige die het raadsel ooit heeft kunnen oplossen was Oedipus.
Het antwoord luidde de mens: een babytje kruipt op vier voeten, als die volwassen is loopt hij op twee benen en later als oude grijzaard gebruikt hij een wandelstok, zijn derde been.
Ze is een minder bekende boodschapper dan Hermes, maar ze diende wel Zeus en Hera. Iris is de godin van de regenboog en de dochter van Thaumas en Electra. Ze wordt meestal weergegeven met gouden vleugelen. Soms gaven beeldhouwers haar een kan in de hand, omdat ze volgens sommigen het water aan de wolken toevoegde. Ze gebruikte de regenboog als snelweg, de Grieken beschouwden het immers als de brug tussen hemel en aarde die oprees uit de zee.
