een dag weg van de stad Modena naar het buitengebied
Biodiversiteit en landbouw hand in hand Zaterdag trokken we naar de noordelijke laaggelegen valleien van Mirandola, Basso Modonese. Een groot deel van de streek zijn Wetlands en vormen zo een regionaal landschap met grote natuurwaarde. Ze maken deel uit van het Europees web van natuurgebieden Natura 2000. Dank zij de agromilieumaatregelen en braakligging is de biodiversiteit hier sterk toegenomen. 4500 ha wetlands werden hersteld en maken van deze streek een zeer belangrijk ornithologisch gebied: meer dan 10 000 watervogels overwinteren hier. Honderden soorten waaronder 21 met verdwijning bedreigde soorten ( de taxa lijst voor de kenners) voelen zich hier thuis. 14% van alle wetlands in Europa bevinden zich nu hier. Dr. Spina gaf ons een indrukwekkende uiteenzetting over de studie van trekvogels. Ze hebben hier een broed-en voederplaats op hun weg van het hoge Noorden naar warm Afrika. Vogel behoren iedereen toe, ze kennen immers geen grenzen want ze migreren van land naar land, van continent naar continent. Zo vormen ze belangrijke indicators voor de kwaliteit van de leefomgeving en ook voor de globale klimaatswijzing. Studies wezen uit dat trekvogels hebben duidelijk hun migratiedata aangepast. Ringen van vogels is een fantastische methode om wetenschappelijke kennis te vergaren. www.euring.org. In Italië zetten zich sinds 20 jaar 25 000 vrijwillige vogelringers en tientallen wetenschappers in. Zo werden 4 miljoen data, gebaseerd op verscheidene parameters, verzameld en geanalyseerd. Vogels bereiden zich voor op de grote trek door een vetreserve aan te leggen waardoor hun gewicht kan verdubbelen bv van 10 naar 20 gram. Wie nog twijfelt aan de intelligentie van vogels: vanuit Spanje is de afstand naar hun bestemming ten zuiden van de Sahara groter dan vanuit Modenese. Wat bleek? De vetreserve van de vogels vanuit Spanje is minder groot!
Landbouw in een Natura 2000 gebied kan onder strikte voorwaarden. Voor boeren zijn duidelijke regels en correcte vergoedingen een voorwaarde om met overtuiging in dit gebied hun bedrijf te integreren. Het was de redding voor de streek want zoals in zovele Europese landen daalde het aantal boeren hier drastisch: van 1982 tot 2000 met één vierde. Deze neerwaartse spiraal werd gestopt door de erkenning van Parmigiano-Reggiano als D.O.P, een regionaal product volgens een specifiek lastenboek aangemaakt. De koeien moeten gevoederd worden met minstens 50% hooi en. Uiteraard is weidegang cruciaal. Wie kiest voor bio parmigiano creëert nog een extra toegevoegde waarde. Birdlife heeft zonet een studie uitgebracht duidelijk een positief verband aantoont tussen aanwezigheid van bepaalde broedvogels en de productie van de D.O.P parmezaan. Zowel in aantal als in soorten werd een grote verbetering vastgesteld. De zwaluw is het beste bewijs van het verband tussen landbouw en natuur: dat eten boeren in Vlaanderen ook als geen ander.
Regionale ontwikkeling promoot ook ecotoerisme en herstelt culturele waarden zoals lokale architectuur. Het bezoekerscentrum is een prachtig gerestaureerde 19e eeuwse koeien- of paardenstal en luistert naar de naam basiliek van de vallei. Zijn naam is niet gestolen, een zeshoekige ruimte waar nu100 fietsen gestald zijn, een prachtige tentoonstelling over de regio en een plaats waar we met meer dan 100 workshop bijwonen. Dit alles in één zeer aangename en natuurlijke koele ruimte terwijl buiten de temperatuur boven de 30° stijgt.
Biolandbouw en regionale landschappen, Natura 2OOO, lokale besturen en milieu-organisaties : ook in Vlaanderen kunnen we deze samenwerking nog versterken!
Weer een congresdag vol contacten en workshops, waarvan we enkele impressies neerschrijven
Biomarkt Nationale en regionale regeringen moeten opnieuw meer macht krijgen bij de marktregulering voor (bio) landbouwproducten. Nu gebeurt teveel boven het hoofd van de producent en consument. Ik ben niet tegen subsidies voor landbouw, zolang die subsidies de boeren in kwetsbare landen niet raken Hiermee trok Wolfgang Sachs (Wuppertal instituut) het debat open over de biomarkt.
Voor de ontwikkeling van die biomarkt is en blijft certificering en normering wereldwijd cruciaal. Een aantal organisaties en landen gaven stand van zaken. De EU stelde de NIROF voor, het geheel van de implementatieregels die de nieuwe Verordening vervolledigen. In 2008 en 2009 moet het proces afgerond zijn. In 2010 volgt dan het langverwachte logo dat van dan af verplicht wordt voor Europese bio producten... De VS zitten ook in een overgangsfase. In 2008 is er veel meer geld beschikbaar voor bio maar al bij al blijft de inspanning van de overheid beperkt. In de overheidsdienst die de normen uitschrijft en de certificering opvolgt werken geen 10(!) mensen! Ook hier is er een probleem van discrepantie tussen productie en consumptie. Nauwelijks 2% van de boeren is bio, terwijl de consumptie tussen de 10 en 15% ligt. Hetzelfde verhaal in Japan waar 5000 van de 2 miljoen landbouwbedrijven biologisch is. Onderzoek daar wees uit dat 70 à 80% van de bevolking bio-minded is. In 2006 is er een nieuwe wet gestemd die nu de promotie van bio ernstig neemt. Een mooi verhaal kwam uit Brazilië waar op dit ogenblik een sterk participatief proces loopt rond certificering. De discussie verloopt er op twee assen: export versus thuismarkt en familiebedrijven versus agrobusiness. Wie export-minded is en de agrobusiness zit vraagt meer naar een technischedefinitie van bio. Wie zich richt op de thuismarkt en uit familiebedrijven komt, wil een bredere omschrijving met aandacht voor sociale en milieu-aspecten.
Mainstream? Benieuwd te horen wat onderzoekers van de biomarkt als belangrijkste trends naar voor schuiven. Katherine di Matteo bekeek de Amerikaanse en Canadese markt. Het verbruik stijgt pijlsnel, het vertrouwen van de consument in bio is zeer groot. In de VS steeg het aandeel biovoeding 25% op één jaar tijd terwijl dit voor het aandeel voeding algemeen maar 4,4% was! De grote voedingsconcerns zijn wel aanwezig op de biomarkt maar in tegenstelling met de niet-bio voeding wordt het leeuwenaandeel door kleinere bedrijven verhandeld. Ook in de VS geven vele consumenten de voorkeur aan de korte keten. Jammer dat er niet meer Amerikaanse en Canadese omschakelen... Gerald Hermann onderzocht de Europese markt. Kiezen voor bio doe je in eerste instantie voor je gezondheid. Het plezier dat je beleeft aan kwalitatief en smaakvol eten scoort hoog. Daarnaast wordt het bij voorkeur in de eigen regio geproduceerd en het aspect van fair wint eveneens aan belang. De consument benadrukt in deze onderzoeken minder en minder de klassieke redenen van milieu en dierenwelzijn. Petfood, textiel en cosmetica zitten overal in de lift. Sinds april 2008 is het nieuwe Biosuisse label op de Zwitserse markt: dit zijn producten met maar liefst 98% ingrediënten van Zwitserse bodem.Te volgen hoe dit logo gaat evolueren. Het valt ons trouwens op dat in vele Europese studies België niet wordt vermeld. Daar moeten we verandering inbrengen!
Bio-certificatie: een noodzaak? Een beperkte casestudy in Noorwegen kwam tot de vaststelling dat op 5 jaar tijd ( 2002-2007) 5000 boeren uit het bio systeem stapten. Het ging blijkbaar om kleinere boeren want het areaal nam en neemt nog steeds toe. Reden waarom ze eruit stapten waren divers: *de controle is te bureaucratisch en te duur, *de normen zijn te complex en veranderen te snel, *de eisen dierenwelzijn zijn niet genoeg aangepast aan de Noorse situatie, * de subsidiëring bio komt zeer dicht bij de subsidiëring gangbaar, * 100% biovoer is zeer moeilijk te realiseren.... Hopelijk neemt de Europese Commissie deze signalen of the field mee. Beperkte regionale flexibiliteit zal men immers moeten afwegen tav een geharmoniseerde regelgeving. De bio onderzoeksinstituten FIBL en DARCOF analyseerden de toepassing van de huidige Verordening in verschillende Europese landen ( www.organicrules.org) Ze zetten een databank op wat ongetwijfeld ook een belangrijk werkinstrument voor de Europese Commissie kan zijn.
Ggo-vrije biolandbouw Nog al een keer zakt de moed ons in de schoenen als we aan ggo's en biolandbouw in Vlaanderen denken, maar vrijdagochtend hebben we energie geput uit het samenhorigheidgevoel. Percy Schmeiser uit Canada kwam zijn verhaal doen. Hij duidde vooral op het gevaar van patenten die genomen worden op genen door ondermeer Monsanto en de grote biotechnologiebedrijven. Dit treft niet alleen de landbouwsector maar ook de academische sector, de geneeskunde enzovoort. Het is volgens hem belangrijk dat diegene die eigendom is van de genen ook de verantwoordelijkheid draagt voor de acties die met de genen worden ondernomen! Uit een onderzoek van de Griekse Aristotoles Universiteit bleek dat de kennis over ggo's bij biolandbouwers schromelijk te kort schiet. Hoe zou het in andere landen zijn? Kathleen Hewlett van de Soil Association beschreef hoe ggo contaminatie een economische impact kan hebben op de biologische sector. Zij bestudeerde dit voor verschillende teelten zoals maïs, soja, papaja in diverse landen. Zo bleek dat de bioboeren in Navara, Spanje, de biomaïsteelt verlieten omdat het niet meer mogelijk was om maïs ggo-vrij te telen. Zoals we ook in België reeds aanvoelden, blijkt het moeilijker en moeilijker is om ggo-vrij veevoeder te verkrijgen. Globaal stelde ze dat coëxistentie ervoor moet zorgen dat ggo-vrij bioboeren mogelijk blijft maar dat dit een bijna onmogelijke taak is. We haalden ons hart op bij Dr. John Fagan, wetenschappelijk onderzoeker en stichter van het Non GMO- project in de VS. Zijn bedrijf is op internationaal vlak het eerste bedrijf dat ggo-tests in laboratoria betaalbaar maakte. Grote vraag waarmee hij zijn intrede deed was: waar halen de bioboeren hun zaad vandaan? Vermoedelijk komen hun zaden van een van volgende bedrijven: Monsanto, Syngenta, Dupont, Dow of Bayer. Niet voor niets zijn dit ook de belangrijkste biotechnologiebedrijven! Wat betekent dit concreet voor de bio als biotechnologiebedrijven 90% van het commercieel germplasma van maïs in handen hebben? Voor de toekomst zou dit kunnen betekenen dat voor de biobedrijven er een moment zal komen dat ze zullen moeten kiezen voor ggozaad of geen zaad. Dus stoppen met bioboeren! Als we weten dat bio ggo-vrij moet zijn, hoe komt het dat we hier dan samen zitten in de strijd tegen ggo's? Twee zaken spelen hier een rol: enerzijds het nationale ggo-beleid: worden er ggo's geteeld? Worden er ggo's toegelaten in het voeder of in de voeding? Anderzijds kunnen we er niet omheen: " wat je niet ziet, kan toch geen kwaad". Ook de houding van de controle-organismen en de wetgeving op vlak van ggo's zijn hier schuldig aan: je mag geen ggo's telen, maar als er per ongeluk ggo's op je bedrijf voorkomen dan wordt niet opgetreden... Hij concludeerde zijn exposé met een verwijzing naar zijn project tegen ggo's in de VS: <http://www.thenongmoproject.org> Het zou mooi zijn als we hem eens naar België konden halen en via zijn kennis het topic van de ggo's bij het publiek opnieuw in de aandacht brengen! Doris Pick uit Kassel vestigde onze aandacht op het belang van een juiste etikettering van ggo's in voeding! Michael Haring van de Universiteit van Amsterdam bekeek wat ggo's nu eigenlijk betekenen voor de plantenveredeling en gaf aan dat er alternatieven mogelijk zijn. Maar de klassieke veredeling zal steeds zijn plaats in de biolandbouw moeten hebben. Zijn droom dat alle boeren op hun bedrijf mee helpen in deze klassieke veredeling, is ook een beetje onze droom....Een uitdaging voor de toekomst.
Tot slot Sabine : De grote hoeveelheid informatie die ik mee naar huis neem moet nog bezinken maar één ding is duidelijk: de problemen van bio zijn in vele landen gelijklopend. Dit mag geen reden zijn voor bio om zich op een eiland terug te trekken. Bio heeft immers vele troeven in het brede duurzaamheidsdebat in te brengen. Marcel beaamt dit : Bio staat inderdaad op ene kruispunt. Gaan we voor een louter technische omschrijving van wat bio is of kiezen we voor een maatschappelijke beweging met zijn vele brede milieu-en sociale aspecten. An hoopt dat een volgend wereldcongres meer ruimte laat voor uitwisseling van boer tot boer. Zonder boeren immers geen bio want zij vormen de eerste schakel in de bioketen. Precies de reden waarom BioForum Vlaanderen samen met de Franse en Italiaanse bio boerenvertegenwoordigers een motie heeft ingediend die de komende dagen ter stemming voorligt op de algemene vergadering van Ifoam. Meer gewicht voor de boerenvertegenwoordiging binnen Ifoam. Terwijl An, Sabine en Marcel huiswaarts keren gaat Leen naar deze algemene vergadering. Naast bespreking van de werking van de afgelopen drie jaar en een nieuw plan en budget voor komende drie jaar liggen er een reeks moties ter stemming. Leen zal de motie die meer aandacht vraagt voor de boeren met veel overtuiging verdedigen. Vanaf zaterdag volgt verslag van een sterk afgeslankte delegatie....
Om 18 u is het nog steeds 30 graden Celsius. Het heeft niets te maken met de klimaatswijziging, hoewel dit thema in vele workshops verweven zit. Klimaat in beweging en ook het BioForum team op de tweede dag van het IFOAM wereldcongres.
Educatie Landbouwonderwijs moet meegaan met de duurzaamheidbeweging en niet blijven steken in landbouw zei Brendan Hoare, lid van het IFOAM wereldbestuur. Om meer kennis op te bouwen in een wereldwijd netwerk kwamen volgende gedachten naar voor: opzetten van een internationaal internet-forum waarop educatief materiaal kan gepost worden; kennisopbouw en het organiseren van een Summer School waarbij financiering mogelijk is via een beurssysteem voor studenten en professoren. IFOAM kan hier de brug vormen tussen de academische wereld en de sector. BioForum Vlaanderen zal dit punt sterk ondersteunen op de algemene vergadering.
Biolandbouw en sociale rechtvaardigheid In de biolandbouw hebben we de grond zijn rechten gegeven, we hebben de insecten en de vogels beschermd. Maar hebben we genoeg aandacht gehad aan de mensen die werken in de sector? Met deze uitspraak ging de Amerikaan Michael Slight recht naar de kern van het debat rond dit thema. In de VS is er een sterke beweging aan de gang om zowel de bioboeren als de arbeiders in de biosector hun rechten te geven. Dit wordt gebundeld in het Agriculture Justice Project. Dat wil duidelijke normen vastleggen voor fairtrade in bio en duurzame landbouw. Uit de zaal kwam er direct een Europese opmerking: moeten we de bestaande wettelijke middelen niet beter gebruiken? De VS en Europa verschillen duidelijk wat betreft sociale wetgeving. Hoe dan ook zal de biologische landbouw een keuze moeten maken. Wil ze alleen een milieuhervorming veroorzaken, of wordt bio een systeem waarin algemene maatschappelijke hervorming centraal staan? Uit Europees onderzoek blijkt duidelijk dat de potentiële bioconsument veel aandacht heeft voor de sociale normen waarbinnen het product op de markt wordt gebracht. We stellen vast dat in de biologische productienormen van zowel Europa, VS als Japan nergens sprake is van deze sociale aspecten. Er zijn wel een aantal privé-initiatieven wat dat betreft. Manfred Fürst van Naturland kwam toelichten hoe ondermeer in Duitsland Naturland op vraag van de sector een standaardisering rond sociale normen uitwerkte. Deze Social Standard-regels werden reeds geïmplementeerd in Mexico, Bolivia, India en Egypte. De vraag blijft natuurlijk hoe je ethische normen sluitend kan definiëren en hoe de harmonisering tussen de verschillende labels kan gebeuren.
Sociale rechtvaardigheid is ook noodzakelijk voor toetreding van de kleinere bedrijven tot betaalbare controlesystemen. Momenteel hebben Europa, de VS, Japan, Canada en binnenkort ook China het ganse controlemechanisme in handen. Toetreding tot controlesystemen wordt op die manier moeilijk gemaakt en weinig toegankelijk voor kleine bedrijven. Een algemeen regulatiesysteem gebaseerd op de IFOAM normen en geaccrediteerd binnen de WTO, zou hierop een antwoord kunnen geven.
Bio beleid Algemeen landbouwbeleid is wereldwijd steeds in evolutie en bio moet zorgen hier genoeg op te wegen. Hiervoor moet een balans gevonden worden tussen de verschillende beleidsdomeinen: vraag naar kwaliteit, onderzoek met nadruk op productiviteit en teelttechnisch advies, marktondersteuning en milieumaatregelen. Een goede strategie bio zal dus steeds een mix zijn, zowel qua themas als qua samenwerking tussen privé, NGOs en beleid.
Modena ligt midden in de regio Emilio-Romagna. Dit is een van de belangrijkste landbouwregios in Europa, dat opvallende gelijkenissen heeft met Vlaanderen. Als gevolg van veertig jaar landbouwintensifiëring kampten ze met water en milieuproblemen. Hun antwoord was een strategie van geïntegreerde landbouw met grote prioriteit voor biolandbouw. Sinds 1970 wordt dit ondersteund door een regionaal trainingscentrum voor bio en ontwikkeling van de markt in nauwe samenwerking met de sector.Het loont de moeite dit meer in detail te bestuderen.
Gunnar Rundgren uit Zweden heeft wereldwijd beleidswerk verricht en zei dat we veel van elkaar kunnen leren, ook uit elkaars fouten. Het beleidskader bio moet eerst de obstakels wegwerken, dan de biologische sector erkennen en vooral stimuleren. Als derde stap is capacity-building op alle niveaus noodzakelijk. Daarbij moet de overheid er bijzondere aandacht aan besteden om zijn beleidsmensen goed te informeren. Faciliteren door de overheid is veel belangrijk dan controleren. Tenslotte moet men binnen de privé-sector samenwerken om van daaruit een hechte samenwerking met de overheid op te bouwen.
De bioconsument Een Duits onderzoek van de Universiteit van Hohenheim maakt duidelijk dat de consument nog heel wat informatie nodig heeft rond bio. Een aantal mensen die dachten bio te kopen hadden het bij het verkeerde eind. Als we willen toetsen wie bio koopt moeten we volgens onderzoekster Jessica Asscheman altijd een vergelijking maken tussen mondelinge interviews en strikt bijgehouden dagboeken.
Kwaliteit van voeding In de workshop rond voedselkwaliteit kwam Carlo Leifert van de universiteit van Newcastle de studie over melkkwaliteit toelichten. Bioconsumenten bekijken meestal wat er niet in voeding moet zitten, terwijl meer en meer ook wordt gekeken wat er wel in moet zitten. Hoe scoort biologische melk hierin? Op gebied van poly-onverzadigde vetzuren (oa CLA,) en op gebied van antioxidanten en vitaminen beter dan conventionele. Als biologische melkveehouderij intensifieert (hoger gebruik van krachtvoeders,...) wordt het verschil met conventionele melk op deze vlakken kleiner. Het is uitkijken naar het ganse rapport van deze interessante studie.
Voedselveiligheid Voedselveiligheid en biolandbouw vormen een uitdagende relatie. Biolandbouw heeft samen met agro-ecologie en agro-forestry het potentieel om de wereld te voeden. Hiervoor is er wereldwijd ook genoeg organische stikstof beschikbaar, een cruciale factor. Algemeen moeten traditionele landbouwsystemen nog meer in kaart worden gebracht om daarop een innovatieve landbouw te enten. Het is duidelijk dat de kansen van biologische landbouw meer troeven heeft dan alleen marktontwikkeling. Nadia Scialabba :FAO erkent dit nu ook en kan hier nog veel meer op inzetten. De sterkte en het committent zitten in samenwerking.
Wij, An, Leen, Marcel en Sabine, zijn er en we zijn hier niet alleen! Het zestiende IFOAM wereldcongres rond biologische landbouw heeft schoon volk naar Modena gelokt. Er zijn tweeduizend aanwezigen geregistreerd. De stad ademt bio. Zeker ook al omdat de vele lezingen zowat overal in de stad worden georganiseerd. Het BioForum team is uitgezwermd over Modena en iedereen heeft zijn oor te luisteren gelegd rond uiteenlopende onderwerpen. Wij bloggen om ook jullie op de hoogte te houden. Als je echt alles wil weten kan je altijd klikken op: www.ifoam.org/modena2008 of www.modenabio2008.org.
Klimaat Biologisch landbouw biedt oplossingen die we beter kunnen inzetten. Dit was één van de boodschappen die Nadia El-Hage Scialabba van FAO ons meegaf. Een ganse dag workshops rond de relatie biolandbouw en klimaatwijziging bevestigde dat biolandbouw als landbouwsysteem een grote bijdrage kan leveren aan klimaatswijziging. Vandana Shiva benadrukte dat men jaren klimaatswijziging te veel benaderd heeft als een probleem van emissies en energie.
Een greep uit de vele mogelijkheden die in de workshop werden uitgewerkt : composteren, geen gebruik van inputs die de inzet van veel fossiele brandstoffen vergen, een rijke bodem die veel koolstof kan opslaan, streven naar maximaal gesloten kringloopsystemen, agroforestery, optimale waterhuishouding. Soil & more is een geloofwaardig certificatiesysteem van CO-neutrale biologische voeding. Het is belangrijk dit aspect van bio ook naar de consument te kunnen brengen. Het wordt tijd dat we deze boodschap meer en meer buiten het wereldje van de biolandbouw aan de wereld vertellen. Met wat we weten moeten we dadelijk starten met actie sloot Urs Nigli , directeur van FIBL zijn tussenkomst af.
Biodiversiteit In de werkgroep Biolandbouw, natuur en biodiversiteit kwam de interessantste tussenkomst van Louise Jackson van de Universiteit van Californië. Zij gaf de biolandbouw een serieuze waarschuwing. Het is absoluut nodig om in die biolandbouw de balans te zoeken tussen de agro-ecologische en de natuurlijke systemen. Te vaak is het volgens haar zo dat in de biolandbouw niet genoeg gedacht wordt aan dat evenwicht. Zowel de natuur als de biolandbouw zullen erbij winnen indien die balans in het oog wordt gehouden. Voor de biolandbouw zal dat gewoonweg meer productiviteit betekenen. Louise Jackson beklemtoonde dat het niet voldoende is om bvb één landschapselement in een bedrijf te introduceren. Het is absoluut noodzakelijk om te streven naar verscheidenheid in het landschap. Met een aantal voorbeelden bewees ze hoe de productiviteit in de biolandbouw stijgt als de variatie in het landschap stijgt. Biolandbouw moet zich volgens haar toch ook wel vragen stellen. Een onderzoek wees uit dat conventionele landbouw met aandacht voor landschapsherstel en landschapsvariatie wat biodiversiteit betreft bijna even goed scoort als biolandbouw. Hoe dan ook er is nog meer onderzoek nodig om de link tussen biolandbouw en biodiversiteit uit te klaren. Verschillende sprekers in dit seminarie gingen ook dieper in op de opdracht van biolandbouw om traditionele soorten (planten en dieren) nieuwe kansen te geven. Een mooi voorbeeld daarvan kwam uit een Italiaans regionaal park. Daar worden projecten ontwikkeld om oude fruitsoorten en veerassen nieuw leven in te blazen. In dat park is er ook veel ruimte voor experimenten met biologische landbouw. Ook een kans voor Vlaanderen? Kan ook niet in ons nationaal park van de Kempen of in regionale landschappen biolandbouw een plaats krijgen? Ook lokale vermarkting door biobedrijven kan een belangrijke rol spelen in het behoud en in de toename van de biodiversiteit, stelt Ulrika Geber van de Zweedse landbouwuniversiteit.
Onderzoek is wezenlijk: het juiste dier op de juiste plek We waren ook aanwezig op de tweede algemene vergadering van ECO-AB, dit is de vereniging van voorlopig enkel- onderzoeksinstellingen die de aandacht willen vestigen op selectie en kweek van dieren bestemd voor biologische landbouw. Naar analogie met de werkgroep plantenveredeling van prof. E. Lammerts van Bueren. Vooral Zwitserland met het FIBL en Nederland met het Louis Bolk Instituut zijn daar een drijvende kracht in. Waarbij duidelijk naar voor kwam dat de bezorgdheden van de boeren gehoord zullen worden. Meer informatie vind je op: www.fibl.org Het zou mooi zijn als Vlaanderen zich daar op de één of andere manier bij aansluit.
Bioconsument Biologische consument ben je niet, dat word je geleidelijk doorheen je leven, wist Peter Midmore ons te vertellen. Dit is een van de resultaten uit een QLIF-studie die startte in 2004. Tot deze conclusie kwamen de onderzoekers op basis van getuigenissen van verschillende mensen in verschillende sociale contexten (singles, huishoudens met kinderen, huishoudens zonder kinderen en senioren) in de UK, Denemarken en Italië. Geleidelijk aan bio consumeren gaat samen met fases in iemands leven zoals zwangerschap, kinderen opvoeden, ziekte, enz. Ook de beschikbaarheid van bioproducten is bepalend om regelmatig bio te consumeren. Meer informatie kan je vinden op: www.qlif.org.
Tot slot De dag werd afgesloten met een boeiende discussie over de diepere betekenis van bio in de context van de huidige wereldsituatie. Met ondermeer Vandana Shiva en de Italiaanse senator Carla Ravaioli. Zij namen de huidige voedselcrisis als uitgangspunt. Een doordenkertje van Vandana Shiva De basis van het leven is het land, de bodem en het voedsel. Dit zijn we vergeten en dit is dé oorzaak van honger.
Het maken van een blog en het onderhouden is eenvoudig. Hier wordt uitgelegd hoe u dit dient te doen.
Als eerste dient u een blog aan te maken- dit kan sinds 2023 niet meer.
Op die pagina dient u enkele gegevens in te geven. Dit duurt nog geen minuut om dit in te geven. Druk vervolgens op "Volgende pagina".
Nu is uw blog bijna aangemaakt. Ga nu naar uw e-mail en wacht totdat u van Bloggen.be een e-mailtje heeft ontvangen. In dat e-mailtje dient u op het unieke internetadres te klikken.
