LIVE: VIER REACTOREN BESCHADIGD AAN KERN

Volg hier de crisis in Japan minuut per minuut. Het eiland werd vrijdag zwaar getroffen door een aardbeving met een kracht van 9 op de schaal van Richter en de daaropvolgende tsunami. Een kernramp dreigt. De hele dag werd de situatie op de voet gevolgd door Mick Van Loon en Annelies De Becker op de redactie in Brussel, nu heeft de redactie in Los Angeles het overgenomen. Vannacht brengt de redactie in Sydney het nieuws, zo hoeft u zeker niets te missen.

17u45: Het nieuwe officiële dodentol is opgelopen tot 4.314, het aantal vermisten tot 8.606. 2.282 zijn officieel gewond geraakt.

17u44: Het circus van Moskou heeft beslist zijn tournee in Japan te onderbreken.

17u43: De inwoners van Fukushima 'zijn uitgedaagd tot aan de uiterste grenzen', zo zegt de gouverneur.

17u42: Het plan om zeewater te storten in de verhitte reactoren vanuit een helikopter werd opgegeven omdat de straling boven de kerncentrale te sterk is.

17u37: Het Internationaal Atoomagentschap zou bevestigd hebben dat de vier reactoren beschadigd zijn aan de kern. Vannacht raakte al bekent dat reactor 1 voor 70 procent beschadigd was, en reactor 2 voor 33 procent. Eerder werd ook de schade in reactor 3 al bevestigd. Hoe zwaar die is, werd nog niet meegedeeld.

17u32: Naast de toestand in reactoren 1 en 3, wordt ook met groeiende bezorgdheid gekeken naar reactor 4 en meer specifiek naar het bad waar de verbruikte splijtstofstaven liggen. Het water daar bereikte ak verschillende keren het kookpunt.

17u30: De VN-Veiligheidsraad heeft een minuut stilte gehouden voor de slachtoffers in Japan. Secretaris-generaal Ban Ki-moon sprak ook zijn bezorgdheid uit, en zegt klaar te staan om Japan te helpen indien nodig.

17u24: België legt een legervliegtuig in om landgenoten uit Japan weg te halen. De Airbus 330 zal donderdag landen in Seoel, de eerste vlucht vertrekt wellicht vrijdagnamiddag uit Tokio.

Belgen in Japan die met deze vlucht willen vertrekken wordt gevraagd zich kenbaar maken bij de ambassade in Tokio via dit e-mailadres: Tokyo@diplobel.fed.be. België vraagt aan landgenoten om Japan te verlaten indien hun aanwezigheid daar niet-essentieel is.

17u22: De baas van het Internationaal Atoomagentschap, Yukiya Imano, vliegt naar Japan om er een spoedvergadering voor te zitten.

17u19: Europa beschouwt de situatie in Fukushima als 'out of control'. Er wordt gewaarschuwd voor 'een katastrofe'. De Unie wil Japan ook nucleaire hulp bieden.

17u15: Skateboarder Tony Hawk is 'sprakeloos' na het zien van een nieuwe video over de tsunami afgelopen vrijdag. De 'rauwe', niet-gemonteerde amateurvideo toont hoe het water in slechts enkele minuten tijd met enkele meter stijgt en verandert in een dodelijke, kolkende massa.

17u11: Het Internationaal Atoomagentschap heeft bevestigd dat de reactoren 1 en 3 beschadigd zijn aan de kern. De situatie wordt als 'zeer ernstig' beschouwd.

17u03: De Amerikaanse beurzen zijn lager geopend. De redenen daarvoor zijn de nucleaire ramp en bezorgdheid om het tekort in de eurozone. Ook Europese beurzen staan op verlies.

16u56: De schoenen van NBC-journalist Lester Holt bleken radioactief bij zijn aankomst in Tokio vanuit het getroffen gebied in Sendai.  Dat bleek uit een video, die getoond werd in de Today Show. Het gaat gelukkig om minieme hoeveelheden, die wel iets hoger liggen dan normaal 'achtergrondwaarden'. De schoenen waren trouwens grondig gepoetst voor ze werden getest, dat haalde niets uit.

16u53: De exodus van buitenlandse bankieren loopt nog op.

16u45: Naast de humanitaire en nucelaire ramp, heeft Japan ook te kampen met slechte economische vooruitzichten. De directe verliezen worden geschat op 145 miljard euro, en zouden de derde grootste ecnomie ter wereld terug in een recessie kunnen duwen. Enig lichtpuntje? De heropbouw zou zo'n boost geven aan de investeringsmarkt en bouwsector, dat Japan al in de tweede helft van 2011 aan een steil herstel zou beginnen.

16u41: Elke 30 tot 40 minuten vindt nog steeds een aardbeving plaats in Japan. Sinds 11 maart (plaatselijke tijd) al 500 in het totaal. Deze kaart somt ze allemaal op: Japan Quake Map.

16u33: Berlijn heeft de Duitsers in Japan gevraagd de streek van de hoofdstad Tokio en richting Osaka te trekken of het land via Osaka te verlaten.

16u08: Annelies De Becker en Mick Van Loon geven vanuit Brussel de fakkel door aan de redactie in Los Angeles. Elke De Pourcq zal van daar tot 24 uur het nieuws volgen. Daarna is het aan Hans Op De Beeck in Sydney tot 6 uur morgenvroeg. U zal niets missen.

16u07: De Europese Commissie heeft de EU-lidstaden aanbevolen voedingsmiddelen geïmporteerd uit Japan te controleren op radioactiviteit.

15u52: De burgemeester van Ishinomaki zegt aan het persagentschap Kyodo dat in zijn stad nog zeker 10.000 mensen vermist zijn.

15u46: Mensen die op 30 kilometer van de rampcentrale wonen zeggen dat hen verteld is niet in aanraking met regen of sneeuw te komen.

15u44: Volgens een nieuwe versie van het Japanse ministerie van Defensie werden de helikoptervluchten met de bedoeling water te dumpen op de reactoren van Fukushima 1 "niet afgeblazen, maar ging het gewoon om een oefening". De vorige versie van de woordvoerder van Defensie (zie post van 10u25) was dat de vluchten stopgezet waren omdat de straling te hoog bleek boven de reactors. Volgens de Japanse correspondenten van de New York Times vond er op het moment van de vluchten een nieuw incidentplaats in één van reactors en moest daarom ineens alles afgeblazen worden.

15u26: Ook gisteren hebben een aantal Amerikaanse soldaten die deelnamen aan de reddingsacties een te hoge dosis straling opgelopen is bevestigd aan FoxNews. De soldaten worden behandeld met pillen. Hun toestand is "behoorlijk".

15u20: Japan heeft een team van Russische nucleaire deskundigen die werkzaam waren na de ramp in Tsjernobyl de toegang tot het land geweigerd. Het team reisde naar het land af om te assisteren bij de nucleaire ramp maar om nog onduidelijke redenen werd het niet toegelaten.

15u15: Aan de oostkust van Rusland worden schelpdiertjes gebruikt om het stralingsniveau in de gaten te houden. Zodra de hoeveelheid radioactieve stoffen te groot wordt, worden de diertjes ziek. Tot nu toe blijven de dieren gezond. Wetenschappers in het Verre Oosten van Rusland hebben wel al gemeten dat de radioactiviteit toeneemt.

15u14: Dat Rusland pro kernenergie is, is ondertussen duidelijk. President Medvedev beklemtoonde dat nog eens: "Kernenergie is veilig zo lang het wordt geleverd door centrales die op de goede plek staan en die worden beheerd door de juiste mensen."

15u11: De Amerikaanse ambassadeur in Tokio bevestigt dat de VS 34 specialisten naar Japan vliegt om zelf de radioactiviteit te gaan meten.

15u10: Het hoofd van het Russische nucleaire programma zegt tegen Reuters dat de situatie in Fukushima aan het uitdraaien is op "het worst-case scenario".

14u59: Er komt weer veel stoom uit reactor nummer 3. Volgens het Japanse persagentschap Kyodo liggen de splijtstofstaven er opnieuw bloot. De staven moeten zo rap mogelijk opnieuw ondergedompeld worden.

14u58: Hoewel de weersvoorspellingen gunstig zijn, vrezen 6,5 miljoen inwoners in het oosten van Rusland het ergste. Het Russische leger zegt klaar te zijn voor een eventuele evacuatie van de mensen van het eiland Sakhalin.

14u58: De fel bekritiseerde Japanse premier Naoto Kan heeft een twitteraccount aangemaakt. Daarop zet hij zo goed als elke stap die hij zet. Waarschijnlijk wil hij zo de kritiek op zijn onduidelijke communicatie laten afnemen.

14u56: Taiwans grootste telecom operator, Chunghwa Telecom, meldt dat twee onderzeese kabels die Japan verbinden met de VS beschadigd zijn door de aardbeving. Dat heeft gevolgen voor het internetverkeer tussen de twee landen en telefoongesprekken.

14u52: Yoko Ono, weduwe van Beatle John Lennon, zegt dat het Japanse volk terecht gezien wordt als een vredelievend volk. "Je kan dat zien in de beelden van de ramp. Niemand roept en schreeuwt. Iedereen is gewoon erg droevig."

14u17: Zowel Kyodo als concurrerend agentschap Jiji zeggen dat er in het leidingwater in Fukushima wel degelijk verhoogde radioactiviteit is gemeten.

14u00: Volgens een Japans persagentschap is men begonnen met het gebied waaruit geëvacueerd is uit te breiden.

13u57: Shigenobu Nagataki van de Japanse Radiation Effects Research Foundation, over de schadelijkheid van de hoeveelheid straling voor de bevolking net buiten de ontruimde zone van 20 kilometer. Nagataki zegt dat "de niveaus niet schadelijk zijn, maar als ze aanhouden de bevolking toch best geëvacueerd wordt".

13u25: Wat moeten we hier van denken? De Japanse overheid heeft de hoeveelheid straling waaraan een werknemer in een nucleair bedrijf legaal mag blootgesteld worden opgetrokken van 100 naar 250 milliesievert per uur. "We kunnen niet anders" was de uitleg.

13u21: Een krachtige naschok heeft de oostkust getroffen, bij de stad Honshu.

13u14: Japan heeft een vriendschappelijke voetbalmatch tegen Montenegro volgende week afgezegd. De match tegen Nieuw-Zeeland, dat onlangs ook getroffen werd door een aardbeving, zal waarschijnlijk wel plaatsvinden.

13u12: Eerder vandaag werd gezegd dat er sporen van radioactieve stoffen in het kraantjeswater van Fukushima city zaten, maar uit latere tests bleek volgens CNN dat het water zuiver was.

13u10: China doneert 10.000 ton diesel en 10.000 ton petroleum aan Japan. Brandstof is er enorm schaars.

13u05: Tepco zegt dat reactor 3 nu de prioriteit is. Daar is de straling het ergst en bovendien is dit de enige reactor in Fukushima waar plutonium gebruikt werd.

12u52: Met financiële hulp van Rusland bouwt Wit-Rusland een nieuwe kerncentrale. Vladimir Poetin investeert ruim 4,3 miljard euro in de bouw van de nieuwe kerncentrale.

12u51: Poetin laat weten dat kernenergie de toekomst is en dat Rusland voor 2030 nog 26 nieuwe kerncentrales zal bouwen. Van Japan is hij niet geschrokken: "De reactoren van Japan zijn Amerikaans en veertig jaar oud."

12u41: "Er is geen enkel bewijs voor een substantiële verspreiding van radioactieve stoffen uit de defecte Japanse kernreactoren. De mensen moeten kalm blijven en geen geruchten verspreiden", verklaart de Wereldgezondheidsorganisatie.

12u38: De Fukushima 48, de kleine groep technici die in de kerncentrale zijn achtergebleven, zijn misschien wel Japans laatste hoop om een totale kernramp te voorkomen. Zij zijn voortdurend zeewater in de oververhitte reactoren aan het pompen. Gisteren waren ze nog met 50, maar twee van hen zijn vermist sinds de brand in reactor 4. Tepco ontkent, en zegt dat de twee al vermist zijn sinds de aardbeving.

12u26: De overheid heeft een nieuw plan bedacht om de reactoren te koelen, nadat de helikopters moesten terugkeren wegens te hoge straling. Met militaire waterkanonnen gaan ze proberen de hitte in reactor 4 te verminderen. Naar verluidt zou het om een Amerikaans kanon gaan.

12u23: Japan heeft een wet laten vallen die zegt dat alleen dokters met een Japanse licentie er mogen werken. Het land kan de situatie niet aan zonder hulp van buitenaf.

12u19: Apothekers in Mol moeten klanten die achter gratis doosjes jodium komen voortdurend geruststellen. Toevallig nu heeft Binnenlandse Zaken een campagne opgestart over de veiligheid rond kerncentrales. Sommige mensen panikeren.

12u13: De autoriteiten in Japan hebben het dodental bijgesteld tot 4.164. De stoffelijke overschotten van deze mensen zijn geborgen of getraceerd. Achtduizend mensen zijn vermist. Meer dan tachtigduizend reddingswerkers zijn gemobiliseerd.

12u11: Een Japanse studente die in California zit, heeft na drie dagen paniek haar familie teruggevonden via YouTube. Akiko Kosaka vreesde al voor het ergste.

12u05: Er zal een ministerie van Heropbouw opgericht worden in Japan.

12u04: "De straling rond de nucleaire centrale van Fukushima is stabiel", zegt de woordvoerder van de Japanse regering, Yukio Edano. Andere bronnen beweren het tegendeel.

11u59: Frankrijk roept alle landgenoten op om Japan te verlaten, of op zijn minst naar het zuiden te trekken. Frankrijk is het eerste land dat expliciet zegt dat het de beweringen dat Fukushima geen gevaar is, niet gelooft. Minister Eric Besson: "Ze hebben duidelijk de controle verloren over de situatie. Dat is althans onze analyse, niet wat zij zeggen."

11u57: Vanaf morgen kan er weer gevlogen worden vanop de luchthaven van Sendai. Dat kan de hulpverlening aanzienlijk gemakkelijker maken.

11u56: Tokyo Electric zegt dat het goed mogelijk is dat de kernen van de reactoren in Fukushima aan het smelten zijn.

11u55: Het stroombedrijf Tepco wil proberen met boorzuur de situatie bij Fukushima onder controle te brengen. De eigenaar van de centrale hoopt dat het vermogen van booratomen om neutronen op te nemen, zal helpen een kernramp af te wenden.

11u54: Volgens het Rode Kruis is Tokio veilig. Buitenlanders kunnen zonder problemen naar de stad reizen.

11u52: De Ueno zoo in Tokio gaat de reuzenpanda's die overgekomen zijn uit China nog niet aan het publiek tonen. Verschillende dierentuinen sluiten de deuren om elektriciteit te sparen.

11u33: De Britse reddingswerkers die gestrand zijn in Tokio mogen niet naar het rampgebied omdat de Britse ambassade "geen verantwoordelijkheid voor hen wil nemen". De reddingswerkers zijn veteranen: ze gingen al 32 keer helpen wereldwijd bij een aardbeving en zijn erg verontwaardigd.

11u31: Rel in Amerika: de rechtse radiopresentator Glenn Beck heeft de Japanse crisis op nationale radio beschreven als een boodschap van God.

11u29: In het noordoosten van het land zitten 850.000 gezinnen zonder elektriciteit, 1,6 miljoen mensen heeft geen stromend water. En het blijft sneeuwen.

11u28: In de prefectuur Iwate krijgen enkel voertuigen van de hulpdiensten nog brandstof. Ook de crematoria hebben bijna geen brandstof meer.

11u24: Elektriciteitsmaatschappij Tepco laat weten dat technische ploegen manieren zoeken om vanop de grond het bassin waarin de splijtstof zich bevindt opnieuw met water te vullen. De toegang tot de beschadigde reactoren is niet meer mogelijk vanwege het hoge stralingsniveau.

11u19: Het is echt zwaar aan het sneeuwen in het rampgebied. Elk slachtoffer dat nu nog levend gevonden wordt, is een mirakel. De barre temperaturen maken de reddingsoperaties extra moeilijk.

11u08: In drinkwater in de buurt van de kerncentrale Fukushima 1 zou radioactief materiaal ontdekt. De overheid zegt dat niet te kunnen bevestigen.

11u02: Tepco meldt dat de Fukushima Fifty begonnen zijn met water te gieten (niet: pompen) in reactors 5 & 6. Waarschijnlijk duidt dat erop dat in die reactoren het ook de baden met gebruikte splijtstofstaven zijn die zorgen baren. De reactors zelf lagen immers al een poosje stil voor onderhoud toen de aardbeving gebeurde.

De belangrijkste ontwikkelingen van de voorbije uren:
1) Het stralingsniveau in Fukushima heeft recordhoogte van 2.000 millisievert bereikt, genoeg om iemand meteen stralingsziek te maken en dodelijk. In Tokio zijn opnieuw hoge stralingswaarden vastgesteld, tot 20 keer meer dan normaal, ondanks het feit dat de wind in principe de radioactiviteit uit Fukushima in de ander richting zou moeten blazen.

2) Uit de gehavende Japanse kerncentrale Fukushima blijft witte rook of stoom opstijgen. Onduidelijk blijft echter of die afkomstig is uit reactor 4 of reactor 3. In reactor 4 brak eerder op de dag brand uit, maar er zijn eveneens tegenstrijdige berichten over de vraag of die geblust is. In reactor 3 had zich maandag al een explosie voorgedaan.

3) Er zijn nu al twee reactors waarvan de stalen behuizing stuk is: 2 & 3. In reactoren 5 & 6 blijft de temperatuur oplopen en slaagde men - voor de centrale werd verlaten - er niet in te koelen. Helikopters vol water om de reactoren af te koelen en de radioactieve partikels uit de lucht te halen, zijn teruggekeerd naar de basis. De radioactieve straling rond Fukushima was te sterk.

4) De zogenaamde 'Fukushima 50' heeft opdracht gekregen zich terug te trekken uit de kerncentrale. Het stralingsniveau zou er te hoog zijn geworden, wat een te hoog risico inhoudt voor de reddingswerkers. Er is momenteel dus niemand meer in de buurt van de kerncentrale, volgens experts is dat een bijzonder slecht voorteken.

5) De officiële dodentol in Japan is opgelopen tot 3.676 volgens de autoriteiten. Een aantal dat de komende dagen zwaar zal oplopen nu reddingswerkers zwaar getroffen gebieden bereiken. Minstens 7.558 zijn vermist en 1.990 gewond volgens cijfers van het nationale rampenbureau.hln.be