EXPERTS VREZEN DAT JAPAN OP NIEUWE TSJERNOBYL AFSTEVENT

Zeewater gebruiken om een kernreactor af te koelen zoals de Japanners doen in de kerncentrale van Fukushima, die door de aardbeving van vrijdag beschadigd werd, is volgens Amerikaanse kernspecialisten een wanhoopsdaad die aan de kernramp van Tsjernobyl doet denken. Verscheidene experts verwachten dat het nucleaire incident in Japan invloed zal hebben op de opgang van deze vorm van energie in verscheidene landen.

 "De toestand is zo kritiek dat ze blijkbaar niet meer in staat zijn zoetwater aan te voeren om de reactor af te koelen", meende Robert Alvarez, specialist in kernontwapening bij het Institute for Policy Studies in Washington. "In dit stadium hebben we te maken met een situatie vergelijkbaar met Tsjernobyl, waarin men zand en cement begint te storten" om een reactor in fusie af te dekken", liet Peter Bradford, gewezen directeur van de Amerikaanse commissie voor nucleair toezicht, horen.
 
Overheid: "Geen gevaar"
Japanse regeringsfunctionarissen trachtten de bevolking echter gerust te stellen, zeggend dat de reactoren van twee beschadigde kerncentrales niet meteen gevaar opleverden. Zo zei Yukio Edano, een topfunctionaris, dat er geen problemen waren met een beschadigde reactor, ook al kon de mogelijkheid van een gedeeltelijke meltdown van de reactorkern door een dalend peil van het koelwater niet uitgesloten worden. Het waterpeil is ondertussen hersteld, waardoor het gevaar ingeperkt werd, zei de topambtenaar.
 
Volgens Edano is er geen gevaar voor de omwonenden als zich een explosie voordoet omdat het omhulsel van de reactor daartegen bestand is.
 
Tweede explosie?
Er wordt gevreesd voor een tweede explosie in de kerncentrale. Daar zou het waterstof volgens de overheid voor kunnen zorgen. Maar schade aan de kernreactor verwachten ze niet. De waterstof bevindt zich in het gebouw, maar buiten de beschermende huls rond de kern. Dat is eenzelfde situatie als bij de explosie gisteren, toen de kernreactor ook niet beschadigd raakte.

Over die explosie zijn experts het niet eens met de berichten van de uitbater van de kerncentrale. In het geval van waterstof zou er een grote steekvlam geweest moeten zijn. Ze vermoeden dat de druk van de radioactieve stoom gewoon te groot werd en het gebouw daar niet tegen bestand was.

Straling neemt toe
Het stralingsniveau heeft op de site het wettelijke niveau overschreden. "De radioactiviteit was 's nachts afgenomen, maar is vanmorgen opnieuw gestegen en heeft intussen de door de overheid vastgelegde drempel overschreden", aldus een woordvoerder van de operator. "We hebben de autoriteiten ingelicht en hen een spoedrapport gestuurd."

Geldkwestie?
Het blijft voorzichtig omspringen met de informatie die de regering en Tepco vrijgeven. De Japanse overheid ontkende een hele tijd officieel de ontploffing van gisteren, die volgens hen niet in de kerncentrale gebeurde, maar verslaggevers ter plaatse (en later ook de beelden) spraken dat tegen. Ook uitbater Tepco deed gisteren heel geheimzinnig over de situatie tot de beelden van de explosie online kwamen. Volgens dezelfde experts stond het bedrijf dan ook voor een zware keuze: het moest beslissen om ten minste één van de twee centrales, die instaan voor 18 procent van de door nucleaire energie geleverde stroom in Japan, al dan niet compleet af te schrijven.

De meest voor de hand liggende en effectieve oplossing is nu immers om de reactors te koelen door ze onder te zetten met een mengsel van zeewater en boorzuur. Maar dat betekent meteen dat de reactoren onherroepelijk afgeschreven worden. En een nieuwe kernreactor kost al gauw meer dan tien miljard.

Radioactieve besmetting
Tests wezen ondertussen uit dat negen mensen waarschijnlijk radioactief besmet zijn. De lokale autoriteiten schatten dat het totale aantal besmettingen mogelijk tussen de 70 en 160 uitkomt. De autoriteiten treffen voorbereidingen om jodiumpillen uit te delen aan de lokale bevolking. De pillen moeten bescherming bieden tegen schildklierkanker door blootstelling aan radioactieve straling. Na de grote ramp in Tsjernobyl in 1986 in Oekraïne kregen duizenden mensen die aandoening.

Meltdown
Een meltdown is één van de ergst denkbare scenario's van wat er met een kerncentrale kan misgaan. De Japanners slagen er niet in om de reactoren af te koelen, en op de vraag of er dan al een meltdown aan het plaatsvinden is of gebeurd was, kwam het antwoord: "Dat proberen we te achterhalen". Een gedeeltelijke smelting wordt nu ook door de regering niet langer uitgesloten.

Bij een meltdown wordt de reactorkern door verlies van de koeling zo heet, dat de regelmechanismen kapot gaan en daardoor de kettingreactie niet meer in de hand kan worden gehouden. Daardoor blijft, wanneer de kritische massa is bereikt, de temperatuur van de reactor potentieel toenemen, en smelt hij langzaam de grond in. Een enorme radioactieve besmetting van het milieu is dan een waarschijnlijk gevolg. Als de reactorkern ook nog op bijvoorbeeld grondwater stuit kan dat leiden tot een enorme chemische explosie waarbij radioactief materiaal over grote afstand verspreid raakt.

140.000 evacuaties
De Japanse autoriteiten maakten bekend dat tot nu toe 140.000 mensen geëvacueerd zijn rondom twee kerncentrales die in de problemen kwamen. In een straal van 20 kilometer rondom Fukushima I bij de stad Okuma, waar de explosie plaatsvond, moesten 110.000 mensen hun huis verlaten. Ruim tien kilometer verderop, rondom Fukushima II bij de stad Nahara, zijn 30.000 mensen geëvacueerd.

De problemen maken duidelijk dat kerncentrales dan toch niet bestand zijn tegen aardbevingen. Vreemd genoeg zou volgens statistieken één kerncentrale op vier in een gebied liggen dat kwetsbaar is voor aardbevingen.hln.be