19-02-2016 om 00:00 geschreven door Anke Van Craen

Waarom het onderwerp ‘M-decreet’?

Ik koos voor dit onderwerp omdat ik vroeger een aansluitende situatie meemaakte.

Toen ik in de lagere school zat, zat er ook een jongen met het Downsyndroom op mijn school. Toen ik in het 5^e leerjaar zat en hij in het 2^e, werd hij zelfs mijn leesvriendje. Dit hield in dat wij één keer per maand samen boeken lazen. Ik las dan aan hem voor en omgekeerd.

Voor mij was dat een zeer boeiende en leerrijke periode. Er werd nooit vreemd naar hem gestaard en hij werd iedere dag met open armen ontvangen.

Voor mij was dat toen niets abnormaal, maar nu besef ik dat dat zeker geen evidentie was. Het M-decreet was toen nog niet in voege, het was een keuze die volledig vanuit de school kwam.

Startartikel

Naast deze persoonlijke ervaring las ik ook een artikel dat me sterk aansprak. Het was voor mij een echte eyeopener doordat op een zeer concrete manier in beeld wordt gebracht hoe kinderen met een beperking toch kunnen meedraaien in het gewone onderwijs. Met, zoals je kan lezen, mooie resultaten tot gevolg.

In dit artikel wordt de situatie van Miguel besproken. Eveneens een jongen met het Downsyndroom die les volgt in een gewone basisschool. Een deel van de lessen volgt hij samen met zijn klasgenootjes, zoals turnen, zedenleer en muzische vorming. Wiskunde, schrijven en lezen krijgt hij apart aangeleerd.

Voor deze aparte lessen en begeleiding werd Noami ingeschakeld. Een pedagoge van opleiding die iets meer dan 5 uur per week les geeft aan Miguel. Veel te weinig zegt ze zelf. En het grootste probleem vindt Noami het ontbreken aan een pedagogische kader van hogerhand. Cursussen en oefeningen heeft ze zelf allemaal moeten maken op de computer. Lesmethodes, die moet ze zelf ondervinden en bijsturen. Naomi zou graag meer tijd willen steken in het grondig nadenken over nieuw lesmateriaal, maar dat lukt voorlopig niet.

Toch loont al deze tijd zeker de moeite. De medeleerlingen assisteren Miguel op meerdere manieren en beseffen zeer goed dat iedereen deel uitmaakt van de samenleving. Staren naar mensen met een beperking? Dat komt in niemand op.

Ook ouders van leerlingen met een lichamelijke of verstandelijke beperking kiezen vaak voor inclusief onderwijs om die sociale interactie, die moet voorbereiden op later. Op de grotemensenwereld. Want op jonge leeftijd al het goede voorbeeld zien en kopiëren helpt.

BRON:

CD&V Hilde Crevits (2015). Als hij niet naar de klas wil gaan, sla ik hem tot ridder.[Online]. Beschikbaar: http://www.hildecrevits.be/nl/als-hij-niet-naar-de-klas-wil-gaan-sla-ik-hem-tot-ridder

Link tussen het M-decreet en RZL

De link tussen het M-decreet en het onderwijs is vanzelfsprekend. Het M-decreet regelt immers het onderwijs voor kinderen met een beperking, stoornis of handicap. Dit M-decreet maakt het mogelijk dat kinderen meer en gemakkelijker school kunnen lopen in een ‘gewone’ school.

Ook de link tussen het M-decreet en RZL is aanwezig. Binnen RZL draait het rond vragen als: ‘Hoe ga je om met anderen?’ Wat is de zin van mijn leven?’ ‘Wat kan ik verwachten van het leven?’ Wat vind je van het leven?’ …

Door het M-decreet leren kinderen nadenken over het omgaan met anderen. Iedereen is gelijk, ook al zien ze er soms wat anders uit of hebben ze een beperking. Kinderen met een beperking kunnen vanaf nu ook verwachten dat ze door het leven kunnen als leerling in het gewone onderwijs, krijgen ook het gevoel dat ze meer gewaardeerd worden, …

18-02-2016 om 00:00 geschreven door Anke Van Craen

Het afgelopen jaar haalde het M-decreet op regelmatige basis de actualiteit. Al dan niet in positieve zin. Dit maakte het mogelijk om er ook een eigen mening over te vormen.

Door mijn eigen ervaring en het artikel dat ik reeds las, denk ik dat we het M-decreet zeker een kans moeten geven. Er zijn natuurlijk altijd voor- en tegenstanders maar toch ga ik er van uit dat het een positief effect heeft voor zowel de school als de leerlingen met een beperking. Ik heb dan zelf ook gezien dat het mits wat goede wil van twee kanten, zeker mogelijk is. 

Uiteraard ben ik het er ook mee eens dat er meer begeleiding en hulp moet komen. De manier waarop het nu georganiseerd is, is niet haalbaar. Wil je er echt voor zorgen dat het een succesverhaal wordt, dan moet het M-decreet nog concreter en beter uitgewerkt worden. Ik denk dan ook dat dit wel zal komen, als het enkele jaren in voege is. Je leert uit je fouten, toch?

Om mijn eigen mening na te gaan en natuurlijk ook omdat ik er meer over wil weten, stel ik mijzelf volgende vragen: wat zijn de voor- en nadelen voor de school, leerlingen en voor de kinderen met een beperking. Welke tekorten zien de leerkrachten nog binnen dit M-decreet, hoe wordt het M-decreet toegepast in andere landen/culturen, ...

17-02-2016 om 00:00 geschreven door Anke Van Craen

De drie leervragen die ik mij stel zijn: 

- Wat zijn de voor- en nadelen van het M-decreet voor de school?

- Wat zijn de voor- en nadelen van het M-decreet voor de kinderen met een specifieke onderwijsbehoeften?

- Hoe wordt het M-decreet toegepast in andere landen/culturen?

16-02-2016 om 00:00 geschreven door Anke Van Craen

BOEKEN

BRON 1: Schuman, H. (2010). Inclusief onderwijs ‘Dilemma’s en uitdagingen’. Antwerpen: Uitgeverij Garant. 

Relevantie: Auteur H. Schuman is lector aan Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg en dus zeker geen leek in dit onderwerp.

Waarover gaat de bron: De bron is een beschrijving van de dilemma’s en uitdagingen die zowel het reguliere onderwijs als het speciale onderwijs doormaken als het gaat over inclusief onderwijs.

Wat onthoud je: In deze bron was het zeer opvallend dat er heel wat leerlingen aan het woord kwamen die overschakelden van het reguliere onderwijs naar het speciale onderwijs omdat ze gepest werden.

BRON 2: Mortier, K. , De Schauwer, E. & Eds. (2010). Inclusief onderwijs in de praktijk. Antwerpen: Uitgeverij Garant.

Relevantie: Alle auteurs die aan dit boek meewerkten hebben op één of andere manier wel een link met het inclusief onderwijs. Zo is er een onderzoeker aan de Hogeschool Gent, een docent van de vakgroep inclusieve opvoeding, …

Waarover gaat de bron: Deze bron bevat de nodige informatie voor personen die zich in de praktijk van inclusief onderwijs willen verdiepen. De bron maakt gebruik van talloze voorbeelden ter illustratie.

Wat onthoud je: Deze bron draait helemaal rond de voordelen van het inclusief onderwijs. Doordat er erg vaak gebruik wordt gemaakt van voorbeelden kan je de situaties beter voor ogen zien en raak je meer overtuigd van deze voordelen. 

BRON 3: Fransen, R. en Frederix, M. (2000). Inclusie en onderwijs ‘De uitdagingen aangaan’. Antwerpen: Uitgeverij Garant.

Relevantie: Deze bron is een initiatief van het Permanent Ondersteuningscentrum voor de Centra voor Leerlingenbegeleiding van het Vlaamse Gemeenschapsonderwijs. Ik vertrouw er dan ook op dat dit ervoor zorgde dat het een relevante en betrouwbare bron werd.

Waarover gaat de bron: In deze bron krijg je meer informatie over het proces naar inclusief onderwijs vanuit wetenschappelijk oogpunt en vanuit de ervaringen van de betrokken leerlingen en hun ouders.

Wat onthoud je: Uit deze bron onthoud ik vooral de talloze positieve praktijk-voorbeelden. Heel wat ouders getuigden in deze bron over hun positieve ervaringen. Zo was er de mama van Joeri die vertelde dat haar zoon nu in het vierde leerjaar zit in het gewone onderwijs. De afgelopen jaren bestonden uit veel ups en downs maar hij worstelde zich er steeds weer door.

BRON 4: De Tandem. (2002). Naar de gewone kleuterschool ‘Als kiezen minder vanzelfsprekend wordt’. Antwerpen: Uitgeverij Garant.

Relevantie: De bron is uitgegeven in opdracht van De Tandem. Dit is de dienst thuisbegeleiding voor mentaal gehandicapten Oost-Vlaanderen. In de bron staat dat hij bestemd is voor ouders en kleuterleid(st)ers en daardoor dus zeker bruikbaar voor mijn onderzoek.

Waarover gaat de bron: Deze bron zoomt in op hoe ouders en scholen beslissen om een kind met een verstandelijke handicap of algemene ontwikkelingsachterstand al dan niet naar een gewone kleuterschool te laten gaan.

Wat onthoud je: In deze bron werd een mooie vergelijking gemaakt tussen de voordelen van het gewone onderwijs en de voordelen van het buitengewoon onderwijs. Zo merkte ik op dat deze keuze zeker niet gemakkelijk is en het steeds gepaard gaat met kiezen en verliezen.

(Bijvoorbeeld: kies je voor het gewone onderwijs dan is er minder deskundig geschoold personeel, kies je voor het buitengewoon onderwijs is dit meestal verder weg, …).

ARTIKELS

BRON 5: De Standaard (2015). Adriaenssens: ‘Leerkrachten te weinig opgeleid om leerlingen met psychische leerlingen met psychische problemen op te vangen’. [Online]. Beschikbaar: http://www.standaard.be/cnt/dmf20150429_01655755

Relevantie: In deze bron geeft kinder- en jeugdpsychiater Peter Adriaenssens zijn kijk op het M-decreet. Doordat deze persoon een gewaardeerd man is in zijn vak is deze bron relevant en betrouwbaar voor mijn onderzoek.

Waarover gaat de bon: In deze bron geeft Peter Adriaenssens zijn mening over de voordelen van het M-decreet voor psychisch zieke jongeren en de gewone klas waarin ze terecht komen.

Wat onthoud je: Volgens Peter Adriaenssens biedt het M-decreet zowel de jongeren met psychische problemen als de andere jongeren doorgaans een leerproces dat hen als volwassenen ten goede zal komen.

In het onderwijs zullen hiervoor slechts kleine aanpassingen nodig zijn.

BRON 6: Klasse (z.d.). M-decreet, maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. [Online]. Beschikbaar: http://www.vcov.be/VCOV/Portals/0/VCOV_ParentInfoStore/2/KVL_mdecreet.pdf

Relevantie: Deze brochure/dit artikel werd uitgegeven door het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. Ze maken gebruik van concrete voorbeelden en getuigenissen om het extra concreet, relevant en betrouwbaar te maken.

Waarover gaat deze bron: Deze bron beantwoordt veelgestelde vragen over het M-decreet, vertelt hoe het in andere landen zit, laat ouders van kinderen met een beperking aan het woord, …

Wat onthoud je: Uit deze bron onthoud ik vooral dat België veel meer dan andere landen kiest voor aparte scholen als oplossing voor kinderen met een beperking of leerachterstand.

BRON 7: Het Nieuwsblad (2015). Crevits gaat M-decreet bijsturen. [Online]. Beschikbaar: http://www.hln.be/hln/nl/1265/Onderwijs/article/detail/2252150/2015/03/14/Crevits-gaat-M-decreet-bijsturen.dhtml

Relevantie: Dit artikel werd geschreven naar aanleiding van conclusies en uitspraken van mevrouw Crevits. Zij is de Vlaamse Minister van Onderwijs en weet dus waarover ze spreekt.

Waarover gaat deze bron: In deze bron vertelt Mevrouw Crevits haar conclusies die ze haalt uit het panelgesprek in het kader van de inclusiedag in de katholieke Hogeschool Vives in Kortrijk.

Wat onthoud je: Uit deze bron onthoud ik vooral dat ook Mevrouw Crevits inziet dat de middelen die voor de kinderen voorzien zijn, achterblijven bij de scholen in het buitengewoon onderwijs en dus niet mee verschuiven naar het gewone onderwijs.

REPORTAGES

BRON 8: Koppen (2014). Buitengewoon wordt gewoon. [Online]. Beschikbaar: http://www.een.be/programmas/koppen/buitengewoon-wordt-gewoon

Relevantie: Deze bron is relevant en betrouwbaar omdat het opgenomen werd in een BUSO-school te Kortrijk. Doordat de cameraploeg enkele dagen meedraaide in deze school kan je zelf het leven in een BUSO-school ontdekken en beleven.

Waarover gaat de bron: In deze bron worden de directrice en de leerlingenbegeleider van een BUSO-school gevolgd. Zij geven, aan de hand van enkele concrete voorbeelden, hun kijk op het M-decreet. 

Wat onthoud je: Uit deze bron onthoud ik dat mensen uit het BUSO-onderwijs veel zorg, aandacht, geborgenheid, … nodig hebben en dat de beroepskrachten van het BUSO onderwijs twijfelen of dit in het gewone onderwijs wel gegeven kan worden.

BEVRAGING

BRON 9: Interview met een zorgjuf uit een kleuter- en lagere school.

1) Kreeg u reeds te maken met het M-decreet in uw school?

Een 10-tal jaar geleden zat hier een jongen met het syndroom van Down op school. Dat was lang voor de invoeging van het M-decreet maar toch maakten wij als school daar geen probleem van. Jammer genoeg heeft hij zijn schoolcarrière hier niet kunnen afmaken omdat er te weinig begeleiding en extra hulp voorzien kon worden.

Nadien deden zich geen nieuwe inschrijvingen voor, ook niet sinds de invoering van het M-decreet. Voor ons blijven de gevolgen dus uit.

2) Welke voordelen ziet u i.v.m. het M-decreet voor uw/een school?

Ik ben er van overtuigd dat het niet enkel leerrijk is voor de persoon met een beperking, maar ook voor de gehele school. Klasgenoten en leerlingen leren omgaan met diversiteit, leerkrachten leren terug meer te differentiëren, …

Daarnaast denk ik ook dat het voor een goede groepssfeer kan zorgen, omdat iedereen welkom is en iedereen dezelfde kansen krijgt.

3) Welke nadelen ziet u i.v.m. het M-decreet voor uw/een school?

Nadelen zie ik niet meteen. Wat wel gezegd kan worden is dat het M-decreet veel vraagt van het hele leerkrachtenteam. Ik kan niet spreken uit ervaring maar merk bij collega’s uit andere scholen dat er veel overlegmomenten, … bij komen kijken.

4) Welke extra ondersteuning is er nodig om het M-decreet te kunnen realiseren in uw/een school?

Wanneer we op onze school een goede uitwerking van het M-decreet willen, zullen we veel meer ondersteuning moeten krijgen. Tot nu toe moet je zelf maar uitproberen en ontdekken hoe je het beste met een persoon met een beperking omgaat. Er zijn geen bijscholingen, er is geen financiële hulp om dingen aan te passen, … Op dat gebied moet een school zijn plan trekken.

5) Hoe kijkt u naar het M-decreet?

Ik sta zeker open voor dit M-decreet. Ik vind dat personen met een beperking evenveel kansen verdienen dan personen die ‘normaal’ begaafd zijn. 

Ik vind het wel jammer dat er tot nu toe zo weinig ondersteuning vanuit de overheid is voorzien. Die zal er toch moeten komen, willen ze de invoering van het M-decreet volledig doen slagen.

Bijlagen:
Bewijs controle interview.png (53.9 KB)   

Hier vind je een antwoord op de drie leervragen die ik mij stel. De antwoorden zijn opgesteld vanuit de informatie die ik uit het bronnenonderzoek haalde.

Wat zijn de voor- en nadelen van het M-decreet voor de school?

Deze vraag bestaat uit twee deelvragen. Ik zal ze dan ook afzonderlijk beantwoorden om het zo duidelijk en helder mogelijk te maken. 

 1) Wat zijn de voordelen van het M-decreet voor de school?

Het boek ‘Inclusief onderwijs in de praktijk’ leerde mij dat kinderen met een beperking een enorme wil hebben om er bij te horen, bij te dragen, te leren en te evolueren. Op die manier dragen ze zeker bij aan het groepsgebeuren. Een juf uit de eerste kleuterklas geeft dit illustrerend voorbeeld: ‘Als Yasmine dingen zag van andere kindjes, bv. tong uitsteken dan deed ze dat ook. Als ze zag dat kindjes aan het schilderen of aan het stempelen waren dan wilde ze dat ook (na)doen. Yasmine leert veel van andere kinderen, maar op haar eigen tempo dan.’

In deze bron geven ook de leraren aan dat ze veel leren door de aanwezigheid van een persoon met een beperking in hun klas. Op onderwijskundig vlak zijn leraren dan genoodzaakt om meer te differentiëren. Ze leren zich soepeler op te stellen ten aanzien van het leerprogramma. Ze leren loslaten en hun verwachtingen bij te stellen. Ze denken meer in termen van mogelijkheden. Ze erkennen de kleine stapjes en hebben meer waardering voor het belang van niet-schoolse doelen. Leraren leren dat ze eens iets fout mogen inschatten of van koers veranderen. Dit brengt ook een grote reflectie op het eigen werk met zich mee.

Ook de zorgjuf waarbij ik een interview afnam haalde het voordeel voor de leerkrachten aan. Het is een enorme leerschool, waardoor leraren terug meer moeten differentiëren, … Maar ook klasgenoten en andere leerlingen leren veel bij, ze leren omgaan met diversiteit, ze leren iedereen te aanvaarden, … 

In het boek ‘Inclusie en onderwijs; de uitdagingen aangaan’ las ik het verhaal van de Kasteel Beiaardschool. In deze school is inclusief onderwijs geen vreemd begrip meer. Al sinds hun oprichting is iedereen welkom in hun school en proberen ze de leerlingen extra aandacht te schenken indien nodig. Zij kunnen dan ook hun positieve ervaringen met dit soort onderwijs toelichten: ‘In het verleden hadden we reeds een goede samenwerking met het MPI Heemschool. Twee rolstoelkinderen liepen elke namiddag school bij ons. Het was voor iedereen, vooral voor de medeleerlingen zeker een positieve ervaring. Wij willen verder werken aan dergelijke projecten. Door dit geïntegreerde onderwijs leren zelfs jonge kinderen dat niet iedereen hetzelfde is en nemen ze Younes (persoon met een beperking) onder hun hoede. Zij begrijpen meestal de situatie. Zij denken: hij is anders in zijn hoofd, maar hij is toch een “gelijke.”’

2) Wat zijn de nadelen van het M-decreet voor de school?

Naast de voordelen die hierboven reeds gegeven werden, zijn er natuurlijk ook nadelen verbonden aan het M-decreet.

Ondanks dat de Kasteel Beiaardschool al ver gevorderd is in het inclusieve onderwijs ervaren/ervaarde zij beperkende factoren tijdens deze realisatie:

- Onvoldoende personeel om te kunnen individualiseren en voldoende kansen te kunnen bieden aan leerlingen met een handicap of een leerprobleem.

- Te grote klasgroepen.

- Gebrek aan financiële en materiële middelen.

- Het leerstofjaarklassensysteem dat werken in niveaugroepen in de weg staat.

- Gebrekkige organisatie van de G.O.N.-begeleiding (verplaatsingen, beperkte samenwerking met sommige scholen, korte duur van het project, ontbreken van opleiding voor G.O.N.-begeleiders).

(Uit: Inclusie en onderwijs; de uitdagingen aangaan)

Ook mevrouw Crevits (Vlaams minister van onderwijs) ziet in dat de middelen voor de kinderen achterblijven bij de scholen in het buitengewoon onderwijs en dus niet mee verschuiven naar het gewone onderwijs. Ze kondigt dan ook aan dat ze het M-decreet wilt bijsturen.

(Het Nieuwsblad, 2015).

Wat zijn de voor- en nadelen van het M-decreet voor de kinderen met een beperking?

Ook deze vraag bestaat uit twee deelvragen. Ik zal ze dan ook afzonderlijk beantwoorden om het zo duidelijk en helder mogelijk te maken.

1) Wat zijn de voordelen van het M-decreet voor de kinderen met een beperking?

Het boek ‘Inclusief onderwijs in de praktijk’ leerde mij dat een reguliere schoolomgeving een plaats is waar kinderen met een beperking van jongs af aan leren omgaan met ‘hulp krijgen’. Hulp kunnen vragen maar evengoed hulp kunnen afwijzen is voor kinderen met een beperking, alsook voor hun klasgenoten, een belangrijke vaardigheid voor de toekomst.

Ook Peter Adriaenssens, een bekend kinder- en jeugdpsychiater, beaamt dit. Hij vertelt in De Standaard dat het M-decreet zowel voor de jongeren met psychische problemen als de andere jongeren een leerproces biedt dat hen als volwassene ten goede zal komen.

In het boek ‘Inclusie en onderwijs; De uitdagingen aangaan’ las ik het verhaal van Charlotte, Joeri en Younes. Drie kinderen met een beperking die toch les volgen in het gewone onderwijs. Voor hun ouders was dit een zeer bewuste keuze, waar ze goed over nagedacht hadden:

- Inclusie moet heel vroeg beginnen, niet op 21 jaar.

- Inclusie bevordert sociale integratie, zelfstandigheid en weerbaarheid.

- De omgang met ‘normaal begaafde kinderen’ betekent voor onze kinderen een grotere stimulans om zaken aan te leren.

- Inclusie laat een ‘normaal’ gezinsleven toe voor alle gezinsleden. Er zijn geen lange busreizen naar een ver afgelegen school, je vervreemdt niet van je kind, …

- Wij willen onze kinderen wel beschermen, maar niet afschermen.

Ook Schuman, H. heeft het in zijn boek ‘Inclusief onderwijs; dilemma’s en uitdagingen’ over de lange busreizen. Scholen voor het bijzonder onderwijs zijn vaak veel verder weg waardoor veel leerlingen op internaat moeten. Wanneer je kiest voor een (gewone) school dicht bij huis, hoeft dit niet.

In het boek ‘Naar de gewone kleuterschool, als kiezen minder vanzelfsprekend wordt’ kwam ik een opsomming tegen van mogelijke argumenten voor het gewone onderwijs versus mogelijke argumenten voor het buitengewoon onderwijs. Deze lijstjes kunnen de ouders van kinderen met een beperking gebruiken wanneer ze zo’n moeilijke keuze moeten maken. Want zij beslissen nog altijd waar hun kind naartoe gaat. Uit deze lijstjes kon ik volgende voordelen voor het M-decreet (en dus een inschrijving in het gewone onderwijs) halen:

- Het leeraanbod in de gewone school biedt veel boeiende uitdagingen en prikkels. De rijke klasomgeving en leermaterialen kunnen stimulerend werken.

- Het kind heeft in een gewone school veel kansen om andere kinderen na te bootsen. Het kan van hen leren door te imiteren wat zij (voor)doen.

- In de gewone school geeft men het kind nog alle kansen. Net zoals zijn leeftijdsgenootjes krijgt het toegang tot alle activiteiten.

- Het kind vertoeft zoveel mogelijk in gewone omgevingen dicht bij zijn huis en thuis. Zo krijgt het kansen tot sociale integratie in de buurt.

2) Wat zijn de nadelen van het M-decreet voor de kinderen met een beperking?

Heel wat ouders zijn reeds overtuigt van het M-decreet, toch zijn er ook heel wat nadelen aan verbonden.

Schuman, H. heeft het in zijn boek ‘Inclusief onderwijs; dilemma’s en uitdagingen’ onder meer over het mogelijke pestgedrag. Hij denkt dat personen met een beperking in het gewone onderwijs sneller gepest zullen worden, omdat ze er anders uitzien of het abnormale jongen of meisje zijn.

Daarnaast zegt hij ook dat niet alle scholen het M-decreet kunnen toepassen omdat ze niet alle nodige ondersteuning en begeleiding kunnen geven die de leerling nodig heeft.

Ook in ‘Inclusie en onderwijs; de uitdagingen aangaan’ wordt het mogelijke pestgedrag aangehaald. Zij merken op dat klasgenoten, kinderen met een beperking vaak vergezeld zien van een volwassen ondersteuner. Dit legt een klemtoon op het kind als iemand die geholpen moet worden. Het is dan ook een aandachtspunt voor de ondersteuner om zich hier bewust van te zijn.

Zoals ik bij de voordelen reeds aanhaalde kwam ik in het boek ‘Naar de gewone kleuterschool, als kiezen minder vanzelfsprekend wordt’ een opsomming tegen van mogelijke argumenten voor het gewone onderwijs versus mogelijke argumenten voor het buitengewoon onderwijs. Deze lijstjes kunnen de ouders van kinderen met een beperking gebruiken wanneer ze zo’n moeilijke keuze moeten maken. Want zij beslissen nog altijd waar hun kind naartoe gaat. Uit deze lijstjes kan ik volgende nadelen voor het M-decreet (en dus voordelen voor een inschrijving in het buitengewone onderwijs) halen:

- Het gewone onderwijs kan moeilijk tot geen samenhangend geheel vormen van gespecialiseerd onderwijs, therapeutische begeleiding en zorgvuldige medische begeleiding.

- De klasgroepen zijn veel te groot.

- Er is te weinig personeel en te weinig deskundig geschoold personeel.

- In het gewone onderwijs zijn weinig gespecialiseerde onderwijsmethodes en materialen die aansluiten bij de bijzondere behoeften van het kind.

Tijdens het zoeken naar bronnen kwam ik ook een filmreportage van Koppen tegen. De cameraploeg draaide enkele dagen mee in een BUSO-school waardoor je zelf kan ontdekken en beleven hoe het daar aan toe gaat. Enkele dingen die vermeld werden in de reportage en mij sterk opgevallen zijn:

- In het buitengewoon onderwijs is er een leerlingenbegeleider die op ieder moment kan tussenkomen, wanneer de gewone leerkracht machteloos staat en het niet meer weet. Deze leerlingenbegeleider is ook een zeer belangrijke persoon voor kinderen met een moeilijke thuissituatie. Die zoeken namelijk geborgenheid en liefde bij deze leerlingenbegeleider. Gaat een gewone school dat ook kunnen bieden?

- In het buitengewoon onderwijs wordt veel tijd gespendeerd aan het uitdelen van de medicatie ’s ochtends en ’s middags. Ik denk niet dat ze daar in het gewone onderwijs tijd voor hebben en dat gaat ten koste van de leerlingen.

Hoe wordt het M-decreet toegepast in andere landen/culturen?

In de informatieve brochure ‘UPDATE M-decreet’, uitgegeven door Klasse vinden we een grafiek terug waarin we duidelijk zien dat België veel meer dan andere landen voor een oplossing in aparte scholen kiest (buitengewoon onderwijs).

Italië scoort het beste, want daar zitten bijna alle leerlingen in inclusief onderwijs.

Wallonië scoort het slechtst, want zij maken het meeste gebruik van speciale scholen.

Bijlagen:
Tabel M-decreet in andere landen.png (29.2 KB)   

Beste leerkrachten en Klasse,

De voorbije 4 maanden heb ik mij verdiept in het M-decreet. Omdat dit de laatste tijd een veel besproken onderwerp is, leek het mij wel eens interessant om de verschillende voor- en nadelen te onderzoeken. Daarnaast ben ik ook eens over de grens gaan kijken en heb ik onderzocht of ze het M-decreet daar al kennen en toepassen.

Uit dit onderzoek heb ik veel geleerd. We kijken eerst even naar de voordelen.

Wat mij hierbij opviel was dat er door de invoeging van het M-decreet een sterk leerproces ontstaat voor verschillende groepen:

- Leraren die reeds een persoon met een beperking in de klas hadden, geven zelf aan dat het een leerproces is. Ze leren meer te differentiëren, zich soepeler op te stellen, meer los te laten, …

- Medeleerlingen leren dat niet iedereen hetzelfde is en nemen de persoon met een beperking onder hun hoede. Ze verwoorden het zelf als: ‘Hij is anders in zijn hoofd, maar hij is toch een gelijke!’

- Ook de personen met een beperking ervaren een leerproces. Ze leren omgaan met hulp krijgen en weigeren, door de omgang met ‘normaal begaafde kinderen’ hebben ze een grotere stimulans om zaken te leren, ze krijgen nog alle kansen en krijgen net als hun klasgenoten toegang tot alle activiteiten waarbij ze nieuwe dingen kunnen leren, …

Naast dit leerproces is ook de afstand een veel voorkomend voordeel. Wanneer men kiest voor het M-decreet kan men dichter bij huis naar school en hoeft men niet op internaat of op lange busritten. Scholen voor buitengewoon onderwijs zijn immers niet overal even aanwezig als de gewone scholen.

Naast deze voordelen onderzocht ik ook de nadelen. De scholen halen hier vooral aan dat ze te weinig ondersteuning en financiële middelen krijgen om het M-decreet te kunnen realiseren. Er is te weinig personeel, de middelen voor de kinderen blijven achter bij de scholen in het buitengewoon onderwijs, de klassen zijn te groot, er is slechts een gebrekkige organisatie van de G.O.N.-begeleiding, …

Bij de nadelen voor de kinderen met een beperking wordt vooral het mogelijk pestgedrag aangehaald. Ze zien er anders uit, hebben vaak extra hulp nodig, … waardoor ze denken dat ze sneller gepest zullen worden.

Niettegenstaande deze nadelen blijkt het M-decreet toch een haalbaar concept. In Italië zitten bijna alle leerlingen in het inclusief onderwijs. Van scholen voor buitengewoon onderwijs is daar weinig tot geen sprake. Ook andere landen zoals Spanje en Finland komen hierbij in de buurt.

Als dat daar lukt, moeten wij dat in Vlaanderen toch ook kunnen realiseren?

Afsluiten wil ik doen met volgende conclusie: ‘Er zullen altijd voor- en tegenstanders blijven bestaan van dit M-decreet. De ene school, ouder, leerkracht, … ziet het al wat beter zitten dan de andere maar de beslissing ligt nog steeds bij de ouders zelf.  Tijdens mijn onderzoek las ik veel getuigenissen en dat deed mij er nog maar eens bij stil staan hoe moeilijk deze keuze is. Want wat is uiteindelijk het beste voor jouw kind?

13-02-2016 om 00:00 geschreven door Anke Van Craen

12-02-2016 om 00:00 geschreven door Anke Van Craen