het zit er bijna op: nog met de bus naar Quito en dan vliegen richting Brussel (over Milami en Chicago). We vonden het heel leuk hier en leerzaam. Alles is goed gegaan, op wat kleine maagklachten van de jongens na. Ook zij hebben er van genoten. We vonden het ook leuk dat we regelmatig post kregen van jullie: gedeelde pret en dubbele pret. De foto´s ga ik beter thuis opladen, want dat duurt te lang hier.
Gisteren, zondag, hebben we een dagje op de motor doorgebracht. Een motor met laadbak, waar we met zijn allen opkonden. Het was grappig en de landschappen prachtig. In de rivier zijn we gaan zwemmen. ´s Avonds nog even op familiebezoek (we waren al eerder bij Eduardo´s zus langsgeweest). Deze keer bij zijn broer. Die is dokter, dus kon nog even een receptje schrijven voor Wout, die nog wat last van zijn maag blijft houden. Het was de afsluiting van een relaxed weekend.
Nu dus alle koffers ingepakt en wachten op de bus.
Het zal ook weer lekker zijn om thuis te zijn (en zacht te slapen!). Ook Sjim zei dat we ons weer rijk zouden voelen in ons huisje, waar het water altijd stroomt en de electriciteit zelden uitvalt (hier hebben we toch al een paar keer zonder stroom gezeten en zonder water). En de ijskast altijd gevuld is met kaas en melk. Maar ook: dat we ons weer bezig moeten houden met onbenullige dingen. Dat de gesprekken weer gaan over het beste wijnjaar, de laatste mode, het nieuwste model GSM, ...
Vrijdag hebben we niet veel gedaan. Eduardo en ik zijn naar de volkswijken gelopen op zoek naar het meisje dat Sjim zijn haar gaat doen. vanessa verdient haar geld met het leggen van vlechtjes, een soort Afrikaans kapster. Ze is met ons mee gegaan en heeft een rastakapsel gemaakt bij Sjim. Dit duurde zo ongeveer twee uur. Ondertussen wat gelezen en TV gekeken. Toen ze klaar was zijn we de stad ingegaan om nog het een en ander te doen (bank, mails, ..). Na het eten ge-yahtzeet.
Zaterdag was de geplande visdag. Eduard heeft een boot geregeld van een man in diezelfde volkswijk. Hij was bereid met ons een dagje te gaan vissen. Wij betaaden de benzine en olie. De man is zelf visser en kon ons als geen ander uitleggen hoe dat in zijn werk gaat. De boot lag in de rivier, mar we gingen eerst de zee op naar de vissershaven. Hij moest daar lokaas kopen voor zijn visserij van de nacht. Dit moest voor drie uur, dus gingen we dat eerst doen zodat we daarna niet meer op de klok hoefden te kijken. We besloten om op de rivier te gaan vissen omdat de zee nogal wild was die dag. Ook met zwemmen is de zee onbetrouwbaarder. Na een eind te hebben gevaren hebben we het net uitgegooid (80 m). Daarna hebben we hengels gemaakt met visdraad, haak en stukjes lood. Even wennen met het ingooien maar na een tijdje lukte dat wel. Maar ondanks onze inspanningen weinig resultaat.. Dan weer een eind gevaren (Sjim en Wout om beurten gestuurd) en het net binnengehaald. Slechts één vis ! Dan maar beter gaan zwemmen, dat kunnen we beter. Het water was zalig en zoet. Na al dat zeewater wel eens lekker. Rond 16.00u vaarden we huiswaarts. Toch nog even naar het strand omdat Wout en Eduardo nog graag even in de golven wilden springen. Na een grote pizza weer naar huis.
Woensdag 13 augustus Eerst ben ik de weblog gan bijschrijven in een internetlokaal hier vlakbij. ´s Middags zijn we naar Tonsupa gegaan met de bus, waar we werden opgewacht door Guido Van Moll, een Belg die al lang in Ecuador woont. Hij werkte eerst voor Vredeseilanden en nu voor de gemeente Muisne. Met zijn vrouw runt hij nog een restaurant en een hostal. Na ons geinstalleerd te hebben in het hostal zijn we gaan eten in zijn restaurant: La Terraza de Flandes. En ook al was hun kaart gevarieerd, we kozen toch voor een grote salade met frietjes en mayonaise. En weer van die overheerlijk verse fruitsappen. En om het vakantiegevoel te vergroten zijn we gaan zwemmen (zalig strand) en in een barretjes in het zand een cocktail gaan drinken.
Donderdag gingen we vroeg op pad naar Muisne. Dit is een eiland, en het laatste stukje was dus met de pont. Op het eiland wonen zo´n 7000 mensen, vrijwel allemaal afhankelijk van de opbrengst van de mangrovebossen. Op het eiland zijn vrijwel geen auto´s, lekker rustig dus. We gingen met Fanny (medewerkster van Guido) op zoek naar een bootje (met bestuurder) die ons een paar uur door de Mangroves zou varen. Dit was een mooie tocht, ten eerste omdat varen altijd leuk is, maar ook omdat het landschap uniek is. De specifieke begroeing qua bomen en de vele vogels en de rode krabbetjes. Ons doel was te zien hoe de industriele garnalenproductie een gevaar betekent voor de mangroves. De lokale mensen vissen ook op garnalen, kreeftjes, krabben en vissen. Dit doen ze al hun historie lang. Ze leven hiervan. Maar sinds de "garnalenboom" (de gegroeide consumptie in het Noorden) komen er grote bedrijven ook garnalen kweken op grote schaal. Ze kappen hiervoor stukken bos om en leggen een soort van zwembaden aan waar ze met veel chemische middelen en antibiotica worden geproduceerd. Na een paar jaar is de grond volledig vergiftigd. dan hakken ze een nieuw stuk om en gaan zo verder. En na een tijd is er van de mangrove niet veel over, idem voor de economische mogelijkheden van de lokale bevolking. De lokale mensen merken dat hun opbrengsten met sprongen minder wordt. In het dorpje Las Manchas waar we even stopten om met de bevolking te babbelen was dat de meest gehoorde klacht. Er wonen nu nog 25 families, vroeger was dat ook veel meer. Voor de kinderen is er geen toekomst meer. Milieuorganisaties klagen dit wel aan, maar er wordt weinig voor alternatieven gezorgd voor hen. Vanuit de gemeente probeert men dit aan te pakken, bv toeristische activiteiten. Na een paar uur varen en het middagmaal zijn we met de auto het Noordelijke deel van Muisne (canton, dus niet het eiland) gaan verkennen. Langs groen velden en heuvels, kwamen we langs mooie baaien met pittoreske dorpjes. Dit stuk zee is reservaat, waar in samenspraak met de bevolking aan duurzame visserij wordt gedaan. Het gebied nodigt uit om te fietsen, en dat is ook iets waar Guido aan denkt om dit ook toeristisch te ontginnen. Terug in Muisne zijn we naar huis gebracht door Guido. Vroeg ons bed in, na een leerzame en prachtige dag.
Maandag: Eduardo brengt Carlos naar school en vetrekt zelf naar zijn werk. Tussendoor veegt en dweilt hij het hele huis. Zalig zo´n man in huis. Zowel Sjim als Wout hadden nog wat last van hun maag en verñoeidheid. Het reizen begint in te werken op hun fysiek. Maar ze klagen nooit, gewoon een daje rustig aan. Rond 11u kwam Eduardo terug van zijn werk en zijn we de stad in gegaan. Het centrum verkend en daarna de volkswijken. Zonder hem hadden we dat laatste niet gedaan. Eduardo heeft 7 jaar in deze wijken gewerkt als sociaal werker en iedereen kenden hem. Dat gaf een vertrouwd gevoel. Het blijft shockerend te moeten vaststellen hoe een groot(ste) deel van de bevolking op aarde moet leven. Ook voor de jongens zijn dergelijke wandelingen wel leerzaam. Ook de uitleg van onze gids erbij. We zijn op bezoek geweest bij een kinderopvang, dit wordt gerund door moeders van de wijk. Eduardo doet hier op zaterdag vrijwillgerswerk met jongeren (scouts). Hij is nu bezig jongeren op te leiden om hem op te volgen. Daarna zijn we met de taxi (zijn neef) naar de haven gegaan. De bootjes kwamen binnen met grote tonijnen. Pittoresk aan de ene kant, hard aan de andere, want een paar dagen op zee in zo´n klein bootje (zonder overdekking) zal geen pretje zijn. De jongens hebben een eerste verse kokosnoot gedronken/gegeten. Na het middagmaal zijn we naar een internetcafe geweest. Ik had Eduardo beloofd te helpen met zijn eindverslagen voor zijn werk. In hun kantoor hebben ze nog geen PCs. Het was een invenstaris van alle volkswijken over buurtorganisaties, hij werkt voor een organisatie die zich bezig houdt met drugspreventie. Dit heeft ons 4 uur beziggehouden. De jongens zaten op andere PC te chatten.. ik heb ze niet gehoord. ´s Avonds spelletjes gedaan: kaarten (pesten/ezelen) en dobbelen.
Dinsdag: Weer een rustig begin. Sjim slaapt graag uit en Wout leest in zijn boek. ´s Middags naar het strand geweest. Veel rustiger en mooier dan Atacames, vonden we toch. Na het eten (rond 16u) afgesproken met Guido Van Moll, een Belg die in Muisne voor de gemeente werkt. We hebben op onze beurt afgesproken dat we morgen twee daagjes bij hem op bezoek gaan. Doel is zijn werk en de problematiek van de streek te leren kennen. Dus meer volgt later. Op weg naar huis nog wat DVDs gekocht van films (illegale versies voor 1 $), zodat de jongens zich ´s avonds niet vervelen als Eduardo en ik nog zitten te kletsen. Carlos hebben we deze keer te voet gehaald, om nog wat te kunnen wandelen.
´s Nacht wakker geworden van een muis die naast ons was begonnen aan een broodje dat nog in Carlos zijn tas zat. En aangezien Eduardo en ik op de grond slapen ( ja, ja, op de stenen vloer zonder matras. De jongens liggen in het bed) vond ik dat iets te dichtbij om verder te kunnen slapen. Broodje buiten gezet en muis is gevolgd.
Zondag gingen we, net als velen, een dagje strand doen in Atacames, blijkbaar "the place to be". Na een lekker ontbijt (alweer lang geleden dat we onze eigen koffie hebben gezet en de tafel gedekt) zijn we op weg gegaan. Toen de bus vertrok zakte hij direct door zijn vooras...Een grote klap en veel lawaai. Iedereen eruit en naar een andere bus. Veel geduw en getrek. Daarna bleek dat we weer in een andere bus moetsen. Weer veel geduw. Onderyussen had ik het spel door en duwde ik maar net zo hard mee. Ik merk toch dat de mensen hier anders zijn dan in de bergen (Sierra). Het tropisch klimaat zal hier mee te maken hebben. Na een half uur kwamen we aan. Nog een stukje lopen langs de vele handeltjes en winkeltjes kwamen we aan op het strand. Wat verderop was het rustiger en daar konden we dan eindelijk genieten van de lang op gewachte duik in de Stille Oceaan. het water was precies op temperatuur, niet te warm, niet te koud. Na de zwem- en strandbeurt gingen we nog wat eten. Dat was niet zo´n succes, voor mij toch. Het eten was prima, daar niet van. Maar het lawaai dat er is, de muziekinstallaties op volle sterkte, is echt teveel om mijn goede humeur te bewaren. Je kunt geen woord met elkaar wisselen, en het is ook drie muziekinstallaties door elkaar. Nu ja, snel eten en wegwezen. Die was ook nog eens overvol, maar halverwege konden we toch allemaal zitten. Duwen en trekken leert snel. Carlos had ik op schoot. Die had nergens last van, want was inmiddels in diepe slaap gevallen. Thuisgekomen de was gedaan en nog wat TV gekeken. Olympische Spelen op elke zender.
Allereerst HARTELIJK GEFELICITEERD OMA !! Met je 83ste verjaardag, en nog vele jaren in gezondheid en geluk ! We komen na onze reis snel langs om de taart op te eten. Maar dat hebben we net ook al aan de telefoon gezegd, gelukkig was de verbinding goed.
Zaterdag zijn we met de bus naar Esmeraldas gereisd. Maar eerst zijn we langs de artesania markt gegaan, om wat souveniertjes te kopen. In de bus was het deze keer de beurt aan Sjim om de bus een keer te laten stoppen, zo hebben ze allebei hun portie gehad en zijn hopelijk hun magen gewend aan het nieuwe eten en het klimaat.. De aankomst in Esmeraldas was goed: we werden opgevangen door een horde taxichauffeurs die al wisten te zeggen dat we opgewacht werden door Eduardo. Met een gsm werd hij verwittigd van de aankomst. We zijn naar zijn huis gegaan. Dit was ook voor mij de eerste keer, want hij woont hier pas sinds anderhalve week. Er staat nog niet veel in, de verhuis moet nog gedaan worden. Maar dat mag de pret niet drukken, als we kamperen hebben we nog minder gerief. De wijk ligt iets buiten het centrum, zou een rustige wijk moeten zijn, behalve in het weekend. Volkssport nummer 1 is hier het winnen met de grootste en sterkste geluidsinstallatie. Voor ons even wennen.
Om van de landschappen te genieten besloten we deze keer overdag te reizen. De bus vertrok om 9.30. Het was een mooie reis, de omgeving is schitterend en zeker als je op een gegeven moment naar boven rijdt en een overzicht krijgt over de Amazone. Voor Wout was het iets minder plezierig, hij had wat last van zijn maag. En dat gaf wat logistieke problemen. De WC is de bus was alleen voor vrouwen, dus moesten we meerdere malen stoppen. Niet iedereen vond dat leuk, maar soit, veel keus was er niet. Naast ons zat een familie: vader, moeder en drie kinderen. Het meisje van 17 zat naast me. Zij waren op weg naar de vader van haar vader. Het was de eerste keer dat ze het dorp uitgingen, en dus ook haar opa kon zien. Ze zat op de middelbare school en ging daarna naar de Ecologische Universiteit (de enige ter wereld en die staat in Lago Agrio - praktijkervaring genoeg..). Het was zalig zoals zij alles voor de eerste keer zag en enthousiast over was : een weide met koeien, een kamilleplant (die ze alleen van de theezakjes kent), huizen van steen en het vele asfalt. Op een gegeven moment kwmen we langs een groot dorp en ze vroeg of dat Quito was. Dezelfde verbazing die ik regelmatig bij de jongens ontwaar, maar dan bij alle tropische planten en houten huizen op palen.
Bij aankomst in Quito zijn we gelijk kaartjes gaan kopen bij de terminal aan de andere kant van de stad voor de reis naar Esmeraldas. Die zijn voor zaterdag 13.30u. In het cybercafe de foto´s gaan opladen en naar ons vertrouwd hostalletje, een beetje thuiskomen dus. De warme douche deed goed.
Donderdag vroep op. Na ontbijt vertrokken we met el Oso en Alexandra naar Chone 1, een dorp een paar uur verder. Onderweg was een controlepost van het leger. De auto uit en paspoorten lagen registreren. Samen met een korte ondervraging wat we daar gingen doen. Alexandra werd deze keer zwaarder ondervraagd, waarschijnlijk omdat wij erbij waren. Ze doet deze trip nochthans elke maand, want elke 7de moet ze daar zijn. Er is dan een dorpsvergadering waar AE de opvolging doet van een rechtszaak die lopende is tehen een oliebedrijf (Petroecuador).
Aangekomen in Chone 1, werden we begroet door de burgemeester, de gemeenteraad en alle dorpelingen in vergadering. Terwijl zij nog een paar punten hadden af te handelen zijn wij de plaats gaan bezoeken waar op 21 mei dit jaar een grote lekkage van olie is geweest. Een tussenstuk van een pijpleiding is eraf geschoten en hierdoor zijn 200 vaten olie weggespoten. De suikerrietplantage is volledig verloren. Een huis vlakbij, waar een familie woonde met 7 kinderen, stond volledig in de olie. Die werden een dag later geëvacueerd, naar een huurhuis in het dorp. Bedrijf zou de huur betalen, tot nu toe nog niet gedaan. Andere familie die zich baadt en de was doet in de rivier hebben een kind verloren aan bloedkanker en eentje is nog ziek. Het bedrijf is een dag later zoveel mogelijk olie komen recuperen en hebben verder letterlijk en figuurlijk zand over de plek des onheils gegooid. En denken dat hiermee de kous af is.
Het dorp is een rechtszaak begonnen tegen Petroecuador (PE). Ze hebben een advocaat gevonden die gratis werkt en een percentage vraagt als het goed afloopt. AE helpt met de opvolging en de contacten. Dergelijke assistentie verlenen ze vaak, want dit is geen losstaand geval. Deze keer hebben ze ervoor geopteerd niet teveel ruchtbaarheid te geven aan de zaak, ook op verzoek van de advocaat. Dit kan soms negatief zijn voor het verloop.
We gingen weer terug naar de vergadering. Ik heb in de vergadering uitgelegd wat we hier kwamen doen. AE overloopt de stand van zaken van de rechtszaak. De aanklacht is de ecologische schade voor het hele dorp en per familie. Belangrijk is om als eerste te bekomen dat PE zich schuldig erkent. Eiegnlijk hebben ze dat juridisch al gedaan door geen reactie te geven binnen de termijn op de aanklacht die het dorp had gestuurd. De advocaat wil er nu vooral een administratief proces van maken. Zwijgen is toestemmen volgens de Ecuadoriaanse wet. Er wordt ingezet op drie verschillende zaken: - Morele schade: ziekte, dood van mensen - Materiële schade: dood van vee, evacuatie huis, etc (met geld te vervangen) - Kollektieve schade: infrastructuur kapot (bv rivier vervuild, luchtvervuiling, ..)
Er wordt nu door PE veel gemanipuleerd. Er worden bv bij individuele families handtekeningen afgetroggeld in ruil voor bv 200 dollar, met de belofte geen rechtszaak te beginnen, niet nu en niet in de toekomst. Ze spreken vooral de vrouwen aan, maar de handtekening geldt ook voor de echtgenoot. Hiermee kan het bedrijf goedkoop af zijn. En erger: het dorp wordt hierdoor erg verdeeld. Het blijft van belang voor de rechtzaak dat men kollektief de eisen kracht bij blijft zetten.
Deze rechtzaak is van belang ook op nationaal en internationaal niveau. Het schept een precedent, en oliebedrijven zullen nu misschien twee keer nadenken (of beter dergelijke zaken voorkomen, nu kan hen dat niets schelen, het gaat om de winst en niet om de mensen). De manipulatie moet dus zeer ernstig genomen worden, het bedrijf investeert in verdeeldheid van het dorp zodat PE meer kans heeft dat ze de rechtzaak winnen. Een soortgelijk incident is ook geweest in Esmeraldas in 1998. Ook daar was het noodzakelijk dat de groep samen bleef, ondertussen hadden 15 buurten zich aangesloten. In 2003 hebben ze daar de rechtzaak gewonnen, maar in 2008 is er nog steeds niet uitbetaald aan schadevergoeding.
Er is nog veel gepraat over de volgende wissel van dorpsleider. Er komt nu een jongere persoon. Hij werd door iedereen gewaarschuwd voor de gevaren van omkoping. Het oliebedrijf heeft de strategie om "vriendschap" te sluiten met dorpsleiders. Ze krijgen hiervoor brommers, uitjes naar de stad en allerlei andere aanlokkelijke dingen. Er werd hem op het hart gedrukt dat hij voorrang moest geven aan het kollektieve beang.
Na de vergadering hebben we gegeten met alle dorpsgenoten. En zijn we begonnen met het tweede deel van de toxitour. Een paar mensen gingen met ons mee. Het was voor mij wederom (vorig jaar heb ik dit ook gezien) hallucinant de beelden te zien en de verhalen te zien van deze mensen. Een boer (leek op de acteur Morgan Freeman - zie foto) was al zijn vee kwijtgespeeld door de vervuiling. Er wordt naast de ruwe olie ook vervuild water geloosd in de vrije natuur (lees akkers van de boeren en rivieren, en grondwater, kortom het hele ecosysteem). Hij verloor hiermee 80 kippen en 50 varkens (die drogen uit als ze dit water drinken). Zijn grond is vergiftigd, het water idem. Ik vroeg me dus af waar hij u van leeft. Zijn antwoord: ik krijg elke week 5 dollar van mijn zoon, die cynisch genoeg een baan heeft bij het oliebedrijf.. Slapen lukt niet vanwege de stank van de olie. Hetgeen we kunnen bevestigen, want de lucht is inderdaad niet te harden. En zo kregen we nog vele van dergelijke verhalen. Ze vroegen ons vooral dit te vertellen aan de mensen in Europa zodat ze weten wat ze hier aan het doen zijn. Dus bij deze hebben we dat nu (toch een beetje) gedaan. Maar voor VODO zal dit een punt van actie blijven. Als we de afhankelijkheid van olie kunnen terugdringen en over schakelen op alternatieve bronnen en vooral ook MINDER olie gebruiken dan kan dat al een deel van de oplossing zijn. Maar onze gerichtheid op meer en meer (en de obsessie voor economische groei) staat deze ommekeer vooralsnog in de weg. Zie voor verdere info hierover www.economischegroei.net . En vergeet dan ook niet de verklaring van Tilburg te ondertekenen. Want ook voor ons geldt dat het kollektieve belang zou moeten primeren boven het individuele genot.
Woensdagmorgen kwamen we aan. De reis was lang en hobbelig. Toch nog wel iets kunnen slapen. We kwamen rond 7.30u aan, en zijn na het afzetten van onze spullen in het huisje van Accion Ecologica (AE) in het dorp gaan ontbijten. " Amerikaans ontbijt", dus brood met koffie, anders krijg je soep en kippebouten, en dat is iets teveel voor ons op de nuchtere maag. We kregen het telefonnummer van de taxichauffeur, die ook ten dienste staat van AE, die konden we ten alle tijden bellen. Alexandra ging met haar twee dochtertjes haar werk doen een eind verder. Wij hebben onze bedden geinstalleerd (Matrassen op de grond en muskietennetten erover - we hadden onze slaapzakken mee). Het huis van AE is zeer simpel, er is geen stromend water en geen WC. Wel is er een afvoer gemaakt vanuit een grote regenton en de WC is een gat waar je na je behoefte te hebben gedaan wat koffieschillen vermengd met kalk overheen gooit (een soort kattebak, volgens Wout). Het geheel staat midden in het oerwoud, je voelt je omringd door beesten en ´s avonds is het pikkedonker en druk met krekelgeluiden (oid). ´s Middags zijn we gaan eten in het dorp, een gewoon dagmenu, dus lokaler kan niet. En een rit gemaakt met de taxichauffeur (el Oso), die ons alle tropische gewassen heeft laten zien en de leuke plekjes van het dorp. Onder andere een pont over de rivier. Deze kwam er nadat de brug was weggespoeld. Bij de rivier nog op een terrasje een biertje gedronken. De rest van de tijd hebben we door het dorp gelopen. We worden veel aangestaard, en de jongens voelen zich erg beroemd. Meisjes fluisteren dat ze mooi zijn. Nog even en ze gaan naast hun schoenen lopen..
Op tijd ons bed in, want toch nog wel wt moe van de korte nacht ervoor.
Onze reis
