Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen is een instelling van de Vlaamse Overheid en sinds 1997 een van de vijf wetenschappelijke instellingen. Het is behuisd in een notoir negentiende-eeuws monument, dat als museum werd ontworpen en zijn deuren opende op 11 augustus 1890.

Bij de negentiende-eeuwse stadsuitbreiding komt door de opruiming van de wallen en een Spaans kasteel in het zuiden van Antwerpen een terrein van 49 hectare vrij. Vanaf 1875 wordt hier een hele nieuwe wijk gepland met dokken, een station, kerken, synagoge, woonhuizen en culturele infrastructuur. In het centrum van deze wijk beslist men een museum te bouwen ter vervanging van het oude academiemuseum. Twee wedstrijden zijn uitgeschreven, buitenlandse musea worden bestudeerd en vanaf 1883 onder de leiding van twee jonge architecten Jan Jacob Winders (1849-1936) en Frans Van Dijk (1853-1939) begint de zevenjarige onderneming.

In het bouwprogramma kan men vele behoeften en esthetische eisen lezen: zalen met grote brandveiligheid, veel licht, restauratieplaatsen, vergaderzaal, kelders tegen calamiteiten, moderne verwarming, magazijnen, kortom er wordt voor een ambitieus en actueel museum gekozen.

De stijl van het gebouw is eclectisch: een klassieke voorgevel met zes korinthische zuilen, zijgevels met vensters die benedenzalen voor grafiek en beelden moeten verlichten en een achtergevel in Vlaamse renaissance. Het geheel is opgeluisterd met vele sculpturen, die kunstdisciplines, -periodes en -beoefenaars voorstellen.
Binnen moet de collectie huizen op de bovenste verdieping met als centraal  hart de Rubenszaal. De monumentale trapzaal is gekopieerd  naar het oude museum, omdat de grote schilderingen van Nicaise De Keyser exact dienen te worden overgebracht. Het geheel ten slotte staat op een hoge basis met trappen die het gebouw de allure van een tempel geeft. 

Sinds 1890 is de benedenverdieping uitgebreid door de vier binnenplaatsen te overdekken en is een hele reeks veranderingen aan de uitrusting van het gebouw gebeurd.