de vroegste vermelding

DE WEGENKAARTEN VAN MUNKZWALM

Inleiding

de kaart van Jacob Horenbout uit 1612

Jacob Horenbout was bedrijvig te Gent in het eerste kwart van de 17^e eeuw. Hij was de zoon van Lukas Horenbout (reçu franc-maître in 1600). Hij werkte als illustrator veel voor zijn vader en zijn broer François, als landmeter-schilder van de stad Gent. In 1619 tekende en illustreerde hij een 'Plan van Gent en omgeving' (dat bewaard is in het Stadsarchief van Gent). Een kopie van de kaart van het land van Aalst werd in 1784 gemaakt door J. Lecler (Aalst, Museum Oud-Hospitaal) naar een verdwenen origineel van J. Horenbout (1612).

de Ferrariskaart

Joseph Jean François Graaf de Ferraris (Lunéville, 20 april 1726 - Wenen, 1 april 1814) was een generaal bij de Oostenrijkse artillerie, veldmaarschalk in de Oostenrijkse Nederlanden en vrijmetselaar. Tussen 1771 en 1778 leidde hij op last van keizerin Maria Theresia en keizer Jozef II het opstellen van de zogeheten Kabinetskaart (Carte-de-Cabinet) van de Oostenrijkse Nederlanden, aan de hand van opmetingen en waarnemingen ter plaatse. De opmetingen zelf werden uitgevoerd door de leerlingen van de “Ecole des mathématiques du corps d’artillerie des Pays-Bas autrichiens de Malines”. De gebruikte schaal was 1:11.520 (vgl. de hedendaagse stafkaarten van het Belgische Nationaal Geografisch Instituut, die op schaal 1:10.000, 1:25.000 en 1:50.000 beschikbaar zijn), wat leidde tot een werk van 275 kaarten van 0,90 × 1,40 m, met de hand getekend en ingekleurd, en nog twaalf delen handgeschreven commentaar in het Frans, aangaande economisch en vooral militair nut (waterlopen, bruggen, bossen en mogelijkheden voor inkwartiering). Er zijn 3 originelen van, bewaard in het Kriegsarchiv te Wenen, het Rijksarchief te Den Haag, en de Koninklijke Bibliotheek van België te Brussel. De kaarten werden tussen 1965 en 1976 heruitgegeven door het cultureel fonds Pro Civitate van het Gemeentekrediet van België als Kabinetskaarten van de Oostenrijkse Nederlanden opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (Koninklijke Bibliotheek van België).

De kaart Van Der Maelen

de topografische kaart van België op schaal 1:20 000 (1846-1854) van Philippe Vandermaelen (1795-1869)

volgens de Popp-kaart

1838- Philip-Christiaan Popp, controleur van het kadaster, dagbladuitgever en cartograaf, werd geboren te Utrecht op 10 februari 1805 en stierf te Brugge op 3 maart 1879. Zijn moeder was van Hollandse oorsprong, Jeanne-Henriette Vander Pant en was van goeden huize. Zijn vader was Duitse afkomst en vestigde zich te Utrecht als notaris en procureur. De familie vestigde zich in België in 1818. Na zijn middelbare studies werd Philip-Christiaan partculier secretaris van de Gouverneurs van Henegouwen en kwam in dienst van de kadastrale administratie te Bergen. Deze diensten brachten hem te Brugge in 1827, waar hij benoemd werd tot controleur van het Kadaster. In 1830 koos Philip-Christiaan Popp, gevolg aan de revolutionaire ontwikkeling en de onafhankelijkheid van België, de Belgische nationaliteit en bekwam in 1831 de Belgische politieke rechten. Vanaf 1838 zet hij zich onmiddellijk aan het werk niet alleen een wetenschappelijk werk maar in eerste plaats een sociaal werk te verwezenlijken : de kadastrale plans en medegaande documenten, die nog maar pas door de administratie voltooid zijn, ter beschikking stellen van het publiek tegen aannemelijke prijs. Deze kadastrale plannen waren inderdaad weinig bereikbaar en de formaliteiten om inlichtingen te bekomen waren tergend en vergden soms lange termijnen. Deze vulgarisatie werd reeds aangevat door Vander Maelen, doch werd nooit voltooid. Met uitzondering van de provincies Namen, Limburg en Luxembourg verschenen alle kadastrale plans, het werk werd door zijn dood afgebroken. Ongeveer 1800 gemeenten werden behandeld. Het perceelplan van het kadaster werd per gemeente op de meest nauwkeurige en met de uiterste zorg getekend op een schaal van 1/500 tot 1/5000 en gedrukt op groot adelaarsformaat of groot wereldformaat volgens de uitgestrektheid van het gebied. De grenzen van de secties en de omtrek van de gemeente zijn gekleurd. Ieder plan is vergezeld van een Aanwijzende Tabel en de Kadastrale Legger die de nummers van de percelen bevat alsook de namen, voornamen en de adressen van de eigenaars, eveneens de natuur, de oppervlakte, de klassering en het netto belastbaar inkomen per bebouwde of onbebouwd perceel, de totale oppervlakte van de gemeente, het tarief van de netto waarde per natuur en per klasse van de grondeigendom. De tabel vermeld eveneens de personen die genieten van een vruchtgebruik, een erfpacht en een recht van opstal. Ieder plan werd gedrukt volgens het lithografisch systeem.
Volgens een voordracht door R. Schonaerts, landmeter-expert in O.G., gegeven te Brussels op 30 oktober 1980

de kaart der Buurtwegen (1841)

In 1841 stonden volgende buurtwegen (straten) en voetwegen geregistreerd = de Kortendries staat vermeld als weg n° 20 en is de verbindingsweg tussen de Krekelstraet en de Pontweg, de huidige Bruggenhoek