Eentje daarvan was ‘De vikingen zijn terug’, een boek van zowat twaalf jaar geleden. Met zakentips van Scandinavische bedrijven. Want Noord-Europa heeft de laatste jaren enkele succesvolle bedrijven tot stand gebracht: van Ikea tot Spotify.

Een van de gouden zakenreeks uit het boek luidt: zet de advocaten achteraan je schip, en de managers vooraan. Met andere woorden: laat je beleid niet hoofdzakelijk door juristen bepalen.

Ik weet wel dat de vergelijking niet helemaal steek houdt, maar ik moest er aan denken toen ik hoorde dat zanger Stan Van Samang vorige week via zijn advocaten een gerechtsdeurwaarder naar de hoofdkantoren van Facebook en Google stuurde (en naar het satirische magazine ’t Scheldt). Dit om alle compromitterende beelden van de zanger weg te halen.

Praktische bezwaren

De 21 pagina’s lange beschikking, die De Standaard kon inkijken, beschrijft hoe een zekere ‘Eveline’ erin slaagde om Van Samang expliciete naaktbeelden van zichzelf te laten maken en naar haar door te sturen. Die beelden lekten een tweetal weken geleden uit, net als die van radiopresentator Peter Van de Veire en televisiefiguur Sean Dhondt. De zaak houdt Vlaanderen al weken in de ban.

Als er nu nog beelden opduiken, riskeren Facebook en Google telkens 10.000 euro te moeten dokken. Maar tussen gerechtsdeurwaarder en technologie staan nogal wat praktische bezwaren zaken in de weg.

De links van Google

Facebook, Instagram en WhatsApp en Google kunnen wel naaktbeelden op openbare profielen, in groepen en in de zoekmachine verwijderen. Facebook haalt naaktbeelden ook systematisch offline als die gedetecteerd worden door hun controlefilters. Al weten we intussen dat hun herkenningstechnologie verre van feilloos werkt, maar soit.

Maar de meeste beelden die opduiken via Google zijn gewoon links. Google kan die beelden niet weghalen, alleen de verwijzing ernaar. En zoals een jurist me onlangs vertelde: ‘De slimmerds die gaan gewoon in Bing van Microsoft zoeken, als ze merken dat Google bepaalde links heeft verwijderd.’

De versleuteling van Facebook

Ook Facebook kan de beelden die worden verstuurd, niet zomaar verwijderen. Foto’s en berichten verzonden via Whatsapp zijn bijvoorbeeld versleuteld, zo merkten diverse computerexperts de voorbije dagen op. Zodat alleen zender en ontvanger de inhoud ervan kunnen zien.

Dat zorgt er overigens ook voor dat die beelden haast ongrijpbaar zijn voor gerechtelijke instanties. Die krijgen zelfs amper een idee van hoezeer de beelden verspreid zijn. Het gaat nu eenmaal om onze privacy…

De Messenger Kik

Van Samang deelde, volgens De Standaard, zijn naaktbeelden via de chat-app Kik Messenger. Kik is in België vrij onbekend, tot vorige week dan. Het doet zowat hetzelfde als Whatsapp, Telegram of Messenger: je kan via de app met elkaar praten of foto’s en video’s doorsturen. 

Al heeft deze app, die dus blijkbaar buiten de gerechtelijke eis van de zanger valt, intussen al een zekere reputatie inzake naaktbeelden. Want Kik is interessant voor iedereen die geheel anoniem wil chatten. een mailadres, een loginnaam en geboortedatum volstaan om te beginnen chatten. Maar die verzin je natuurlijk naar hartenlust.

Kortom, het verzoek van de rechter – en de advocaten van Stan Van Samang – blijkt onmogelijk technisch uit te voeren.  Toch zeker over de ganse lijn.

Ook al is de eis van de zanger vooral een afschrikkingsmiddel, wat zijn goed recht is, op technologisch vlak houdt het niet echt steek. Maar dat heb je misschien als de juristen vooraan in het schip zitten.

Eigen mening: Ik vind het heel raar en gek dat hij zo'n filmpje heeft gemaakt en dat het dan ook geleaked word. Ik begreip dat hij dit nu van het internet wilt afhalen maar dit is bijna onmogenlijk. Al vele jongeren hebben dit filmpje gedownload en kunnen het opnieuw versprijden op annonieme websites.