Leiderschapvaardigheden voor thuis
(http://www.support.an/item.php?id=306&search_txt=kanker&edition=&heading=&page=2)
Bent u thuis een
leider of een manager?
In de werksfeer wordt op leidinggevenden een zwaar beroep gedaan om goed,
verantwoord en effectief leiding te geven. Maar als we van het werk weggaan
naar huis laten we dat los, want dan hoeven we niet aan werk te denken (veel
mensen althans).
Maar er zijn in de vaardigheden voor leidinggevenden op het werk veel elementen
te vinden die thuis in de gezinssituatie helemaal geen kwaad kunnen om daar ook
toegepast te worden. Thuis doen we vaak dingen zoals we ze altijd doen, we
lijken daar minder bewust mee bezig te zijn dan met de aanpak op het werk. En
als we thuis al bezig zijn, dan is het managen van de activiteiten van alle
gezins- of familieleden veelal belangrijker dan het leiden van het gezin.
Leiden of managen?
Er zitten belangrijke verschillen tussen managen en leidinggeven, en die
zijn interessant om te analyseren in de context van uw rol in het gezin en de
familie. We zullen dat doen aan de hand van een van de zeer populaire theorieën
over leidinggeven. Het kan u helpen uw rol in het gezin beter vorm te geven en
effectiever uit te voeren.
Het verschil tussen managen en leidinggeven is vaak bediscussieerd. Echte harde
en allesomvattende definities zijn daar niet uitgekomen.
Stephen Covey bekend van het zeer succesvolle boek The 7 habits of highly
effective people - maakt er het volgende onderscheid tussen:
Management
|
Leiderschap
|
Dingen juist doen
|
De juiste dingen doen
|
Spoed
|
Belangrijkheid
|
Snelheid
|
Richting
|
Bottom line
|
Top line
|
Efficiëntie
|
Effectiviteit
|
Methoden
|
Doelstellingen
|
Praktijken
|
Methoden
|
In het systeem
|
Boven het systeem
|
Snel de ladder beklimmen
|
Staat de ladder tegen de
juiste muur?
|
Het komt er dus op neer dat
leidinggevenden meer bezig zijn met de grote lijnen uitzetten, en de juiste
koers bepalen. Betrek dit eens op uw eigen situatie: Hoe is uw rol in het
gezin? Zorgt u dat wat er gedaan wordt goed gebeurt? Of let u er meer op dat het
gezin en de individuele gezinsleden zich ontwikkelen in de gewenste richting?
Het lijkt wel of we in ons dagelijkse privé leven soms minder bewust bezig zijn
met plannen maken en de koers uitstippelen dan in ons professionele leven.
Terwijl het voor ons in gezinsverband uiteindelijk misschien nog wel
belangrijker is dan in de werksituatie.
De rol van leiderschap
We kunnen wat dieper ingaan op de rol die een leider in zijn omgeving heeft.
Een van de mogelijkheden is te kijken naar de vier rollen van leiderschap die
Stephen Covey heeft gedefinieerd. Het zijn de vier volgende rollen. Ik gebruik
de Engelstalige termen met een vertaling erachter om zo zuiver mogelijk te
blijven:
- Pathfinding (koers bepalen)
- Aligning (balanceren)
- Empowering (talenten faciliteren)
- Modeling (modelleren)
We zullen wat
dieper ingaan op deze vier rollen. Eerst zullen we de hoofdlijnen per rol op
een rij zetten, zodat u zich een goed beeld kunt vormen over wat deze behelzen.
Daarna kijken we hoe dit in de gezinssituatie van toepassing is.
Rol 1: Pathfinding
Stephen Covey beschrijft dit als het creëren van een visie die een
verbinding maakt tussen hetgeen waarvoor (in bedrijfstaal) klanten warmlopen,
en wat uw passie is. Het geeft de mogelijkheid om een link te leggen naar
hetgeen u graag wilt afleveren, en wat de klanten graag willen hebben.
Deze rol gaat over de volgende drie vragen:
- wie is voor mij belangrijk
en wat is voor hen belangrijk?
- wat is mijn doel, waaraan
hecht ik de meeste betekenis, en hoe gaan we met elkaar om?
- waar gaan we naartoe en hoe
komen we daar?
- Covey werkt in de
beschrijvingen met kernprincipes die nog wat meer verdieping geven aan de
rollen.
- Voor Pathfinding zijn de
kernprincipes:
- Stel een diagnose voordat je
maatregelen neemt
- Geen betrokkenheid, betekent geen commitment
- Begin met het einddoel in
gedachten
Het is interessant
op dit te betrekken op het dagelijks leven en uw rol in het gezin. Als u daar
de leiders rol wilt vervullen, betekent het dat u steeds ver vooruit kijkt en
dat u probeert uw doelstellingen en passies te verbinden aan die van uw
gezinsleden vice versa. Waar liggen de raakvlakken? Daarop kunt u vervolgens
inspelen bij het kiezen van de activiteiten en het uitstippelen van de koers.
Deze rol betekent ook dat u elkaar betrekt bij waar u mee bezig bent. Vooral
voor die zaken waarbij u van uw gezinsleden betrokkenheid of interesse
verwacht.
Rol 2: Aligning
Covey geeft aan dat dit, bij wijze van spreken, het asfalt is voor de
weg die u bij rol 1 (aligning) heeft uitgestippeld. Is dat asfalt mooi glad of
zitten er obstakels in? Het gaat om het creëren van een elegante en prettige
manier van samenwerken of samenleven die zo goed mogelijk is ingericht, een
goed geplaveide weg die rechtsreeks leidt naar het doel.
Het heeft te maken met het simpele gegeven dat een organisatie (of gezin)
perfect is ingericht voor de resultaten die het nu boekt. Wilt u andere
resultaten, dan zult u het (gezins-) systeem anders moeten inrichten. Het gaat
ook om het vinden van een balans tussen wat je zegt en wat je daadwerkelijk
doet. Als je iets anders zegt dan je in werkelijkheid doet, raken mensen (uw
gezinsleden) gefrustreerd en worden ineffectief.
Als leider geeft u in deze rol antwoord op de volgende drie vragen:
1. hoe werkt het
systeem (gezin) samen?
2. welke onderdelen
zijn er te onderscheiden?
3. hoe balanceren we
de onderdelen zodat we de juiste visie kunnen realiseren?
Als kernprincipes
horen hierbij:
De delen beïnvloeden het geheel, en het geheel beïnvloedt de individuele delen
Organisaties (gezinnen) zijn perfect uitgerust en ingericht om de huidige resultaten
te behalen.
Als leider in het gezin betekent deze rol dat u nagaat hoe u elkaar beïnvloedt
binnen het gezin. Helpt u elkaar op weg, of werkt u (mogelijk onbewust) elkaar
juist tegen in wat u wilt bereiken. Wie heeft welke rol en levert welke bijdrage?
Als u niet tevreden bent met hoe u als gezin functioneert, dan kunt u eens
kritisch kijken naar de onderdelen en hoe ze elkaar beïnvloeden.
Rol 3: Empowering
Empowering (talent
faciliteren) betekent volgens Stephen Covey dat u het talent, de energie en
bijdrage van mensen weet los te maken om hen het uitgestippelde pad te laten
bewandelen. Alleen als de juiste condities (randvoorwaarden) worden geschapen
kunt u immers van mensen verwachten dat ze topprestaties leveren.
In deze rol geeft u als leider antwoord op de volgende 4 vragen:
hoe creëren we een omgeving waarin mensen (gezinsleden) hun beste beentje
voorzetten en betrokkenheid tonen?
wat voor soort activiteiten hebben we?
hoeveel verantwoordelijkheid en autoriteit zouden de gezinsleden moeten hebben?
wie doet wat? Hoe? Met welke instrumenten en met welke verantwoording? Waarom?
Als kernprincipes gelden hier de volgende twee punten:
Verschillende behoeften vragen om verschillende benaderingen.
Denk aan win-win.
Projecteer dit maar eens op uw gezinssituatie. Iedereen heeft eigen en
gezamenlijke doelen, maar helpen we elkaar om die te bereiken? Waar zijn we
zoal mee bezig als gezin en waarom? Deze rol geeft aan dat u als leider
beïnvloedt of het gezin wordt geleefd door de waan van de dag, of dat u er
bewust bezig bent uw gezin en de gezinsleden in een bepaalde richting te
(laten) ontwikkelen. Alleen als u bewust bij deze rol stilstaat, kunt u hopen
dat u het beste uit uw gezinsleden haalt.
Als eenvoudig voorbeeld kunt u denken aan de omstandigheden waaronder uw kind
met school en huiswerk bezig is. U kunt wel topprestaties verwachten, maar
creëert u de omstandigheden die dat bevorderen, met aandacht en hulp, en een
goede werkruimte en voldoende tijd voor huiswerk?
Rol 4: Modeling
Deze rol gaat over het vertrouwen winnen (of verdienen) van anderen. Dat
kan alleen als u leeft en leidt op basis van principes. Als men weet waar u
voor staat, en u leeft daar ook naar (walk your talk) dan vindt men u een
betrouwbaar persoon en is er ruimte voor vertrouwen.
Als leider beantwoordt u in deze rol de volgende vier vragen:
- wie zal mij volgen?
- neem ik verantwoordelijkheid?
- ben ik betrouwbaar (walk my
talk)?
- ben ik betrouwbaar? Moet dit
niet anders?
- Als kernprincipe definieert
Stephen Covey het volgende:
- Vertrouwen wordt opgebouwd
van binnen naar buiten
Het betekent in simpele termen dat als u doet wat mensen van u
verwachten, u betrouwbaar wordt gevonden. En u beïnvloedt zelf grotendeels wat
men van u verwacht. Als u zegt dat u komend weekend vrij houdt voor
familiezaken, en u doet dat niet, dan schaadt u de verwachting die u zelf hebt
geschapen.
Deze rollen die in het bedrijfsleven worden gebruikt om leiders bewust te maken
van hun functioneren, kunnen heel goed werken als richtsnoer voor uw
functioneren als leider in het gezin. Het is wellicht teveel om in een keer
elke dag toe te passen, maar als u van tijd tot tijd stilstaat bij wat u met uw
gezin wilt bereiken en hoe u dat kunt bevorderen, dan bent u al een eind op
weg.
Denk ook eens aan het volgende gezegde als u niet tevreden bent: Als u dingen
op dezelfde manier blijft doen, krijgt u steeds dezelfde resultaten. Door te
analyseren en te sleutelen aan de hand van de vier rollen van leiderschap, kunt
u mogelijk tot verbetering komen en dingen anders (beter) doen.
Door Stella van Rijn
Hoofdredacteur van Coaching, vakblad voor leidinggevenden.
Zie ook: www.coaching-magazine.net
30-07-2012 om 15:44
geschreven door filiprasschaert 
|