Dit is geen gemakkelijke periode om karper te vangen. Het overgrote deel van de vissen bevindt zich namelijk in een passieve toestand. We kunnen zelfs spreken van een soort winterslaap. In deze periode van het jaar nemen de karpers slechts weinig voedsel tot zich. De karpers begeven zich gedurende deze tijd van het jaar voornamelijk in diepere gedeelten van het water.
Maart/April
De dagen beginnen te lengen en de nachten te korten, de watertemperatuur stijgt en de karpers worden stilaan weer actiever. In deze periode gaan de karpers weer azen. Het aasgedrag komt slechts langzaam op niveau. Het is dus aan te raden niet te veel te voeren in deze periode. Zodra de watertemperatuur boven de 10°C blijft beginnen de karpers te zoeken naar grotere hoeveelheden voedsel.
Mei/Juni
De warme watertemperatuur zet de karpers verder aan tot azen. Zodra de watertemperatuur ongeveer op 20°C constant blijft, gaan de karpers tot paaien over. In deze periode wordt het voedsel dat de karpervissers aanbieden meestal genegeerd.
Juli/Augustus
De karpers gaan zich nu volvreten met het oog op de winter. Aangezien ze een soort reserve willen aanleggen, kunnen ze bijna niet genoeg eten. Maar als de watertemperatuur boven de 25°C komt, staken ze hun zoektocht naar voedsel. De oorzaken hiervan zijn het gebrek aan zuurstof en de opslag van afvalstoffen in het water. In de perioden dat de watertemperatuur zeer hoog is, kunnen op dagen van sterke wind en regen op bepaalde plaatsen echte vreetpartijen plaatsvinden. De inbreng van zuurstof in het water door de wind en regen, maakt de karper weer actief.
September/Oktober
De watertemperatuur zakt en de vraag naar voedsel verminderd als het ware evenredig. Zodra het water weer een temperatuur heeft bereikt van onder de 10°C houden de karpers op met azen. De kleinere karpers gaan vaak nog iets langer door dan hun grotere soortgenoten. Zakt de watertemperatuur echter onder de 6 à 8°C, dan zullen ook de kleintjes stoppen met azen.
November/December
De karpers nemen terug een passieve houding aan en nestelen zich op diepere plaatsen. Dit is in feite de start van de zogenaamde winterslaap waar al over gesproken werd in de maanden januari en februari.
Dit schetst een algemeen beeld van het gedrag van de karper. Echter met een beetje doorzettingsvermogen en de juiste aanpak is er gedurende de moeilijkere periodes ook nog wel een karper te verschalken.
Het gehoororgaan van de karper bestaat uit drie elementen: het binnenste oor, de zeer gevoelige zijdestreep en het orgaan van Weber. Weber onderzocht reeds in 1820 het gehoororgaan van karperachtigen. Het bestaat uit een aantal kleine botjes die aan de ruggengraat verbonden zijn en direct doorlopen naar de schedel. Hierdoor worden het binnenste oor en de zwemblaas verbonden. Dit stelt de karper in staat om een hoge frequentie van geluidsgolven waar te nemen. Bij gevaar kunnen de karpers dan scholen te vormen ter bescherming. De zwemblaas heeft de functie van resonantiekamer. De botachtige verbinding tussen de zwemblaas en de schedel geven de geluiden door aan het binnenste oor. Door deze verbinding wordt het geluid versterkt en maakt dat de karper in staat is hogere frequenties waar te nemen dan andere vissen. Interessant is ook dat aande hand van de gehoorbeentjes de exacte leeftijd van de karper kan bepaald worden.
Reuk en smaak
De karper kan op verschillende manieren in het water proeven en ruiken. Door de neusgaten - kleine openingen net onder de ogen - kan de karper water op snuiven. Hierdoor komt het water in een zeer gevoelig systeem terecht. Dit systeem bepaald of een opgeloste stof in het water afkomstig is van een goede of slechte voedselbron. De karper heeft in zijn mond ook zeer gevoelige chemische sensoren. Net zoals bij de mens werken de neusgaten en de mond van een karper dus samen. Voordat de karper het voedsel - dat hij op de bodem vindt - nog maar tot zich neemt heeft hij reeds alle informatie over de betreffende voedselbron verzamelt. De wilde karper heet zowel plantaardig als dierlijk materiaal. In het laatste geval hebben we het over mosselen, slakken, wormpjes (tubifex) en natuurlijk ook muggenlarven. Met zijn kieuwen zuigt de karper water en voedsel in zijn mond. Al het niet verteerbare materiaal spuwt hij op diezelfde manier weer uit.
Zicht
Karpers kunnen met beide ogen opzij en naar boven kijken in een hoek van 49 graden. Alles wat buiten deze hoek valt is dus niet zichtbaar voor de karper. De karper heeft verschillende oogcellen waardoor hij alle kleuren kan zien die wij kunnen zien. Hier komt nog bij dat karpers ook nog kleuren uit het ultravioletspectrum waarnemen die wij niet kunnen zien. Het zicht van de karper hangt wel sterk af van de doorzichtigheid van het water. In troebel water met veel algen en wierdeeltjes ziet de karper heel slecht. Ook de lichtsterkte en invalshoek van het licht spelen een rol met betrekking tot het zicht van de karpers. In helders water - water met een doorzicht van meer dan een meter - heeft de karper een zeer goed gezichtsvermogen. Een karper kan echter - net als de meeste vissen - niet vooruitkijken. Als de karper dan iets wil zien dat zich voor hem bevind moet de karper zich dwars draaien.
Tast
In de huid van de karper bevinden zich zenuwkanaaltjes die kunnen identificeren wat er in zijn omgeving gebeurt. De zenuwkanaaltjes lokaliseren zich in de zijdestreep (laterale lijn) dei kop tot de staart loopt langs beide zijden van de vis. De kanaaltjes zijn gevuld met een bepaalde vloeistof en hebben langs de buitenzijde zeer kleine openingen (poriën). Deze poriën voelen de kleinste verandering in de waterdruk. Ook helpen ze de karper bij het zoeken naar voedsel en bij het ontwijken van gevaarlijke situaties zoals? de nadering van roofvissen of duikers. De zijdestreep wordt ook gebruikt bij het vormen van scholen. Karpers communiceren dus wel degelijk met elkaar! Maar niet alleen de zijdestreep maar ook de voeldraden van de karper hebben een uiterst nauwkeurig tastzin. Zodra een karper voedsel vindt kan hij zijn voeldraden gebruiken om het voedsel aan te raken en te onderzoeken.
De karper komt oorspronkelijk uit Centraal-Azië en heeft zich op natuurlijke wijze vanuit China naar het westen tot aan de Donau verspreid. De Romeinen kweekten reeds karpers en betrokken hun broedparen uit de Donau. Sinds de middeleeuwen is de karper door monniken gekweekt als voedsel tijdens de vasten. Zij hebben de vis in de rest van Europa geïntroduceerd. In Nederland en België wordt de karper massaal gekweekt en jaarlijks uitgezet ten behoeve van de hengelsport.
Karpers zijn onder te verdelen in wilde en gekweekte karpers. De wildekarper; welke ook wel boerenkarper wordt genoemd, is slank en torpedovormig. De gekweekte heeft een hoge rug met een lange rugvin met ca. 25 vinstralen en een geelbruine kleur. Alle karpers hebben een bek die vrij ver uit stulpt, op 2 na hebben ze ook twee paar baarddraden aan de bovenlip twee lage en twee korte. De karper kent veel kleuren: bruin-groen tot grijs-blauw met flanken die brons-bruin tot goud-geel zijn. Blauwachtige vinnen met een rode gloed en geelachtige ogen met donkere pupillen. Een karper kan tussen de 75-120 cm lang worden en wegen dan ruim 20 kilo. De karper voedt zich met plankton, kleine bodemorganismen (wormen, muggenlarven, enz.) en planten. De karper komt in heel Nederland voor, maar heeft de voorkeur voor grotere wateren en langzaam stromende rivieren. De vrouwtjes bereiken meestal geslachtsrijpheid na vier jaar, de mannetjes na drie jaar.
Er zijn zes soorten karpers
Spiegelkarper, heeft onregelmatig verspreide schubben van ongelijke grootte.
Schubkarper, heeft regelmatig geplaatste schubben.
Lederkarper, bijna zonder schubben, ook wel naaktkarper genoemd.
Rijenkarper, heeft 1 enkele rij grote schubben op de zijlijn en enkele kleine schubben verspreid op de rug.
Graskarper, een zeer smalle karper die net als de kroeskarper geen bekdraden heeft en volledig beschubt is. De graskarper lijkt niet echt op de gewone karper, en wordt hij verward met de kopvoorn. De vis is echter herkenbaar door de vijf schubben die hij heeft onder de zijlijn. De graskarper heeft, in tegenstelling tot de gewone karper, geen bekdraden. De vis heeft een korte rugvin en een eindstandige bek en is erg slank. De graskarper kan zon 120 centimeter lang en enkele tientallen jaren oud worden. Graskarpers van meer dan 40 pond behoren tot de hoge uitzonderingen. De graskarper voedt zich voornamelijk met (zachte) waterplanten. Maar ook in het water hangend gras staat op de menukaart van de vis.
Kroeskarper, is koper/bronsachtig van kleur en heeft geen baarddraden en een opvallend hoge rug. De kroeskarper is na ongeveer 2 tot 4 jaar geslachtsrijp, de mannetjes weer iets eerder dan de vrouwtjes. De paaitijd begint in mei en duurt ongeveer tot de maand juni. De kroeskarper voedt zich voornamelijk met kreeftachtigen en waterplanten. Het is een sterke vis, die in ondiepe wateren (vijvers) goed kan overleven, toch komt de kroeskarper voornamelijk in diepere meren en groote plassen voor. De maximale leeftijd van de kroeskarper ligt rond de 10 jaar. Een kroeskarper wordt niet echt groot, exemplaren van 40 centimeter zijn al vrij groot. Kroeskarpers grooter dan 50 centimeter worden zelden tot nooit gevangen gevangen.
De karper houdt van tamelijk warm water en dus is de zomer de tijd voor de karper. Gewilde plaatsen van karpers zijn bijvoorbeeld rietkragen, waterlelies, brugpijlers, zandbanken, mosselbanken. Bij stil warm weer 'hangen' ze daar aan de oppervlakte te zonnen.
Ook het paaien breekt pas los bij tamelijk hoge watertemperaturen. Dit paaien gaat er in alle hevigheid aan toe.
Helaas zijn de zomers in nederland (meestal) te kort om de jonge karpertjes voldoende te laten groeien. Ze vallen massaal ten prooi aan snoeken en hebben te weinig vet reserve om de winter door te komen. Een succesvolle voortplanting in de Nederlandse natuur is bij de karper haast een zeldzaam verschijnsel. Om toch een aantrekkelijke karperstand te krijgen, zet de OVB daarom regelmatig kweekkarpers uit, om de visstand op peil te houden.
Er is weinig wat de karper niet lust qua voedsel. De karper kan uitstekend ruiken en proeven, en kan zijn voedsel probleemloos vinden. Dat karper niet altijd direct toehapt op aas dat hem voorgeschoteld wordt geeft aan, hoe voorzichtig ze zijn. Dit geldt voornamelijk voor de grotere karpers, welke zich niet makkelijk laten vangen.
De karper neemt met zijn stofzuikerbek bek een hap bodemmateriaal en zeeft het voedsel d.m.v. zijn kieuwen en bek er eruit. Het in en uitblazen van voedsel gaat met een zeer hoge snelheid Ook harder voedsel is voor de karper geen probleem. De karper kan hardere voedselbrokken (ook boilies, particles) kraken met zijn keeltanden. De keeltanden van een karper zijn erg krachtig. De kauwdruk van een karper van een kleine 30cm, zal niet veel verschillen met die van een mens.
Wanneer er veel karpers in een plas of meer zitten, dan kan het water hierdoor erg troebel worden. Vissen die een voorkeur hebben voor helder water, zoals de snoek en de ruisvoorn, moeten dan het veld ruimen voor de karper. Dit heeft de karper een slechte reputatie bezorgd. Troebeling in het water is veelal een teken van een te hoge karperstand in het water. Bovendien is het voor de karper zelf ook niet al te gunstig als ze me te veel soortgenoten in een viswater zitten. Door gebrek aan voedsel kan de conditie van de karper teruglopen. Maar wanneer ze voldoende eten, dan zijn karpers boven de 80 centimeter lang en een gewicht van boven de twintig pond een heel gewoon verschijnsel.
Nadeel voor ons als karpervisser is, dat de zwaardere karpers zich lastiger laten vangen dan hongerige kleinere karpers in een wat minder goede conditie. Deze kleinere karpers worden dan ook veel sneller gevangen, en soms wel meerdere malen in een seizoen. Het is een bekend verschijnsel dat waar veel op karper wordt gevist, de vangsten in de loop van het seizoen afnemen. Een karper is niet stom en stoot zich niet snel twee keer aan dezelfde steen: hij laat zich dan ook steeds moeilijker vangen. Toch is dit niet helemaal waar, het komt voor dat een karper nog een tweede keer op dezelfde dag wordt gevangen. Dit gedragsverschijnsel wordt ook wel dressuur genoemd en kan het geduld van de karpervisser behoorlijk op de proef stellen. Het uitproberen van nieuwe aassoorten kan dan een uitkost bieden. Wateren waar veel op karper wordt gevist, maar relatief weinig wordt gevangen omdat de karper hier erg schuw is geworden, worden ook wel dressuurwateren genoemd.
In de vijvers waarvan het water stilstaat, de zogenaamde stagnante wateren, kennen "thermische stratificatie". Thermische stratificatie is een mooi woord voor lagen water met verschillende temperaturen.
Dichtheid van water
Stratificatie is direct het gevolg van de dichtheid van water bij temperaturen die op dat moment heerst. De dichtheid van water bij verschillende temperaturen kan worden weergegeven in een grafiek. Wat we zien is dat de dichtheid van water het grootst is, dus ook het zwaarst is, bij 4 graden. Hierboven of hieronder is water lichter. Water van 4 graden zal dus altijd de onderste waterlaag zijn (daarom is het op de bodem ook altijd zo koud) Voor zout water, welk en andere samenstelling heeft ten opzichte van zoet water, is de dichtheid het grootst bij Äì1 graden. Als gevolg van deze eigenschap is een meer onder te verdelen naar de seizoenen.
Het Voorjaar
In het vroege voorjaar, na het verdwijnen van de ijslaag (als die er is geweest), zal de temperatuur van het water geleidelijk gaan oplopen. Bij een temperatuur van 4 graden zijn de dichtheidsverschillen tussen het water dat zich op de bodem van het meer en de oppervlakte bevindt, op dat moment erg klein. De wind kan bij geringe dichtheidsverschillen grip krijgen op het hele meer en en zo de hele waterkolom gaan mengen. Deze menging van waterkolom treedt op in het voorjaar en noemt men lentecirculatie. Deze lentecirculatie houdt stand totdat de temperatuur nog verder gaat toenemen en er weer verschillen in dichtheden ontstaan.
De Zomer
Tegen de zomer zal door het toenemen van de hoeveelheid zonnestraling het water opwarmen tot een graad of 18. Het verschil in dichtheid wordt nu zo groot dat er als het ware 3 lagen water ontstaan. Een warme bovenlaag, het epilimnion, een koude onderlaag, het hypolimnion, en een spronglaag. Deze spronglaag of thermocline, bevindt zich tussen de warme en de koude laag in. In de spronglaag neemt de temperatuur geleidelijk af tot 4 graden. Door de aanwezigheid van een spronglaag wordt de koude onderlaag van de warme bovenlaag gescheiden van elkaar gescheiden. De spronglaag vormt als het ware een barrierre, welk onderwater ook als een soort van nevel is waar te nemen. De wind zal daarom ook alleen maar de warme bovenlaag kunnen mengen. Het water in de koude onderlaag is een vrijwel onverstoorbare watermassa geworden. De toestand die nu is ontstaan noemt men zomerstagnatie.
De Herfst In de herfst daalt de temperatuur, het water wordt kouder en de dichtheid van de bovenste waterlaag neemt geleidelijk weer toe Dichtheden van de verschillende waterlagen worden langzaam maar zeker weer gelijk. Als gevolg hiervan zakt de spronglaag naar de bodem en de barrierre wordt opgeheven. De wind kan nu het hele meer weer mengen. Deze toestand noemt men herfstcirculatie. Tijdens deze periode treedt ook vaak een algenbloei op. Voedingsstoffen die in de zomer onbereikbaar waren geworden kunnen nu weer door de gehele waterkolom worden verspreidt en beschikbaar komen voor algen. Dat een spronglaag een werkelijke barrierre vormt, blijkt dat sommige kleine organismen hier niet doorheen kunnen zwemmen. De spronglaag is soms ook te zien doordat er een dunne laag van zweefvuil en fijn stof op ligt.
De Winter
In de winter zal de buitentemperatuur gaan dalen en daarmee ook de watertemperatuur. Wanneer het gaat vriezen en de bovenste waterlaag ijs wordt, is er in de waterkolom een omgekeerde stratificatie waar te nemen. Het koude water van 0 graden bevindt zich nu bovenop de warmere laag van 4 graden. Door de aanwezigheid van ijs op het water zorgt ervoor dat de wind geen grip kan krijgen op de waterkolom. De watermassa onder de ijslaag vormt een vrijwel bewegingsloos stabiel systeem. Deze toestand noemt men winterstagnatie en blijft deze toestand houden totdat de ijslaag weer verdwijnt
Tot slot
Afhankelijk van de breedtegraad kunnen er verschillende stratificatietypen voorkomen. In koelere gematigde streken, als Nederland en op grote hoogten in de subtropen, zal twee maal een circulatie voorkomen. Arctische gebieden, bergstreken en warme regioÄôs met een zeeklimaat, kennen maar 1 circulatie. Rond de evenaar is het water altijd in beweging of er is zelden of een onregelmatige waterbeweging. Behalve de klimaatzone waar men zich bevindt, is ook nog de hoogte, de vorm van het meer en de oppervlakte/volume verhouding van belang voor het bepalen van het stratificatietype van belang.
Het maken van een blog en het onderhouden is eenvoudig. Hier wordt uitgelegd hoe u dit dient te doen.
Als eerste dient u een blog aan te maken- dit kan sinds 2023 niet meer.
Op die pagina dient u enkele gegevens in te geven. Dit duurt nog geen minuut om dit in te geven. Druk vervolgens op "Volgende pagina".
Nu is uw blog bijna aangemaakt. Ga nu naar uw e-mail en wacht totdat u van Bloggen.be een e-mailtje heeft ontvangen. In dat e-mailtje dient u op het unieke internetadres te klikken.
)
)
)
)
