Op 2 februari 1654 ging in Amsterdam
Vondels tragedie Lucifer in première. Het was een
overweldigend succes: na twee voorstellingen had het stuk al het
equivalent van een kleine 10.000 euro opgebracht. Toch werd het kort
daarna van de affiche gehaald. Enkele predikanten vonden onderwerp en
uitwerking ongepast: het stuk zat vol met 'onheilige, onkuise,
goddeloze, valse en zeer aanmatigend bedachte zaken', zo meenden ze.
Het toneel is in de hemel,
poneert Vondel nogal zelfverzekerd aan het begin van zijn tekst. En
dat was nu net het probleem: hoe kan een gewoon mens, zelfs al heet
hij Joost van den Vondel, in godsnaam weten wat er in de hemel
gebeurt, of ooit gebeurd is? Niet dus, dat is verbeelding. En daar
moet je mee opletten, vinden de boze predikanten. De opvoeringen
worden gestaakt en het treurspel verschijnt in druk. Al snel is de
eerste oplage van duizend exemplaren uitverkocht en er volgen
datzelfde jaar nog zes herdrukken, met dank aan het schandaal, dat
spreekt vanzelf. En misschien willen mensen ook wel graag weten hoe
het er in de hemel aan toegaat...
Niet zo veel anders dan op aarde, zo
blijkt. Ooit was het misschien echt een paradijs, waar alleen maar
goedheid bestond en schoonheid, met engelen die dansen rond het
onbeweeglijke centrum dat zij God noemen. Engelen zijn wie ze zijn:
helder en doorzichtig. Als glas. En net daarom misschien ook zo
broos. Er is niet meer dan één barst nodig om alles in scherven te
laten vallen. En die barst is de mens, de laatstgeborene van de
schepping, het jongste kind dat alles krijgt: onsterfelijkheid, een
prachtige tuin om in te wonen én een lieflijke gezellin.
Is het jaloezie? Is het
verontwaardiging? Is het wanhoop? Lucifer, de stralendste van alle
engelen, komt in opstand. Hij beseft dat hij het onmogelijk kan
halen, maar toch gaat hij verder op de ingeslagen weg.
Een engel als een mens dus: eenzaam,
koppig en verblind.
Daarom wil ik zijn verhaal blijven
vertellen. Omdat het ons verhaal is.
Op dinsdag 19 juli om 17 u in de Brabantdamkerk,
Sint-Kristoffelstraat 1
TOEGANG GRATIS!
|