Reis Schotland 11 juli - 2 augustus
11 juli: De overtocht naar Hull
Voor ons de gelegenheid om die dag de MAGRITTE tentoonstelling te bezoeken in Knokke. Een uniek moment om in het casino zijn grootste werk te bewonderen. In een grote hall zijn acht reuze grote taferelen geschilderd in zijn typische surrealistische stijl. Het licht en het donker, het tegengestelde, de illusie, het verborgene, de fluweelrode gordijnen, de aardse verbondenheid, de appels, de bolhoeden, de gebladerde vogels, de mystieke dames, de luchten en de wolken. De commentaar van Eric Rinkhout was weer van een gedegen en hoogstaand niveau. Ik mis zijn wekelijkse schilderijbespreking in De Morgen wel. Hij liet dingen zien die je anders ontsnappen of die je zelf niet formuleert. Dus ook nu weer.
De strand animatie met pancartes met foto's en duiding over het leven en werk van René en Georgette waren wel ok. En de reuze grote pijp en bolhoed zijn een geestige kindvriendelijke introductie. Hoe zet je iets in de markt? De 3D voorstelling met bril brengt de toeristen naar (lichtzinnige) kunst. Hebben ze dan het licht gezien en er hun zinnen verder op gezet. Of blijft het zoals nu kan ik ook meepraten.
Wij vonden in Knokke geen voor de hand liggend mosselrestaurant, dus beslisten we maar om op de boot te dineren!!! In de brasserie was er voor ons geen plaats. Dus maar in het zelfbedieningsrestaurant à volontè gegeten. En dus altijd veel meer eten dan goed voor je is. Met gezwollen magen toch maar boertig in onze kajuit gekropen. Een stapelbed en een sanitaire cabine gaven ons de nodige privacy en rust. Een nachtelijke overtocht brengt je plots ongemerkt tot in het noorden van Engeland. Easy.
12 juli : De muur van Hadrianus
Voorzichtig gespannen de boot afrijden. Links rijden aftasten. Wij laten Hull voor wat het is en nemen de autostrade om snel een paar honderd kilometer vooruit te komen. Dan begeven wij door een glooiend landschap ten noorden van York. Ongeschonden, verspreide schapen, intieme dorpen op grote afstand, vroegere turfvelden. Wij rijden blindelings links alsof links onze natuurlijke natuur is. Het is.
Wij komen aan in Haltwhistle waar de competente en attente mevrouw van het infocenter ons de weg wijst naar de muur van Hadrianus en een camping dichtbij. Dus eerst naar de camping "herding hill farm"en dan een forse wandeling langs de muur.
De muur verrast ons. Spontaan komt de Chinese muur in ons op. De gelijkenis is treffend. Ook deze muur volgt de glooiing van het landschap. Je ziet de slingering over dal en heuvel. Maar eerlijk is eerlijk de Chineze muur is wel imposanter, grootser, breder en hoger.
Je kan je er met je verstand niet bij dat een Romeinse keizer een muur van West naar Oost liet bouwen, van Carlisle tot Newcastle om de barbaren tegen te houden. Barbaren. Welwel. De Romeinen hebben ons beschaving gebracht. Maar wie veroverde het land, wie waren de veroveraars? En wie bouwde de muur? Legionairs zoals Galliërs ( wie waren de dappersten?) Saksen ( Coburgers? ) en lees nu goed Syrische boogschutters. En hoe heet de muur? Hadrianus heeft hem nooit gezien want hij was al in Aedes toen de muur voltooid werd.
En welke zin heeft het muren bouwen ? Altijd maar mensen uit- en opsluiten. En telkens worden weer deze muren gesloopt. Ook de Berlijnse muur. En telkens weer heeft het vele slachtoffers geëist. Onnodig.
De mensheid leert niet.
De huidige moorddadige muren Israël, Hongarije, Oostenrijk, Fort Europa ....altijd maar mensen buiten houden, uitsluiten, verdacht maken, minderwaardig achten.... Wie is dan barbaars.
13 juli : Vertoeven bij de veroveraars
De dag goed begonnen. Zon. Een gezellig ontbijt in open lucht. Rustig in vakantiemodus.
En toch als eersten bij het Roman Army museum. Pil 10 u. Een 3D introductie. One flew over the roman wall. Wij zagen onze wandeling langs de muur van gisteren. Mooi educatief museum. En weer leerden wij op deze reis : de Romeinen gebruikten manschappen uit alle regionen ( en het rijk van Rome was indrukwekkend) maar ze lieten wel hun eigen goden vereren en hun gewoonten beleven. Zo ontstond er een multiculturele samenleving of tenminste toch in de forten. De Engelsen werden ook op missie!!! gezonden naar het vasteland. Werden zo de contestanten monddood gemaakt?
Wij weten nu dat Hadrianus de muur heeft laten bouwen om zijn rijk af te schermen. De vroegere keizers wilden almaar uitbreiden. Hij wou verdedigen en zo werd een stuk Schotland terug aan de barbaren(!) over gelaten. Hadrianus zat ook met zijn hoofd bij een mooie man voor wie hij in Egypte een heuse stad liet bouwen om hem te herdenken nadat hij gesneuveld was. Heeft Margritte Yourcenar dit ook onthuld?
Hoe de verschillende legeronderdelen in elkaar pasten hebben wij niet opgeslagen maar het was een geraffineerd systeem. De uitrusting van al dat militair gedoe zal dan ook wel indrukwekkend geweest zijn. Ons beviel wel de duiding en de nuancering van wie nu wel of niet barbaars was.
En wij daarna op weg naar de archeologische site Vindolanda. De vrijwilligers waren nog naarstig alles secuur aan het uitgraven. Hoed af voor dit engagement. Het legerkwartier en het belendende dorp waren goed gedocumenteerd te zien. Wij lieten ons onderdompelen.
En zo geschiedde dat wij veel langer dan voorzien ons weer door de Romeinen liet overrompelen.
Schotland kondigde zich dan aan. De witblauwe vlag met het St. Andrewskruis fier op de grens met Engeland.
Een machtig en prachtig landschap. Weids glooiend en kronkelend. Jedburgh toont statig haar klooster. Onder de indruk valt Frieda op haar knieën. Ook haar hand bezeerd.
Tijd om af te haken. De camping in Jedburgh geeft rust ... En de eerste Schotse regen.
Wij redden het wel.
14 juli : Wandelen en Dan Brown
Wij rijden naar Kelso bij the tweed river. Aangeraden door Walter Scott.
Het valt ons wat tegen. De abdijruïne doet ons in de geschiedenis duiken. Grensgevallen zijn het hier en ook de kerkelijke macht wilde zijn macht machtig laten zien.
Melrose ( place) toont zijn abdij nog statiger, meer bewaard met andere woorden.
Wij zijn gecharmeerd door there is no better place than Melrose place.
De stapschoenen worden boven gehaald. Wij beklimmen de Eildon heuvels. Mooie vergezichten over de ruime vlakte aan weerszijde. Ruim drie uur in het getouw. Een lekker ijsje als beloning.
Wij beslissen om naar de camping bij Edingburgh te rijden.
ADe Rosslyn-kapel onderweg mogen wij niet missen. Het verbaast ons nu niet dat Dan Brown hier de Da Vinci code zijn beslag liet krijgen.
Wij hebben een super enthousiaste gids die ons meeneemt in de diepe en mytische geschiedenis van deze Kapel. Wij zoeken naar de : duivel en minnaars, dans des doods, de pilaar van de Metselaar en de veel mooier pilaar van de leerling ( hij werd wel eigenhandig gedood door de meester Metselaar, deze moet voor zijn straf nu altijd als beeld vanuit een hoek in de kapel toezien op de mooie pilaar, de leerling hangt afgebeeld in de andere hoek en beetje verder lateraal hangt de bedroefde moeder) , een engel met een doedelzak, een op zijn kop hangende gevallen engel die met touwen samengebonden is ( een teken van de vrijmetselarij), de zeven daden van barmhartigheid en uiteraard de zeven doodzonden( merkwaardig de hebzucht en de liefdadigheid zijn verwisseld en dus in de verkeerde latei - is er een interpretatie te vinden?, planten van India , Noord Afrika , en de Groene Man - de ranken uit zijn mond illustreren groei en vruchtbaarheid ( ook vroeger wisten ze dat al).
Verhalen en verhalen zijn te vertellen. En wij in vervoering.
Frieda leidt ons via haar gesproken Google maps gps blindelings naar de camping in een wirwar van autostrade- krinkelende lussen.
Wij kraken nog een flesje op zoveel schoonheid.
15 juli: Edinburgh, de bruingrijze
De bus brengt ons naar het centrum. Druilerig is het. Het symbool van de stad?
Walter Scott troont in Princessstreet. De prins in Princessstreet. Voor de Schotten is Walter de opperste Scot.
Wij verliezen ons weer in de Scottisch National Gallery. Wij leren Mac Taggart kennen in relatie met Constable. Wij rangschikken hem bij Emiel Claus en de zijnen. Het platte land maar dan met bergen op de achtergrond. Alle grote namen van de schilderkunst hangen hier. De grote Italiaanse en Vlaamse meesters.
Wij zien minder bekend- geziene werken van Monet, Degas, Gauguin, Corot, Seurat, Rodin en Paul Cezanne ( de meester die aan alle grote fauvisten en vervolgers de nieuwe schilderkunst openbaarde).
Kortom, een genot.
Wij steken trapsgewijs over naar de Oude Stad. Smalle doorsteekjes. De Royal Mile slorpt de toeristenmassa op. En Venetië , Amsterdam... verstikken onder toeristen. Hier dus ook. Toeristische doedelzakblazers en andere verkleedde (internationale) rare figuren versieren het straatbeeld. Wij vluchtten in de Kathedraal. Is het wel een Kathedraal?
De verschillende geloofsovertuigingen brengen ons in verwarring. Katholiek? Protestants? English? Scottish?
Wij zoeken een gegidst restaurant in de buurt, maar vallen bij toeval in de kelder van Maxies. Een aangename verzorgde plaats waar wij bij kaarslicht Fish en Chips eten. Het smaakt ons. Wij stellen vast dat het bier vrij duur is in Schotland.
Wij besluiten om een free-gids ons te laten rondleiden in de stad. Wij zijn blijkbaar niet alleen. Verschillende groepen worden samengesteld.
De gids neemt ons mee in de oude stad. Laat zaken zien die wij vooraf in de gidsen gelezen hebben en wijst ons op verrassende zaken. De zeventiende eeuw was de gouden eeuw voor de Edinburghers. Wereldburgers waren het. Het Athene van het Noorden. De (kor- dor- ion?)Zuilen zijn goed vertegenwoordigd. Hume e.a. Zorgden voor het middelpunt van de wereld.
De smalle middeleeuwse stinkende straatjes met hun vuil afval en shit op straat. Hoewel ze maar op bepaalde momenten bij een signaal hun vuilnis mochten naar beneden kieperen. De welstellenden woonden op de eerste verdieping en droegen schoenen met hoge hakken om de shit te vermijden.
Anekdotes volgden elkaar op. Van de hond Bobby op het kerkhof; van de opknopingen en de laatst druppel; van het vierendelen; van de stone of destiny; van het dominante castle.
Wij drinken een heerlijke koffie en taartje toe.
Wij sluiten af op de Calton heuvel. Nelson monument van Trafalgar, een Atheens halfbakken pantheon ter ere van de slachtoffers van Napoleon, een observatorium...... En wij maar de stad en de zee observeren. Magnifieke kiekjes. De stad aan onze voeten. En wij herkennen al vele landmarks.
Tevreden in de bus naar de camping.
15/ 16juli: De trots van Schotland.
De bus rijdt vlak voor onze neus weg. 22 minuten wachten; het is zondag.
Wij begeven ons naar hét castle. Niet moeilijk. De vele toeristen maar volgen omhoog op de Royal Mile. Een aanschuifslang is nog niet extreem lang. Het is nog vroeg. Een gratis gidsbeurt. De gids is op dreef en geeft ons een gedegen historisch beeld van het kasteel. De kroonjuwelen en the stone of destiny. Het behoort toe aan de Schotten. Een nationalistische trots. Aandoenlijk is ook het memoriaal voor de eerste Wereldoorlog. Er zijn meer Schotten gesneuveld dan Belgen. En gans de de grenslijn van de eerste Wereldoorlog op een rijtje ieper, Arras , de Marne .... Onze eerdere fietsroute van dit jaar wordt ook hier geïllustreerd.
De uitzichtpunten van zo'n zijn van strategisch topniveau. Het fort is aan drie zijden oninneembaar door de hoge flanken. Een gletsjer heeft geduwd en geduwd, maar heeft de vulkaan vol met lava niet kunnen wegduwen; rondom de vulkaan zoveel te beter. Het kasteel staat dus op een vulkaan. En een vulkaan geeft veel vuurwerk....de burcht vertelt veel over oorlogen.
En op zo'n toplocaties zag je oneindig ver over alle windstreken. Wij genieten nu ook van die weidsheid.
Onze lichamelijke honger stillen wij in The Mussel Inn met een goeie portie mussels klaargemaakt met Spinach en Garlic. Heerlijk. En wij zitten nu in de nieuwe stad. Rechthoekig patroon van straten. Georgiaanse bouwstijl. Londens/Dublins. Strak mooi.
De nationale galerij van moderne kunst in twee gebouwen, gelegen in en uitgestrekt park, wakkert onze liefde voor de schilderkunst aan. Wij herkennen bekende en minder bekende kunstenaars. Ontdekken nieuwe namen. Marini zullen wij onthouden. De surrealisten ( wij zagen hét heerschap van deze stroming net voor ons vertrek in Knokke) fauvisten, Kirchner, Nolde,.....
De binnentuin is de ideale aangename plaats om the afternoon thee en koffie te savoueren met muffin en ander gebak. Leve de vakantie.
Wij sluiten af met een fikse wandeling door de nieuwe stad én de oude stad. De Royal Mile lijkt wel twee mijl te zijn. De closes geven ons een beeld van hoe de binnenplaatsen met hoge bemuring (en appartementen) en soms open ruimten moeten geweest zijn.
Maar die twee mijl toch de moeite waard : het architectonisch zeer geslaagde parlement van Mirallas is van topniveau. Gedurfd modern. Een nieuwe landmark voor Edinburgh. En dit in relatie tot een oerklasseiek kasteel van de Queen aan de overkant van de straat. Oud en jong samen. Kan het mooier.
Dus keren weer voldaan naar de camping.
Pitlochry op weg naar de Highlands. Wij verlaten gemakkelijk Edinburgh via autosnelwegen tot Perth en dan slingeren wij langs smallere wegen. Wij houden het toeristisch rustig in Pitlorchy. De zalmtrap is wel een ingenieus verdiepingensysteem met onderwaterbuizen om de zalm naar het hoger gelegen meer te laten zwemmen en daar te paaien. De kleine visjes gaan na twee jaar terug naar zee om dan steeds naar dezelfde plaats terug te keren. De zalmtrap is er gekomen omdat men een waterkrachtcentrale heeft gebouwd om de omgeving te voorzien in elektriciteit. Dat gebeurde pas in 1947. Het educatief centrum laat ons weer bijleren.
Het zonnetje schijnt dapper. Een ijsje is dan een opknapper. Wij, Toeristen dus.
' s anderdaags ons opgemaakt voor een lange wandeling. Maar hoewel het mooi weer is laten wij ons verleiden om de kleinste whisky stokerij van Schotland te bezoeken, gewoon omdat die op onze weg ligt. De gids-toneelspeler sleept ons mee in zijn schouwspel van het het gouden hemelwater. Alles is hier natuurlijk en ecologisch. Het water van de bron,; het graan van het veld; de koeling van het sprankelend riviertje; de eikenvaten van de inlandse bomen. Het proces wordt ons uit de doeken ontvouwt: dit is de enige ware Single Malt Scotch Whisky. Grootvaders krijgen hier het dooprecht. Het is werkelijk een aandoenlijk kleine distillerie. De sneeuwwitte gebouwen romantiseren.
De proeverij is engelachtig. Hoewel er wordt gezegd dat het jaarlijks verlies van 2% in het vat door de engelen wordt opgesoupeerd "Angel's share". Maar dit keer was het ons deel. Goddelijk was het. De flessen gaan in de rugzak en wij dus terug naar de camping. Overigens was het een mooie sportieve wandeling. Al anderen kwamen gasten met de auto.
EDREDOUR DISTILLERY is the name.
Het sprookje wordt nadien wel even doorprikt. EDREDOUR is in handen van de Pernod Ricard/ chivas brothers. Zo gaat dat met sprookjes.
En verder :....Boodschappen, koken, lezen scrabbelen ....vakantie.
Wij begeven ons naar Braemer. The Highlands in. Wij bezoeken Blair Castle nadat wij eerst het uitzichtpunt van the Queen hebben bewonderd. Het is bewolkt en kilig. Maar het zicht is prachtig over de lochs. Het gootste meer is de thummel loch. Wij snoepen van een lekkere thee en koffie met scone en gebak. Vakantie nietwaar.
Wij aarzelen om Blair Castle binnen te gaan. Blair heeft toch de oorlog in Irak met alle desastreuste gevolgen vandien, mogelijk gemaakt.
Maar het ging om een andere familie. De ommuurde Herculestuin is een juweeltje. Bloemenpracht in prieeltjes, fruitbomen in de boomgaard, een waterpartij, waar vroeger geschaatst, gecurlingd, gesleed werd. Noblesse, oblige. Hercules( replica uit Rome) ziet vanuit het hoogste punt dat het mooi is. Het kasteel met niet te tellen zalen is spierwit. Snowwhite.
Je kent het : wapens, degens, zwaarden,kromzwaarden, slaapkamers, ontvangstkamers, salons, badkamers, eetkamers, sieraden, balzaal..... Alles om de notabelen te plezieren. Zo hebben wij nu ook nog plezier. Hoewel trop is trop, het laatste opschriftje lees je allang niet meer.
Door de kleine wegjes naar Braemar. Door woeste verlaten hoogten.
"Rain" maakt het mistroostiger. Je zou er whisky van beginnen drinken.
Wij komen juist op tijd aan om nog een goede staanplaats voor twee nachten te hebben.
Koken, scrabbelen, slapen.
Wij verkennen het dorp. Het druppelt, het regent, het waait, het gaat over, het druppelt......wij kruipen in ons "huisje" en lezen. Genieten van de zoete kaneel, rozijn en croissantkoek. Vakantie nietwaar.
De namiddag brengt raad. Wij maken een fikse wandeling en proeven even het Schotse gevoel . Mooie wandeling, mooie vergezichten, mooi zicht op het plaatselijk Castle. Weer door volunteers gerund.
En weer koken, lezen, scrabbelen....en het moet gezegd M wint veel meer dan P. Hoewel dezelfde letterwaarde. Uiteraard slapen.
En dan gaan wij het echte Whisky avontuur aan. Maar eerst worden wij verrast door het adembenemend landschap. Het begint daar waar wij de weg verlaten bij het hoog majesteitelijk en koninklijk paleis Balmoral ( de koningin viert haar vakantie in augustus en omdat ze er niet is bezoeken wij het niet - neen je kan alleen maar de tuinen en 1 zaal bezoeken- wij waren meer gewoon bij Blair, haar prime minister). Hopelijk verlaat de Queen ook de weg om zich in een onmetelijk berglandschap te laten wegzinken. Giacomi Leopardi dichtte in "de oneindigheid "
Steeds was mij deze eenzame heuvel lief
En deze heg, die aan zoveel zijden
De verre horizon aan 't oog onttrekt.
Telkens als ik hier zit, stel ik me erachter
Onmetelijke ruimten voor, en stilten
Die 't menselijk begrip te boven gaan,
En peilloos diepe rust;.......
...... Ik denk aan de eeuwigheid,
Aan de afgestorven jaren......
.......En zo verdrinkt mijn geest in eindeloze diepten,
En zoet is 't mij in dze zee te zinken.
De gletsjers hebben de hoge toppen afgesleten en er Is geen begroeiing, schraal daarboven; op de hellingen paarse vlakten van heidebloemetjes. Und sie heist Erika.
De weg is smal en er worden speciale verbredingen gemaakt om mekaar te kunnen passeren. Soms duikelt de weg naar beneden en klimt dan weer fors tot 20%. ( tour de France maar een klein wiskietje daartegen)
Dan slaat hij blind naar links of rechts. Oppassen en genieten, het kan.
Dit is net Schotland naar ons hart. Het heeft ons verleid.
Kilometers en kilometers in de oneindigheid ..... Maar de werkelijkheid houdt ons bij de les. Wij komen in de scherpe smalle vallei van het hert. En is dat nu niet de naam van de whiskydistillerie die we willen bezoeken. Glenfiddich is "hertensmallevallei". De juiste maat van museum; geen overdaad waar je moe van wordt. Glenfiddich is nog in de handen van een schotse familie en dit sinds 1887. Dus nog autonoom. En de familie heeft er werk van gemaakt. Alles pico bello. Ook met water van de rivierbron, het beste graan, de traditionele manier van prepareren en bottelen. De beste Singel Malt Scottish Whiskey. Deze lijkt wel honderd keer groter dan de EDREDOUR. Maar de "tasting" is even aangenaam in de mond en het hart.
De juf die ons rondleidde was even vol van het product; deed het met vuur en correct. Ook zij trok ons mee in haar verhaal. En een mens is dan gauw verleid. Hemelwater. Twee flessen, goed voor elke gelegenheid nietwaar. Glenfiddich is 1 van de 7 distillerieën van het stadje Dufftown. Hun leus: Rome was built in seven hills, Dufftown stands on seven stills ( distilleries). Zo duff is the town toch niet en te hopen dat stands ook standvastig is met al die single malt.
Wij rijden door kleine wegen naar de zee. De Noordzee. Kingston ons eerste gedacht, valt wat tegen, hoewel de zee blinkt in de zon. De plek lijkt nogal doods. Wij volgen de kustlijn langs kleinen wegen en de zee glimt en blikkert af en toe.
In Burghead, een tip in de Noordzee, proberen wij de zee te grijpen. Wij dalen af naar een open plek aan de westkant. Prachtig zicht. Er staan nog twee campers; de mensen weten ook niet of hier overnachting wel mag.
Een Burgheader weer het ook niet en leidt naar de oostkant van de baai, waar het wel mag en het wat dichter bij de huizen is. Veiliger. Zicht prachtig als wij even uit onze auto komen. Wij eten fish and chips, een paar mensen hadden ons verlekkerd (niets ontsnapt aan onze aandacht en goesting ) wij maken een kleine strandwandeling. Goudenstralen van de westelijke zon schitteren in zee, blauw als de mediteraneè.
22 juli : De dag van mysteries.
Wij kamperen vrij en slapen goed. Weinig morgenlawaai. Wij zien vanuit onze "van" een drietal visserssloepen in het haventje,vijfhonderd meter verderop, binnen varen. Een morgenwandelingetje tot bij de kotters. De langoustines vulden de manden. Af en toe klepperde er nog eentje met zijn scharen. Een babbel met de fishersmen; een heel goed seizoen maar vandaag de slechtste vangst. Maar niet klagen. En voetbal. Neen niet voor Dundee of the Glasgowrangers maar wel voor Abberdeen en Celtic Glasgow. Yeh,yeh gheant, Bruges, but supersuper Anderlecht.
Wij leren dat de Picten hier hun land hadden en kastelen bouwden en weer het onderspit moesten delven en zo opgingen in Alba; Schotland zeggen wij nu.
Naar het schijnt zou men hier dolfijnen en walvissen kunnen spotten. Onze gidsboeken bevestigen dit. Het meer van Lochness is niet ver meer af.
Goedgemutst verlaten wij Burghead. In Forres bewonderen wij een immens Pictisch monument. Een zuil van zes meter hoog, 1,5 breed en 30 cm dik. Meer dan duizend jaar oud. De Sueno's Stone. Er staan krijgsmannen op afgebeeld, een kruis aan de achterzijde, mannen op de zijkanten. Men kent de betekenis niet. Is dit een oorlogsmemoriaal? Memoriaal van de nederlaag. Er zijn nog zuilen gevonden, even mysterieus.
Aan de andere kant van het dorp. Onze laatste distillerie: de Benromach.
Wij degusteren: ongelofelijk lekker. Eentje van 10 jaar en eentje van 61 graden. Straffe smaak; hikken van strafheid. Maar de volle smaak van alle fruit en een beetje smoked, blijvend in de volle mond. Met een drup water ontluikt nog meer geur en zachter in de mond. Bijzonder maar echt bijzonder lekker. Wij kopen een verjaardagcadeau.
Om thuis te proberen :
maal een grote hoeveelheid gerst; vermeng het in een grote kuip heet water; zeef; je krijgt een zoet geurende vloeistof; de rest noemt men wort (en daar kan je huisdieren mee voederen); maar doe het eerst met de gist in een gistkuip; laat goed gisten; doe de vloeistof in een koperen distilleervat; verhit het bvb met gas; koel het via een buizensysteem met koud water; de damp condenseert. Doe dit 2x. Vang het vocht op in een bokaal. Vermeng met water en/of wat kruiden; doe het in een eiken tonnetje en wacht tien jaar. Oud, grijs en wijs mag men dan met mate degusteren.
Met volle smaak in de mond kronkelen wij op en neer. Cawdor castle blijft voor ons verborgen achter het lover en het gebladerte van de bomen. Shakespeare had het castle ook niet gezien, maar in zijn fantasie laat hij Macbeth Duncan doden. Grote schrijvers hoeven niet historisch accuraat te zijn.
Wij halen hoogte en mooie uit- en vergezichten zijn ons deel. Wij pick-nicken met een brede malse vallei onder onze voeten.
Clava Cairn laat weer een mysterie zien. Grafheuvels van stenen met daarond in een cirkel zeer grote opstaande stenen. Aan de voet van de grafheuvel rondom opstaande grote stenen. Maar men blijft onwetend hoeveel mensen er begraven werden. Vermoedelijk maar voor weinig mensen; misschien maar èèn persoon. Mysteries van meer dan 3000 jaar of meer geleden laten zich niet ontrafelen. Geen geschriften, geen documenten. Wij vergelijken Zweedse grafheuvels, wijzen naar Carnac in Bretagne.
Inverness ligt romantisch mooi beneden aan de zee en de Nessrivier.
Wij cirkelen naar beneden en raken gemakkelijk door het drukke stadje.
Lijkt wel de moeite maar wij geraken niet gemakkelijk de auto kwijt en hebben snel de juiste oever van de Ness gevonden. Op weg dan maar naar het Loch. En een paar mijl verder is er een panorama-punt. Stop. Wij kunnen afdalen tot het meer. Dit is het meer van Lochness. Wij roepen op Nessie. Maar hij/zij/het komt niet te voorschijn. Een onverlaat duikt zelfs in het ijskoude meer. Ook hij vindt niets. Het meer is zo diep dat men zelfs nog niet alle uithoeken en diepten heeft kunnen doorgronden(?) doorzeeën, -zien. Men sluit niet uit dat een dino-achtige zich in die diepsten bevindt. Wij zullen ons moeten informeren.
Maar voor vandaag is het genoeg. Wij nestelen ons in een recente camping aan het loch Ness in Drumnadrochit.
En wij nippen van het Hemelwater. Kleine teugjes om de avond lang te laten duren.
23 juli : The sky heeft geen limiet.
Wolken, mistige mist, een beetje "wet". Wij zijn vroeg op pad. Het Lochness in mistige mysterieuze nevelen gehuld. Wij roepen nogmaals op Nessie. Helaas. Is het een zwemmend hert i.pv. een vliegend hert? Is het een schele otter? Is het een een gevleugelde aalscholver op een drijvende boomstam? Nessie en haar/ zijn verhalen. Het zacht geklost dat opstijgt uit de mist...wat is dat? Fantasie, verhalen. Het trekt af en toe open; wij herhalen ons zelf: dit is een prachtig meer. Omgeven door prachtige beboste bergen.
Urquhart een fort in het meer. Het idee is : onineembaar. Wij zijn niet alleen om een fotootje te nemen. Urquhart is ook de familie waar wij onze laatste Whiskey hebben gekocht(met als handelsnaamfirma : Benromach ) Traditie en geslacht in ere gehouden.
De wauw's blijven uit onze verbaasde mond komen.
Wij slaan af richting "Isle of Sky".
Een tweede fotogeniek en dus bustoeristisch kasteel is : Eilean Donan Castle. Een iconisch beeld : het oude fort als panorama in het nu blauwig meer afgezoomd door bergen. En je kan het van alle kanten bekijken, het blijft te be- verwonderen.
Iedereen zal wel een gevoel hebben : dit heb ik wel eens op tv gezien of op zijn minst toch gedroomd hebben. Tik even op Google.
Even verder over de hooggespannen brug bereiken wij de hemel/sky.
Wij slaan direct naar links af en komen op einde van een kleine visserhaven recht op het meer met ons gezicht naar het Eilean Castle. Wij zien het niet meer liggen maar het meer en de bergen zijn even betoverend. Tijd voor een aangename Pick-nick.
Wij besluiten om zoveel mogelijk naar het einde van het eiland te rijden. Kwestie om zo hoog mogelijk in de hemel terecht te komen. En inderdaad de meren, de bergen zijn niet te beschrijven. Dit is niet aards meer.
Wij stoppen in het nijvere en aangename stadje Portree om wat boodschappen in te slaan. Het eiland is dun bevolkt en wij weten niet waar er nog proviand kan gevonden worden.
Tussenstops zijn er om foto's te nemen. Wij maken een verrassende lange wandeling naar de Old Man of the Storr. Op de berg the Storr staat een afzonderlijke rots van wel vijftig meter. Een rots als een monument. Dit is kunst. En omdat wij nog geen oude man en vrouw zijn lopen wij gezwind de hoge berg op. Maar waar staat nu die Old Man. Wij zien wel bergen en puntrotsen. Maar die man stond toch los van de berg. Het is een Trompe de l' il. De Man plakt volgens ons zicht aan de berg. Wij klimmen hoger en hoger en zien nu dat de Man met zijn vijftig meter fier alleen rechtop staat wel vijftig meter gescheiden van de berg.
Wij stoppen verder nog even om kliffen te bewonderen.
Een camping komt een beetje verder op onze weg en de vriendelijke campinguitbater geeft ons een voorsmaakje van de aangename avond. Meloen met Schotse ham als voorgerecht, spaghetti op gemakkelijke wijze, en citroentaartje als nagerecht. Een passend roodwijntje
Shiraz/Grenache/Viognier. Koffie en thee aan toe. Zeiden wij niet dat deze Sky geen limiet had?
24 juli : Hemelse taferelen
Wij sliepen in Staffin. Na weer een heerlijk ontbijt op stap naar de baai van Staffin. Over een bergpad bereiken wij na een halfuurtje de schelpbaai. Wij dalen af langs een rotsig maar aangelegd pad. Wij ontwaren ruïneresten(?). Een kasteel fantaseren wij. In de baai is een kleine aanlegsteiger voor vissersboten aangelegd. Een Europees project om de ontvolking van het eiland tegen te gaan en de vissers een vangnet te geven. Wij lezen op een infobord dat hier vroeger/vroeger een " warenhuis" was gebouwd. Opslagruimte voor wat de boten hier aanvoerden voor het eiland. Onze waarneming is nog intact, onze fantasie ook blijkbaar. De realiteit is anders. Geen kasteel, een warenhuis.
De kliffen zijn hier ook goed te zien. Vulkanisch gebied was het hier. Wij rijden even terug naar de "Kilt Rock". Heb je hem? een klif als een Schotse rok. Kilt Rock dus en de vergelijking is realiteitsgetrouw. Loodrecht geplooid rijzen deze kliffen uit de zee. Een hoge waterval maakt dit plaatje Hemels. In de verte ontwaren wij bergen , die telkens weer anders verschijnen door het veranderde licht. Afgetekend, flou,wazig, melkkleurig....
In de valleien zijn de witte huisjes als teerlingen geworpen. Idyllisch.
Was (is) het leven voor de eilandbewoners idyllisch? Ver van, denken wij. En zijn ze nu opgezet met toeristen en hun spending gedrag. Is het nog hun homeland?
Wij nemen de kleine wegen, single track roads. Het is aandachtig chaufferen geblazen en op tijd aan de kant van de weg Passing place.
Het dankbaar handgebaar illustreet de solidariteit tussen bestuurders.
De schittering in de zee, de rimpeling, de golvende bergen, de kronkelde wegen, de statige kliffen aan de zee en binnenlands, wij hebben geen woorden meer. Wauw, wauw,wauw..... Wij durfen te overdrijven. Weer een pick-nick met panoramisch zicht op de zee en de massieve bergen.
En weer doen wij een ontdekking: Dun Beag. Duns en Broch. Broch was een soortement appartementsgebouw van vijf verdiepingen met daarond een draaiende gang die toegang verschafte tot elke verdieping. Een rechte toren van Pisa m.a.w. Maar dan van 3000 jaar geleden. Daarond staan duns een soort wachthuis waaruit men alles kon gade slaan en voor een snelle communicatie kon zorgen. De zee ligt bergafwaarts dichtbij.
De grillige maar formidabele Cullin Hills maken deze omgeving betoverend.
Wij willen kamperen in de Cullin Hills. Maar eerst toch even halt houden bij de enige distillerie op het eiland. Talisker. Wij geloven onze ogen niet: een toeristenval. Toch proeven. Een smokie en een normal. Hemelwater is het. Dus om alle mooie herinneringen aan dit hemels eiland te vieren, kopen wij toch maar een fles. Wanneer en hoe wij die gaan opdrinken mogen de goden in de hemel weten.
Wij slaan af naar de Glenbrittle pas op weg naar het einde van de wereld Loch Brittle. In deze bergen voelen echte wandelaars en ware klimmers zich thuis. En wIj dachten zo Single track road naar het einde van de wereld zal wel verlaten zijn.....maar iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen nietwaar en wij zingen mee met The Lau zaliger gedachtenis. En er is inderdaad veel volk op deze wereld... In die mate zelfs dat de single road geblokkeerd geraakt, file naar het einde van de wereld. Vele auto's staan geparkeerd op de road terwijl het niet mag en dan al dat af en toekomend verkeer. Een paar gelegenheidspolitiemannen regelen dan maar de doorgang zonder dat er herrie moet van komen. Solidariteit helpt.
Er zijn dus nog veel wandelaars maar ze laten de auto verkeerd achter.
De Hills zijn indrukwekkend. De weg leidt ons naar de camping bij het Loch/meer/zee. Dit is het einde. Dit stukje wordt getikt met voor ons jawel de blauwige rimpeling van de zee, een groenen aflopende berg aan onze linkerkant, een groen hoge berglandtong aan de rechterkant en voor ons in de verte een witte sluierglans over een langgerekte lage bergketen en aan de linkerkant nog hogere zwartafgetekende bergen. Dit alles voor onze blik zonder enig obstakel of beletsel.Werkelijk het einde.
Straks nog een beetje hemelwater drinken als de avond valt.
25 juli : Dit is het einde .......en dat doet de deur niet dicht.
Kampeerders maakten (vreugde) vuren op het strand van de baai voor ons. Gegarandeerd nachtlawaai. Inderdaad, eenmaal terug wakker geschoten en 1x midden in het putteke van de nacht opgeschrikt. Voor de rest was het stille rust zoals dit alleen in de hemel kan zijn.
Croissantjes smaken ook in Schotland als ontbijt, zeker nu de zon de laatste dagen Frans schijnt.
Wij gaan de Cullin Hills bedwingen. Wij zijn vroeg en vinden nog net een plaatsje op de parking waar de tocht begint. Aan deze parking was de vorige dag de opstopping, de onetrackroadfile.
