One Nation Under God

'One nation under God, indivisible, with liberty and justice for all'. Een natie met vrijheid en gerechtigheid voor allen. Nu ja, allen die tot de natie behoren. Al de rest mag zijn plan trekken en mag zijn miserie thuis laten... Er morrelt iets aan het nationalisme. De romantische denkers hadden een enthousiaste voorstelling van de triomferende natiestaat. De natiestaat die de volksgemeenschap verenigt en haar 'rechtmatige plek onder de zon' toekent. Die zonnige plek werd steeds groter en werd ook steeds actiever buiten Europa gezocht en gevonden. Onze rechtmatige levensruimte kan toch onmogelijk geclaimd worden door de natives, ofwel?

We leven met zijn allen steeds meer in het verleden of beter gezegd een glorieus nationaal verleden. Een verleden dat onze hedendaagse ambities ook het best onderschrijft en bestendigt. Waarom grijpen we echter terug naar dit verleden? Wat hopen we daar te vinden ondanks we er niet langer leven? We proberen te vluchten in het verleden van een hedendaags bestaan waarin we geen voldoening vinden. Een romantische Weltschmerz leidt tot een terechte Sehnsucht. Is er hier en nu dan geen vreugde te vinden? We leven in een ongekende luxe, een luxe waar zelfs Louis XIV perplex van zou staan. We hoeven zelfs niet te schijten achter de gordijnen en wachten tot een lakei de boel komt opkuisen. Het probleem is niet de situatie nu, het probleem is de toekomst.

Vandaag de dag, en waarschijnlijk morgen ook nog, staan we voor een globale crisis. De toekomstbeelden uit het verleden over de komst van een Rijk Gods of het uitkomen van een wonderbaarlijke science fiction wereld, vervangen we collectief door een postapocalyptische woestenij waarin de mensheid zich krampachtig vast moet klampen aan het laatste beetje zuurstof dat ons van de totale uitsterving scheidt. Hoe kunnen we echter een dergelijk doembeeld vermijden? Biedt het nationalisme ons de antwoorden? Kunnen we de globale problemen de dag van vandaag het hoofd bieden door ons terug te trekken in een nationale cocon? Al wie zich een klauwaert waant schraapt de keel reeds en roept "godverdomme, JA!".

Hopelijk wordt er niet te luid geroepen of de Sint vlucht sneller dan gewoonlijk terug naar Spanje. Het nationalisme herbergt een wereld van schijn, schoon maar vals. De nationalist vult zijn hart met nationaal gerechtvaardigde 'claims': de claim op een volk, een territorium, rechten, plichten, een triomfantelijk verleden... Het nationalisme profileert zich als een voorvechter van de inclusie. "Leugens!", roep ik ditmaal luidkeels, ondanks dit mijn argument niet sterker maakt. De focus ligt er nimmer op inclusie, de ware focus ligt op de exclusie. Wie behoort niet tot dit volk? Dat is de vraag die er toe doet. We trekken denkbeeldige grenzen op een wereld die we denken te beheersen. We voeren oorlogen om stukjes grond omdat het andere volk geen claim mag leggen op het stukje grond dat wij reeds hebben geclaimd. We kronen dictators en vorsten van wie we geloven dat ze het 'nationaal' belang belichamen. We schuiven onze 'nationale problemen' af op 'buitenlandse' booswichten (Putin sprak deze week nog droef over ons als kwaadwillende rotzakken die Rusland willen zien branden als knechten van de VSA). We verdeelden Afrika en Azië op om onze 'rechtmatige plek onder de zon' op te eisen... We trekken ons terug in een nationale cocon en bouwen er stalen muren rond om ons tegen elke mogelijke 'indringer' te verweren.

We kunnen problemen die ons land overstijgen onmogelijk oplossen door ons op onszelf terug te plooien en de schuld af te schuiven op 'buitenlandse' criminelen of de Walen die 'ons belastingsgeld' gezamenlijk aan het verbrassen zijn. Alsof het nog niet genoeg is zijn ook een deel van onze 'nationale volksgenoten' lamstralen, profiteurs, vuile sossen of franskiljons. Want zeg nu zelf, ze zouden allemaal beter gaan werken voor een steeds meer schamel wordend loon terwijl hun sociale zekerheid moet inkrimpen om de financiële avontuurtjes van het grootkapitaal te bekostigen. De arbeider moet het vergokte geld van de grootbanken maar ophoesten en machteloos toekijken hoe de toekomst er voor hun nageslacht steeds grauwer begint uit te zien. Besparen zal het woord van het decennium worden, enkel jammer dat er geen andere literatuur dan neoliberaal populisme wordt gepropageerd. Het doel is welvaart en besparen is het middel, dus simpelweg, het doel heiligt de middelen. Welvaart, maar is dit welvaart voor ons allemaal of welvaart voor een clubje grootverdieners? Besparen, maar economisten wijzen net op de noodzaak aan innovatie en investering in en upgrading van onze economische sectoren? Hoe kun je een kenniseconomie opbouwen en groei verwezenlijken als je de geldkraan dichtdraait? Piquetti stelde het reeds glashelder, "ik ben niet tegen kapitaal, ik ben voor kapitaal voor iedereen". Dit is echter lastig te verkrijgen wanneer de neoliberale besparingspolitiek als een absolute vorst mag regeren.  Ik vraag mij echt af hoe je één natie kunt zijn wanneer je niet eens bereid bent om solidair te zijn met de zwakkere leden van je eigen zogenaamde volksgemeenschap. Een nationalistisch gedrocht kaderen in een neoliberale omlijsting is hetzelfde als aan elke Vlaming een win for life beloven, maar achteraf de winnende biljetten achterhouden voor de 'lucky few'...

Ik geloof niet in de claims van de natie. Ik geloof niet in "wij" en "zij". Ik geloof niet dat de complexe, mondiale problemen de dag van vandaag op te lossen zijn door ons terug te trekken in een nationale citadel en af te wachten tot de storm voorbij raast. Het antwoord ligt niet binnen ons nationalisme, het antwoord heeft er al altijd buiten gelegen. Ik kijk naar Europa als een reddingsboei. Een supranationale entiteit die de grote problemen waarmee we worden geconfronteerd op zijn minst aan kan pakken. Niet als een hard power, niet als een militaire grootmacht, maar net als een civil power die inziet dat de wij de rest van de wereld misschien meer nodig hebben dan zij ons. Opnieuw laat de klauwaert echter van zich horen, toch al wat op zijn tenen getrapt heeft hij dit keer zijn Vlaamse vaandel meegenomen om zijn protest wat geel-zwarte kleur te geven. "De NV-A is voor Europa". Doe eens niet simpel, als je al niet kunt samenleven met de mensen van over de taalgrens, als je al niet solidair kunt zijn met je eigen 'volksgenoten', waarom zou je dat wel kunnen met andere volkeren in Europa? (Danku, El Kadhraoui)

De natiestaat is toch een feit? Daar kunnen we toch niet omheen? De natie is een mythe. Vlaanderen wordt toch gebonden door haar gemeenschappelijke glorieus verleden? De natiestaat wordt niet gebouwd door haar verleden, maar de natiestaat bouwt zelf aan haar verleden. De Guldensporenslag van 1302 waar de Vlamingen de Fransen als leeuwen bevochten en huilend met een pak voor de broek huiswaarts stuurden, was ons moment de gloire. Was Conciense erbij geweest had hij misschien wat anders te vertellen gehad. De Fransen die verslagen werden waren grotendeels 'Leliaard' en dus mensen van Vlaamse 'bloede' en in 1305 bij Athis-sur-Orge kregen de Vlamingen een pak diplomatieke slaag van de Fransen waar zelfs de Klitschko’s niet aan kunnen tippen. Toch leiden we inzake deze gebeurtenissen aan collectief geheugenverlies. Vlaanderen en haar glorieus verleden, het is toch godgeklaagd. Vlaanderen, de kneus van Europa, is misschien een betere naam, vraag maar aan Louis XIV.

Wel spreken we allemaal dezelfde taal: 'Vlaams' en we leven op hetzelfde territorium. Dus zijn we Vlamingen, toch? De Founding fathers waren er al rotsvast van overtuigd dat regeren bij toeval van geboorte een dwaze affaire was en ik ben er van overtuigd dat het behoren tot een bevoorrechte groep op basis van toeval van geboorte een al even dwaze affaire is. We worden eveneens niet geboren met onze taal, we worden deze van bij de geboorte aangeleerd en toch bepaalt dit onze identiteit. Religie wordt ook van bij de geboorte aangeleerd en toch staan we daar zo kritisch tegenover. We vinden het ridicuul dat een kind zelf geen geloofskeuze mag maken, maar dat een taal als definitie voor een identiteit opgedrongen wordt, vinden we normaal. Waarom leren we onze kinderen niet collectief Engels aan zodat de wereld één taal spreekt en we inzien dat we één planeet en één mensheid zijn. Eén mensheid in plaats van een bende verdeelde volkeren omdat we ergens anders leven ,een andere taal spreken, een verschillende Godheid aanbidden en niet te vergeten over een andere portefeuille beschikken. Een wereld waarin iedereen zichzelf kan zijn zonder de begrenzingen van identiteit door nationaliteit, is een wereld die me wel hoopvol stemt. Wat maakt ons tot mens? De taal die we spreken? De lap grond waarop we geboren zijn? De God(heid(en)) die we aanbidden?... Ik geloof in hoop als bindmiddel tussen mensen. Het in staat zijn om te blijven hopen op een betere, mondialere wereld ondanks de donkere tijden waarin we leven. Misschien is dat wel 'mens' zijn.

Met "wij" en "zij", zijn we nog nooit ergens gekomen en zullen we ook nergens geraken. In plaats van innovatie door competitie geloof ik in innovatie door samenwerking, verrijking en gemeenschappelijke doelen. Dit doel is om ons toekomstbeeld van een post-apokalypstische woestenij te vervangen door een tijd van voorspoed, een wereld waarin

we met een gerust hart kunnen sterven, wetende dat onze kinderen betere tijden tegemoet gaan. Dat is perfect zijn, niet de beste, snelste, sterkste of rijkste zijn, maar kunnen kijken in de ogen van de persoon tegenover jou en weten dat je alles in jouw macht hebt gedaan om voor hem/haar aan een betere wereld en toekomst te bouwen. (vraag maar aan Levinas)

Genoeg betoogd tegen racisme, tijd om te betogen tegen het aangeleerde racisme, exclusivisme en ongelijkheid van het nationalisme. Ik ben als mens geboren en zo wil ik ook sterven. Ik ben niet als een Vlaming, Belg noch Europeaan geboren, maar als een kind van deze planeet. Moeder Aarde die wij veel meer nodig hebben dan zij ons nodig heeft.

Te lang gaan we strijdend ten onder voor 'God and Country' het is de hoogste tijd geworden om te strijden voor 'humanity and Earth'.

06-12-2014, 00:00 geschreven door Jona