Denk ook es aan de mens ‘achter’ de huisarts…

Vroeger zag ik een huisarts, als een bevoorrechte persoon. Hij verdiende vast pakken geld, want als ik mijn consultaties bekeek, dan zag ik dat ik (toen) €18 betaalde voor de luttele 20 minuten (of soms nog niet toe) dat ik er zat. Soms kon ik daar wel es jaloers om zijn. Toch snel verdient hé, €18 in 20 minuten?!

En als je zijn consultatie-uren bekeek op de ‘openingsuren’-briefje, dan zag je dat hij telkens per twee uur werkte. ’s Morgens twee uren, ’s namiddags twee uren en soms ’s avonds ook nog twee uren. Wat een luxe-leven had die man! Hij kon de ganse dag lekker doen wat hij wou, twee uurtjes komen werken en dan weer genieten van zijn dag en dat terwijl hij in die luttele twee uurtjes dat hij werkte zoveel geld verdiende?!?

En wat als hij op huisbezoek moest? Dan kreeg hij daar vast bij veel mensen een kopje koffie met een koekje?!

Maar toen ik mijn vriend leerde kennen, die huisarts is, begonnen mijn ogen pas écht open te gaan. Ja, ze verdienen inderdaad gemakkelijk €18 per 20 minuten… Maar daar steekt heel wat achter…

Zo mogen ze wel serieus dokken als ze hun belastingen krijgen, maar dat is nog niet alles! Om die €18 te mogen vragen mogen ze ook wel wat afwerken. Ze moeten heel regelmatig bijscholingen volgen, en dat word erg streng gecontroleerd. Die bijscholingen, dat is ook nog niet alles want die moeten ze na hun werkuren doen. Als ze al tot acht uur ’s avonds gewerkt hebben moeten ze om vb negen uur al in één of andere stad hier nabij zijn om die bijscholing, die gemakkelijk twee uren in beslag neemt, te gaan bij volgen…

En hun werkuren dan? Wel, in ‘theorie’ werken ze inderdaad per twee uur. Ze zitten twee uur in hun consultatie-ruimte. Maar dat is dan wel in ‘theorie’. Als je het in de praktijk bekijkt is dat helemaal anders. Zo gebeurt het vaak (dagelijks eigenlijk) dat hij van 13.30u moet werken tot 15.30u, maar dan komen er nog patiënten bij of moet hij nog enkele huisbezoeken doen of een firma ontvangen die de nieuwste producten komt promoten. Zo is het snel vijf uur dertig! En om zes uur moet hij alweer in de praktijk staan! Hopelijk krijgt hij al die huisbezoeken gedaan in die tijd!

Dus zo zie je maar dat het in de praktijk er helemaal anders aan toe gaat dan in de theorie…

Maar je moet toch toegeven dat ze een luxueus leven hebben?! Eerlijk gezegd, zou ik dat ‘leuxueus’ ook wel in twijfel durven trekken. En de eerste reden daarvoor is hun wachtdiensten. Bij mijn vriend is het zo, dat hij elke dinsdag de wacht doet. Dat betekent dus, als hij gedaan heeft met werken ’s avonds (dat kan rond acht uur of acht uur dertig zijn), dan moet hij nog steeds paraat blijven voor zijn werk. Als er iemand belt, moet hij onmiddellijk opnemen en advies geven of langsgaan bij de mensen of moet hij hen vragen om zelf langs te komen in de praktijk. Het gebeurt dus regelmatig, dat hij pas thuis gekomen is na een zware dag en dat hij opgeroepen wordt om terug te keren naar zijn praktijk. Hij doet ook om de x aantal tijd de wacht in het weekend. Dat wil dan zeggen dat hij dan 48uur paraat moet zijn want hij kan elk moment opgeroepen worden.  Het gebeurt vaak dat hij in die tijd wel tien tot vijftien telefoons krijgt. In bepaalde periodes van het jaar (vb als er een griepepidemie heerst) kan dat zelfs tot dertig (of meer) telefoons oplopen in die korte tijdsspanne. Ik kan u wel garanderen dat zoiets erg uitputtend is. De periode van wacht wordt niet gecompenseerd door een extra dagje verlof of enkele uren vroeger gedaan, zoals in sommige andere jobs wel gedaan wordt. Als hij ’s nachts een drietal keer is moeten opstaan, en dan overdag ook constant opgeroepen wordt is dat erg lastig maar ook niet altijd even leuk want in die dagen mag je niets plannen. We wachten dan eigenlijk constant op telefoon. Bovendien volgen de telefoons elkaar niet altijd op. Dan krijgt hij vb om twee uur een oproep, dan gaat hij en doet hij zijn job en komt hij weer naar huis. Dan ligt hij pas te slapen (als hij zijn slaap kan vatten tenminste) en dan krijgt hij opnieuw een oproep. Veel mensen zullen waarschijnlijk ook wel denken dat een wachtdienst enkel en alleen in het weekend is, maar dat klopt niet. De wachtdienst gebeurt in het weekend, zon-& feestdagen maar ook tijdens de week.

Veel mensen zullen nu wel zeggen: ‘tja het is zijn job’ en ja het is inderdaad zijn job, hij heeft er inderdaad voor gekozen maar dat neemt niet weg dat het soms erg lastig kan zijn.

Bovendien verwachten sommige mensen dat hun huisarts 24/24u en 7/7d paraat is voor hen. Zo krijgen we op zaterdag ook vaak telefoon: “kan ik een afspraak maken voor morgen (zondag)?!” en groot is hun verbazing als hij hen dan zegt dat hij die zondag niet van wacht is en dat ze naar de wachtdienst zullen moeten bellen ofwel een afspraak moeten maken voor maandag. Nee, mijn vriend werkt geen 24u op 24u en ook geen 7d op 7. Hij heeft ook nood aan zijn zondag, als hij dan niet van wacht is. Er zit ook een man achter die huisarts…

De derde reden waarom huisartsen geen zo’n leuxeus leventje hebben zoals veel mensen denken, is omdat veel mensen willen dat hun huisarts zich aanpast naar hen. Soms kunnen mensen daar echt een gegronde reden voor hebben zoals deze: “Dokter, kunt u op zaterdag langskomen want ik werk tijdens de week.” Dat kan inderdaad eens een gegronde reden zijn, maar al te vaak gaat het om pure gemakszucht: “Dokter, kunt u na drie uur langskomen want ik moet om twee uur naar de kapper…” Of zoals dit: “Zou u om zeven uur ’s morgens willen komen? Dan ben ik de rest van de dag op mijn gemak.”

De vierde reden waarom huisartsen geen zo’n luxeus leven hebben zoals gedacht, is dat er naast hun consultaties en huisbezoeken ook nog een pak administratief werk bij komt kijken. Er wordt immers verwacht dat ze alle gegevens van de patiënten goed, en up-to-date bijhouden. Daarnaast moeten ze ook vb de afspraken juist regelen, er moet een schema bijgehouden worden van wie op welk ogenblik de wacht houd, maar ook de financiële administratie komt daarbij en ook de inkomende telefoonoproepen horen daar bij. En geloof mij, die telefoon staat geen minuut stil.  Hij moet ook vaak contact opnemen  met het ziekenhuis of met een rusthuis of met een collega/geneesheer of met een specialist of metverzekeringsmaatschappijen enzovoort.

De vijfde reden ligt in het feit dat ze ook heel vaak bijscholingen moeten volgen, waarover ik hierboven al meer vertelde. Die bijscholingen zijn noodzakelijk als ze hun ‘erkenning’ willen blijven behouden. In 1 jaar tijd moeten ze 200 punten halen en die punten krijgen ze door telkens (na hun werkuren) een bijscholing te volgen. Sommige bijscholingen geven 10 punten als je langs geweest bent, andere geven 20 punten. Maar reken maar eens uit hoeveel bijscholingen je moet doen om aan die 200 te geraken… Dan hebben we het ook nog niet over de vergaderingen die ze houden en de vergaderingen die ze zelf inéén moeten stoppen met hun collega’s. Daar wordt verwacht dat ze af en toe zelf een bijscholing inéén stoppen en zodoende ‘bijscholing’ geven aan hun collega’s. Daarvoor moeten ze zelf een onderwerp en hun toespraak in elkaar stoppen, de materialen huren, een sprekersgast uitnodigen enzovoort.

Een huisarts dient ook een ‘voorbeeldfunctie’ te hebben. Mensen verwachten dat hij een praatje met hen gaat slaan als hij hen tegenkomt in de supermarkt. En elke verkeerde beweging die hij gemaakt heeft (of zou kunnen maken) hebben de mensen gezien. Het is soms lachwekkend hoe mensen kunnen vertellen aan hem: ‘ik heb je vrijdag gezien in de supermarkt! Je had een mooie broek aan hoor! Ga je daar vaak winkelen? Was die blondine bij jou je vrouw?” En als hij dan ’s avonds thuiskomt en zo’n verhaaltje vertelt dan kunnen we allebei wel es goed lachen. Of zoals laastleden, toen we es samen langs de kermis liepen… We hadden een zak oliebollen gekocht en zo liepen we samen rond op de kermis. Opeens kwamen we een patiënt van hem tegen: “Ach dokteur, niet te veel oliebollen hé want ge verdikt daar nogal van zu!” Op dat moment hebben we es goed gelachen. Het kan toch wel voor gekke situaties zorgen!

Mysterieus… Zo vond ik die huisartsen vroeger ook wel. Ik was heel nieuwsgierig naar de man die achter de huisarts zat. Ik kon het goed vinden met mijn huisarts. We hadden eerder een vriendschappelijke band. Met alles kon ik bij hem terecht! Maar toch had het iets mysterieus. Die man in zijn witte schort, achter zijn bureau… die moest toch ook een privé-leven hebben?! Ik heb er nooit naar gevraagd want ik heb het altijd gerespecteerd, dat hij ook maar een ‘man’ was. Net zoals ik een doodgewone vrouw ben, was hij een doodgewone man. Net zoals ik verpleegkunde studeerde omdat ik mensen wou helpen, had hij geneeskunde gestudeerd om mensen te kunnen helpen.

Sinds ik samen ben met mijn vriend, ben ik het anders gaan bekijken. Ik vind het een erg eervol beroep en het loont ook: mensen zijn je meestal erg dankbaar als je ze hebt kunnen helpen en dat geeft een grote voldoening. Maar voor dat eervolle te kunnen verdienen mogen ze serieus wat vergaderingen bijwonen, werken, bijscholen, overwerken, wachtdiensten doen en vergaderingen houden. Ze hebben het dan toch nog niet zo ‘gemakkelijk’ verdient als het op het eerste zicht lijkt.

Maar ik garandeer je, mijn vriend doet zijn werk écht graag. Het zit ‘m in hart en nieren. Want als ik mijn anatomie moet blokken, dan is hij er altijd bij om mij nadere uitleg te geven, begrippen uit te leggen of mij op te vragen…

Je moet er eigenlijk wel voor in de wieg gelegd zijn, om een huisarts te worden.

Maar eigenlijk, moet je ook als vriendin (of vrouw) van een huisarts ervoor in de wieg gelegd zijn. Je moet erg flexibel kunnen zijn en begrip opbrengen dat hij van ’s morgens vroeg weg is tot ’s avonds laat, dat hij (weeral) een bijscholing heeft, dat je dit weekend geen plannen kan maken omdat hij van wacht is, dat hij ’s nachts om twee uur uit zijn bed moet (en jou misschien toevallig ook wakker maakt) om er een uurtje later weer in te liggen. Maar eenmaal je het ritme gevonden hebt (en als je elkaar graag ziet), dan kan je de druk best goed aan. Ik heb het er eerlijk gezegd niet moeilijk mee dat ik nooit op voorhand weet wanneer hij thuis komt. En ik heb er ook geen moeite mee als hij plots opgeroepen wordt. Ik begrijp waarom en hoe het in elkaar zit. En eigenlijk kan ik er best wel mee lachen als hij in de zetel aan het wegdommelen is, totdat zijn telefoon gaat voor een oproep. Ik vind het helemaal niet erg, in tegendeel. Ik vind het leuk dat zijn job zoveel afwisseling brengt. Afwisseling voor hem, maar ook voor mij! Ik hou van hem en zijn job (met zijn voordelen en nadelen) neem ik er graag bij!

Het zijn drukke tijden! Erg drukke tijden... Hij heeft zijn eigen patiëntenbestand waar hij moet voor zorgen maar ook nog om en bij de 100 extra patiënten van zijn collega die in zwangerschapsverlof is. Nog een geluk dat hij met de glimlach op de mond vertrekt...

Vanmorgen om 8uur is hij alweer begonnen met het werk. Het was blijkbaar erg druk want zijn consultatie's eindigen normaal gezien 's middags maar nu was het ondertussen 13u toen ik een berichtje kreeg dat z'n consultaties erop zaten. Maar, hij moest alweer 7 huisbezoeken doen. Snel maakte ik wat boterhammetjes klaar, stopte ze in een trommel... greep een fles bruisend water en in een mum van tijd stond hij voor de deur. "Stap maar in!" zei hij terwijl hij de boterhamtrommel van me overnam. Zeven patiënten en die moesten allemaal gedaan worden voor 16u... terwijl er ongeveer 20 minuten per patiënt gerekend wordt, zonder de tijd die tussenin gebruikt moet worden om van hier naar daar en nog eens elders te rijden.
Maar we hadden niet te klagen, het ging redelijk goed vooruit. We hadden op een bepaald moment zelfs gezien dat we nog "vijf minuutjes knuffeltijd" zouden over hebben. Vijf minuutjes alvorens hij weer moest vertrekken.
En net toen we aan het mijmeren waren over onze "vijf minuutjes knuffeltijd" ging zijn gsm. Ai,  hij moest dringend naar de consulatiebureau. Daar ging onze "vijf minuutjes knuffeltijd" maar eerlijk gezegt had ik het er graag voor over. Het went eigenlijk wel om regelmatig alleen te zijn (ik was als kind trouwens ook graag alleen), en om hem plots te zien vertrekken. Uiteindelijk is het voor een mooi doel dat hij weg moet. Hij kan nog écht iets betekenen voor mensen, hen helpen, hen steunen...

Ik weet zeker, moest ik de (intellectuele) capaciteiten gehad hebben (en weten wat ik nu weet)... dat ik ook voor arts zou gestudeerd hebben. Ik vind het een prachtig beroep. Je bent constant omringt door mensen, mensen waar je nog écht iets voor kunt betekenen, je hebt een grote zelfstandigheid... maar natuurlijk is er ook een grote keerzijde aan die medaille... enfin... Het is nu anders en ik neem er vrede mee... Maar dat neemt niet weg dat ik héél trots ben op mijn ventje en dat ik hem 100% steun in zijn doen en laten. Ik heb ook al getwijfeld of ik na mijn studie's verpleegkunde misschien wel een bijscholing zou doen voor doktersassistente. Zo bij zo zal ik niet mijn ganse leven verpleegkunde kunnen doen omdat ik een Hernia-patiënte ben. Dus een vervolgopleiding zal wel nuttig zijn. Alleen weet ik nog niet zo goed wat. Doktersassistente? Lerares verzorging?
We zien wel... Als er iets is wat ik geleerd heb, dan is het dat: we zien wel...

Toen hij terugkeerde van zijn consultatiebureau hadden we nog net tijd om die ene laatste patiënt te doen. Hij zou weliswaar wat later zijn voor de volgende consultatie in de praktijk, maar daar kon hij nu ook wel niets aan doen. We haastten ons naar de patiënt en terug. Onderweg knabbelde hij rustig de boterhammetjes op die ik voor hem gemaakt had. Nog een geluk dat ik er klaar gemaakt had, anders had hij weer niets gegeten: "geen tijd..."

Thuisgekomen had ik het huis voor mij alleen. Ik hou er wel van om een eindje alleen te zijn. Dan had ik ruimschoots de tijd om na te genieten van ons dagje gisteren...

Na maanden hadden we gisteren uiteindelijk nog eens de tijd gevonden om een ganse dag met ons tweetjes te zijn. We zijn af en toe wel eens enkele uurtjes samen maar een ganse dag... dat was lang geleden! Daarom hadden we onszelf willen trakteren op een dagje Walibi. Hij was 's morgens zelfs (tegen zijn normale doen in) te vroeg! Daarom gingen we nog es naar de warme bakker in een naburige gemeente om lekkere koffiekoeken. En als verrassing had hij ook nog 2 mattentaartjes mee voor mij! Die hebben we dan lekker opgesmult terwijl we op weg waren naar Walibi. Ik had de dag voordien onze tas gevuld met 2 regenjasjes, een fles Cola Light, en onze "zwem-set".
Onderweg hadden we een pak regen, en zag de hemel er maar flauwtjes uit... maar aangekomen was het helemaal goed! Een lief zonnetje lachte ons toe en we hadden zelfs parkeerplaats vooraan de ingang. Dat was eigenlijk wel beter want mijn schatje heeft Artose. Gelukkig had hij een NSAID (pijnstiller en ontstekingsremmer) ingenomen zodat hij toch van zijn (wandel)dagje kon genieten. Het was werkelijk fantastisch! Maar toen we op de laatste attractie zaten (ronde bootjes op het water) begon er ineens een stortbui. Daarenboven botsten we tegen een muur met onze boot en kreeg ik enkele emmers water over me heen gestord. Ik was werkelijk verzopen als ik eruit kwam. En het meest vervelende was dan nog dat mijn regenjasje het water niet kon opvangen! Het liep gewoon door mijn regenjasje door. Ik was druipend nat! We besloten dan maar om onze dag te beeïndigen in Aqualibi. Een heerlijk watertemperatuurtje van +/- 30°C deed mij serieus goed want ik moest toegeven: ik had het ontzettend koud in die natte kledij van mij! We bleven dan nog een eindje in het water en toen beslisten we om te vertrekken.  Het was nagenoeg sluitingstijd. Ik droogde me af en kon me daarna weer in mijn kletsnatte kledij murwen. Aaah wat vies! Toen ik over de parking naar de wagen liep, had ik het letterlijk ijskoud. Bovendien kreeg ik daar van de FantaPromotors nog een blik ijskoude fanta in de handen gestopt. 'Was dat maar een warme choco!' dacht ik bij mezelf en ik bedankte ze vriendelijk maar met een benepen gevoel. Nog nooit eerder was ik zo blij dat iemand ooit de verwarming in een wagen uitgevonden had! Thuisgekomen trakteerde ik me op een hete douche en mijn warmste pyjama. En mijn zak, die ging ik morgen wel legen...

Na al mijn gemijmer en huishoudelijk werk werd het ondertussen al wat later. Negen uur en toen kreeg ik ineens bericht: zijn consultatie's waren gedaan voor vanavond en nu moest hij nog 1 huisbezoek doen. Ik stopte zijn eten alvast in de microgolf maar ik legde hem nog niet aan.
Uiteindelijk werden het drie huisbezoeken en kwam hij om 10u30 moe thuis. Hij plofte zich neer op de barkruk terwijl ik de microgolftoesten intikte. "Oef!" zuchtte hij opgelucht.
Hij begon het relaas van z'n dagje en ik probeerde hem zoveel mogelijk te steunen. Ik weet dat veel mensen hem een "geluksvogel" noemen of zeggen dat hij een "luilekkerleventje" heeft maar uiteindelijk kan ik dat helemaal niet beamen! Nee, hij doet inderdaad geen loodzware handenarbeid... maar hij moet wel constant paraat staan voor de patiënten (voor hun klachten, problemen, of gewoon es om te luisteren), hij werkt van 's morgens (vroeg) tot 's avonds laat, hij draagt een zware verantwoordelijkheid met zich mee. Hij heeft soms (voor een stuk) het heft in handen bij leven of dood. (Toen ik dat ooit zei tegen mijn vader zei hij dat ik in de politiek moest gaan :-s Nee, het is geen 'nine-to-five' baantje... maar ik ben wel reuze trots op hem.