Limburgers

Tot ik in Antwerpen ging wonen, dacht ik dat Nederlands-Limburgers ook in België als ‘reserve-Belgen’ beschouwd worden, net als in Nederland. En dat allerwege vurig gebeden wordt voor een hereniging. Dat Van het Groenewoud’s ‘uitgescheten kruidenier met een wezenloos grijs kostuum komt luisteren naar een mummelende pastoor’ die dan mummelt: ‘HeerzegenonsenookdezespijzenuituwmildehandgegeveninbarmhartigheidenverlosLimburgvanNederland’.

Ik weet nu - en echt nu pas - dat dit alles zuiver door een Nederlandse bril bekeken is. Hollandser dan het Hollands Diep. Daaruit volgt dat ook wij Limburgers Hollandser dan het Hollands Diep zijn…

Toen ik pas in België woonde, zorgde ik er hoe dan ook voor dat ik mijn Limburgse identiteit als een begeleidend reisdocument op het puntje van mijn tong had liggen. Want toen wist ik nog niets, ik dacht slechts.

Schoonbroer
Mijn schoonbroer bijvoorbeeld, zei bij een van de eerste kennismakingen in verpletterend plat Antwerps tegen een vriend: ‘Die van oengs is hier afgekomen met ‘nen Ollander…’.

‘Limburger’ haastte ik mij te zeggen. Ik verwachtte dat zij mij nu wenend in de armen zouden vallen. Eindelijk, de hereniging kan beginnen. Ik hoorde aanzwellende vioolmuziek. Beter nog: hoorngeschal. En zag ik de kastelein daar niet al een rij pinten tappen? Eerst keken ze elkaar nog even aan, mijn schoonbroer en zijn maat. ‘Ja?’, leken hun ogen te zeggen.

‘Niks aan de hand, ontkennende fase’, dacht ik nog. Curieus wat een mens toch allemaal kan denken.

'De' Limburg 
‘Witte gaaj woaroem ze baaj oengs hier in Antwaarpe ‘de’ Limburg zeggen?’, vroeg hij mij met een uitgestreken gezicht. ‘Aha, een intellectuele vraag’, meende ik. Gewoon ‘Limburg’ was kennelijk niet genoeg. De speciale status van Limburg was zeker zo speciaal dat er ‘de’ voor moest.

‘Nee?’, antwoordde ik met een ‘ons-kent-ons-glimlach’. Het leek mij wel zo fatsoenlijk om de sympathieke gastheren zelf hun doorwrochte filosofie te laten uitleggen. Kon ik meteen uitgebreid de tijd nemen om er ‘fier als ‘ne gieter’ bij te staan glimmen.

‘Wel, waaj zeggen oek: ‘de’ Congo…’. De vioolmuziek veranderde in muzak van de smerigste soort en de cafébaas voegde mij vriendelijk toe: ‘Hé moateke, wordt ‘r hier nog betoald of wat is’t?’.

Dictionnaire
Sindsdien heb ik het nog een paar keer geprobeerd. Mijn schoonbroer was een plaaggeest zeker? Maar nee, of heel Antwerpen bestaat uit plaaggeesten – hetgeen niet meteen tot de onmogelijkheden behoort – of ‘de’ Limburg telt hier al even weinig mee als in Holland. Uren heb ik moeten luisteren naar ‘Limburgermoppen’. ‘Woaroem is den dictionnaire in de Limburg dubbel zo dik? Links den tekst, rechts de noten’…en ga zo maar door. En dat is nog niet alles. Nee, als men in Vlaanderen de grens oversteekt, dan gaat men naar ‘Olland’. Ongeacht waar die grens ligt. Een tijdje heb ik nog volgehouden dat ik ‘in het ergste geval’ Nederlander ben, maar nooit Ollander. Maar dan versleten ze me voor een nationalist van de categorie ‘Vlaams Belang’. Die deden daar ook altijd zo moeilijk over. Beter niet meer doen dus.

Kathedraalpissers
Als laatste poging heb ik het nog willen uitleggen. Dat Limburgers nog minder moeten hebben van die ‘Koekenbakkers’ dan Vlamingen. Wij Limburgers wijzen Ollanders zelfs de verkeerde weg, of blijven gewoon dialect tegen hen praten bij de bakker. Maar hier waren ze altijd zo beleefd tegen die ‘kathedraalpissers’, zoals ze in Antwerpen gemeenlijk worden aangeduid. ‘Seg vriend, as ’t a hier ni bevalt, godde moar terug! Ga zaat ‘nen Ollander, punt aan de lijn! Hé Roger, hier nog ne pint voor den Ollander. Hij zal ‘m wel lusten as’t vur de veurniet is!’.

Toen ik bovendien iemand uit Hasselt nog hoorde beweren dat Nederlands-Limburgers zo mogelijk nog arroganter zijn dan Ollanders, heb ik mijn geografische en taalkundige lesjes maar gestaakt. Integendeel: ik heb zelf een lesje geleerd. Meerdere zelfs. 1. Nederlands-Limburg = Holland. 2. Nederlands-Limburgers zijn arroganter dan de Ollanders zelf. 3. De eenwording van beide Limburgen is nog heel ver weg. 4. Nederlands Limburg mag best bij België, maar dan moeten we wel opschieten voor België zelf niet meer bestaat. 5. Bij Vlaanderen aansluiten heeft geen zin, dan worden we onze eigen Belgenmop.

En in Nederland hangen we ook al aan de ‘lèste mem’ (= geen gunstige plek...)…Misschien dat ze ons in Wallonië nog willen…?

15-09-2009 om 00:00 geschreven door Hugo Luijten