Belevenissen in het land van de Magyaren - Kalandok a magyarok országában. Deze blog gaat over Hongarije (Magyarország), voor velen onder ons een vrij onbekend land, ver van mijn deur. Daarom tracht deze blog ons een beter inzicht te geven in dit land, zijn tradities, zijn cultuur, de anekdotes, de lokale gebruiken en evenementen, het landschap en vooral zijn boeiende geschiedenis .
- Ez a blog Magyarországról szól, sok külföldi szemében egy ismeretlen ország, amely messzén áll az otthonunktól. A weboldal sok érdekes kérdést megmagyaráz erről az országról, a hagyományairól, a kultúrájáról, viccekről, a helyi hagyományokról és eseményekról, a tájról és mindenekelőtt Magyarország feltűnő történetéről mesél.
22-07-2019
Hongaarse filosofe A Heller overleden - Bron: Uitpers
De Hongaarse filosofe Agnes Heller is vorige week, ze was 90, overleden. Met haar verliest premier Viktor Orban een verbeten vijand. Heller had het als linkse dissidente tijdens de communistische periode erg moeilijk gehad, onder Orban was dat niet veel beter.
Agnes Heller heeft destijds nogal wat linkse jongeren beïnvloed met haar ideeën over marxisme en democratie. Het boekje dat ze samen met haar man, Ferenc Feher, schreef in het Frans Marxisme et démocratie (ed. Maspéro, 1981), stond in veel boekenkasten. Het staat er bij mij nog altijd.
De ondertitel zei veel: Au delà du socialisme réel het reële socialisme was de benaming die de bureaucraten voor hun eigen systeem hadden bedacht. Het waren scherpe marxistische analyses van die bureaucratische systemen zoals ze dat in Hongarije meemaakte.
Met Heller verdwijnt een van de laatste figuren van de zogenaamde School van Boedapest rond de marxistische filosoof Georg Lukàcs (1885-1971).
Tirannen
Heller was de voorbije jaren druk in de weer tegen wat ze de nieuwe tirannen, zoals Orban, noemde. We moeten alle oude categorieën laten vallen, de wereld is zodanig snel aan het veranderen, we moeten de wereld zien zoals hij is Stalinisme, fascisme, nazisme zijn begrippen uit het verleden, zei Heller. We staan nu tegenover tirannieën die zich installeren via het algemeen stemrecht, in samenlevingen die aan bloedarmoede lijden. We zitten in veel landen, zoals Hongarije, Turkije, Polen, Rusland met moderne tirannen die gekozen en herverkozen worden.
Haar overlijden werd bekendgemaakt door de Hongaarse Academie van Wetenschappen. De voorbije maanden heeft Orban het heel erg gemunt op de academische wereld die hij ook, na onder meer de media- en kunstwereld, onder de knoet wil krijgen
In the 15th century, the expansion of the Ottoman Empire started to worry the West. Some wanted Hungary to stop the Turks. However, it became clear at the end of the 1440s that Hungary could not do the job on their own. Help in any shape or form, from any direction, meant a lot.
Pope Callixtus III was elected in 1455. He was aware that if the Ottomans managed to march through Hungary undefeated, Vienna, as well as Rome, would not be safe from the danger of being conquered, either. Therefore, Pope Callixtus III did everything in his power to unite Christianity and stop the Ottoman advances, reports 24.
Unfortunately, he did not win the support of France, Britain, or Italy.
So, he turned to God and issued a papal bull ordering churches to chime the bells each day, praying for the victory of the Hungarians. According to his request, church bells should be rung three times every half hour between 3 pm and 6 pm, and every Christian soul should say the Angelus prayer three times.
On July 4th, 1456, the fateful siege began in Nándorfehérvár (Belgrade). Just three weeks later, on 22 July 1456, János Hunyadi, Mihály Szilágyi, János Kapisztrán, and their Hungarian and Serbian soldiers gloriously defeated the Ottoman army. The good news reached Rome on 6 August. The pope rejoiced in it, evidenced by the fact that he declared August 6th to be the commemoration of the victory, and the Feast of the Transfiguration is celebrated each year on this day.
Therefore, the original purpose of the bells chiming was to pray for Hungary. After the victory, the prayers for mercy turned into expressing gratitude.
Noon bells
However, all this does not explain the story behind the noon bells of today. For that, we have to look back to the 1414-18 Council of Constance. It was decided there that bells should be rung every Friday at noon in memory of the sufferings of Jesus Christ.
In 1500, when the Christian world had to face serious Ottoman threat again, the two events were connected by Pope Alexander VI. He reinforced the commemoration of the siege of Nándorfehérvár, and he extended the Friday bells to be rung every day of the week at noon.
So, church bells have rung for Hungary ever since 1456, commemorating the heroism of Hungarian and Serbian soldiers. Since 1500, the church bells commemorate it every day at noon, all over the world.
Als Hongaarse Zomerdestinatie is het Balatonmeer de meest poulaire. Het ondiepe meer heeft als het grootste van West- en Middeneuropa al jaren een (inter)nationale aantrekkingskracht, In de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw was het dé zomerbestemming voor DDR burgers/kameraden die aan de Balatonoevers hun familieleden uit West-Duitsland konden ontmoeten. En het was dé bestemming van kamperende Hollanders die vooral aangetrokken werden door de goedkope campings en diners in eenvoudige strandrestaurants waar een 5 koppige familie in 1975 maximaal 20 gulden kwijt was. Ja, hoor je dat GeertWilders? 20 NEDERLANDSE GULDENTJES, inclusief meerdere pálinkas en potten bier. Zou onze Geert in die tijd op een FKK camping reeds kennis hebben gekregen aan zijn huidige Hongaarse vrouw? Wie zal het zeggen? In ieder geval staat de afkorting FKK voor Freie Körper Kultur. Daar waren die Oostduitsers een grote fan van, de Balaton was vergeven van Deutsche Volksleute die met hun hele zakie in het nakie rondstapten. Maar Geert wellicht niet hoor!!!!!
Goed, laten we eens een vorkje prikken aan het Balatonmeer. Tegenwoordig kun je in luxe Italiaansachtige etablissementen mozzarellasalades, spaghettis met allerhande zeebanket, tiramisù en wat al niet meer laten aanrukken. Of Servischepljeskavica gelardeerd met op kroatische leest gekruide wostjes met Italiaans ijs na én altijd met echte Italiaanse espressokoffie. Van de firma Illy bijvoorbeeld alhoewel dat van oorsprong een Hongaars familiebedrijf was. Van Ferenc Illy geboren in Temesvár, voor de Eerste Wereldoorlog nog in Hongarije gesitueerd. En altijd kunnen we afsluiten met het Griekse degestief Metaxa.
Maar gelukkig zijn er nog genoeg eenvoudige eethoekjes waar je het traditionele Balatonmenu kunt bestellen. Kom maar op met die menukaart, meneer de ober! Eerst bestellen we in de hitte maar eens een grote pul bier. In de vorige eeuw tapten de Hongaren bier met een soort benzinepompspuit. Grote bladen met ouderwets aandoende pullen werden op deze manier gevuld. Verschraald bier kwam je in de jaren zeventig niet tegen .Tegenwoordig moet je niet vreemd opkijken als je in een achteraf tentje van een vers getapt Belgisch fruitbiertje kunt genieten.
Natuurlijk bestellen we een forse lángos, de Hongaarse pizza. Een bol deeg wordt in melk gebadderd, platgemasseerd en daarna in meestal zonnebloemolie gefrituurd. Toen het leven nog simpel en weinig keuzerijk was bestonden er twee opties: of U koos voor een lángos die gezouten was óf U nam diezelfde lángos met een knoflookoliemengseltje netjes met een kwastje aangebracht. Tegenwoordig zijn de mogelijkheden legio, net als bij pizzas neemt u de garnering die gewenst wordt geacht. De all time favorite van de Hongaarse lekkerbek ook ik schaar mezelf in die categorie ziet er als volgt uit: gezouten, met knoflooklaag, een flinke dot tejföl Hongaarse zure room -, uitgebakken spekjes en een flinke lading gesneden rode uitjes. Eventueel kunnen de echte diehards nog kiezen voor een extra portie geraspte kaas.En nog een prettige dag voor Uw kranslagaderen zal de huisarts erbij vermelden ..Het zal U waarschijnlijk niet verbazen dat Duitsers tevens gek zijn op deze lekkernij, in de Duitse taal Fladen genaamd. Vind ik overigens niet echt schmackhaft klinken
Na de Lángos nemen we eerst maar eens iets lichters. Wat dacht U van een lekkere al weer gefrituurde Balatoni Hekk. In een knapperig jasje gewikkeld is deze vissoort mits vers uit de frituur best te hachelen. Écht vers kan de Hekk Heek in het Nederlands nooit geconsumeerd worden, want het betreft een zeevis. Dat weten veel toeristen overigens geenzins en dat geldt zelfs voor een aantal Hongaren. Ik vermoed dat deze laatste onwetenden één op één supporters zijn van ene Ferenc Gyurcsány maar ik kan het mishebben hoor! De Hekk is zon beetje het Nederlandse lekkerbekje, maar wel iets massiever en vetter. Tja, wat U dan gedacht?
Na het vegetarische deel van de maaltijd schakelen we weer over op de vleeseet modus. Met klakkende tong van de klophonger bestellen we een bord met een paprikakolbász of kolbice zoals geschreven voor toeristen en een véres hurka. In goed Nederlands: een smakelijke vette paprikaworst en een bloedworst gefabriceerd uit varkensorgaanvlees. Goed bereid is de Hurka lekkerder dan de Schotse variant, de haggis. Behalve als U een Schot bent natuurlijk. flink gezoute pommes frites erbij met scherpe paprikapasta erős pista en geraspte mierikswortel op een kledder scherpe mosterd. Inmiddels drinken we rode wijn besteld in een literkan, sorry besteld in 2 literkannen, we zouden eens droog komen te staan!
Als dessert tovert de huisober een groot bord inclusief eetlepel met Somlói galuska Somlauer op tafel. Sponscake met chocoladesaus overgoten, ook hier weer, mits vers geserveerd een lekkernij, om je vingers bij op te eten. Natuurlijk getooid met een flinke schuimkraag slagroom, om het broodnodige cholesterolniveau op niveau te houden. Als natje sluiten we af met een paar flinke neuten szilvapálinka pruimengedistilleerd van zon 50% alcohol en misschien nog met een kopje hartslag, een dubbele espresso.
Als kroon op de avond duiken we nog even het warme Balatonmeer in en krijgen een pijnlijke grimas in het gelaat vanwege opkomende maagkramp. Redding biedt een net aanmerend schuitje met aan boord liederlijk dronken Duitsers uit de (oost)Duitse stad Dresden. Het lukt deze lieden ook nog om U aan boord te hijsen. Ja, hijsen, daar gaat de avond mee verder, want de uitzinnige Dresdenaren verplichtten U om een fles omwelriekende weissenkorn aan de mond te zetten. U wordt wakker als de diensdoende ziekenhuisdokter van de detoxafdeling U hoofdschuddend voorhoudt dat U in plaats van die bocht beter wat anders had kunnen consumeren. Wat?
Unicum, het beste alcoholische bitterdrankje van de wereld: in kleine hoeveelheden een medicijn, in grote hoeveelheden een geneesmiddel. Een oud Hongaars gezegde dat ver terug gaat .
De Duitse auto-industrie heeft het zwaar, en daar heeft Hongarije het meeste last van
Bron: Trouw
De Hongaarse premier Viktor Orban bezoekt de Mercedes-fabriek in Kecskemet, 90 kilometer onder Boedapest. Beeld REUTERS, Laszlo Balogh
De Duitse auto-industrie heeft het zwaar. Hongarije lijdt daar het meeste onder. Het land is economisch afhankelijker van Duitse autobedrijven dan Duitsland zelf.
Rond de Oost-Hongaarse stad Debrecen worden momenteel miljoenen gestoken in wegen en spoorwegen. Aanleiding: een nieuwe BMW-fabriek die duizend arbeidsplaatsen naar de arme regio moet brengen. De eerste steen moet dit jaar worden gelegd. Maar de Duitse auto-industrie heeft het moeilijk en dat is geen goed nieuws voor Hongarije, dat economisch nog afhankelijker is van Duitse autobedrijven dan Duitsland zelf.
Volgens het Duitse Handelsblatt aarzelt BMW nu over de Hongaarse nieuwbouwplannen. Het bedrijf ontkent dat en in Debrecen gaan de voorbereidende werkzaamheden van de gemeente gewoon door, waaronder de aankoop van een bedrijfsterrein van 400 hectare. Maar BMW kampte vorig jaar wereldwijd met teruglopende vraag, met dalende winst en aandelenkoersen en recent eisten de hoofdaandeelhouders een totaal nieuwe bedrijfskoers. Dat zet ook eerdere investeringsbeslissingen op de tocht.
Een andere Duitse autofabrikant, Mercedes, kondigde in mei al aan dat de uitbreiding van een fabriek in het Hongaarse Kecskemét voorlopig wordt uitgesteld. Ook daarmee was een miljard euro gemoeid en het wegvallen daarvan zet de Hongaarse groeiprognose van 3,6 procent op losse schroeven.
Belangrijkste exportproduct
Autos en auto-onderdelen zijn Hongarijes belangrijkste exportproducten. In topjaar 2017 waren Mercedes, Audi, General Motors, Suzuki en hun toeleveringsbedrijven met een gezamenlijke omzet van ruim 25 miljard euro goed voor zon kwart van het Hongaarse bruto nationaal product. Al met al werken er ruim 170.000 mensen in de sector.
Die cijfers zijn vooral opmerkelijk, omdat Hongarije in de communistische tijd als vrijwel enig Oost-Europese land geen eigen auto-industrie had. Dat veranderde in de jaren negentig, dankzij lage lonen, ruime aanwezigheid van goed opgeleide arbeidskrachten en aantrekkelijke belastingvoordelen. Ook voortvarende investeringen in het verouderde wegennet maakten het land interessant voor productiebedrijven.
Premier Orbán vindt productiebedrijven belangrijker voor de economie dan diensten en services. Dat heeft hij vanaf het moment dat hij aan de macht kwam, duidelijk gemaakt. Terwijl buitenlandse investeerders in de dienstensector te maken kregen met extra belastingen en staatsovernames, worden autoproducenten warm onthaald. Zij kunnen rekenen op een financiële voorkeursbehandeling en op ruimhartige steun op andere terreinen. Zo zei minister van buitenlandse zaken Péter Szijártó vorige maand dat Hongarije geen EU-milieumaatregelen steunt die de auto-industrie schaden.
400 uur per jaar overwerken
Toen de regering vorig jaar een wet invoerde die het mogelijk maakt werknemers 400 uur per jaar te laten overwerken en hen daarvoor pas na drie jaar uit te betalen, veronderstelden veel oppositiepartijen en vakbonden dat die wet op verzoek van BMW tot stand was gekomen. Maar BMW ontkent er iets mee te maken te hebben, en ook Audi heeft de nieuwe overwerkregeling niet opgenomen in de cao van dit jaar.
Ze hebben juist enorm last van arbeidstekorten door de vergrijzing en vertrek van goed opgeleide werknemers naar beter betalende EU-landen. Dat heeft de afgelopen jaren voor een enorme braindrain gezorgd. In een enquête van PwC meende 78 procent van de werkgevers uit de autosector vorig jaar dat die arbeidstekorten hun groei bedreigen.
Om de tekorten op te vangen, haalt de helft van de ondernemingen arbeiders uit het buitenland, vooral uit de buurlanden. De autobedrijven zeggen ook meer heil te zien in verbetering van werkomstandigheden en loonsverhogingen, om zo te voorkomen dat goed opgeleide arbeidskrachten vertrekken.
Robotisering
Daarnaast is robotisering ook in het goedkope Hongarije voor autobedrijven het antwoord op de arbeidstekorten. De uitgestelde uitbreiding van Mercedes in Kecskemét had s werelds eerste full-flexfabriek moeten opleveren, waar op bestelling willekeurig ieder model in kleine aantallen geproduceerd zou kunnen worden. Zulke fabrieken hebben minder, maar wel hoger opgeleid en beter betaald personeel in dienst.
Ironisch genoeg kan dat er volgens deskundigen toe leiden dat Hongaarse jongeren die nu naar het buitenland gaan, vaker thuis blijven, omdat ze daar straks ook goed betaald, interessant werk kunnen vinden. Aan de andere kant: als het salaris minder telt, wordt het voor Duitse bedrijven makkelijker om gewoon in Duitsland te blijven.
Als je in Boedapest op de bus stapt is er behalve de fel gekleurde stempelautomaat geen ander signaal dat je een plaatsbewijs moet tonen. De chauffeur van de bus houdt zich niet met de kaartjescontrole bezig. Hij blijft geconcentreerd op het overig verkeer om weer zo snel mogelijk te vertrekken naar de volgende halte. Er wordt vanuit gegaan dat je na het instappen als passagier behendig genoeg bent om je snel te fixeren aan plafond of aan één van de verticale stangen. Het aantal zitplaatsen is beperkt. Ook bij vrije plaatsen blijven veel passagiers trouwens liever staan.
Het openbaar vervoer is snel en voortreffelijk geregeld in deze stad. Goedkoop, effectief en met korte wachttijden.
Nog een verrassing: 65plussers uit Europa betalen niets voor hun vervoer in Hongarije. Hoogstens wat reserveringskosten. Mooi meegenomen voor de rijkere westerlingen maar onverstandig voor de economie van dit land.
Sporadisch vinden controles op kaartjes of leeftijd plaats. En ik heb de indruk dat de vangst na een controle bij illegaal vervoer gering is. De betrapte is meestal een argeloze jonge toerist. Dat moet met zelfdiscipline van de stadsbewoners en de geringe kosten voor openbaar vervoer te maken hebben.
Bij metrostations staan altijd wel een paar vriendelijke controleurs bij de ingang naar de treinen. Hun werk is duidelijk als een sociale bijdrage aan de maatschappij bedoelt. De goedaardige mannen en vrouwen wachten je op in aan hen door de overheid uitgedeelde uniformen. Deze zouden een zekere gewichtigheid moeten geven aan hun functie maar omdat dit tenue meestal te groot uitvalt zien de controleurs er in plaats van gewichtig nogal koddig uit.
De mannen en vrouwen zitten meer om een praatje verlegen dan dat zij je bars vragen naar een vervoersbewijs. Braaf wordt dit door iedereen getoond en als de metro binnenrolt zetten zij een stapje opzij. Niemand zal de metro missen vanwege een controle.
Ook valt mij op dat de normaal rustige Hongaarse passagier assertief kan reageren als haar of zijn vervoer onderbroken wordt bij het niet hebben van het juiste vervoersbewijs. Na een stortvloed van verontschuldigende argumenten stappen ze zonder kaartje in de metro, de controleur wordt beterschap beloofd, die daarna berustend achterblijft. Bij de metro hebben zij in ieder geval niet allemaal het gezag dat nodig is voor deze functie.
Het posten bij de ingangen van een metrohalte is trouwens geen ongekend genoegen. Het tocht er altijd en vooral swinters staan de mannen en vrouwen te vernikkelen van de kou. Bij het station DeákFerenc tér trof Zsuzsanna een totaal verkleumde controleur aan. Een iele man, wat zijn geleende maar veel te grote jas nog eens accentueerde. En zonder muts, wanten of warme sjaal. Daar had hij geen geld voor was het antwoord op haar bezorgde vraag naar zijn welbevinden.
Hij deed dit werk elke dag maar op deze plek pas de volgende week weer.
Een week later stond mijn vrouw de goede man een warme sjaal om te knopen. Samen met een nieuwe muts en een paar wanten. Zijn dank was groot. Wel zelf dragen en niet verpatsen hoor!
. Bij het kopen van deze eenvoudige bescherming tegen de kou vertelde Zsuzsanna de ware reden van haar koop tegen de verkoopster. Zij wilde de maat weten en die moest ze echter schuldig blijven. De verkoopster was stellig, zoiets zou zij nooit doen voor een controleur. Zij hield er niet van gecontroleerd te worden en voelde geen enkele zorgzaamheid voor zon beambte. Meewarig overhandigde zij het bonnetje.
De mogelijke teleurstelling voor ons kwam een paar dagen later bij een ander metrostation. Toevallig troffen wij dezelfde man aan en helaas weer alleen in zijn ruime jas. Hij had de wanten, muts en sjaal achtergelaten in zijn locker omdat het niet zo koud was die dag, zei hij.
Nu voelde ik mij een beetje de controleur van de controleur. Ik had mij wel dik aangekleed die dag.
Zsuzsanna geloofde de man op zijn woord maar ik had er geen goed gevoel over.
In de Hongaarse samenleving acht men het controleren van elkaar niet echt nodig blijkbaar.
Bij het tonen van goedgevigheid zitten altijd twee kanten. De motieven van de gulle gever komen niet altijd overeen met hoe de immer dankbare ontvanger met het cadeau omgaat.
In Leiderdorp werd een grote actie opgestart voor de restauratie van een christelijke kerkje in de jaren negentig in het Õrsi gebied in Hongarije.
En natuurlijk omvatte de inzamelingsactie, op eigen initiatief, ook die van gedragen kleding voor de veronderstelde arme dorpsgemeenschap.
In het Westen waren de ideeën over Oost-Europese armoede zo kort na de politieke omwenteling in 1989 altijd stellig. Mensen zijn er vast te arm om fatsoenlijke kleding te dragen.
Het achterstallig onderhoud van het kerkje werd dank zij de gulle giften snel ter hand genomen.
Om de geslaagde restauratie te vieren werd een klein committee van de christelijke Leiderdorpse gemeenschap naar Hongarije uitgenodigd. Zsuzsanna werd gevraagd om hen als tolk naar het platteland te vergezellen.
Onderweg in de auto werd zij uitvoerig voorgelicht over alle barmhartigheid van de kant van de schenkers en gezellig keuvelend naderden zij de eerste landerijen rond het dorp. De akkers en boomgaarden stonden er erg mooi bij zo in het midden van de zomer. Armoede was wel het laatste waarmee je dit tafereel zou associëren.
Het lag er allemaal wel erg liefelijk bij vonden de passagiers.
Zie jij ook wat ik zie vroeg de vrouw aan haar Willem. Is dat niet jouw gegeven kostuum?
En Els, zie ik daar niet jouw prachtige bontmantel, waar je nog een traantje om gelaten hebt? In Nederland kon een bontjas in die tijd -echt- niet meer.
De vogelverschrikkers, altijd vertrouwde figuren tussen het Hongaarse gewas, stonden er dat jaar in Õrsi inderdaad erg mooi bij in hun gedateerde kleding.
De enigszins teleurgestelde schenkers van dit alles werden groots onthaald bij het prachtig gerestaureerde kerkje. Overvloedig gedekte tafels met plaatselijke lekkernijen en zelfgestookte sterke drank. De bewoners hadden zich extra mooi aangekleed en de samenwerking met de Leiderdorpse christenen werd groots gevierd tot in de kleine uurtjes.
De andere dag werden ook de vogelverschrikkers stilletjes uitgezwaaid en werden door de -goeie gevers- direct plannen gesmeed voor een tweede huisje in dit gebied.
Zoveel vriendelijkheid, rust en natuurlijke rijkdom als hier kwam je in het Westen echt niet meer tegen vond men.
Zieltjes winnen en territoriumwinning, maar ook teleurstelling gaan helaas vaak samen.
Akasztó: Gólya roadshow - Het ringen van jonge ooievaars - het programma op 13 juni
Akasztó: Zoals elk jaar worden de jonge ooievaars geringd in hun nest door mensen van MME (Het Hongaarse Natuurpunt en/of Vogelbescherming) en het Nationaal Kiskunsági Park
Het verdrag van Trianon (1920) of het verdriet van Hongarije
Het vredesverdrag van Trianon, het grote verdriet van Hongarije.
Tot 1920 was het oude Hongarije een multiculturele staat, die uitblonk in haar diversiteit. Ho...ngarije werd bevolkt door: Hongaren, Slowaken, Roemenen, Serviërs, Ruthenen, Kroaten, Serven, Slovenen, Duitsers, Joden, Zigeuners, en enkele kleine etnische groeperingen zoals Polen, Tsjechen, Grieken, Armeniërs en Italianen. Het was een maatschappij, die zich in diversiteit haast kon meten met het New York of Amsterdam van vandaag. Al deze volkeren leefden vreedzaam naast elkaar, aangezien het historische Hongarije vanaf haar eerste koning, de heilige Stefan het principe van diversiteit en meertaligheid had omarmd. Hongarije was tot 1920 een multiculturele staat.
Helaas kwam daar op 4 juni 1920 verandering in. de dag dat het verdrag van Trianon werd ondertekend. Dit vredesdictaat werd afgedwongen door de overwinnaars van de eerste wereldoorlog in het paleis van Versailles. Het multiculturele Hongarije werd verdeeld in verschillende stukken en er werden dwars door families, dorpjes, regios en economische eenheden grenzen getrokken die nooit eerder in de geschiedenis hadden bestaan.
Deze opgedeelde maatschappij, die 2/3 van haar grondgebied verloor was destijds haar tijd te ver vooruit als multiculturele staat. Door deze vrede ontstonden er kunstmatige natie staten, die nooit eerder hadden bestaan en die niet levensvatbare bestuurlijke gebieden bleken te zijn zoals Tsjecho-Slowakije en Joegoslavië. Staten die later met veel geweld uit elkaar zouden vallen en Europa nog een tweede keer grotendeels zou veranderen. Omdat vele Hongaren plots in een vreemd land woonden ontstonden er vluchtelingenstromen richting moederland. Duizenden leefden in Hongarije in erbarmelijke toestanden tot in leegstaande treinwagons. Bittere armoede ontstond. Deze schrijnende toestand leidde later tot het ontstaan van de zgn. "treinkinderen". Duizenden arme kinderen kwamen richting Nederland en Vlaanderen voor een deugddoende vakantie (uitsluitend op uitnodiging van kerken). Velen bleven, huwden, werden geadopteerd. Dit tussen 1924 en 1927. Dit fenomeen leeft voort in het collectieve geheugen van Vlaanderen en Nederland
4 juni zal dus voor vele Hongaren een dag blijven van nationale rouw, van treuren om het grote verlies en het herdenken van hoe groots Hongarije ooit was Enkele jaren geleden werden in vele steden en dorpen Trianon-monumenten opgericht ter herdenking van deze gebeurtenis. Daarenboven worden in vele dorpen en steden herdenkingsmomenten georganiseerd, ook in Akaszto.
Hongarije, waar de meiboomplanting nog in ere wordt gehouden - Bron: Hongarije Natuurlijk
Hongarije blijft een land waar tradities hun waarde behouden en in ere gehouden worden. Zo wordt er in vele dorpen nog een meiboom "geplant". Soms op het dorpsplein, soms op privé grond, waar een huwbare dochter is
Een meiboom is een versierde paal of boom of een forse tak van een boom. In Hongarije worden de meeste bomen versierd met kleurrijke linten. Het oprichten van de boom gaat gepaard met verschillende rituelen, die kunnen verschillen per gebied. De boom wordt vaak geplant op 1 mei, of op de vooravond daarvan. In sommige dorpen zijn er optochten waarbij de boom vervoerd wordt met één of meerdere versierde meiwagen, vergezeld van de plaatselijk muziekband. Soms worden er ook lege wijnflessen in opgehangen
Vaak wordt er rond de boom ook gedanst. Zo is er de dans waar de meisjes rond de meiboom dansen en de meigraaf zijn krans werp. Zij die de krans vangt wordt dan de meikoninging van het jaar.
Een andere gewoonte is het meiboomklimmen. Soms om de touwen te verwijderen die zijn gebruikt om de meiboom op te richten, in andere gevallen moet het voorwerp op de meiboom rondgedraaid worden om geluk te brengen.
De 1 mei viering is in vele dorpen een hoogtepunt, een dag die samen gevierd moet worden met de gemeenschap en heel vaak worden er dan ook andere activiteiten georganiseerd voor de májalis.
Na de val van het communisme ging Hongarije aan het aardgas. Maar buiten de grote steden wordt nog steeds op grote schaal hout gestookt. Met alle gevolgen van dien.
Het is vroeg in de ochtend en in Penc, een dorp van 1500 inwoners drie kwartier rijden van Boedapest, gaan de kachels aan. Uit bijna iedere schoorsteen rijst een rookpluim op. Het dorp ligt in een kom, de rook blijft goed hangen. Belicht door een laag winters zonnetje oogt het haast romantisch. Jó levegö, goede lucht, zei buurvrouw Veronika Uhlar toen we jaren geleden een weekendhuis op het platteland kochten. Ze is de enige niet, veel dorpsbewoners zijn ervan overtuigd dat hun lucht veel beter is dan die in de grote stad. Ten onrechte, ten minste in de winter. Dan is de hoeveelheid fijnstof in dorpen soms vier keer zo hoog als op de Muzeum körút, een drukke verkeersader in het centrum van Boedapest.
Hongarije behoort, samen met andere voormalige Oostblok-landen, tot de landen met de hoogste luchtvervuiling in Europa. Volgens cijfers van het Europees Milieuagentschap (EEA) leidde dat er in 2017 toe dat 14630 Hongaren vroegtijdig overleden. Ze stierven gemiddeld 22 maanden eerder dan normaal. Alleen Bulgarije, Tsjechië en Letland scoorden nog slechter. Ter vergelijking: in Nederland, dat ook slecht scoort op het gebied van luchtkwaliteit, stierven in dezelfde periode 11990 mensen vroegtijdig aan de gevolgen daarvan. Hun leven werd gemiddeld met een half jaar bekort. Nederland telt zeven miljoen inwoners meer dan Hongarije.
Fijnstof
Vorig jaar stapte de Europese Commissie naar het Europese Gerechtshof vanwege de laksheid van Hongarije (en vijf andere EU-landen) bij de aanpak van het probleem. Gelijktijdig daagden Hongaarse milieuorganisaties de gemeente Boedapest voor de rechter vanwege het uitblijven van maatregelen tegen luchtvervuiling. De stad heeft inderdaad een enorm smogprobleem. Maar het hoge sterftecijfer wordt minder door stedelijke smog veroorzaakt dan door de luchtvervuiling op het platteland. Fijnstof is een belangrijke oorzaak en het ministerie van landbouw erkende vorig jaar dat houtkachels en het illegaal verbranden van huisvuil daar de voornaamste bron van zijn.
Smerige stookpraktijken zijn niet alleen s winters een probleem. Veel dorpen zijn op sommige zomerdagen gehuld in rook
Vrijwel heel Hongarije kreeg na de val van het communisme aardgas. Maar buiten de grote steden wordt nog steeds op grote schaal op hout gestookt. De laatste jaren is het gebruik zelfs weer gestegen, omdat gas voor veel mensen te duur is. Op het erf van onze buurvrouw, een weduwe van in de zeventig, liggen vele kubieke meters verzaagde boomstammetjes. Haar kleinzoon komt af en toe langs om ze tot stookklare blokken te verhakken. Iedere ochtend stookt ze er het witgeëmailleerde, houtgestookte fornuis in haar lage keuken mee op dat zowel voor verwarming als om te koken wordt gebruikt. Ze heeft gaskachels in de rest van het huis, maar daar komt ze zelden en die steekt ze dus niet vaak aan. Ze stookt alleen hout.
Dat laatste is niet vanzelfsprekend. Hoewel Hongarije geen eigen bruinkool heeft, wordt er jaarlijks zon 350 duizend ton van deze vervuilende brandstof verstookt. Hout is in principe schoner, al gebruiken veel mensen met name versgekapt, vochtig hout dat minder warmte geeft en veel meer rookt dan droog hout. De Levegö Csoport (Luchtgroep), een milieuorganisatie die zich sinds dertig jaar inzet voor schone lucht in Hongarije, pleit dan ook voor een wettelijke verplichting aan houthandelaren om hun brandhout te laten drogen. Maar uit onderzoek van de Luchtgroep blijkt dat een op de drie Hongaren naast hout talloze andere zaken in hun kachel stoppen: van plastic flessen en oude kleding tot bouwafval en kleingeslagen meubels. Als het maar brandt. In sommige delen van het land gaat de hoeveelheid afval die wordt opgehaald s winters met een derde omlaag, zegt Luchtgroep-directeur András Lukács. Hij noemt het een milieuramp in de kachel.
Voor de allerarmsten is het de keuze tussen kou lijden of afval verbranden. Gas is te duur, brandhout ook. Maar armoede als factor wordt overschat, zegt Lukács. Veel mensen willen gewoon geld besparen. Wie bouwafval verbrandt, slaat twee vliegen in één klap: je hoeft geen brandstof te kopen en bespaart bovendien afvoerkosten. Veel mensen weten niet eens hoe schadelijk dat is.
Oude autobanden
Dat probleem wordt ook door het ministerie van landbouw onderkent. Er zijn plannen voor een voorlichtingscampagne, maar Lukács heeft daar weinig verwachtingen van. Er wordt veel te weinig geld voor uitgetrokken, zegt hij. Daarom is de Luchtgroep een eigen campagne Schoon Stoken begonnen. Een van de boodschappen: wie illegaal afval verbrandt, riskeert een forse boete van een half miljoen forint (1500 euro).
Smerige stookpraktijken zijn niet alleen s winters een probleem. Veel dorpen zijn op sommige zomerdagen gehuld in rook. Dan wordt het tuinafval verbrand. Officieel is dat verboden, net als de wijdverbreide, zeer rokerige praktijk om stoppels en onkruid op akkers en bermen af te branden. Maar gemeenten kunnen lokaal ontheffingen afgeven, en dat gebeurt massaal.
Ook onze buurvrouw verbrandt haar onkruid en afgevallen loof. Haar dochter heeft een composthoop en heeft geprobeerd haar moeder te overtuigen dat ook te doen. Dat levert goede aarde op, hè? vraagt de buurvrouw, maar ze heeft geen idee hoe ze dat composteren zou moeten aanpakken. Dus belanden haar bladeren, net als die van de meeste buren, in het vuur. Soms zie je op zulke dagen zwarte roetwolken opstijgen. Voor sommigen is het brandende tuinafval een perfecte gelegenheid om ook wat oude autobanden of bouwafval weg te werken.
Volgens Lukács klagen andere dorpelingen wel degelijk over zulke praktijken. Maar ze weten niet dat het illegaal is, of melden het niet omdat ze geen ruzie met de buren willen. Kleine gemeenten ontberen sowieso de nodige kennis, apparatuur en geld om klachten echt te onderzoeken, laat staan eigen onderzoek te starten. De boete mag fors zijn, de pakkans is simpelweg te klein om af te schrikken.
Nederlander koopt Hongaars dorp en maakt festival-paradijs - De koopmansgeest blijft! -De Telegraaf
Rust, ruimte en muziek op The Great Yonder
Nederlander koopt Hongaars dorp en maakt festival-paradijs
Door Bart Wijlaars
Elroy Thümmler liet zelfs een zwembad aanleggen in Bedepuszta.
Ⓒ Martijn de Vries
Bedepuszta - Een festival voor slechts 300 bezoekers, georganiseerd door een Nederlander in het Hongaarse dorpje Bedepuszta. Rust, ruimte, muziek, vrijheid, blijheid straks in augustus, aldus bedenker Elroy Thümmler, die dit idyllische gehucht opkocht.
Elroy Thümmler liet zelfs een zwembad aanleggen in Bedepuszta.
Ⓒ Martijn de Vries
Pardon, gekocht? Ja. Het sprookje van Thümmler begint in 2003. Ik kwam daar voor het eerst met Hongaarse vrienden, toen we het gekke idee kregen daar allemaal een huis te kopen en er een soort vriendendorp van te maken. Ik was de enige die het ook echt deed. Zat ik daar...
Een uurtje rijden vanaf Boedapest is het slechts, vertelt Thümmler, die als algemeen manager bij festivalpromotor Ostfest het Hongaarse Sziget Festival succesvol op de kaart zette. Eerst een snelweg, dan een binnenweg, een dorpje met één bord naar een nóg kleiner dorpje, de heuvel over. Zelfs veel Hongaren kennen het niet.
De vallei waar Bedepuszta aan ligt bij zonsopgang.
Ⓒ Martijn de Vries
Alles samen zijn het iets van twintig gebouwen en toen ik er eenmaal zat, was Bedepuzsta duidelijk aan het eind van haar Latijn. Het werd een kwestie van vertrekken of de boel opkopen. Het werd dat laatste.
Ja, het hele dorp
Daarmee kwamen ook de plannen, blikt hij terug. Een paar gebouwen zijn opgeknapt als vakantiehuizen, voor zover mogelijk met behoud van het oorspronkelijke karakter. Maar de hele zuidkant van het dorp is nu facilitair ingericht, met een bar, een zwembad, sauna en een soort conferentieruimte. Het idee is niet geweest hier een regulier vakantieoord van te maken, maar ons meer op bedrijven te richten.
Aan de zuidkant van het dorp bevindt zich een facilitair deel, met ook een bar.
Ⓒ Martijn de Vries
Hij onderstreept nogmaals wat hij daarbij in de unieke aanbieding heeft: Het gaat om het hele dorp, ja. De mogelijkheden zijn eindeloos. Dat er met The Great Yonder in augustus ook een festival plaatsvindt is logisch, aangezien Thümmler in de muziekwereld werkt. Maar hij wilde er allesbehalve een klein-Sziget van maken.
40-plussers
Het begon er eigenlijk mee dat ik persoonlijk inmiddels wel klaar ben met normale festivals, met normale optredens. Die laat ik tegenwoordig liever aan de jeugd. Maar iets wat minder massaal is, meer gericht op 40-plus spreekt me wel aan. Iets waar meer is dan alleen muziek, maar ook aandacht voor yoga, literatuur. En waar muzikaal wat meer of anders geboden wordt dan normale shows, waarbij artiesten opkomen, spelen en weer weggaan.
Elroy Thümmler vertelt zijn verhaal.
Ⓒ Ajpek Orsi
Artiesten zullen grotendeels worden vrijgelaten om bijvoorbeeld elkaar op te zoeken, eigen of nieuw materiaal te spelen. Dat kan op het podium, s avonds. Maar overdag ook bij de perenboom, of naast de yogales. We zouden zelfs met een stoet de heuvels in kunnen trekken, de ondergaande zon of volle maan tegemoet.
Alles kan
Volgende week donderdag start de kaartverkoop. Voor 250 euro is de camping inbegrepen, daarnaast zijn er glamping-mogelijkheden. Het dorp telt bovendien enkele vakantiehuizen.
Op The Great Yonder is plek voor slechts 300 bezoekers.
Ⓒ Martijn de Vries
Spannend hoor, erkent de man achter The Great Yonder. De eerste keer is het t moeilijkst om mensen te overtuigen hiervoor naar Hongarije te reizen. Maar als dit lukt dan zouden ons in de toekomst ook eens speciaal op kinderen of gezinnen kunnen richten, om maar wat te noemen, besluit Thümmler. Om er nog aan toe te voegen: De mogelijkheden zijn enorm met zon dorp.
15 maart in Hongarije - Nationale feestdag - Herdenking van de opstand (1848), annex onafhankelijkheidsstrijd, tegen de Habsburgers
Vandaag is een feestdag in Hongarije. Op 15 maart in 1848 begon de revolutie in Boedapest tegen de Habsburgers. Duizenden Hongaren volgden Sándor Petõfi, de jonge dichter naar het Nationale Museum en hij heeft op de trappen van het museum zijn bekende gedicht "Lied van het volk" voorgelezen. De Nederlandse vertaling vind je hieronder.https://lyricstranslate.com/ /nemzeti-dal-lied-van-het-volk
Lied van het Volk Sta op Magyar, het Vaderland roept! Hier is de tijd, nu of nooit!... Moeten wij gevangen zijn of leven in vrijheid? Dit is de vraag, geeft antwoord! - Gevangen waren wij tot nu toe, Gedoemd zijn onze voorvaderen, die in vrijheid leefden en stierven, In slavernij kunnen zij niet berusten.
Bij de God der Hongaren Zweren wij, Zweren wij, gevangen zullen wij Niet meer zijn! Bij de God der Hongaren Zweren wij, Zweren wij, gevangen zullen wij Niet meer zijn!
Een lafaard van een mens is het, Die niet durft te sterven, als het écht nodig is, Die meer waarde het aan zijn zielig leventje Dan het lot van zijn Vaderland. Het zwaard schittert meer dan de ketens, Mooier hangt het om de arm, En toch droegen wij al die tijd ketens! Terug ermee!, oud zwaard van ons!
Bij de God der Hongaren Zweren wij, Zweren wij, gevangen zullen wij Niet meer zijn! Bij de God der Hongaren Zweren wij, Zweren wij, gevangen zullen wij Niet meer zijn!
De Hongaarse naam zal opnieuw schoon zijn, Waardig aan zijn vervlogen grootsheid; Wat de eeuwen het besmeurd hebben, Die schaamte wassen wij ervan af! Waar onze grafheuvels zullen zijn , Daar zal ons nageslacht knielen, En in gezegend gebed zullen zij, Onze verheven namen uitspreken .
Bij de God der Hongaren Zweren wij, Zweren wij, gevangen zullen wij Niet meer zijn! Bij de God der Hongaren Zweren wij, Zweren wij, gevangen zullen wij Niet meer zijn!
Steeds meer Belgen zoeken hun geluk in het buitenland. Hilde (54) is één van hen. Zij verhuisde vier jaar geleden samen met haar man Luc (62) naar een pittoresk dorpje in Hongarije.
Hilde: Het was geen geheim: ik wilde het liefst van alles mijn oude dag slijten in het buitenland. En ook Luc was helemaal mee in het verhaal. Het kon niet snel genoeg gaan, dus begonnen we vijf jaar geleden uit te kijken naar een huisje in Frankrijk waar we konden genieten van ons pensioen. En hoewel we wisten dat het nog een paar jaar zou duren ik was nog niet eens vijftig was het fijn om ergens naar uit te kunnen kijken. Want we waren het drukke leven in België echt moe. Maar alles kwam plots in een stroomversnelling, toen Luc af te rekenen kreeg met een zware burn-out, gevolgd door een nog zwaardere depressie. Dat was voor ons het moment om te beseffen dat je maar één keer leeft.
Te duur
Frankrijk zat altijd al in ons hoofd. Het was niet té ver van de kinderen, de taal was geen enkel probleem, het weer is er prachtig en de natuur al helemaal. Maar financieel was dat niet haalbaar. We droomden van een huis dat tiptop in orde was, met een grote tuin én een gastenverblijf. Dan konden de kinderen altijd op bezoek komen, zonder dat we elkaar tot last zouden zijn. Maar elk huis dat we bezochten, was te duur. Niet dat we het niet konden betalen, maar dan zouden we niets meer overhouden.
Lezeres Hilde in het buitenland
Op slag verliefd
De vraag was toen: waar konden we dan wél naartoe? Ik had heel mooie vakantieherinneringen aan Hongarije, dus besloten we daar een kijkje te nemen. Voor Luc een heel avontuur, want hij was er nog nooit geweest. Drie weken lang trokken we met de camper door het land, en Luc was op slag verliefd. Uiteindelijk vonden we ons droomhuis in een pittoresk dorpje in het zuidwesten. Het huis, het gastenverblijf, de tuin, het dorp, de rust, Het plaatje klopte gewoon. Op nog geen twee dagen tijd was de woning van ons.
Eenmaal terug thuis, stond alles in het teken van de verhuis. En dat was best pittig. Luc ging door een moeilijke periode, dus stond ik er grotendeels alleen voor. Een depressie schuif je niet zomaar aan de kant. Gelukkig had ik een paar maanden de tijd om alles in orde te brengen, want we wilden pas na de wintermaanden definitief verhuizen. Op het werk kon ik loopbaanonderbreking nemen. Een hele geruststelling, want mocht het leven in Hongarije toch tegenvallen, dan kon ik mijn leven in België gewoon weer oppakken.
Maar op mijn laatste werkdag sloeg het noodlot toe: ik kreeg te horen dat ik borstkanker had. Een zware slag in het gezicht, maar ik trok me op aan de verhuis. Het was onze grote droom, die mocht niet in het water vallen door die vieze ziekte. Drie maanden had ik om het beest te verslaan. Tussen de behandelingen door was ik druk in de weer met de verhuis: inpakken, het huis verkopen, verhuisfirmas contacteren, Het was niet simpel, maar het is me gelukt!
Verhuizen naar Hongarije was onze droom. Die mocht niet in het water vallen door die vieze borstkanker
Zwaarder dan verwacht
Op 17 maart 2015 trokken we de deur van ons lege huis definitief dicht. Een hele opluchting. Maar het afscheid was iets moeilijker. Uiteraard stonden we te springen om aan ons nieuwe leven te beginnen in Hongarije, maar de kinderen en kleinkinderen achterlaten, viel me zwaar. Zwaarder dan verwacht.
Het eerste jaar zijn we dan ook een vijftal keer heen en weer gereden, omdat het gemis te groot was. Maar nu, na vier jaar, hebben we ook daar een mooi evenwicht in gevonden. Twee keer per jaar keren we voor twee weken terug, en genieten we des te meer van de momenten met de familie. En ook zij komen elk jaar op vakantie in Hongarije, iets waar we altijd enorm naar uitkijken. Intussen wonen we hier al vier jaar, en hebben we nog geen seconde spijt gehad van onze beslissing. Onze gezondheid is er flink op vooruitgegaan, en we zijn gelukkiger dan ooit. De grote moestuin, de boomgaard, het rustige leven, de prachtige natuur. Het is een droom die werkelijkheid werd!
Als God in Hongarije
Het grootste cultuurverschil: In het dorp kent iedereen elkaar. Als je groenten en fruit op overschot hebt, dan is dat voor de buren. En raak je aan de praat op straat of aan het hek, dan ben je voor uren zoet.
Het grote voordeel: De rust! Ik kan er zo van genieten als ik s avonds de herten aan ons hek zie staan. En natuurlijk het mooie weer. Met een korte, koude winter en een lange, warme zomer leven we bijna het hele jaar door buiten. Naar binnen gaan doen we enkel om te slapen.
En het nadeel: De taal. Twee jaar lang hebben we foldertjes van de supermarkt bestudeerd want daar staan prentjes op maar meer dan een paar woorden achter elkaar plakken, lukt voorlopig niet.
Oeps, blunder: Mannen geven getrouwde vrouwen geen hand, uit respect voor het huwelijk. Dat wist ik natuurlijk niet. Toen ik de dierenarts bedankte met een stevige handdruk, kromp hij helemaal in elkaar. Pas later hoorde ik waarom: als vrouw geef je dan aan dat je interesse hebt. (lacht)
Het moeilijkste moment: Elke keer dat ik afscheid moet nemen van mijn kinderen en kleinkinderen. Dat went maar niet.
Een aanrader? Als koppel moet je sterk in je schoenen staan, want zeker in het begin heb je alleen maar elkaar. Maar als je niet bang bent voor het onbekende en je grenzen durft te verleggen, dan is het meer dan de moeite waard.
Ooit terugkeren? Ik denk het niet. Pas als ik sterf. Mijn laatste wens: mijn as uitstrooien dicht bij de kinderen, maar ook een deel in Hongarije. Want dat is waar mijn thuis is.
Dirk Van den Abeele in Hongarije: "Ik heb al mijn hele leven mijn gedacht gedaan"
Dirk Van den Abeele, met roots in Diksmuide - "Voor de echte West-Vlamingen: ik ben de langste en de jongste zoon van Karel Pater uit de herberg annex veemarkt aan het station in Diksmuide, café 't Patersvat", geeft hij mee - besliste op een dag om zijn hele Belgische hebben en houden achter zich te laten en naar Hongarije te verhuizen om er een nieuw leven te beginnen. Een keuze die hij zich nog geen moment heeft beklaagd, zo mag blijken uit zijn enthousiaste verhaal.
Waarom besloot je om je vaderland te verlaten?
"Ik was vijftig jaar, had net een echtscheiding achter de rug en kwam uit een zelfstandige zaak. Zomaar ander werk vinden was in België niet vanzelfsprekend. Toen ik hertrouwde met Françoise uit Oostende wilden we allebei eens iets nieuws proberen. Ik was nog altijd een actieve ruiter en menner die vaak met de paarden ging wandelen in binnen- en het dichte buitenland, en wilde graag iets in de richting van het ruitertoerisme gaan doen. Op zelfstandige basis, liefst op een eigendom en binnen ons budget. En bij voorkeur in een Europees land dat toeristische perspectieven bood en voor de toerist goedkoop was. Een land bovendien waar je alle paden mag betreden, te paard of met de koets. Zo zijn we uiteindelijk op Hongarije uit gekomen."
En toen gingen jullie daar op zoek naar een geschikte locatie?
"We hebben zeer veel rondgereisd en zijn tenslotte in Csatalja/Baja neergestreken, waar we een b&b annex ruitertoerisme begonnen zijn: Lucky's Ranch. Ons domein ligt in een drielandenpunt, waar Hongarije, Servië en Kroatië elkaar raken, en tussen de beste wijngebieden van Hongarije: Villany, Hajos-Baja en Szeksard. Csatalja ligt te midden van het natuurpark Duna Drava en op luttele kilometers van het Gemenc Natuurpark, Europa's grootse eb-en-vloedgebied). De streek biedt tal van toeristische troeven, zoals het jachtdomein en bijhorend museum van Sissi, meerdere thermale zwembaden, maar ook een paradijs voor de vogelspotter, de rustzoeker, de ruiter en de menner. Palend aan ons huis ligt een uitgestrekt woud van alles bij elkaar zo'n 7.500 hectare."
Hoe moeten we jullie woning voorstellen?
"We wonen in een statig herenhuis. In de volksmond staat het hier bekend als de Villa Steir. Het behoorde vroeger toe aan de rijkste boer van het dorp. Vooraan is er een erg ruim nieuw woongedeelte met drie etages, achteraan bleef er nog een stuk van de oude hoeve intact. Op de benedenverdieping van het woonhuis kunnen tot acht gasten verblijven, daarboven is er nog een andere tweepersoonskamer, maar ook de keuken en het restaurant en een groot terras. Boven hebben wij een privéflat met twee slaapkamers, een keuken, een grote living en een terras."
Jullie b&b neemt wellicht heel wat van jullie tijd in. Of houd je er ook nog een andere tijdsbesteding op na?
"We hebben hier ook nog vijf paarden lopen die ik verzorg en waarmee ik ruiterlessen geef. Voorts organiseer ik ook koetstochten met het tweespan met Lippizaners. Maar veel tijd gaat inderdaad op aan het runnen van onze b&b: de kamers op orde houden, het ontbijt verzorgen, inkopen doen, maaltijden klaarmaken..."
"We krijgen vooral Hongaarse gasten over de vloer. Baja is zowat 'Paris plage' voor de inwoners van Boedapest. Tijdens de week hebben we hier heel wat 'werkploegen', terwijl in het weekend toeristen uit de grootsteden afzakken om hier de natuurparken, de zandstranden van de Donau, of de wijnfeesten te bezoeken. Tijdens de winter hebben we dan weer voornamelijk jagers, die uit zijn op groot wild, zoals herten, reeën of everzwijnen. We hebben hier grote wildgebieden met verzekerde afschot, uiterst gereglementeerd en gecontroleerd. Tijdens de zomermaanden krijgen we ook de Westerse toerist over de vloer."
De trots over je nieuwe thuis druipt er duidelijk van af. Geen plannen om nog naar je geboorteland terug te keren, wellicht?
"Nee. Ik mis België niet, wél de familie en de vrienden. En ik mis Diksmuidse boterkoeken! Voor de rest kunnen we het hier wel bijna allemaal vinden, of we gaan naar buurland Servië. Daar is een Delhaize en kunnen we de witte producten kopen... Weet je, ik heb al mijn hele leven mijn eigen gedacht gedaan en heb nu ook niet geluisterd naar de achterblijvers. We gingen het proberen en zie: het is een succes geworden."
Kom je nog vaak naar België op bezoek?
"We proberen zeker eens per jaar terug te keren. De kinderen wonen nog in België en ook mijn moeder, die er intussen 93 is, maar nog in goeie gezondheid. Als we dan eens in het land zijn, worden we natuurlijk slag om slinger door vrienden uitgenodigd, waardoor mijn moeder telkens vraagt 'moej gieder olwére weg?' (lacht)"
Wat doet een West-Vlaming in zijn vrije tijd in Hongarije?
"Ik ben een verwoed motorrijder. Als we tijd hebben, nemen we de BMW GSA 1200 en maken we rondritten in de drie landen. Meestal beperkt zich dat tot een weekend waarin we geen boekingen hebben en dus eens vrij zijn."
"Daarnaast heb ik ook een pagina 'Belgen in Hongarije' aangemaakt op Facebook. Zo staan we dagelijks in contact met andere uitgeweken landgenoten. Zo is er Paul Compernolle, ook uit Diksmuide, die hier zo'n 100 km bij ons vandaan woont, maar ook andere streekgenoten uit Oostende, Bredene, Gistel, Nieuwpoort, Kooigem, Outrijve en Gullegem."
Had je moeite om je aan het land aan te passen?
"We hebben van bij het begin voor een Schwabendorp gekozen, omdat we wisten dat het Hongaars één van de moeilijkste talen ter wereld is. Schwaben zijn Duitse inwijkelingen die hier rond 1750 zijn neergestreken maar maar nog altijd Duits sprekend. Zo hadden we toch al een goeie basis. Ik ben altijd al heel rap in talen geweest, maar Hongaars was toch een ander paar mouwen! Intussen mag ik wel zeggen dat ik het behoorlijk spreek, maar het lezen of schrijven lukt nog niet. Je moet echt wel de taal kennen om met de mensen te kunnen communiceren. Als je hun taal probeert te spreken, ben je direct in hun hart opgenomen."
Op welk vlak verschillen de Hongaren van de Belgen?
"Er zijn best wel aardig wat gelijkenissen, vooral wat het volgen van de nieuwste trends betreft. Anderzijds draagt men hier nog altijd de stempel van het communisme met zich mee. Vooral in de papiermolen blijft dat heel goed merkbaar. Hongaren wijken ook voor geen duimbreed van hun standpunt als ze overtuigd zijn van hun gelijk. Bovendien heeft de Hongaar nooit goed met verantwoordelijkheid leren omgaan. Zeker de oudere generatie heeft het daar moeilijk mee en schuift graag de verantwoordelijkheid door. Tegelijk is de Hongaar wel een stuk concreter in het naleven van de wetten. Mensensmokkelaars bijvoorbeeld worden hier drie weken na hun arrestatie al veroordeeld tot 11 jaar cel. In België zou het al drie jaar duren voor de zaak voorkomt..."
Hongarije is niet het meest tot de verbeelding sprekende land qua toerisme. Onterecht?
"Hongarije heeft met een droog landklimaat en aangename temperaturen - door het ontbreken van een hoge vochtigheidsgraad - alvast één grote toeristische troef: vanaf mei tot in oktober halen we hier gemiddeld 30 graden."
"Er zijn natuurlijk de toppers zoals Boedapest en Balaton, het grootste zoetwatermeer van Europa, maar er is zoveel meer te zien. De laatste jaren is het land aan een inhaalbeweging bezig om het de Westerse toerist naar de zin te maken. Zo worden onder meer het aanleren van Engels of Duits verplicht als tweede taal.
"Je hebt de grote natuurparken, de alomgekende thermaalbaden, de wijngebieden, de alom aanwezige Donau, de vele wandelpaden, het landschap dat uitnodigt tot ecotoerisme of ruitertoerisme... Fietsers en motards maar ook Enduro-rijders kunnen hier hun hartje ophalen. En ook wie houdt van jagen of van vissen zal Hongarije het paradijs vinden."
"Lekker eten? Absoluut! De dagverse riviervis is hier heerlijk, en ga je met twee eten op restaurant dan betaal je voor een driegangenmenu alles samen 15 euro. Een halve liter kost hier een euro, even veel als een groot brood. Maar dé toeristische tip is uiteraard Lucky's Ranch! (knipoogt)"
Akasztó. Rond het dorp ligt
nog vrij grote gebieden, nogal ongerepte, puszta dank zij het feit dat die
gebieden behoren tot het Kiskunsági Nationaal (nemzeti) Park. Her in der zijn
in die gebieden exploitatie via begrazing door kudden schapen. De puszta is
vrij boomloos en wat men er vindt zijn nogal doornige struiken en acacias. Bomen
die daar weelderig gedijen. Aangezien weinig bomen weinig broedplaatsen voor
bepaalde vogelsoorten betekent hebben rangers van het nationaal park nestkasten-odú opgehangen voor diverse soorten zoals de Roodpootvalk, de Torenvalk-Vörösvércse-Falco Tinnunculus, de
Scharrelaar-Szalakóta-Coracias Garrulus enz. Diezelfde rangers gaan dan op gezette tijdstippen die kasten
controleren en de jonge vogelsringen en
inventariseren. Op een van die ringtochten van jonge Roodpootvalken-Kékvércse-fiókák
gyűrűzése - Falco Vespertinus waren wij aanwezig en daarover brengen we een
fotoverslag.
Het fotoverslag.
Een zicht op de gebouwen
(grote loodsen), goed beveiligd tegen blikseminslagen, van een
landbouwexploitatie van hoofdzakelijk schapen in het nationaal park. Dit is
daar perfect toegelaten en begrazen blijft zowat de beste vorm van beheer in
dergelijke gebieden. Die exploitaties kunnen zowel privaat zijn als van het park zelf.
Een acacia bosje, zowat de
enige bomen in de puszta, is een ideale plaats voor het ophangen van een reeks
aangepaste nestkasten-odú. Dus ook voor Roodpootvalken-Kékvércse. Verder staan er heel wat aromatische planten in dat gebied.
Een kudde grazende schapen
behoort tot de geplogenheden in de puszta. Begrazing door schapen is zowat
ideaal want die dieren doen nooit aan overbegrazing aangezien ze voortdurend bewegen
tijdens het grazen. Een dergelijk kudde behoort ook tot de cliché beelden over
Hongarije.
Een voor een worden de
nestkasten-odú gecontroleerd op ingenomen of niet en of de kleintjes groot genoeg
zijn om gering te worden. Kovács Sándor is de ranger van dienst.
In het dak van de nestkasten-odú is een spiegel aangebracht zodanig dat men van beneden kan zien of de
betreffende kast bezet is of niet.
Het volledige team is klaar
voor de arbeid: Kovács Sándor , Sápi
Tamás,-rangers en Havel Alexandra (dit is een studente-diak milieumanagement die
haar stage loopt in het nationaal park).
En dit is kleintje nummer
een-een jonge Roodpootvalk, klaar voor geringd te worden. Handschoenen komen van pas want die
kleintjes hebben reeds een serieuze snavel.
Elke geringde vogel krijgt
drie ringen: een gesloten nummerring, een goed leesbare kleurring en een ring
die de regio aanduidt. Hier de regioring.
Elke geringde vogel krijgt
drie ringen: een gesloten nummerring, een goed leesbare kleurring en een ring
die de regio aanduidt. Hier de gesloten voetring met nummer.
Elke geringde vogel wordt
geïnventariseerd met een reeks gegevens. Alexandra ontfermt zich over deze
taak.
Af en toe worden niet
uitgebroede eieren-tojás gevonden.
Deze jonge snaak was te
klein om geringd te worden. Dus enkel even koesteren.
Elke geringde vogel krijgt drie ringen: een gesloten nummerring, een goed leesbare kleurring en een ring die de regio aanduidt. Hier de kleurring.
Klaar, geringd de emmer in
en opnieuw de kast in. Hopelijk overleven ze de eerste trek en kunnen ze later
ergens waargenomen worden.
En dit is een jonge
Torenvalk-Vörösvércse-Falco Tinnunculus-, dit is te zien aan de kleur van de klauwen (zwart). Ook deze vogels
maken gebruik van nestkasten.
Voilà met de emmer de jongen
terug naar de nestkast brengen.
In dit gebied broeden ook
Bijeneters-Merops apiaster-Gyurgyalag. Die maken een tunneltje in de grond indien er geen wand is om een
nestgang in uit te graven. Hier zon voorbeeld van een grondnest.
En is een vertrouwd beeld in
de directe omgeving van het dorp. Op de vele kanalen leven en broeden Knobbelzwanen-Cygnus olor-hattyú. Hier een leuke familie Knobbelzwanen op uitstap op een van de grootste kanalen uit de
omgeving. Ook voor deze vogels wordt ringwerk georganiseerd.
Bron:
eigen ervaring eigen fotos.
Summary. In the nears of the village Akasztó (Hungary - Bács Kiskun province-Southern Great Plain - about 5000 inhabitants) there is still a lot of unspoiled puszta, this means wild grasland used for grazing sheep and others sometimes caddle. These area is also interesting for the nature, especially birds. A lot of special birdspecies like: Red-footed Falcon, Common Kestrel can be observed etc. The people of the national park (the Kiskunsági nemzeti park) placed a lot of nestboxes in accia trees. From time to time this boxes are checked if there are birds breeding. In case the young bird are ringend in a tripple way: one ring with an offical Hungarian number, one color ring easy recognized with a binnocular and a ring indicating the breeding area. Three rangers of the national park went on a ringing tour and we were present. We present some pictures and background information about the area the puszta and the birds. The article is in Dutch with the use of some Hungarian words.
Barátok Utazás Magyarországon-Hongarijereis met vrienden - Net een jaar geleden...
Akaszto:"Economica 70: dit zijn afgestudeerden economie van de UGent maken een jaarlijkse vriendenreis, ditmaal in Hongarije. Route: Tabdi-Tihany-Veszprém-Kolontár-Ják-Köszeg-Sopron-Pan Europese Picknickplaats-Fertöd Esterházy paleis-Pannonhalma Abdij-Székesfehérvár-Gödöllö Paleis. Transport met een minibus. Programma: natuur, cultuur, oenologie, politiek, industrie, fun...
"Economica 70 a diplomások Gent Egyetem gazdaság az éves utazás. Ezútull Magyarországon Útvonal: Kecskemét-borkóstoló Tabdi-Tihany-Veszprém-Kolontár-Ják-Kőszeg-Sopron-Páneurópai Piknik Hely -Fertődi Esterházy Palota- Pannonhalmi Apátság-Székesfehérvár-Gödöllő Palota. Szállítás minibusszal.
Een fotoverslag.
Het reisgezelschap poseert op het bordes van het Esterhazy
paleis in Fertöd
Kecskemét városháza:
Hoofdstad van de provincie Bács-Kiskun Geboorteplaats van componist Zoltán
Kodály Oude stad economische hoofdstad en scholenstad Architecturale
pronkstukken zijn het stadhuis met Zsolnai tegels, Cifra paleis een mix van
stijlen maar ook Jugenstil hoofdkwartier van het Kiskunsági Nemzeti Park
synagoge - kerken. Zicht op Jugendstil stadhuis.
Tabdi-borkóstoló :wijnproeven Italiaanse Riesling, Irsai
Olivér, Cserszegi Füszeres, Bianca, Generosa, Cabernet Sauvignon, Kékfrankos, bij Sinkovicz és Kiss
Borászat.
Het Balatonmeer-Balaton tó (590 km² en
een van de grootste in Europa-lengte 80 km-zwemmen via stranden) is nog steeds
een van de grootste attracties van Hongarije. Het water in de zomer is lekker
warm. Zeer populair bij de Hongaren zelf Hévíz openlucht warmwatermeer (zeer
geliefd bij de Russen). Bekende wijnen langs het meer. Zicht op het meer vanaf de ferry.
Tihany schiereiland-félsziget
te bereiken via een overzet vanaf Szántód Schiereiland en geheel beschermd
natuurgebied sedert 1952, met twee natuurlijke meren en links en rechts sporen
van geisers beroemde Benedictijnenabdij en dito kerk (1754) van Tihany
oorspronkelijk gesticht in 1055 door András 1 in het dorp .
Veszprém-István és Gisella: stad gebouwd op vijf heuvelsstad
-stad van de koninginnen, die er graag verbleven- zeer oud bisdom (975), de bisschop was de kanselier van de koninginnen en had het recht ze te kronen- de laatste Hongaarse koningin Zita door bisschop Károly Hornig in 1916 -Centraal een langgerekte burchtheuvel die werd vernietigd door de Turken en via Habsburgse oorlogen - Wederopbouw tweede helft 18de eeuw - bisschoppelijk paleispaleis - Sint Michael kathedraal - Stadhuis - de Gisela kapel (Beierse koning, vrouw van koning
István die er een heidense opstand neersloeg in 997 met hulp van huursoldaten van zijn vrouw en zij werd er gekroond in de 11de eeuw - beider standbeelden staan mooi boven de stad (einde
van de wereld)Van daaruit is ons hotel
te zien. Zicht op de omgeving en de heuvels. Het beroemde standbeeld van de koning en zijn vrouw.
Kolontár(Rode
modderstroom -Kolontári Emlékpark). In dat dorp was er
in 2010 een overstromingsramp met toxische rode modder na een dijkbreuk in een
bassin van een aluminium fabriek (resten van het verwerkingsproces van
bauxiet). 9 mensen kwamen om. De weggespoelde huizen werden niet herbouwd,
eentje bleef staan als stille getuige. Maar er werd tevens een herdenking park
aangelegd bij het dorp. Daar maken we een korte stop. De verdwenen huizen
werden vervangen door nieuwbouw hogerop in het dorp. Jarenlang zag de omgeving
rood. Een niet nader genoemde groep werd stinkend rijk door maandenlang afgegraven
en besmette aarde weg te voeren naar een onbekende plaats. De fabriek moest
later een fixe schadevergoeding betalen. Zicht op een overgebleven en bewaard huisje met de rode sporen hoe hoog die modder wel kwam.
Kolontár(Rode
modderstroom -Kolontári Emlékpark). In dat dorp was er
in 2010 een overstromingsramp met toxische rode modder na een dijkbreuk in een
bassin van een aluminium fabriek (resten van het verwerkingsproces van
bauxiet). 9 mensen kwamen om. De weggespoelde huizen werden niet herbouwd,
eentje bleef staan als stille getuige. Maar er werd tevens een herdenking park
aangelegd bij het dorp. Daar maken we een korte stop. De verdwenen huizen
werden vervangen door nieuwbouw hogerop in het dorp. Jarenlang zag de omgeving
rood. Een niet nader genoemde groep werd stinkend rijk door maandenlang afgegraven
en besmette aarde weg te voeren naar een onbekende plaats. De fabriek moest
later een fixe schadevergoeding betalen. Zicht op het er intussen aangelegd herdenkingspark. Van daaruit en dreigend is het bazin te zien dat doorbraak en de modderstroom veroorzaakte.
Ják (kathedraal-templon): klein dorp met een
merkwaardige Romaanse, deels vroeg gotische,abdijkerk (1241-1256) - Ligt op een heuvel het dorp was eigendom van
de bouwer Márton Nagy die er persoonlijk op toekeek of zijn onderdanen wel naar
de kerk gingen - Later werd een kopie gebouwd in het waterkasteel in Budapest -
De kerk is een soort nabootsing van de Benedictijner kerk van Regensburg -
Gerestaureerd in 1890.
Kőszeg : kleine stad, prachtig, met Europees geld, gerenoveerd
soms de mooiste stad van Hongarije genoemd wordt ook het Hongaarse
Thermopylae genoemd met een
kasteel-burcht (dat Wenen van de Turken redde en belegerd in 1532) en
barokhuizen weerspiegelen de Oostenrijkse en Germaanse invloeden Kerken
Heldenpoort Stadhuis.
Kőszeg-Hösök kapu: kleine stad, prachtig, met Europees geld, gerenoveerd
soms de mooiste stad van Hongarije genoemd wordt ook het Hongaarse
Thermopylae genoemd met een
kasteel-burcht (dat Wenen van de Turken redde en belegerd in 1532) en
barokhuizen weerspiegelen de Oostenrijkse en Germaanse invloeden Kerken
Heldenpoort Stadhuis. Zicht op de heldenpoort.
Sopron: de meest historische stad van Hongarije gerestaureerd
met Europees geld werd nooit echt geplunderd door de verschillende invallers
middeleeuwse binnenstad - fonteinen kerken merkwaardige huizen -vuurwachttoren enz. Werd na Trianon bijna
aan Oostenrijk toegewezen maar de inwoners spraken zich bij referendum (1929)
uit om bij Hongarije te blijven. Zicht op een van de bekende historische huizen.
Picknickplaats-Pan Europese
picknick (Sopronkőhida): was de verre oorzaak van de val van de muur en het ijzeren
gordijn H Kohl zei dat de grond onder
de Brandenburger Poort Hongaars is. 1989 was een transitiejaar voor Centraal
Europa dat toen nog leefde onder het juk van de Sovjet Unie er was in dat
jaar een luide roep naar meer vrijheid en democratie -in mei van dat jaar werd symbolisch, door een
Hongaarse en Oostenrijkse minister, aan de Hongaars-Oostenrijkse grens
prikkeldraad weggenomen en Hongarije claimde zelf de grenscontroles te doen
Dit bracht o.a. Otto von Habsburg (behoorde tot de oppositie) op het idee een
soort picknick te organiseren voor Hongaarse en Oostenrijkse burgers een
aantal Oost-Duitsers, die aan het Balaton verbleven, hoorden hiervan en zakten
af naar de plaats, dichtbij de Oostenrijkse grens op het einde van het
evenement namen 600 mensen de benen richting Oostenrijk en de grenspolitie liet
begaan Het hek was van de dam dit lokte nieuwe Oost-Duitsers naar Boedapest
en in september liet Hongarije ze doodleuk vertrekken met hun trabis, richting
westen ze waren met zowat 70.000 in november viel de muur en later het
gordijn. Het belang van de picknick werd maar goed benadrukt door een bezoek
van A. Merkel op de twintigste verjaardag van het evenement. De groep bij de symbolische deur die een open Europa suggereert. Nu zijn er daar grenscontroles van de Oostenrijkers.
Fertöd
Eszterházy Palota-paleis (beroemde Hongaarse adellijke familie met een lange
geschiedenis sedert de middeleeuwen en op een bepaald moment de grootste
grootgrondbezitters) ofte het Hongaarse Versailles (geleid bezoek met gids)
enkel benedenverdieping (de rest is gesloten wegens restauratie)
indrukwekkend barok en rococo paleis met 126 kamers (23 te bezoeken) - een
operahuis, tempels van Diana en Venus - een tuinpark Haydn heeft er verbleven
(1761-1790) oorspronkelijk jachtpaleis van Miklós Esterházy herhaaldelijk
verbouwd en uitgebreid Maria Theresia (1773) verbleef er graag bij haar, naar
het schijnt, minnaar. In ieder geval bij haar bezoek werd een groots evenement
opgezet. De schrijver Péter Esterházy heeft er gewoond Tijdens het communistisch
bewind werd alles aangeslagen.
Pannonhalma abdij-apátság : bovenop een heuvel prins Géza (Árpádstam vader van de beroemde
koning István) nodigde de Benedictijnen uit in 969 zij hielpen bij de
kerstening van Hongarije (vanaf 970) en bouwden de abdij die ook moest
bijdragen tot de glorie van de Árpáds in 1787 opgeheven door Jozef II is
nog steeds tijd een eliteschool en er verblijven nog monniken diverse
bouwstijlen voornaamste de bibliotheek (400.000 volumes inclusief die van de
Tihany abdij) de crypte met het hart van Otto von Habsburg en begraafplaats
van een Belgische prinses Stefanie (dochter van Leopold II en ex vrouw van
Rudolf zoon van Sissi) - Kreeg van de Hongaars koningen schenkingen inclusief
wijngaarden
Pannonhalma abdij -de beroemde bibliotheek-könyvtár: bovenop een heuvel prins Géza (Árpádstam vader van de beroemde
koning István) nodigde de Benedictijnen uit in 969 zij hielpen bij de
kerstening van Hongarije (vanaf 970) en bouwden de abdij die ook moest
bijdragen tot de glorie van de Árpáds in 1787 opgeheven door Jozef II is
nog steeds tijd een eliteschool en er verblijven nog monniken diverse
bouwstijlen voornaamste de bibliotheek (400.000 volumes inclusief die van de
Tihany abdij) de crypte met het hart van Otto von Habsburg en begraafplaats
van een Belgische prinses Stefanie (dochter van Leopold II en ex vrouw van
Rudolf zoon van Sissi) - Kreeg van de Hongaars koningen schenkingen-Binnenin de bibliotheek.
Székesfehérvár: stad en
zetel-szék van de koningen (38 werden er gekroond) de Árpáds (genoemd naar
de stichter van Hongarije) verbleven er graag daar was het eerste kamp van
die stam na de land inname (896)-gesticht door prins Géza werd grondig door de Turken verwoest (1543)
heropleving onder de Habsburgers ruïnes van het kasteel kerken
bisschoppelijk paleis beroemde apothekerij.
Gödöllő
kasteel-Palota:was eigendom
(1740) van graafAntal Grassalkovich
vertrouweling van Maria Theresia Werd later de residentie van de Hongaarse
koningen - Sissi verbleef er bijzonder graag om Wenen te ontvluchten en met
paarden (?) bezig te zijn werd herhaaldelijk geplunderd vooral door de Russische soldaten, later door zowat iedereen,
en was van alles (bejaardentehuis, paardenstallen) toen het leeg stond gerestaureerd maar nog langniet helemaal bepaalde delen zijn te
bezoeken met ook een park de stallen werden gebruikt door de EU tijdens het
voorzitterschap van Hongarije.
Bron: eigen ervaring - foto's: Pol Goessens
Summary. From the village Akasztó (Hungary -
Bács Kiskun province-Southern Great Plain) - we made a trip (with a
minibus) in Hungary with friends from Belgium. The group is composed
of friends from the university of Ghent, where they all graduated in 1970 in a
degree of economics. The group visited several interesting places
and cities and enjoyed a winetasting. I give a lot of background
information about this places and cities. Enjoy the images of this event.
The article is in Dutch but I use some Hungarian words for potential Hungarian
readers. The itinerary was: Kecskemét-Winetasting
in Tabdi-Tihany-Veszprém-Kolontár-Ják-Kőszeg-Sopron-Páneurópai
Piknik Place -Fertődi Esterházy Palace- Pannonhalmi
Abbey-Székesfehérvár-Gödöllő Palace.
A Kis Magyarok - De kleine Hongaartjes - tentoonstelling omtrent de Belgisch-Hongaarse kinderacties
Debrecen: De tentoonstelling, die eerder in Leuven te zien was, gaat nu op reis in Hongarije - Eerste plaats Debrecen - Op 3 mei a.s. is daar een opening voorzien - Hierbij de uitnodiging voor geïnteresseerden. Dit evenement kadert in een breder Cultureel festival (programma bijgesloten). De tentoonstelling loopt van 3 tot 31 mei en de toegang is gratis.
Bron: gegevens doorgestuurd door Vera Hajto en Gert Loosen
Akasztó: De
kiezer heeft gesproken, de uitslag is bekend. Fidesz-KDNP behaalt een klinkende
overwinning. Van de 199 te begeven zetels halen zijn er 134 binnen. De tweede
grootste partij wordt JOBBIK (die dat reeds was in het oude parlement). De
uitslag: Fidesz-KDNP 134 zetels: Jobbik: 25, MSZP-Párbészéd (kartel): 20, DK: 9
en LMP: 8. De Duitstalige minderheid, een onafhankelijke en Együtt behalen elk 1 zetel.
Een aantal partijen haalde de 5% kiesdrempel niet. De oppositie kreeg dus een
dreun van jewelste (de voorman van Jobbik kondigde reeds zijn ontslag aan). De regering beschikt opnieuw over een 2/3 meerderheid in
dit parlement en kan dus de grondwet wijzigen. Daar zijn reeds concrete plannen
voor. Nu het systeem zorgde ervoor dat de regering met circa 50% van de stemmen
67% van de zetels binnenhaalt. Nu de polls waren er niet ver naast, de
tweederde meerderheid kwam er, maar het voorspelde te behalen zetels is nu
lager. De opkomst is hoog, zowat 70%. De voorspelling dat dit de oppositie ten
goede kon komen klopt van geen kanten. De zittende meerderheid begint aan de derde termijn.
Een verklaring voor deze
overwinning: de agressieve éénthemacampagne (migratie) sloeg dus duidelijk, bij
de Hongaren,aan. Daarenboven bespeelde
meerderheid de (nationalistische) gevoelens van de Hongaren dat hen groot
onrecht werd aangedaan, destijds in Trianon. Dit is een verdrag uit 1919 dat hen 2/3
van hun grondgebied kostte-Dit zgn. Trianon-trauma wordt ook in stand gehouden via het onderwijs. Nu Hongaren zijn ook gevoelig voor tradities die verwijzen naar hun groots verleden. Volgens media zijn die door iedereen bedreigd (geen volk is gekker op folklore, grootse ceremonieën, dan de Hongaren). Er blijven slechte herinneringen aan de Turkse tijd, of m.a.w. migranten doen hen terugdenken aan die periode. Uiteraard werd Brussel (EU) afgeschilderd als een
bedreiging van de autonomie-soevereiniteit van het land. En niet te
vergeten de gemeenschappelijke, fictieve vijand Soros, met zijn zgn. plannen om
Hongarije te overspoelen met migranten. Volgens de regering zat hij klaar met zo'n 2000 agenten (een soort vijfde kolonne) om Hongarije over te nemen en vol te stouwen met migranten. Volgens de OVSE (organisatie voor veiligheid en samenwerking in Europa met 57 lidstaten) zijn deze verkiezingen
niet eerlijk, vrij en democratisch (althans niet volgens hun normen) gezien de
agressieve campagne en het feit dat de oppositie geen toegang heeft en had tot
de media. Nu de agressieve affichecampagne was, bij wet, voorbehouden voor de
zittende meerderheid. Zoals reeds geschreven zijn de media grotendeels onder controle van satelliet figuren van Fidesz. The Budapest Beacon vat de rol van die media goed samen: "Over the
past years the sitting government has paid tens of millions of dollars for
nativist campaigns against immigrants, including a failed referendum, as well
as the European Union. Barring a few remaining outlets, the Hungarian media has
been made into a propaganda machine of the regime, bombarding the citizens with
terrifying stories about (Muslim) immigrants, while staying silent on the
massive corruption scandals surrounding the clans kleptocracy." Ter info: een van die figuren slaagde erin op vijf jaar tijd rijker te worden dan Zückerberg. Vandaag geraakte bekend dat Magyar Nemzet (het dagblad met de grootste oplage in Hongarije) er de brui aan geeft en overgenomen wordt, samen met een radio Lánchíd Rádió en een weekblad Heti Válasz door een jongeman (26 j - met blijkbaar vele miljoenen) wiens moeder (Mária Schmidt) toevallig een van de grootste supporters is van de zittende meerderheid. Dus nog een paar opinies die verdwijnen...Het weekblad publiceerde intussen de lijst van de zgn. hogergenoemde, agenten...op die lijst oud-politiekers, oud-professoren (waarvan er intussen reeds overleden blijken te zijn).
Wat brengt de toekomst? Dit is
koffiedik kijken. Zeker is dat de weerstand tegen de EU van die hoek niet zal
afnemen ondanks het feit dat heel wat infrastructuurwerken gefinancierd worden
met Europese fondsen. Solidariteit omtrent de quota van hervestiging van
migranten zal dan ook niet bestaan, voor hen. De EVP zit met een groot probleem!
Enkele grafieken:
Deze grafiek geeft de zetelverdeling in het nieuwe parlement weer. Er is
een uitgesproken meerderheid voor de uittredende meerderheid
De kaart van Hongarije geeft
een duidelijk beeld van de overwinning via de districten. Op een paar kleine rode vlekjes na kleurt
de kaart volledig in de Fidesz-kleuren.
Idem voor Budapest, waar toch in bepaalde districten andere partijen een meerderheid behalen. Nu wonen bepaalde kopstukken van partijen in een van die districten, eigenlijk een soort arrondissementen, want Budapest is zo ingedeeld.
De opkomst (circa 70% en zonder opkomstplicht) was, naar Hongaarse
normen, verbazend hoog. Dus de campagne werkte dus ook wervend.
De uitslag van district 3
(Kalocsa) van de provincie Bács Kiskun, het district waartoe Akasztó behoort. De verkozene van Fidesz Font Sándor (uittredend parlementslid) behaalt hier ook de overwinning (54%). Hij heeft het meeste stemmen en is dus verkozen in dit district. Het uittredende parlementslid van Jobbik verliest zelfs zijn zetel.
Akasztó heeft twee
kiesbureaus (1793 stemmen met een
opkomst van een 66%). Hierbij de uitslag van de beide bureaus. Hier ook dezelfde
situatie Font Sándor, de kandidaat voor Fidesz is de grote winnaar.
Akasztó heeft twee
kiesbureaus (1793 stemmen met een
opkomst van een 66%). Hierbij de uitslag van de beide bureaus. Hier ook dezelfde
situatie Font Sándor, de kandidaat voor Fidesz is de grote winnaar.
De zetelverdeling op nationaal niveau. Zowel op het niveau van de districten (91 op 106) als de partijlijsten (43 zetels, samen 134) behaalt Fidesz het grootste aantal zetels. Zelfs 67% met zowat de helft van de behaalde stemmen.
Akaszto:Op 8 april worden de Hongaren opnieuw naar de stembus
geroepen (na diverse volksraadplegingen), ditmaal om hun nationaal parlement te
verkiezen. Dit bestaat uit 199 afgevaardigden, van wie er 106 worden gekozen in
speciaal afgebakende kleinere kiesdistricten en de overige 93 worden gekozen
uit nationale kandidatenlijsten. Kiezers die in Hongarije gedomicilieerd zijn, hebben twee
stemmen bij deze verkiezingen. Ze kunnen één van hun stemmen uitbrengen voor
een kandidaat van hun speciale kleinere kieskring en een andere stem voor een
kandidaat uit een lijst met partijkandidaten of een minderheidslijst. Kiezers
zonder woonplaats hebben één stem die ze per post kunnen uitbrengen voor een
kandidaat uit een partijlijst. Hongaren die in het buitenland leven kunnen ook stemmen. Naar hen werden speciale acties ondernomen.
Het kiessysteem is ingewikkeld. Ze verlopen in één ronde
doch met een gemengd systeem. Het grondgebied is ingedeeld in 106 kleinere
districten. De kandidaat met de meeste stemmen in een bepaald district is
verkozen. Op nationaal niveau worden 93 zetels toegekend aan kandidaten uit
partijlijsten. De zetels worden proportioneel, naar het aantal stemmen,
toegewezen volgens ons systeem Dhondt. Reststemmen van de verkiezing in de
kleinere districten worden hier ook in rekening gebracht. Dit zijn stemmen voor
een kandidaat die niet verkozen was en een overschot van stemmen voor een
verkozen kandidaat. Een partij met minstens 27 verkozenen via het
districtensysteem (in 9 verschillende districten) kan een nationale lijst naar
voor brengen.
Een partij die kandidaten verkozen wil hebben (uit de nationale
lijsten), moet minstens 5% van de stemmen halen (dit is een soort kiesdrempel).
Is de lijst gevormd via een kartel van twee partijen dan is deze drempel 10%.
Voor een kartel met drie partijen is die drempel zelfs 15%. Kandidaten voor
minderheden krijgen eerst hun zetel toegewezen en dan gaat de rest van de
verdeling proportioneel. De aanwezigheid van minderheden is een typisch systeem
voor de Hongaarse verkiezingen. Deze minderheden mogen eigen lijsten opstellen.
Hier worden de zetels toegekend voor een preferentieel systeem (25% van de
stemmen). Deze zetels gaan af van de 93 mandaten verkozen via het nationale
systeem. Minderheden zonder een zetel krijgen toch een soort vertegenwoordiging
in het parlement. Minderheden zijn zigeuners, Duitstaligen, Serven, Kroaten,
Oekraïners, Ruthenen, Bulgaren, Grieken, Polen, Slovaken, Sloveniërs,
Armeniërs, Roemenen. Een kandidaat moet wel een aantal handtekeningen van
kiezers (500) kunnen voorleggen om te mogen kandideren.
De kiezers zelf (met de Hongaarse nationaliteit) worden
opgeroepen via een oproepingsbrief (ten volle 18 jaar). Stemmen is niet
verplicht (dus ook geen opkomstplicht). Zij moeten een geldig identiteitsbewijs
kunnen voorleggen. De stemkantoren zijn open van 06.00 tot 19.00 u. Per lijst mag
maar een kandidaat aangeduid worden. De stem wordt uitgebracht via een kruisje
of een plusje in een kadertje naast de naam van de kandidaat. De stembrief
wordt in een enveloppe gestopt (niet echt verplicht) en daarna in de kiesbus.
De stembrief moet wel een geldige stempel dragen.
Voorbeeld voor Akasztó. Dit dorp behoort tot het derde
kiesdistrict van de provincie Bács-Kiskun. Er zijn 89 kiesbureaus in het
district, het aantal kiezers is 66579 en in het dorp zelf zijn 2 bureaus voor
2719 geregistreerde kiezers.
Een nationale kiescommissie staat in voor de organisatie
van deze verkiezingen.
Het systeem Dhondt toegelicht.
Veronderstel dat 100 stemmen zijn verdeeld over 12
kandidaten. Partij A heeft 40 stemmen, partij B 30 stemmen enz. Volgens dit
systeem krijgt Partij A 5 mandaten, partij B 4 mandaten enz. (dit is ook het
systeem dat in Belgenland van toepassing is, want de uitvinder is een Belg).
De deelnemende partijen. (In Hongarije staat de naam van de
persoon altijd eerst).
Fidesz-KDPN (kartel): Magyar Polgári Szövetség (oorspronkelijk een liberaal
burgerforum- nu lid EVP in het Europees Parlement) en Kereszténydemokrata
Néppárt (Christendemocraten),de partij van eerste minister Orbán
Victor, momenteel 133 zetels.
MSZP-Párbészéd (kartel): Magyar Szocialista
Párt en Párbeszéd Magyarországért=dialoog met Hongarije: met
Karáscony Gergely (komt uit LMP en is districtsburgemeester in Budapest),
momenteel 31 zetels.
JOBBIK: Jobbik Magyarországért Mozgalom=beweging voor een beter
Hongarije, met Vona Gábor (komt uit Fidesz), momenteel 23 zetels.
Nationalistische rechtse partij.
LMP: Lehet Más a Politika= politiek kan anders zijn, met
Szél Bernadette (economiste en politica), momenteel 5 zetels. Werd eens uit de
partij gezet maar is terug. Een soort groene, verfrissende of vernieuwende partij maar met interne strubbelingen en groeipijnen. Bepaalde kandidaten komen nu op met een andere partij.
DK: Demokratikus Koalíció, met Gyurcsány Ferenc (zakenman, oud-eerste-minister van de socialisten-2004-2009), momenteel 4 zetels. Zijn beleid leidde naar een eerste grote overwinning voor Fidesz, acht jaar geleden.
Együtt: Együtt a Korszakváltók Pártja (Samen, partij van
de verandering), met Juhász Péter(oprichter van een FB-groep: 1000.000 voor
persvrijheid in Hongarije, was een districtsburgemeester in Budapest),
momenteel 3 zetels.
Momentum: Momentum Mozgalom (eerder een beweging-vooral bekend
door betogingen en petities -tegen de kandidatuur van Budapest voor de Olympische Spelen-, gesitueerd in het centrum),een nieuwe partij met Fekete-Győr András (volgens Forbes een groot talent).
MKKP: Magyar Kétfarkú Kutya Párt (partij van de twee
hondenstaarten of de partij van de hond met twee staarten), een nieuwe partij met Kovács Gergely. Vooral bekend voor stunten en
straatoptredens. Voerden allerlei acties ook tegen de zgn. Volksraadplegingen (ludieke acties, tegencampagnes, alternatieve affichecampagne.....)
De campagne.
Werd reeds twee jaar geleden ingezet via de zgn. volksraadplegingen omtrent migranten. Is nu vooral gericht op de
migrantenproblematiek (éénthema campagne) en ook een soort Hongarije-eerst campagne. Fidesz wil zich opwerpen als een dam
tegen migranten en islamisering. Ze voeren rond die themas een aggressieve
campagne via de media (die grotendeels gecontroleerd worden door
satelietfiguren van die partij-over hen circuleren smeuïge verhalen over verrijking en corruptie-zie hierover Knack nr 14 pag 63). Een soort vijand nummer een is de
joods-Amerikaanse filantroop-miljonair G Soros (die uit Hongarije wegvluchtte
met zijn ouders). Ook anti-Europese retoriek wordt gebruikt. De huidige
regering vormt met Polen, Tsjechië en Slovakije-de zgn. Visegrád-groep (die de
door Europa opgelegde quota van hervestiging van migranten verwerpen-EU respecteert zogezegd de eigen autonomie niet, of tast de natie aan), een
interne oppositie in de Europese beleidsorganen. Moest Oostenrijk zich daarbij
aansluiten dan heeft de EU een serieus probleem. De lezer moet weten dat op de
grenzen van Hongarije met buurlanden een stevig uit de kluiten gewassen draad
staat die flink bewaakt wordt door leger en politie. De globale oppositie is
verdeeld, zwak en biedt niet echt een alternatief voor het populistische beleid
van de huidige regering. Trouwens verschillende oppositiekandidaten stonden vroeger op andere lijsten met andere namen. M.a.w. er zijn een paar zgn. scheurlijsten. Luttele dagen voor de kiesdag proberen oppositiepartijen toch her en der samen te werken. ze proberen stemafspraken te maken door kandidaten terug te trekken in bepaalde districten en dan steun te verlenen aan een andere partij. Zoniet dreigt een kleine afstraffing (zie poll van HVG). Nu de regering heeft af en toe een stunt in petto: alle inwoners kregen een brief met de melding dat de gasrekening met 38 werd verminderd en duizenden gepensioneerden kregen "geschenkbons" voor 32.
De peilingen geven een vlotte winst voor de regerende
partij, die droomt va een 2/3 meerderheid in het nieuwe parlement. De vraag is hoeveel procent van de kiezers er opdagen om te stemmen of de zgn. opkomst (bij de referenda waren die minder dan de helft). Een telefonisch onderzoek zegt over de vraag: welke eerste minister wil je? Orbán Victor 50%, Karáscony Gergely 13%, Szél Bernadette 8%, Gábor Vona 7%.
Een Republikon poll
bij kiezers die reeds beslisten: FIDESZ-KDNP:
49% , JOBBIK: 19%, MSZP-Párbeszéd: 17%, Democratic Coalition (DK): 5%, Politics
Can Be Different (LMP): 4%, Együtt: 2%, Momentum: 2%. 38% van de kiezers heeft
nog niet beslist:de poll onder hen
geeft: FIDESZ-KDNP: 41%, JOBBIK: 21%, MSZP-P: 19%, DK: 6%, LMP: 6%.
Een peiling van HVG voorspelt een 2/3 meerderheid voor Fidesz-KDNP: 142 zetels, Jobbik 22 zetels, LMP 8 zetels, MSZP 19 zetels, en DK 7.
Republikon voorspelt
een overwinning voor Fidesz (maar geen 2/3 meerderheid) met volgende projectie van
de zetelverdeling: FIDESZ: 113, MSZP-P: 33, JOBBIK: 29, DK: 13, LMP:
7, Együtt: 2, Onafhankelijken: 2 (gesteund door links). Een nieuwe poll van vasarnapihirek over de stemmenverdeling
zegt: FIDESZ: 45%, JOBBIK: 20%, MSZP-P: 19%, LMP: 7%, DK: 5%, Momentum: 2%.
Nu er is wat aan de hand met de opkomst. Sommige
voorspellen dat indien de opkomst hoger is 70% dan Fidesz wel eens de verkiezingen
zou kunnen verliezen of m.a.w. de oppositie zou een meerderheid kunnen vormen.
Verkiezingsborden in Pécs
De voorspelling van het aantal zetels m.a.w. een projectie van HVG.
Net zoals in Belgenland worden de kiezers geïnformeerd over de op handen zijnde verkiezingen via affiches
Interessante grafiek met de klassieke vraag: moest het nu verkiezingen zijn, voor welke partij zou je stemmen? Daaruit blijkt dat nog een groot aantal kiezers onzeker zijn (37%). Het gaat ook om een cijfer: totaal (összes), een cijfer die zeker wil gaan stemmen (biztos szavazo) en een cijfer over hoeveel er dan zeker voor die partij gaan stemmen (biztos szavazo partvalaszto). Om zeker zijn van de overwinning (vanuit standpunt Fidesz) blijft de opkomst best onder 65%
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7dc09688-4cbb-11e9-ab38-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/7f6fe3bc-4cbb-11e9-ab38-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/802c75f4-4cbb-11e9-ab38-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/80ac851e-4cbb-11e9-ab38-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/81546c48-4cbb-11e9-ab38-0218eaf05005.jpg)
