Met huid en haar – Marita de Sterck

Marita de Sterck is een meesterlijk schrijfster met een passie voor verhalen. Terwijl zij vertelt over de oorlog en over onoverwinnelijke liefde tussen vaders en zonen, confronteert ze mij met mijn eigen levenservaringen. Zij blaast mijn herinneringen nieuw leven in.

Het verhaal toont de liefde tussen generaties en toont hoe die elkaar opvolgen. De vele Vlaamse kinderliedjes zijn hiervan het symbool bij uitstek. Toen ik ‘Slaap kindje slaap’ en ‘Ikkeltje kramikkeltje’ las, begon ik spontaan te zingen. Deze liedjes doen me denken aan de sterke band tussen mijn vader en ik. Mijn moeder vertelde verhalen voor het slapen gaan, maar mijn pa zong het ene liedje na het andere. Zelfs wanneer ik een puber was, riep ik hem nog vanuit mijn warme bedje. Hij kwam dan bij me zitten en samen zongen we alle kinderliedjes die in ons opkwamen. Wij zullen er nooit genoeg van krijgen, net als Tist. Mijn vader leerde het van zijn moeder, ik leerde het van hem. Plots besef ik dat we allemaal kinderen zijn. Hoe volwassen we ook zijn, we blijven kleine spruiten van onze ouders. Tist is daar het perfecte voorbeeld van. Hij is een oude man, maar tegelijkertijd een kleintje dat blijft verlangen naar zijn vermiste, ronddwalende moeder.

Ik sta versteld hoe Marita de Sterck me telkens weer kon raken. Door de menselijke weergave van alle personages, kon ik me gemakkelijk identificeren. Ik zag mezelf in Joppe en mijn grootmoeder in Tist. Mijn oma verloor haar man, zoals Tist Sien verloor. Daarna kreeg ze een trombose. Haar linker lichaamshelft was volledig verlamd. Zij takelde af en werd opnieuw een kind. Ik smeerde haar boterhammen en bracht die naar haar mond. Net als Tist haalde ze alle namen door elkaar. Iedereen schoof een generatie op. Zoals Lex Pol werd, werd ik mijn moeder.  Dat Joppe bij Tist was toen hij stierf, greep me bij de keel. Ik zat namelijk naast mijn grootmoeder toen ze haar laatste zucht slaakte.

Mijn derde confrontatie was er een met liefdesverdriet uit mijn tienerperiode. Tist bleef altijd op de vlucht voor affectie en gebondenheid. Hij verloor al vroeg zijn moeder en zijn kleine zus. Daarna moesten Mie en Pol er ook aan geloven. Tist besloot zich nooit te binden aan een vrouw en nooit kinderen te krijgen. Hij wist hoe het voelde geliefden te verliezen. Dit verdriet wilde hij niet opnieuw doorstaan. Hij zou nooit meer liefhebben met huid en haar. Door zijn mistroostige ervaringen, dacht ik aan het liefdesverdriet uit mijn pubertijd. De meesten onder jullie kennen wel dat knagende, allesoverheersende gevoel. In tegenstelling tot de pijn van Tist waait liefdesverdriet wel weer over, maar toch zal je je in het vervolg niet zo snel meer durven binden.

Het boek is volledig afgestemd op zijn doelgroep. Adolescenten zoeken naar gevoelens en gedachten waarbij ze zichzelf herkennen. Zo kunnen ze hun gevoelens de vrije loop laten. Het symbolische taalgebruik in het boek versterkt dit effect. In tegenstelling tot Magali Haesendonck vind ik het verhaal alles behalve luchtig, maar misschien is dat wel wat adolescenten verlangen. Waarom zouden probleemboeken anders zo in trek zijn bij deze jongelingen? Een reden temeer om Marita de Sterck te prijzen voor haar werk. Zij weet jongeren te raken zonder hen een probleemboek voor te schotelen. Kortom, Marita de Sterck is een schrijfster in hart en nieren.