Gewone bijdrage € 15 Steunend lid € 25 Erelid, vanaf € 50 Leden ontvangen vier keer per jaar ons tijdschrift
Mensen die lid willen worden van buiten de gemeente en die het tijdschrift via de post wensen te ontvangen, verhogen het lidgeld met € 2,00 (verzendkosten). Zij die dit supplement liever niet betalen kunnen natuurlijk een adres in Hemiksem opgeven waar de tijdschriften van de heemkring dan kunnen afgegeven worden., men kan ook laten weten dat ze ter beschikking mogen blijven op de redactie. Betaling van het lidgeld, eventueel verhoogd met de verzendingskosten, kan gebeuren door overschrijving op Rekening begunstigde: BE55 0682 1057 9044. BIC GKCCBEBBXXX Graag de reden van storting vermelden: Lidgeld ? Steun? Ere-lid?
En
vanaf volgend jaar in ons tijdschrift volledig in kleur!
En
vanaf volgend jaar in ons tijdschrift volledig in kleur!
---------------------------------------------
Nieuws uit onze gemeente
Klein eigen stukje nostalgie.
In een vorig leven was ik Natotechnieker
(1958- T/00581)
Mag het even.
Of is dit geen erfgoed?
Het zal vooral EX-BSDers interesseren maar ook wel anderen die vrijwillig of via de dienstplicht ooit dienst deden in het ABL.
Ook leerzaam voor jonge mensen van wat we noemen het heden.
(Interpretatie van ABL laat ik aan ieder afzonderlijk over, BSDers weten wel wat ik bedoel)
Klik op de afbeelding en je betreed de tijdcapsule.
Meer weten over? Klik op de buildrager en je ben eventjes zoet
ONZE DOKWERKERS van de jaren stillekes !
Breng een bezoekje aan deze sites door op de afbeeldingen te klikken.
18daagseveldtocht
klik op de tank
Wereldoorlog 2
Open de link door op de afbeeldding van Capska te klikken.
De moeite waar en je bent er dagen mee bezig (Als je wil)
Plaatselijke buienradar.
Op afbeelding klikken
Zoeken met Google
.
Zoeken in blog
Op vraag van velen heeft onze heemkring terug een snuffelhoekje met boeken.
Wat blijft staan zal na een tijdje vervangen worden door Imelda met nieuwe boeken.
De moeite om af en toe eens te komen snuffelen dus!
In 1810 stond in Hemiksem op deze plaats nog de schandpaal maar in 1827 werd er een bornput (waterput) gegraven. Een open put was en is natuurlijk een gevaarlijk iets en daarom werd er 16 jaar later (1843) deze pomp boven geplaatst.
Toenmalig prijskaartje 551 bf. of laat ons zeggen 13,66€. Wat zou het kostenplaatje nu zijn? We lopen er allemaal voorbij, maar ook de achterkant heeft wat. Daar zien we namelijk het gemeentewapen en het opschrift: S.P.Q.H. of 'Senatus Populus Que Heymixiensis' of voor de Vlamingen 'De senaat en de bevolking van Hemiksem'. De pomp heeft gelukkig enkele jaren geleden door de mensen van de heemkundige kring een degelijke opknapbeurt gekregen.
Klok kapel O.L.V. Onbevlekt. Ik herinner me nog goed hoe kapelaan Mathé de ronde deed bij z'n gelovigen om centjes te vergaren voor zijn kapel (De mensen van Heymissen spraken al vlug over het klaan kerkske). Ook de toenmalige bakkerij "Het Lekker Brood" was een gulle gever. Mathé is niet meer, gelukkig maar de man zou zich omdraaien in z'n graf.
Creatief Ateliers
Schilderij gemaakt in het Cratief Atelier van onze gemeente naar aanleiding van de Open Monumentendag 2010. Naar een oude afbeelding van de Getijdenmolen. (1258)
Creatief Atelier Hemiksem heet U welkom in haar lokatie: de cafetaria van de servicesflats in de Abdij van Hemiksem. Kom ons vervoegen om een mooie hobby te beoefenen. Kom eens vrijblijvend kijken op dindagavond van 18u30 tot 21u30 Inlichtingen: Imelda Hensberge: 03 886 93 34 of 0472 23 84 04
Watertoren van de leegstaande en vervallen staatschool meisjes. Watertoren: Art deco - Populaire stijlbeweging van 1920 tot 1939 (Ook deze toren en schoolgebouw behoren binnenkort tot het verleden)
Heemkring Heymissen hecht veel waarde
aan de bescherming van uw persoonsgegevens. In deze privacyverklaring willen we
transparante informatie geven over hoe we omgaan met persoonsgegevens.
Ø Uw persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met het doel
waarvoor deze zijn verstrekt.
Ø Er worden passende maatregelen genomen zodat beveiliging van uw
persoonsgegevens gewaarborgd is.
Ø Er worden geen persoonsgegevens doorgegeven aan anderen, tenzij dit nodig
is voor de uitvoering van de doeleinden waarvoor ze zijn verstrekt.
We zijn op de hoogte van uw rechten
omtrent persoonsgegevens en hebben hiervoor respect.
Indien u na het doornemen van onze
privacyverklaring vragen heeft hierover of contact met ons wenst op te nemen kan
dit via onderstaande contactgegevens:
Heemkring Heymissen
Sint – Bernardusabdij 4
2620 Hemiksem
imeldahensberge@hotmail.com
0472384904
Waarom verwerken we uw
persoonsgegevens?
Heemkring Heymissen is een vereniging
die heemkunde en aandacht voor lokale en regionale geschiedenis stimuleert en
zichtbaar maakt. Uw persoonsgegevens worden verzameld en verwerkt voor de
volgende doeleinden:
Ø Om te kunnen deelnemen aan onze activiteiten.
Ø Om mee te communiceren aan nieuws en publicaties.
Wij kunnen de volgende
persoonsgegevens van u vragen:
Er kunnen foto – of camerabeelden
genomen worden als u deelneemt aan onze activiteiten. Indien u niet
gefotografeerd of gefilmd wil worden dient u ons dit schriftelijk mee te delen
voor de aanvang van een activiteit. De verworven beelden worden enkel in het
kader van de werking van Heemkring Heymissen verwerkt. De verworven beelden
worden nooit zonder voorafgaande toestemming aan derde partijen verstrekt. De
gegevens die u aan ons geeft kunnen wij aan derde partijen verstrekken voor het
verzorgen van ICT – infrastructuur en verspreiden van nieuwsbrieven,
uitnodigingen en publicaties. U heeft
het recht deze toestemming ten allen tijde in te trekken.
Bewaartermijn:
Heemkring Heymissen bewaart
persoonsgegevens niet langer dan noodzakelijk voor het doel waarvoor deze
verstrekt zijn . Persoonsgegevens die geen meerwaarde bieden in het kader van
archivering van het verenigingsleven voor het algemeen belang worden niet
langer dan 5 jaar bewaard.
Beveiliging van de
gegevens:
Wij hebben passende maatregelen genomen
om de persoonsgegevens te beschermen tegen onrechtmatige verwerking. Onze
medewerkers zijn geïnformeerd over het belang van de bescherming van
persoonsgegevens.
Ø We gebruiken een gebruikersnaam en wachtwoordbeleid op al onze systemen.
Ø Bij gevoelige gegevens wordt enkel de pseudoniem of beginletters van de
naam gebruikt.
Ø We maken back – ups van de persoonsgegevens om deze te kunnen herstellen
bij technische incidenten.
Ø Bij aanname van documenten of voorwerpen van privé of vereniging worden
steeds contactgegevens vermeld.
Klachten:
Mocht u klachten hebben over de
verwerking van uw persoonsgegevens dan vragen we u hierover contact met ons op
te nemen. U heeft het recht een klacht in te dienen bij de privacycommissie.
Wijziging
privacyverklaring:
Heemkring Heymissen kan zijn
privacyverklaring wijzigen. Van deze wijziging zullen we een aankondiging doen
op onze website.
Datum laatste annpassing: 25 – 07 –
2018.
Opmerkingen?
Druk op onderstaande knop om te reageren.
Wat is een Blog?
Een weblog of blog is een persoonlijk dagboek op een website dat regelmatig, soms meermalen per dag,
wordt bijgehouden. Meestal gaat het om teksten die in omgekeerd chronolgische volgorde verschijnen. De auteur, ookblogger genoemd, biedt in feite een logboek van informatie die hij wil meedelen aan zijn
publiek, de bezoekers van zijn weblog. Meestal gaat het om tekst, maar soms ook
foto's (een fotoblog), video(vlog) of audio(podcast). Weblogs bieden hun
lezers vaak de mogelijkheid om – al dan niet anoniem – reacties onder de
berichten te plaatsen of een reactie via een Trackback-mechanisme achter te
laten.
Het
is het persoonlijke of juist het gespecialiseerde karakter dat weblogs
interessant maakt voor bezoekers.
Bekende personen.
In
de media neemt webloggen een steeds grotere plaats
in. Bekende bloggers zijn bijvoorbeeld presentatoren of cabaretiers, maar ook
politici houden weblogs bij die druk bezocht worden en waarvan de inhoud
regelmatig de media haalt.
De
Nederlander Ramon
Stoppelenburg reisde van 2001 tot
2003 dankzij zijn blog als eerste persoon ter wereld gratis de wereld rond,
zonder zelf een cent uit te geven. Zijn website was naast een reisblog ook zijn
profiel waarmee hij een eigen noodzakelijk netwerk (van online aangeboden
logeeradressen) creëerde. Dit maakte hem een van de eersten die op een
effectieve manier gebruikmaakte van het latere begrip sociale media.
Het
weblog van de Cubaanse blogger Yoani Sánchez wordt vertaald in vele talen, waaronder het
Nederlands. Zij ontving voor haar blogs de Prins Claus Prijs
www.heymissen.tk - Heemkundige kring Heymissen - Willy De Cleene
Museum Museum "Ontrent den Hover" -
Gilliot & Roelants Tegelmuseum.
www.heymissen.tk
12-02-2012
Het Kerkeneinde!
De naam van de straat 'Kerkeneinde' heeft niets te maken met een eventuele failliet van de katholieke kerk. Net als in het geval van de Hamersstraat in Schelle stamt de naam uit de tijd dat de Vliet nog bevaarbaar was. Schippers passeerden langs de verschillende wachtposten en vroegen zich luidop af waar ze naartoe moesten. Het antwoord luidde meestal: "Tot daar waar de (toenmalige) kerk staat"; Aan de kerk was er namelijk een haventje waar de schippers konden aanleggen. Van daar dat de kerk voor hen vaak de eindbestemming was en vandaar dus ook de naam "Kerkeneinde". Nu moeilijk om te geloven maar via de Vliet gebeurde toen ook de bevoorrading van de nu afgebrande "Molens van Hemixem". Afbeeldingen: 1 De huidige Vliet 2 De oude kerk op het Kerkeneinde (17e eeuw)
Tags:kerkeneinde,Vliet,schippers
19-01-2012
De Rupelstreek!
.
18-01-2012
Beknopte geschiedenis van de abdij van Hemiksem.
Inderdaad roemvol was de abdij eeuwenlang, en de naam van Hemiksem was bekend over het Europa van de middeleeuwen. Zij het dan met zijn oude benaming "Heymissen" (thans in dialect nog steeds dagelijks in gebruik). Het was in de 13e eeuw dat de paters van de orde van de Sint-Bernardus op zoek waren naar nieuwe gronden voor de stichting van een bijkomende abdij, en na lang beraad viel de keuze op Hemiksem waar men een domein verwierf gelegen nast de Schelde en Vliet en in een prachtig natuurkader. In 1244 werd begonnen met de bouwwerken en twee jaar later namen de monniken bezit van de eerste gebouwen. Het waren 23 abdijheren en 28 lekebroeders die hier - volgens oude schriften - met 14 ezeltjes aankwamen. De hovingen der abdij reikten toen tot aan de huidige Sint-Bernardsesteenweg die toen een oude Romeinse weg was van Bavay naar Antwerpen en verder naar Nederland. Uitvinders van de steenbakkerijen zullen zij wel niet geweest zijn daar die kunst reeds eeuwenlang beoefend werd over de ganse wereld, doch duidelijk blijkt wel dat zij hier de stimulans geweest zijn om met stenenbakken te starten in de ganse streek in de in ongelooflijke hoeveelheden aanwezige rijke Rupelklei. De "Paapesteen", een specifiek produkt uit de Rupelstreek met zijn groot formaat, zou zijn naam juist aan die monikken te danken hebben (paap = geestelijke, en de eeuwenoude muur rond de huidige abdijgebouwen langsheen de Kruishoevewijk en de Nijverheidstraat toont de sterkte van die stenen: de paapestenen trotseren de eeuwen en later aangebrachte verhogingen vergaan reeds. Dra werd de abdij een uitstralingspunt voor godsdienst en cultuur. Ontelbare schenkingen die haar werden gedaan, opbrengsten van steenbakkerijen die zij uitbaatten, maakten het kunstzinnige abten mogelijk om de abdij te versieren met het beste wat de toenmalige kunstenaars presteerden. In de middeleeuwen en de Renaissance bloeude de abdij zo goed en werd zij zo beroemd dat zij bv. in de 15e eeuw alom werd beschouwd als hoofdkwartier en verbindingspost voor reizende vorsten en hoge geestelijkheid. Zo weet men dat o.a. Filips de Goede en Maximiliaan van Oostenrijk in de abdij vertoefden. De abdij had dan nog het beheer over 7 vrouwenabdijen en de zorg over 6 parochies. Van rampen bleef zij niet gespaard: de oorlogen, brandschattingen, bezettingen van vreemde legers, vernielingen, branden, het vormde gedurende honderden jaren een lange rij van vernielzucht, doch telkens herrees de abdij. Tijdens de beeldenstorm van 1556 werd zij volledig geplunderd en gingen, onherstelbaar, prachtige kunstschatten verloren. In 1582 besloten de Staten vaan Brabant de abdij af te breken. De monniken waren verhuisd naar Coolhem, waardoor kan worden verondersteld dat de vernieling reeds ver was gevorderd. Gelukkig geen afbraak. Door bisschop Malderus werd zij uit het puin heropgebouwd en kort daarna kwamen de monniken hier terug. In 1627 brak een enorme brand uit waarbij alle gebouwen vernield werden met uitzondering van de gotische kerk die slechts licht beschadigd werd. De gebouwen die zich ten noorden van de abdij bevonden, werden niet heropgebouwd. Naast de kerk werd de huidige tachtig meter brede voorgevel met in het midden de specifieke twee en veertig meter hoge toren opgericht die men thans de omgeving nog ziet domineren. Het is trouwens dit gedeelte in Barokstijl dat zeker zou bewaard dienen te worden. De abdij in Hemiksem had veel bezittingen, zo onder meer een groot bos langsheen de Vliet - waaraan de huidige Bosstraat nog herinnert - een watermolen naast de brug over de Vliet, de huidige molenbrug en een schaliënhoeve op de hoek van de Heuvelstraat en de Abdijstraat. Hieraan herinnert de naam Kruishoevewijk. Doch in de ganse Rupelstreek, Klein Brabant en verder weg, erfden zij van rijke landheren grote stukken grond. De abten hadden een enorme macht en invloed, doch waren buiten vorsten en hoogwaardigheidsbekleders, de welgekomen toevlucht voornamelijk van de inwoners der parochies die de paters bedienden doch ook van al de Rupelstreekbewoners en dit indachtig het 66este kapittel van de regel van Sint-Benedictus: "de armen te gedenken niet met de mond en met woorden, maar ook met de handen, metterdaad en met werken". Sinds de 13e eeuw kende hun liefdadigheid geen grenzen, vooral dan via de speciale instelling "De Poort". Deze poort die nog steeds bestaat in de muur aan de Nijverheidstraat was de allereerste instelling voor armenzorg in de Rupelstreek, een voorloper van de later Tafels van de H. Geest - men denkt aan de Heiligstraat, vroeger Heiliggeeststraatje geheten - die dan opgevolgd werden door het gemeentelijk armenbestuur, dan de C.O.O en thans het O.C.M.W. Via speciale schenkingen, die volledig apart werden gehouden van de abdijinkomsten, werd eeuwenlang een fonds in leven gehouden in de abdij waarbij men aan de Poort de armen kon helpen, vooral dan in de troebele tijden van oorlog, pest, hongersnood, waarvan de Rupelstreek meer dan genoeg zijn deel kreeg. Kronijken verhalen over dagen dat vele duizenden aan de Poort van eten en kleding werden voorzien, terwijl ook rondtrekkende pelgrims via de Poort gastvrijheid konden bekomen. De abdij heeft kunnen stand houden tot aan de Franse Revolutie van 1789, die de afschaffing der kloosterorden betekende. Bij een eerste inval van de Fransen in 1793 boden de geestelijken en de bevolking nog weerstand. Bij een tweede inval in 1794 vluchtten de parochie-geestelijkheid, gevolgd door Prelaat en kloosterlingen naar Holland. In 1797 werd de abdij verkocht aan een gewezen Karmeliet uit Brussel en aan een Frans Generaal. Enkele dagen daarna begon men de gotische kerk af te breken. Daar de kopers de overeengekomen koopsom niet betaalden werd de abdij eigendom van de Staat, waarna zij voor allerlei doeleinden werd gebruikt. In 1810 logeerden er ingenieurs van de marine in, en in 1811 werd het een maritiem hospitaal waarin tot 1.500 zieke soldaten in ondergebracht werden. Wanneer in 1819 dan terug de grondwet de vrijheid van godsdienst proklameert en de vrijheid van vereniging, hoopten de paters de abdij terug in hun bezit te kunnen krijgen. Hun pogingen faalden en zij vertrokken definitief naar Bornem. Na het vertrek der troepen van Napoleon worden de gebouwen graanmagazijn onder Hollands bezit. Het moet zelfs belangrijk zijn geweest vermits Koning Willem persoonlijk op bezoek kwam voor inspektie en nazicht van herstel na een nieuwe plundering die in 1814 was gebeurd. In 1822 werden de zalen aangepast tot gevangenis, een funktie die zij tot in 1867 zal behouden. Sommige jaren waren hier tot 1.800 gevangenen: mannen en vrouwen die voor meer dan 6 maanden waren gestraft en (sic)....kinderen beneden de 16 jaar! Statistieken geven voor die kinderen in 1832, 77 gevangenen aan! Na enorm zware aanklachten tegen de toestanden aldaar wordt op 28 september 1867 de gevangenis afgeschaft. De abdij wordt dan niet verkocht doch overgemaakt aan het Ministerie van Oorlog dat er een militair depot inricht. Als enig souvenir uit die vijftig jaren gevangenisfunktie bestaat aan de muur aan de rechter-achterzijde van de Sint-Niklaas kerk een grote grafsteen opgericht voor Charles J. F. Ramaeckers, secretaire de la commission administratieve des Prisons d'Anvers et de St-Bernard. Verser in het geheugen ligt de laatste gevangenisbestemming in september 1944, weer na herstel der volledig beplunderde gebouwen, die van 1942 tot 1944 door het Duitse leger waren bezet. Dit interneringskamp bleef tot begin 1948. Een weinig bekend detail is het feit dat op 30 juni 1834 te Hemiksem overleed Mary Kenyon, weduwe van Livinus Bauwens, dé Bauwens die in 1798 erin slaagde enkele "mull Jenny's" uit Engeland te smokkelen en over te brengen naar Gent, dat aldus het centrum werd van een vernieuwde katoenspinnerij nijverheid. Eén hunner kinderen, Elvina Lieven Bauwens was gehuwd met Louis Rysheuvels die hier "geëmployeerd" was in Sint-Bernards. Verschillende kunstschatten zijn alom verspreid geworden In de huidige abdij te Bornem berusten meerdere werken die aan de Hemiksemse tijd herinneren, zo onder meer een devotieboekje "Manuale Pietaties" uit de 16e eeuw, als een der mooiste werken uit die tijd aanzien. Verder zilverwerk, beelden en sieraden en vooral een gekroond Mariabeeld uit de 17e eeuw in albast. In de Antwerpse O. L. Vrouwkathedraal kan men de prachtige preekstoel en biechtstoelen uit de abdijkerk bewonderen. In de kerk van Wouw (Nederland) bevinden zich overblijfselen van wat eens een groots koorgestoelte was. In de Antwerpse Sint-Andrieskerk merkt men - naast heel veel andere herinneringen aan Hemiksem - het majestatische hoofdaltaar uit de vroegere abdijkerk.
Op 13 juni 1973, wordt de oude Sint-Bernardusabdij te Hemiksem om reden van haar historische en artistieke waarde, gerangschikt als monument.
Op 22 april 1988 wordt de verkoopakte ondertekend waardoor de abdijgebouwen eigendom worden van de gemeente Hemiksem. Als voorwaarde werd gesteld dat de aangekochte abdijgebouwen een culturele besstemming dienen te krijgen, waar van niet mag worden afgeweken.
Op 29 augustus 1998 werden de gemeentediensten in de abdij ondergebracht. Ook onze heemkring heeft er zijn plaats, evenals het Gilliot- en Roelantsmuseum
De Poort van de Sint-Bernardusabdij in Hemiksem: armenzorg in vervlogen tijden.
De Poort die toegang gaf tot het domein van de Sint-Bernardusabdij speelde in vroegere tijden een belangrijke rol in het leven van de inwoners van Hemiksem en omstreken. Er was altijd veel volk te vinden aan de poort. Er werden immers aalmoezen en brood uitgedeeld aan de armen en behoeftigen en er werd gastvrijheid verleend aan trekkende pelgrims. Dit alles vond zijn oorsprong in het 66ste kapittel van de regel van Sint-Bernardus: "De armen gedenken, niet met de mond en met woorden, maar ook met de handen, metterdaad en met werken."De uitgaven voor liefdadigheid werden niet ingeschreven in het budget van het klooster. Hiervoor was er een zelfstandige administratie. De portier had zijn cel aan de Poort. Portier was één van de belangrijkste ambten van het klooster. De Poort beschikte over verschillende stukken land, huizen, hoeven en bossen in Hemiksem, Schelle, Niel, Reet, Sint-Katelijne-Waver, Bazel, Bornem, Ruisbroek, Puurs, Schoten......;Met de inkomsten die deze Poortgoederen met zich meebrachten, konden veel noodlijdenden geholpen worden. Daarnaast waren er ook schenkingen door weldoeners voor de Poort. Zo ontving de Poort in 1266 een gift van 100 pond Leuvens van de heer Joannes van Antwerpen en dit voor het bouwen van een kapel aan de Poort en met de opdracht er dagelijks een mis op te dragen en er voor de schenker en zijn vrienden te bidden. De kapel werd nog datzelfde jaar gebouwd aan de oostzijde van de Port. De gasten, de knechten, de armen en de vrouwen konden er de mis horen zonder de kloosterlingen te storen. De resterende muren van deze kapel werden in 1665 afgebroken. Voor de periode 1683-1711 berekenden we voor de Poort bvb. een gemiddeld inkomen van 18.000 gulden per jaar, plus 4 veertellen tarwe en 23 veertellen rogge (1 veertel = 72,627 l). In een tijd waarin de armenzorg niet officieel georganiseerd was, overtroffen de uitgaven vaak de inkomsten zodat de abt het verschil moest bijpassen. Herhaaldelijk lezen we bij Judocus Bal: "Voor Schelle, Niel en Hemiksem leven de helft van de ambachtslui van de Poort". We kunnen terecht stellen dat voor vele inwoners van Hemiksem en omstreken, de Poort van levensbelang was. Toen er in 1739-1740 een erg strenge winter heerste, kwamen er gedurende 3 maanden wekelijks 5.000 mensen naar de brooduitdeling. Vermits de Schelde dichtgevroren was, was het voor de bewoners van het Waasland een koud(letterlijk) kunstje om de stroom over te steken en de Sint-Bernardusabdij op de andere oever te bereiken. De kosten liepen dan ook op tot meer dan 4.000 gulden per maand. Ook in 1790 heerste er een buitengewoon strenge winter. Alles was bevroren en de schaarse granen waren enorm duur. Toen kwamen zelfs gegoede burgers naar de bedeling De uitgaven van de Poort gingen o.a. naar: - het loon van de schoolmeester van Heymissen. - erwten, abberdaan (gezouten kabeljouw), pekelharing en brood. - kousen, sokken, hemden, holleblokken (klompen) en lakens voor de armen. - de verzorging van een gebroken been van een kind - het indijken van schorren te Bazel; - bouwmateriaal voor een afgebrande hoeve. - aalmoezen voor Spaanse officieren, soldaten en eremieten (monniken-kluizenaars). Vele arman kwamen dagelijks om hu brood of aalmoes. voral in barre tijden, als de oogst mislukt was, kwamen er wel vier- tot vijfduizend mensen per week. Op de donderdagen hadden de grote bedelingen plaats. Op Allerheiligen en Witte Donderdag kwamen de armen van alle kanten toegestroomd. Op die dagen werden er naast brood ook pekelharing en warme erwten (met peper gekookt) uitgedeeld. De menigte liep die dagen op tot wel 2.000 personenen. Van de gulheid van de kloosterlingen werd ook wel eens misbruik gemaakt (er is blijkbaar niets nieuw onder de zon). Sommigen brachten andermans kinderen mee om het medelijden van de portier te wekken. Weer anderen aten, eenmaal uit het zicht van de abdij, alles op om het een tweede keer te proberen. Op een bepaald moment werd het de portier te machtig. Toen een dronken Antwerpenaar, die er bepaald niet arm uitzag, aan de Poort kwam en een brood eiste, weigerde de portier dit. De man liet zich echter niet zomaar afwimpelen. Hij begon te vloeken en te sakkeren en op de poort te stampen. Tot slot vond de portier dat wie niet luisteren wou, moest voelen en hij gaf hem een flinke afranseling, zodat hij hinkend voortliep. Hiermee was de kous niet af. De Poort ontving ' anderdaags een driegbrief van de moeder-overste van het gasthuis. Zij schreef daarin dat "ingeval men in de int-Bernardusabdij voortging met het uitdelen van stokslagen in plaats van brood" zij de politie zou waarschuwen. "Want", zei zij, "wij zitten in 't gasthuis met de miserie en de gebroken potten". Sindsdien liet de abdij politiemensen komen om herrieschoppers te kalmeren. (Blijkbaar zal de mens nooit veranderen).
Bronnen Morel J., Van Goethem E., "De goederen van de Poort van de St-Bernardusabdij - 1671". 2002, blz. 6-8. Van Laeken A., Heemkundig Tijdschrift Heemkring 'Heymissen', jaargang 6, nr. 2, blz. 49-52
De St.-Bernardusabdij te Hemiksem: bakermat van de baksteennijverheid
Toen cisterciënzer-monniken er in 1244 begonnen met de bouw van de St.-Bernardusabdij legden ze meteen de basis voor de steenbakkersnijverheid, die de streek eeuwenlang getekend heeft. Zij bakten er de eerste zogenaamde paepesteen in veld- en klampovens.
De abdij kende een bewogen geschiedenis: in de middeleeuwen was ze een echt religieus en cultureel centrum. Later werd ze bezet, brandde ze af, werd verkocht, fungeerde als gevangenis en legerkazerne (tot 1977). Sinds 1988 is de abdij eigendom van de gemeente. De westgevel en de toren van de abdij zijn ondertussen gerestaureerd en verschillende de gemeentediensten zijn er nu in gevestigd. Andere gedeelten van de abdij wachten nog op een bestemming en restauratie.
Ondertussen kan je al wel een rondgang maken in het heraangelegde domein rond de abdij. Op een steenworp van de abdij-voorzijde stroomt de Schelde: van bij de stroom heb je een prachtig zicht op de abdij-gevel !
In één van de abdijkamers is het Roelantsmuseum gevestigd, waar keramisch werk van Joseph Roelants ondergebracht is. Met zijn keramische panelen in Belgische en buitenlandse kerken verwierf hij een zeer grote bekendheid.
PRAKTISCH:
- De St.-Bernardusabdij en haar domein zijn gelegen aan het einde van de Depotstraat te Hemiksem. Voor wie met de wagen naar de abdij komt is de Nijverheidsstraat een betere toegangsweg (volg de wegwijzers 'Administratief Centrum').
- Bezoek: in het domein kan je vrij rondwandelen. Het gerestaureerde deel van de abdij, waar de gemeentediensten gevestigd zijn, is slechts gedeeltelijk toegankelijk en enkel tijdens de kantooruren.
- de oude Sint-Annaschool in de Molendreef vroeger de kantoren van Gilliot huisveste? Het gebouw werd tot in 1967 betrokken door de beroepschool voor meisjes. - onder leiding van Georges en Leon Gilliot de firma vanaf 1901 sterk groeide en er in 1912 reeds meer dan 1000 mensen tewerkgesteld werden? - in 1929 het aantal werknemers was opgelopen tot 1585 en dat het verkoopcijfer 51 miljoen bedroeg? - 50% van de productie toen voor export bestemd was (o;a. Buenos Aires, San Francisco, Curaçao, Leopoldstad, Hong Kong, Sidney enz.)? - het bedrijf veschillende metrostations in Parijs alsook de Imalso-tunnels (o.a.de kleine tunnel) in Antwerpen bekleedde? -- in 1932 een electrische oven (11000°C) met 6 tunnels geplaatst werd met een productiecapaciteit van 43.000 vierkantemeter per maand, op dat moment de grootste ter wereld in de keramieknijverheid? - op 1 februari 1953 de watersnood ook toesloeg in het bedrijf? Het water steeg tot 40 cm in de burelen en tot maar liefst 1,5 m in de fabriek. - de fabriek op13 augustus 1966 een stormschade leed van ruim 700.000 Belgische frank. - de meerderheidsaandelen van de fabriek eind 1968 in handen kwam van NV Sphinx uit Maastricht. Dit bedrijf werd op zijn beurt, samen met de vestiging in Hemiksem, omwille van de stijgende verliezen in 1974, overgenomen door het Britse papierconcern Reed International Ltd. - in 1978 de laatste keramiektegels van een rijke historie gebakken werden in Hemiksem?
- de belangrijkste naoorlogse ontwerper van Gilliot, Joseph Roelants geboren werd in 1881, het jaar waarin ook Pablo Picasso werd geboren? - Joseph Roelants na zijn opleiding aan de Brusselse academie en zijn huwelijk in Herent bij Leuven woonde, en hij zich pas na een omzwerving via Engeland in Hemiksem vestigde? - Joseph Roelants in Engeland nog steeds grote bekendheid geniet bij tegelkenners voor zijn mooie tegelontwerpen die hij maakte voor Carter in Poole? - Joseph Roelants in 1936 geridderd werd in de Orde van Leopold II? -Joseph Roelants tijdens de artistieke bijeenkomsten op het kasteel van Stuyvenberg twee boeken kreeg geschonken door Belgiës kunstminnende koningin Elisabeth? - Joseph Roelants pas op bijna 38 jarige leeftijd zijn taak opneemt bij de toenmalige fabriek 'Grès d'Hemixem, Gilliot Frères', maar er na zijn pensioengerechtigde leeftijd nog 11 jaar, dus tot op 76 jarige leeftijd, freelance blijft werken? - Joseph Roelants een uiterst introvert man was en er daardoor een schat aan belangrijke informatie rond zijn werk verloren ging? - Joseph Roelants in 1962 op bijna 81 jarige leeftijd overleed?
De Hemiksemnaren kunnen terecht fier zijn op over dit stukje verleden!
Tags:Sint-Annaschool, Georges, Leon Gilliot, Buenos Aires, San Francisco, Curaçao, Leopoldstad, Hon Kong, Sidney, Parijs, Imalso-tunnels, keramieknijverheid,NV Sphinx, Maastricht, Reed international Ltd, tegels, Joseph Roelants, Pablo Picasso
13-01-2012
Keramiekpaneel als wegwijzer.
Het keramiekpaneel van de vroegere Gilliot-tegelfabriek, op de hoek van de Sint Bernardsesteensweg met de Bosstraat. Vroeger deed het dienst als wegwijzer naar de fabriek. Het keramiekpaneel is 80 jaar oud.
12-01-2012
ST. SEBASTIAENSGILDE DE EDELE HANDBOGHE HEMIKSEM
Wat vele inwoners van Hemiksem niet weten!
Dat de Sint Sebastiaansgilde de oudste vereniging is van Hemiksem. In geschriften en oorkonden vinden we jaartallen terug van 1610. De gilden werden opgericht om abdijen en kastelen te beschermen. Onze eerste hoofdmannen waren dan ook abten van de Sint Bernardusabdij van Hemiksem, die meer dan 750 jaar oud is.
Onze Gilde is aangesloten bij de "Hoge Gilderaad der Kempen", die op zijn beurt lid is van de "Federatie voor Volkskunde in Vlaanderen". De Gildeleden, broeders en zusters genoemd, zijn gekleed in de aloude Kempische klederdracht. Pijl en handboog zijn ons wapen. Naast de handboog vinden we bij andere gildens nog andere wapens terug, zoals buks, kleine kruisboog, voetboog en Sint Jansboog. Zo kunnen er in gemeente meerdere gilden zijn, naargelang hun wapen. Dit is niet het geval in Hemiksem.
Naast feesten in onze eigen gildekring zijn onze aktiviteiten naar buiten toe: deelname aan Gildefeesten, die jaarlijks in de Kempen plaatsvinden. Hier verbroederen en verzusteren zowat 60 aangesloten gilden, zijnde 4000 leden, die in kledij, stoetvormen, dansen, roffelen en vendelzwaaien
Om de 5 jaar noemt men de feestelijkheden "Landjuweel". Hier komen alle koningen, van elk wapen, samen om de titel van "Opperkoning" te bekampen. Een titel die hij 5 jaar mag dragen. In 1958 was het een lid van onze Gilde, met name Jef Scholiers die de oppergaai naar beneden zag tuimelen.
Ieder jaar, de eerste zondag van juli houden we onze "Koningschieting" op de feestweide van "Hemixemhof". Met onze "Gildefanfare" voorop, gaan we in stoet, de heersende koning, thuis afhalen. Na de gebruikelijke natjes en droogjes, begeven we ons gezamelijk naar de plaats van gebeuren. Aan de kasteelpoort worden we verwelkomt door dhr. Gerard Magniette en zijn dame, die al vele jaren hun domein openstellen voor onze gilde...
Als er nieuwe leden zijn, leggen ze aan de wip, met de hand op de vlag en de andere hand op de pees van hun boog, hun eed van trouw af en dit met de hulp van God.
De "Koningsvogel" wordt door de heersende koning en de hoofdman op de spil gezet en op zijn baan naar boven gebracht. De strijd met de "Koningstitel" als inzet kan beginnen. Alle gildebroeders schieten met pijl en boog (katrolbogen of bogen met vizier zijn niet toegelaten). Wanneer een der schutters de vogel naar beneden knalt, is de nieuwe koning en koningin voor één jaar gekend. Zij worden versierd met de breuk en koningswimpel.
Een gildebroeder die 3 jaar na elkaar koning schiet is "Keizer" voor het leven. Marcel Claes lukte hierin in 1972, sindsdien noemde iedereen hem Marcel de Keizer. Vele Hemiksemnaren wisten zelfs niet dat zijn echte achternaam Claes was.
Met muziek vooraan wordt dan opgestapt naar de Sint Niklaaskerk. Daar wordt de "Nieuwe Koning en Koningin" verwelkomt. Na de bloemenhulde aan het altaar van O.L. Vrouw, wordt de relikwie van Sint Sebastiaan vereerd.
Een kandidaat Gildelid moet 18 jaar oud zijn. Met witte en zwarte bonen kan men aanvaard worden als Gildebroeder of zuster. Heden tellen we 31 gildeleden.
Indien u belangstelling zou hebben voor onze Gilde, kan men steeds terecht bij Hoofdman Fonne Matthijsen, J. De Grooflaan 1, 2620 Hemiksem. Te: 03/887.35.25.
Griffie: Adi Van Meirvenne, Jan Sanderslaan 143, 2620 Hemiksem, tel: 03/887.73.57
Water was voor Hemiksem van bij het begin een zegen en een vloek. De ligging van de abdij aan de Schelde is uiteraard geeen toeval, en de abdijheren hadden lange tijd het vis- en vaarrecht. Ook een ander element was belangrijk: aarde Met het ook op de productie van de bakstenen werd er klei ontgonnen. De lege ruimten van de abdij worden de komende jaren gerestaureerd en herbestemd.
Tags:water,schelde,hemiksem,monumenten
13-11-2009
Aen myne Afkomelinge
Ik heb, met veele moeyt', opzoeken en
doorlezen
Van schriften, eyndelyk dit werk zoo wyd
gebragt,
Dat, als' er questie zou van een' successie
weezen,
G'hier uyt kont ligtelyk bewyzen uw
geslagt.
Ik heb de Baptistairs, Dood- Trouw- en
ander' brieven,
Notitie boekxkens, die m' hier hebben toe
gedient,
Byeen geplaetst, op dat, als g'hier van
zoud believen
Gebruyk te maken, gy die dan U beter
vind.
Ik hebbe, tot gemak, all' d'actens en
geschriften
Van ieders sterfhuys, ook gescheyden van
malkaer,
En in een pak gedaen, om niet te moeten
ziften,
Als gy-ze noodig hebt: bewaert-z' ook zo te
gaer.
Ik vraeg, voor all' die moeyt', U myn
Afkomelingen!,
Dat, boven uwe pligt, gy ons van tyd tot
tyd
Gedenkt in uw gebed, Godt boven alle
dingen
Bemint, Hem en zyn' Kerk getrouw toch blyft
altyd.
Gevonden op de zolder van onze heemkring. Geen naam , geen datum.
14-05-1977
Sint Niklaas
.
.
Tags:Sint Nicolaas, zwarte piet
30-11--0001
Heemkunde Vlaanderen - januari 2017
E-HEEM | Januari 2017 (jaargang 9 - nr.
1)
Heemkunde Actueel 2016: een
terugblik
Een uitgebreid verslag van Heemkunde Actueel volgt in Bladwijzer 19 (april
2017). Voor wie niet kan wachten of er niet bij kon zijn, kan op onze website al
een kort verslagje en de presentaties van de meeste sprekers vinden.
'Real life Mario kart-spel' van KLJ
Hoeleden is het leukste
jeugdbewegingsspel
Afgelopen zomer organiseerden de werkgroep Jeugdbewegingen en Erfgoed van
Heemkunde Vlaanderen en tapis plein via Facebook een zoektocht naar het leukste
jeugdbewegingsspel ooit. Een jury koos uiteindelijk voor KLJ Hoeleden als
winnaar met hun 'Real life Mario kart-spel'.
Congres Familiekunde Vlaanderen over
'Waar woonden mijn
voorouders?'
Tijdens het weekend van 25 en 26 maart vindt het Congres van Familiekunde
Vlaanderen en de Dag van de Familiegeschiedenis plaats onder het thema 'Waar
woonden mijn voorouders?'. Doorlopend kan je ook een bezoek brengen aan de
genealogische en heemkundige beurs.
Alles wat je moet weten over Open
Monumentendag 2017 leer je op Studio
OMD
Wil je jouw erfgoedparel graag tonen aan een groot publiek? Neem dan zeker
deel aan Open Monumentendag. Herita staat je graag met raad en daad bij en
organiseert Studio OMD, een workshopnamiddag boordevol praktische en
organisatorische informatie.
Meer dan 20.000 beelden van het
internationaal persagentschap Sipho
ontdekt
Onlangs werden niet minder dan 20.000 beelden van
het internationaal persagentschap Sipho ontdekt. Ze zullen het Sipho-archief,
bewaard in het CegeSoma, vervoegen. Hierin zitten reeds 175.000 afbeeldignen met
betrekking tot Belgisch en buitenlands nieuws uit de periode 1930-1944.
Maak van je wandelingen een
interactieve route met de
ErfgoedApp
Heb je een wandeling, fietstocht of
knooppuntenroute met heel wat erfgoed onderweg? Wil je oude foto's tonen,
interessante verhalen vertellen of zelf multimedia-, 360°- en 3D-informatie
toevoegen? Binnenkort kan je bestaande of nieuw te ontwerpen wandelingen en
fietstochten met de ErfgoedApp upgraden naar een erfgoedroute.
De mensen van onze werkploeg tijdens een korte pauze, ze doen hun werk onzichtbaar voor het publiek, doen het volledig vrijwillig en ontvangen dus geen cent.
En toch is onze heemkring zonder hen niet mogelijk.
Ik maak met deze foto natuurlijk geen aanspraak op volledigheid, maar ook de mensen die niet op deze foto staan, dank je wel. Ook de mensen van de cafetaria staan niet op de foto alhoewel iedereen wel zal beseffen hoe deze mensen drillen en draven om iedereen van een natje en droogje te kunnen voorzien!
Klikken op foto voor de website van Gilliotmuseum
Activiteiten van 2017
Worstenbroodavond op 18 januari 2017
Naar jaarlijke gewoonte op 18 januari om 19 uur: worstenbroden of appelbollen in onze heemkring
15 februari 2017: ALGEMENE STATUTAIRE JAARVERGADERING.
Ledenvergadering 15 maart 2017
De Gilles van Hemiksem
17 maart 2017 - Ons Ostarafeest
19 april -Duiken naar het onbekende door Dirk Verlinden
Dit altaar bevond zich oorspronkelijk in de kerk van onze St. Bernardusabdij.
Kasteel Heymissen - 1770
(Kopergravure)
Enkele indrukken van het museum.
Oudste menselijke schedel ooit in Vlaanderen gevonden!
Het menselijk fossiel is een fragment van een schedeldak. Hoewel de vorm op het eerste gezicht aan een uitgestorven mensensoort doet denken (bvb Neanderthalers) gaat het wel degelijk om een moderne mens. Een rechtstreekse radioactieve koolstofdatering situeert het fragment tussen 3770-3640 v. Chr. Dit is de periode van het Neolithicum of Nieuwe Steentijd die in Vlaanderen vanaf 5300 v. Chr. begint. Menselijke fossielen uit die periode zijn hier uiterst zeldzaam.
Museum Rupelklei
Uitbreidingstraat 33 2840 Rumst (Terhagen)
Openingsuren:
Vanaf het tweede weekend van mei tot en met het derde weekeinde van september ieder zaterdag en zondag van 14 tot 17 uur.
Groepsbezoeken:
Heel het jaar na reservatie bij Edmond Lambrechts Tel: 0472 83 38 01 Augustijn Buelens Tel: 03 844 22 30
Toegangsprijzen Volwassenen 1,00 € Kinderen - 12 jaar 0,50€
Het Museum Rupelklei maakt deel uit van het samenwerkingsverband "Musea Rupelstreek"
De armenpoort van onze abdij.
De duivelzwam De benaming van deze paddestoel vindt zijn oorprong in het feit dat gezien de gelijkenis met het mannelijk lid het
onmogelijk een schepping van god kon zijn. Maar het was (en is) er nu
eenmaal, dus was dit het werk van de duivel.
