26-05-2008 om 17:08 geschreven door Rhona  

Ruud

Zalig de armen van geest. (Mattheüs 5:3)

Rhona komt in de woonkamer. Pa zit in ‘zijn’ zetel, speciaal voor hem gereserveerd, en ‘o wee’ als er iemand plaats neemt, die er niet thuishoort. Hij kijkt haar aan, met een bewonderende blik en een goedkeurend gefluit. Mijn kleine meid is groot geworden, zegt hij stil. Vandaag is Rhona 16 jaar geworden, en ze mag voor de eerste keer uitgaan. Het verjaardagscadeau van haar ma en pa: een met de hand gemaakt jurkje, dat ze zelf heeft gekozen qua snit en stof. Ze is zo trots. Ze voelt zich groot en volwassen. Maar wat is ze nog naïef en beschermd, wat weet zij van de grote wereld, waar ze binnen enkele maanden terecht in zal komen? Vanbuiten een volwassen vrouw, maar vanbinnen nog een klein, kwetsbaar en naakt vogeltje…

Toen ze de dag voordien op school kwam, begonnen verschillende klasgenoten spontaan op de speelkoer te zingen, cadeautjes, mooie kaarten, kussen, felicitaties werden haar aangeboden. Ze had er geen idee van dat ze zo populair is, meedoen met de groep is niet haar ding. Nooit draagt ze labelkledij, pesten van de zwakkeren laat ze aan anderen over, om in de verdediging te gaan voor het zwarte schaap. Wat heeft ze een hekel aan onrechtvaardigheid. Het is zo makkelijk met meerderen één iemand aan te vallen De groep is haar vijand. Diep in haar hart is ze rebels van aard, maar ze durft dit nog niet te uiten. Maar ze is steeds in voor een geintje, en schopt o zo graag figuurlijk tegen de schenen van het ‘wettelijk gezag’. De kick zit er hem in dit onopvallend te doen, zodat de vinger wijst in een andere richting. Meestal komt Rhona af met lumineuze ideeën, om de uitvoering over te laten aan de ‘moedigen’ van de klas. Onlangs had ze weer een schitterend plan. De leerkracht van godsdienst, een onaardse, ascetische man en kapot gestudeerd, hadden ze een ferme poets gebakken. Hij was er zich niet eens bewust van, dat was de clou van het verhaal. Rhona had drie tampons meegebracht, en de blauwe draadjes afgeknipt. Een klasgenoot had de krijtjes verwijderd die bij het bord lagen, en de tampons in de plaats gelegd. Eerwaarde Andriessen kwam de klas binnen, met zijn gebruikelijke verstrooide professorhoofd. Hij grijpt in de krijtbak, neemt een ‘krijtje’, en probeert met veel zwier de les van de dag op het bord te schrijven. Vol verbazing draait hij zich om naar de klas, met de tampon tussen duim en wijsvinger. Het gegniffel begint… Hij legt de tampon op de leraarstafel, en grijpt opnieuw in de krijtbak. En draait zich om, met tampon nummer twee tussen zijn vingers. De lachsalvo’s deinen aan. Zijn les was om zeep, en zeker toen hij de vraag stelde: wat is dit in godsnaam? De dubbelzinnigheid van de vraag, iedereen plat van het lachen, er was geen bijkomen meer aan. Och, de arme man.

En dan die keer dat ze voor het vrij podium een toneeltekst in elkaar had geflanst, met als titel: ‘een kerstverhaal in mei’. Het verhaal was doorspekt met dubbelzinnigheden, de draak steken met het katholicisme, uitdagend van inslag… Rhona was de vertelster van het verhaal, en stond op het podium in bikini… Toen ze het toneeltje brachten op de eerste algemene repetitie van het vrij podium, was ‘herr director’ in zijn gat gebeten, en had hij alles geprobeerd om dat ‘duivelse’ toneeltje eruit te bonjouren. Iets dergelijks in zijn oerconservatief college!!! Het zou branden in de hemel in plaats van in de hel!! Maar enkele invloedrijke, lees fils à papa laatstejaars, hadden daar een stokje voor gestoken. Ze hadden zich rot geamuseerd, zodanig, dat de vertelster middenin haar vertellen de slappe lach kreeg door de kapriolen  van haar vrienden. In feite was het leuker geweest voor hen dan voor de toeschouwers, maar dat is toch de bedoeling, niet? Dingen doen waar je echt plezier aan beleeft, ondanks wat anderen er van denken. Het was laat toen het vrij podium afgelopen was, en toen wilden ze er nog eentje gaan drinken, in een nabijgelegen jeugdcafé. En toen kwam de angst opzetten… welke straf ging weer in de lucht hangen toen ze naar huis trok? Maar dat had Rhona handig omzeild. Ze was samen met de fiets naar huis gereden met Guy, en had het verhaal opgedist dat hij nog moest helpen opruimen, en dat zij het niet zag zitten om alleen, in het pikkedonker de lange rit met de fiets naar huis te rijden. En haar pa had haar geloofd. Oeff.

En dan de vaste kaartdag op vrijdag. Steeds met een groepje van vier mannillen. Het gaat hem niet om het kaartspel op zich, maar om zoveel mogelijk te bedriegen. Wie best bedriegt, die wint. Niet wie best is in het kaartspel. Ze grappen en grollen, en worden dikwijls de studiezaal uitgeschopt door de ‘childkeeper’ omdat ze het zo bont maken. Daarnaast is Rhona lid van de volksdansgroep en van het koor. Iedere middag heeft ze wel iets te doen. Vlug haar boterhammen tussen de kiezen proppen, en dan dansen, zingen of kaarten. Ze kan zich niet inbeelden niets te doen te hebben over de middag, en leeg rond te hangen op de speelkoer, dat is zo saai.

Wat nog vreemder is, Rhona wordt niet gepest op school, alhoewel haar lichaamsbouw daar aanleiding kan toe geven. Ze is groter, en zwaarder dan de rest van de meisjes van haar leeftijd. Maar ze straalt zo’n zelfverzekerdheid uit, dat niemand durft een opmerking geven. Ze is erom gepest geweest, tot haar tiende levensjaar. En toen, toen werd alles anders. Van haar vader geleerd. Wat houdt ze van die man. Op een dag kwam ze heel hard huilend thuis. Gepest, voor de zoveelste keer. Pa kwam naar haar toe en zei: je bent groter dan de rest van je klasgenootjes, en toch laat je met je voeten rammelen. De eerste die je weer pest neem je vast bij de borst, kijk je recht in de ogen, en sla je hard met je vuist op de neus. Zo gezegd, zo gedaan. Rhona was nog maar pas op school, en het was weer zover. Ze ging recht voor haar belaagster staan, en bam, recht op de neus. Gevolg: bloedneus… Zuster directrice totaal over haar toeren, vader werd erbij geroepen, en die kon alleen maar glimlachen. De glimlach van de triomf. Rhona zal dit nooit vergeten. En draagt die zelfverzekerdheid voor de rest van haar leven met zich mee. Anderzijds zal die zelfverzekerdheid haar nog zuur opbreken, de keerzijde van de medaille…

Eva en Sabine, haar twee vriendinnen zijn uitgenodigd om mee te feesten. De mooie, blonde, zachtaardige en intelligente Eva, reeds getekend door de echtscheiding van haar ouders. De speelbal geworden van twee kibbelende volwassenen, die meer kind zijn dan hun kinderen. De lieve Eva, die erin geslaagd is Rhona een beertje te geven voor haar verjaardag, met als opschrift ‘you are the best’. Rhona is zo ontroerd door dit gebaar. Hoe Eva aan het geld is gekomen om dit te kopen, Joost mag het weten, want ze krijg geen zakgeld. Vader en moeder zijn twee vrekken, die denken dat ze al hun rijkdommen meenemen in het graf. Hun geruzie gaat voornamelijk over geld. Geld dat ze niet eens laten rollen, maar oppotten. Het is aan Eva te zien. Het doet Rhona pijn, Eva steeds in de afdragertjes te zien van anderen. Eventjes ging het beter. Vader leerde een nieuwe vrouw kennen, en die gaf echt om Eva en haar zus. En dat was duidelijk te zien aan de uitbreiding van hun garderobe. Maar het mens had al heel vlug door welk vlees ze in de kuip had, en vader werd wandelen gestuurd. Bijgevolg de kinderen ook.

Eva en Rhona maken dikwijls een fietsritje samen. Gelukkig heeft vader ‘Vrek’ niets tegen de vriendschap tussen Eva en Rhona. Op een keer reden ze samen naar de keuneleute, een heuvelachtig en landelijk gebied, niet zo ver van hun thuis. Rhona had taartjes gekocht bij de bakker, en ze gingen midden in een veld op hun rug liggen staren naar de voorbijvliegende wolken, hun diepste zieleroerselen besprekend, genietend van de weidsheid en grootsheid van de natuur. Tot de boer hen kwam verjagen, waar ze nadien hard mee konden lachen. Wat dacht die? Dat ze het gras ging stelen? Ze deden toch niets verkeerd? Die grote, volwassen mensen toch.

En dan Sabine… de atletisch gebouwde zwemster met lange zwarte haren, een kromme neus, en dicht op elkaar staande kleine ogen. Sabine, die zichzelf heeft gebombardeerd als ‘beste’ vriendin van Rhona. En Rhona laat haar maar in de waan. Sabine die zo saai , zo plichtsbewust, zo niet-meer-kind is, en alles zwaar ziet, haar mondhoeken trekken, op haar jonge leeftijd, al  naar beneden. Sabine die alles doet om in de gunst te staan van Rhona. Waarom? Geen mens die het weet. Misschien omdat ze zo saai is? Dat Rhona haar het gevoel geeft te leven? Sabine, die haar dikwijls aanspoort om te studeren, iets waar Rhona een broertje aan dood heeft. ‘Je weet toch wel dat je ma en pa dreigen je volgend jaar op internaat te stoppen als je niet beter je best doet?’ Zegt ze dikwijls op een hoog, nasaal en verwijtend toontje. Pfff, denkt Rhona dan, bemoei je niet. Anderzijds is het dikwijls Sabine die haar huiswerk uitleent, dat Rhona in alle haast, voor de lessen beginnen, in de meisjestoiletten gaat overschrijven, met de kont op de achterkant van het wc, en de voeten op de bril. En dit allemaal om ‘the childkeeper’ te ontlopen, een kast van een vent, een fervent van keunebillen  uitdelen als je tegen de muur staat geleund. Keunebillen heeft Rhona al ontvangen, maar ze is nog nooit gesnapt voor haar ochtendlijke activiteiten op het toilet.

Op een keer werd Rhona door Sabine uitgenodigd bij haar thuis. Haar ouders gingen een weekendje naar de Ardennen, en Sabine mocht een vriendin uitnodigen, om samen op het huis te passen. Rhona was direct akkoord, en fikste het zo dat haar ouders niet wisten dat Rhona en Sabine en alleen thuis waren dat weekend. Moesten ze dat weten, dan zou het noppes zijn… Zo gezegd zo gedaan, en Rhona had al hele scenario’s in haar hoofd, ze zouden kunnen een ‘stapje’ zetten in de omliggende jeugdcafeetjes… maar… Sabine was er niet voor te vinden!!! Streep door de rekening van Rhona. Plan B was, filmpje halen voor de zaterdagavond. Rhona wilde Sabine overhalen een seksfilm te huren, tja, wat had je gedacht, weer noppes!!! Tja, dacht Rhona, ze zal nooit veranderen, eens saai, voor altijd saai… In feite gebruikt Rhona Sabine, maar dat is een wederzijds iets. Sabine heeft Rhona nodig om een plaats te krijgen in het schoolgebeuren. En Rhona kan haar niet aan de kant laten, uit medelijden en opportunisme.

De drie meisjes staan te popelen om te vertrekken. Pa geeft het signaal dat het tijd is. Oeff, daar gaan we dan, denkt Rhona. In de discotheek is het nog rustig, en ze gaan er eerst eentje drinken in een nabijgelegen café. Daarna de stoute schoenen aan, en ze wagen zich binnen. Het is net of je in een andere wereld komt. Muziek die niet Rhona’s genre is, flitsende lichten, draaiende bollen, laserstralen, oplichtende kledij, starende blikken, vleeskeuring, maar daar is Rhona zich niet van bewust. Ze voelt zich ongemakkelijk, maar gelukkig zijn haar vriendinnen mee. Eva laat zich volledig gaan, ze danst, lacht… en Rhona en Sabine kijken toe. Eva slaagt erin om Rhona mee te sleuren, de dansvloer op, eerst beweegt Rhona houterig, maar al vlug laat ze zich volledig leiden door het ritme van de muziek, het ‘plezier’ van de mensen rondom, de onaardse sfeer. De klok tikt steeds verder… en hoe verder de tijd voorbijglijdt , hoe leuker het wordt. Och, verdorie, denkt ze, Pa staat hier binnen een uurtje al weer. Een grote jongeman met brede schouders komt bij haar dansen. Die ogen, helblauw… ze verdrinkt erin. Ze praten even, hij duwt een briefje in haar handen. Ze propt het in haar piepkleine tasje, niet beseffend dat dit het begin is van een patroon, een patroon van jaren…

Hallo, ben ik bij Ruud? Jaja, ik roep hem even, antwoord een doffe stem met een Frans accent.

Hallo?? Dag Ruud, je spreekt met Rhona. Je weet wel, dat meisje van zaterdag in de discotheek.

Ja?? De stem klinkt verbaasd.

Herinner je me nog?

 Ja zeker! Stilte aan de telefoon. Rhona weet niet goed wat  te zeggen. Ze heeft al haar moed samengeraapt om hem te bellen, in het telefoonhokje op het marktpleintje. Wat valt er in feite te zeggen? Elkaar even gezien, ze kan zich niet goed zijn gezicht voorstellen, alleen maar de ogen. Waarom doet ze dit in feite? Ze heeft zin om in te haken. Gelukkig herpakt Ruud zich snel, ‘Wat doe je dit weekend? Ga je ergens naartoe?’ Neen, niets speciaals, zegt ze, alleen maar naar de kermis hier in een nabij gelegen dorpje, met vriendinnen. Wil je dat ik afkom? Vraagt hij. Dat zou ik wel leuk vinden. Ok dan, hoe laat? Rond 14u  aan de kerk, zegt Rhona. Ok, zegt hij. Ik ben blij dat je me gebeld hebt. Voor de beleefdheid antwoord Rhona, ‘ik ook’, maar diep in haar hart is ze daar niet zo zeker van.

De kermis is een plaatselijke gebeurtenis, die heel wat volk trekt. Het is de gelegenheid om vrienden en bekenden te treffen. Een aantal jaar geleden, had ze er de kermis van haar leven meegemaakt. Samen met pa en ma ernaartoe, op een terras met vrienden en familie, waar veel werd gelachen tot een gat in de nacht. Rhona kreeg van iedereen zakgeld, voor de attracties. Ze had er uren het marktplein afgeschuimd met vriendjes. Dat was een zalige avond.

Nu is de situatie helemaal anders. Ze is verschrikkelijk zenuwachtig. Eva heeft zich opgeofferd om haar te vergezellen. Aan de kerk zien ze een blond figuur, zou dat Ruud zijn? Neje, dat kan toch niet! Die ziet er zo oud uit! Help! Hij heeft hen al gezien, en komt hun richting uit. Rhona kan er niet meer vanonder muizen. Shit!

Jij bent toch Rhona hé, vraagt hij verlegen. Ja, zegt ze, wat een stomme vraag schiet er door haar hoofd. Eva staat erbij te gniffelen, en vraagt: gaan we iets drinken? Ok, zegt Rhona, ga je mee Ruud? In de hoop dat hij het aftrapt. Hij zegt onmiddellijk: ‘goed, laten we gaan’. De namiddag verloopt kabbelend, zonder speciale gebeurtenissen, maar Ruud is toch wel lief, denkt Rhona. En ze spreken nog eens af. En nog eens, en nog eens, en nog eens… Rhona wordt verliefd, en nu weet ze eindelijk zijn werkelijke leeftijd. 26 jaar!!! Help, dat is een verschil van 10 jaar… En Rhona wil studeren, ze wil de wereld ontdekken, ze wil nog zoveel. Hij woont nog thuis, werkt, gaat uit, zijn leven verschilt zo van het hare. De puberwereld is voor hem voorbij. Wat ziet hij in haar? En wat ziet zij in hem? Niemand die daar een passend antwoord kan op geven, en zeker Rhona niet. Gods wegen zijn ondoorgrondelijk.

Iedere zondag mag ze weg van 14u tot 18u, en op zaterdagavond van 20 uur tot 00 uur. Regels opgelegd door vader. Ondertussen weten pa en ma dat Ruud 10 jaar ouder is. Rhona merkt de afkeuring van haar ouders, maar toch laten ze haar begaan, op aandringen van haar vader. Hij zei letterlijk tegen ma: ‘we kunnen haar niet in een kooitje stoppen, als ze er mee door wilt gaan, dan kunnen we haar toch niet tegenhouden. Loslaten is de boodschap.’ In het geniep komt Ruud haar soms opwachten aan school, en dan wordt haar fiets in zijn kofferbak gedeponeerd, en hebben ze heel eventjes de tijd om zich over te geven aan de verliefdheid. Op een keer komt Rhona door de schoolpoort met haar fiets, de regen valt met bakken uit de hemel, en wat ziet ze? Haar vader, en Ruud, die staan te praten. Shit, denkt ze. Nu hebben we de poppen aan het dansen. Haar vader tegen haar: ‘stap maar bij je vriendje in de wagen, en de fiets mag in zijn koffer.’ En jij Ruud, je komt dan binnen met Rhona. De eerste keer dat hij bij haar thuis binnenstapt. Rhona in paniek, een oorverdovende stilte in de wagen. Thuis aangekomen weten ze zich geen houding  te geven. En pa begint in stijl van de ‘patriarch’ aan de ondervraging van Ruud, die zich ongemakkelijk heen en weer schuift in zijn stoel. Daarna de boodschap:’ je beseft toch wel dat Rhona nog zeer jong is, ze wil verder studeren, een leven samen zal nog heel lang op zich laten wachten. Ik wil niet dat je haar de kans te studeren ontneemt.’ Ja, zegt Ruud stil. Ik ben me daar bewust van. En nu, zegt vader, is het tijd dat je naar huis gaat.

De weken gaan voorbij, en ze houden hetzelfde patroon aan. Rhona gaat steeds meer twijfelen. Rhona is op bezoek geweest bij Ruud thuis. Haar ogen vielen bijna uit hun kassen. Het was net of ze een andere wereld had betreden. Zijn  moeder is Française, een heel onderdanig, slonzig type, met grote ouderwetse geblokte pantoffels en van die dikke nylonkousen, uit de jaren stilletjes. Vader is een kleine, kaalhoofdige en dikbuikige, brute man en nog onverzorgder dan zijn vrouw. In het huis hing zoveel negativiteit, dat Rhona constant zat te huiveren. Rhona had zich uiterst netjes gekleed voor deze ontmoeting. Haar prachtige blouse van een designersmerk, lange zwarte rok, leren jas, en haar mooiste juweeltjes aan. Toen ze binnenkwam, werd ze van kop tot teen gekeurd, zo van, wat werpen ze hier naar binnen?  Het was er net een duiventil, broers en zusters kwamen en gingen, de tv en de radio stond op, een gesprek voeren was onmogelijk.  En trouwens, Rhona wist helemaal niet wat te zeggen. Wat zou ze ook kunnen zeggen tegen deze mensen? Uit een andere wereld dan de hare? Het was haar eerste ontmoeting met iets dergelijks, en haar verbazing was  groot. Hun meubilair was een allegaartje, en versleten tot op de draad. Het tafeltje waar ze aan plaatsnamen was bedekt met broodkruimels, en vuile bekers. Ze werd een kop koffie aangeboden, dat ze aanvaarde, maar ze had haar bedenkingen bij de hygiënische toestand van de kop. In de living stonden verschillende kooien met parkieten, die kwetterden, en de boel nog lawaaieriger maakten. Wat een tegenstelling met haar nette en rustige thuis. Daar werd na het eten alles opgeruimd en afgewassen. Waar vader op zondagnamiddag in stilte genoot van een boek, terwijl haar moeder buiten even een praatje maakte met de buren. Waar er geen plaats was voor rommel, alles had zijn vast plaatsje.

De auto van Ruud’s vader staat buiten op de oprit geparkeerd, een oud vehikel, overdekt met roestplekken. Bij haar thuis staat een gloednieuwe mercedes in de garage. De auto wordt iedere week opgeblonken door haar vader. Zijn grote droom en trots. Het was voor pa het symbool dat hij het had gemaakt in zijn leven. Ooit had grootvader hem gezegd: jij zult nooit met een mercedes rijden, daar ben je te simpel voor. Pa had zich bewezen tegenover zijn vader, hij had getoond, vader, je had het helemaal mis en daarmee de verwachtingen van zijn vader overstegen. En dit door aandringen van zijn oudste dochter, Jezebel.  Hij hield van alles met wielen, om de vier jaar wilde pa een andere auto. Al jaren was het voorkeursmerk Ford, en zoals gewoonlijk, na 4 jaar, begon het weer te kriebelen. Ma en pa waren naar de fordgarage gereden, en ze waren van plan de grootste en meest luxueuze ford te kopen. Jezebel zei: pa, je hebt steeds gedroomd van een mercedes, waarom koop je die dan niet? Met het geld van die luxueuze ford kun je die droom kopen. Zo gezegd zo gedaan, en 3 maanden later stond zijn droom blinkend in de garage.

Maar nu zat Rhona hier… In een omgeving die zo anders was dan de hare. Ze was opgelucht toen Ruud zei: het is tijd om te gaan. Ze heeft de sessie uitgezeten, maar is niet van plan om dit vlug te herhalen.

25-05-2008 om 12:08 geschreven door Rhona