Gisteren, 13 januari 2005, werd mijn broer begraven. Nancy, zijn dochter, heeft voor een waardige begrafenis gezorgd. Ikzelf ben eergisteren uit Californië gevlogen om de begrafenis van mijn broertje bij te wonen. Het was een raar gevoel om gisteren op dit slechtonderhoud kerkhof te staan. Slechtonderhoud is dan nog een eufemisme ook. De reden waarvoor Nancy dit terrein gekozen heeft is echter zeer logisch. Het is de begraafplaats van al de mensen die ik en mijn broer geliefd hebben, waaronder onze ouders.
Na een korte maar emotionele toespraak van Nancy was het mijn beurt om een kleine toespraak te geven vooraleer een kluit aarde op de kist van mijn geliefde broer te gooien. Op het moment van deze toespraak kwamen al mijn emoties eindelijk naar boven. Eindelijk begon ik te beseffen dat ik mijn broer nooit meer zou zien. Alle mooie momenten die we beleefd hebben, en dit waren er toch wel veel, kwamen plots weer voor mijn ogen flitsen. Ik besloot om kort zijn levensverhaal te beschrijven.
Vele mensen leken bedroefd op de begrafenis, maar mij leek het allemaal een beetje vals. Gelukkig waren er een aantal mensen die zeker en vast bedroefd waren om de dood van mijn broer. Deze mensen, ik in het bijzondere, zullen hem heel hard missen.
Met dit bericht neem ik meteen een grote sprong in de tijd. Dit doe ik niet omdat er in de periode tussen 1967 en 2005 niet veel gebeurd is, maar gewoon omdat ik niet veel weet over die periode in het leven van mijn broer. U moet weten dat mijn broer na zijn ingreep in 1967 nooit meer dezelfde geweest is, zowel op fysiek als mentaal vlak. Steeds vaker werd hij opgenomen in het ziekenhuis voor allerlei ingrepen. Vaak waren het minieme zaken die snel weer verdwenen, maar toch, mijn broer had het lastig. Hij merkte elke dag dat zijn gezondheid steeds verder achteruit ging. Ik daarentegen bleef kerngezond. Ik weet niet hoe dit komt, maar nooit heb ik gezondheidsproblemen gehad. Mijn broer, die negen jaar jonger is dan mezelf, zag dat hij, de jongste broer, in slechtere gezondheidstoestand verkeerde dan zijn oudere broer. Voor hem was dit moeilijk te aanvaarden. Naarmate hij meer en meer operaties moest ondergaan en ik nog steeds kerngezond bleef, werd hij steeds afstandelijker tegenover mij. Het was net alsof hij jaloers was van mijn eeuwige goede gezondheid. Door de jaren heen is hij steeds pessimistischer geworden en heeft hij zichzelf afgezonderd van zowel familie als vrienden. Vele jaren heeft hij alleen gewoond, zonder contact op te zoeken met de buitenwereld. Het laatste dat ik van hem gehoord heb is de dag waarop hij me proberen bellen heeft, enkele jaren voor zijn dood. Die dag was ik in Tibet, samen met mijn vrouw, aan het genieten van het prachtig landschap. Slechts twee weken later heb ik van mijn oudste zoon vernomen dat mijn broer contact had proberen opnemen met mij. Nooit heb ik hem teruggebeld. Nu, jaren later, voel ik mij schuldig dat ik hem nooit teruggebeld heb, maar in die periode was ik niet bereid om weer met mijn broer te spreken. Hij had zich bewust geïsoleerd van mij, zonder dat ik hem ooit kwaad had aangedaan. Dit kon ik niet begrijpen.
Enkele jaren na zijn oproep vernam ik dat mijn broer gestorven was aan een hartaanval. Uiteraard was ik diep bedroefd door dit nieuws, maar anderzijds was ik ook opgelucht. Mijn broer had de laatste jaren heel erg afgezien en leidde maar een pover leventje. Zijn dood was misschien wel een verlossing.
Zoals ik in mijn vorig bericht al vermelde werd ik door angst overspoeld wanneer de resultaten van het onderzoek bekendgemaakt werden. Mijn broer bleek een flinke buikvliesontsteking te hebben en moest zo spoedig mogelijk geopereerd worden. De reden waarvoor deze buikvliesontsteking meteen angstgevoelens in me opgewekt had was te linken aan onze familiegeschiedenis. Onze oom en vader waren namelijk beiden getroffen geweest door een gebarsten blindedarm met buikvliesontsteking. Onze vader was na zijn buikvliesontsteking nooit meer dezelfde wat gezondheid betreft. Enkele jaren later is hij gestorven aan gezondheidsproblemen. Onze oom was zelfs rechtstreeks door zijn buikvliesontsteking gestorven op negentienjarige leeftijd. Gelukkig verliep de operatie van mijn broer zeer goed. Door omstandigheden kon ik pas op de tweede dag na de operatie overvliegen vanuit Californië. Het eerste wat ik gedaan heb wanneer ik hem zag was zijn hand vasthouden. Het gevoel dat dit gaf was uiterst merkwaardig. Het was net alsof we beiden even naar een andere plek gestuurd werden. Enkel hij en ik. Het is een moment dat ik nooit vergeten zal. Ik weet niet of hij dit gevoel ook ervaren heeft. Eerlijk gezegd heb ik het hem nooit durven vragen. Het leek me een beetje een gênante vraag. Ik zeg niet dat deze ervaring mijn broer geholpen heeft in zijn herstelling, maar enkele weken later was hij weer volledig op de been.
In 1967 vernam ik dat mijn broer in het ziekenhuis opgenomen was. Verrassend nieuws was dit zeker, aangezien mijn broer sinds zijn liesbreuk van 1942 geen stap meer in een ziekenhuis gezet had. Ik herinner me nog goed dat we enkele weken voor zijn opname in het ziekenhuis een langdurig gesprek gehad hebben over zijn gezondheid. In dit gesprek had hij me verteld dat hij zich de laatste maanden niet helemaal goed voelde. Hij had geen eetlust en energie meer, was de hele dag misselijk en kon geen honderd meter meer lopen zonder duizelig te worden. Dit was ik niet gewoon van mijn broertje. Verontrust wou ik hem meteen naar het ziekenhuis sturen om hem te laten onderzoeken. Zijn antwoord op mijn verzoek was: ''Ik ben vierendertig! Ga je zorgen maken over mijn vergetelheid als ik vijfenzeventig ben!''. De weken daarop verbeterde zijn situatie echter niet waardoor hij uiteindelijk toch besloot om zich te laten opnemen in het ziekenhuis. Ik was opgelucht wanneer ik vernam dat hij zich toch wou laten onderzoeken. Wanneer de resultaten van het onderzoek verschenen werd mijn opluchting echter meteen vervangen door angst voor het ergste.
In de herfst van 1942 zat ik al in mijn laatste jaar van het humaniora. Mijn broertje was toen slechts 9 jaar oud. Toen hij vernam van de dokter dat hij aan een liesbreuk geopereerd moest worden was hij helemaal in paniek. Ik moet toegeven dat ook ik een beetje angst begon te krijgen voor mijn broertje naarmate de datum van de operatie naderde. Op de dag van de operatie was mijn broertje echter zeer kalm. Dit was waarschijnlijk voor een groot deel te danken aan onze moeder die hem op voorhand gerust gesteld had. Wanneer hij zich in het kamertje bevond die hem voor enkele dagen als slaapplaats zou dienen was hij zelfs eerder verontrust over de hoeveelheid leerstof die hij op school zou moeten inhalen dan om het ethermasker dat men op zijn gezicht zou drukken om hem onder narcose te brengen. Na de operatie ben ik hem meteen gaan bezoeken samen met onze ouders. Toen ik hem zag liggen in zijn bed was ik eerst in schok. Hij zag er namelijk levenloos uit. Vader stelde mij echter meteen gerust door te vertellen dat hij waarschijnlijk nog onder narcose was. Na enkele uren werd hij uiteindelijk wakker. Dit waren zijn eerste woorden: ''Waarom hebben ze die jongen vermoord?''. Nooit heb ik begrepen wat hij bedoelde. Hij zal waarschijnlijk nog aan het dromen geweest zijn.
