Als leraar Nederlands bekijk ik de personeelsvergadering altijd ook vanuit het oogpunt van de retoriek: wie gebruikt welke middelen en technieken om zijn boodschap over te brengen. Er zijn heel wat spreeklessen uit te puren!
Zelf zwijg ik nog even, om mijn stem wat te sparen. Morgen is het mijn beurt. Dan mag ik de 'nieuwe' leerlingen twee uur lang begroeten. Een slokje water in de buurt hebben zal geen overbodige luxe zijn.
Vreemd eigenlijk dat sommigen voor hun spreekkunsten applaus krijgen en anderen dan weer niet. Het bewijst dat we er gevoelig voor zijn: hoe een boodschap wordt gebracht, of de inhoud ons nu ligt of niet. Meer nog dan op gastvrijheid hoop ik dit jaar op een grote dosis eloquentia... en een watertje!
Vanmiddag inspiratie opgedaan op de Antwerpse Cultuurmarkt. Met vier meisjes tussen 2 en 6 vlogen we van kraampje naar kraampje op het Vliegparcours: maskers maken, een schilderij helpen inkleuren, diamanten zoeken... om stempels te verdienen! De meisjes hebben ervan genoten.
Tussen de tonnen promotiepapier laveren bracht ons gelukkig ook in hetPaleis, waar we net op tijd waren om een stukje dans op kindermaat mee te pikken. Twee dansers, een jongen en een meisje, die drie stukjes uit een nog te komen productie speelden ('In jouw schoenen' door De Maan, vermoed ik).
Deel 1: meisje + herenbenen; deel 2: jongen + meisje; deel 3: jongen + pop aan zijn been. Kindergezichten kunnen boekdelen spreken op zulke momenten. De reacties waren ook niet min: "Waarom speelt het meisje nu niet mee?" (bij deel 3) of: "Ze vechten een beetje." (wanneer jongen en meisje elkaar aantrekken en afstoten in deel 2)
Of de monden de komende tien maanden ook open zullen vallen? We mogen het alleen maar hopen. Boeiende reacties uitlokken is alvast een goed begin...
Het nieuwe schooljaar mag dan misschien pas dinsdag beginnen, vandaag voelt aan als het eerste weekend van dat nieuwe schooljaar. Maandag waren er al herexamens, dinsdag en woensdag deliberaties, woensdag ook al een eerste personeelsvergadering... Dan ben je begonnen.
Geen idee wat het jaar zal brengen. Leerlingen allicht. Leerwinst, laat ons hopen. Er bestaan plannen natuurlijk. Boekenlijsten, leerdoelen. De mediatheek werd al wat in gereedheid gebracht: de kapotte zetel zette ik bij het 'grof vuil', wat het nog deed schikte ik zo dat er wat ruimte ontstond in het krappe lokaal.
Heel wat collega's starten niet, of ergens anders. Veel collega's blijven. Een jaar als een ander?
Het is weekend en er is nog even geen wekker, schoolbel, jaarplan, springuur. Het wordt langzaam wakker uit zijn zomerslaap en het is begonnen...
Als ik had gedacht dat de examenperiode wat rustiger zou zijn, dan kwam ik van een kale reis thuis. De gebruikelijke vaardigheidsexamens en (groeps)eindwerken slorpten weer heel wat tijd en energie op en wanneer eindelijk alle punten binnen waren, begon het pas echt: deliberaties en andere vergaderingen, het opstellen van herexamens en vakantietaken... Er leek bijna geen einde aan te komen. Maar kijk, ik lig languit in mijn stoel, verzaligd te puffen van de zomerse hitte, degoutant lui te wezen, want het is weer zover: het is juli en dus vakantie! [Dat ik morgen nog eens naar school ga (nog ééntje om het af te leren) doet daar niets van af.]
Vorige week gingen de deuren van de mediatheek (lokaal H103) voor het eerst sinds lang weer open. Elke donderdagmiddag, van 12u30 tot 13u kunnen leerlingen er boeken, tijdschriften, cd's en dvd's ontlenen. Die mogen ze drie weken houden. Alle materialen kunnen gratis uitgeleend worden.
Nieuwe aanwinsten: - Dirk Bracke, Straks doet het geen pijn meer (reality, eerste (+ tweede) graad) - Do Van Ranst, Dit is Dina (meisjes, eerste graad) - Darren Shan, Freakshow trilogie (eerste drie delen) (fantasy, eerste (+ tweede) graad) - Leen Vandereyken, Loulou, het leven van een dramaqueen (meisjes, tweede graad) - Kristien Dieltiens, De moedervlek (seksueel misbruik, derde graad)
Als het nu niet gebeurt, dan komt het er dit jaar niet meer van. Met die gedachte zwaaide ik donderdag (eindelijk) de deuren van de mediatheek open. De leerlingen die in de refter net klaar waren met eten, stroomden langs en keken nieuwsgierig naar dat lokaal dat al een hele tijd gesloten bleef. Sommigen kwamen gretig kijken naar de nieuwe aanwinsten. - Hebt u een boek over aardrijkskunde, want we moeten een taak maken? - Ik hou vooral van realistische verhalen. - Een thriller voor mij graag. Nee, deze niet, die is te dun!
Na tien minuten was de mediatheek weer leeg, maar in die tijd waren de aanwinsten wel voorgesteld en hadden de enkele bezoekers bijna allemaal nieuw leesvoer meegenomen, zelfs al was het voor sommigen echt "in functie van".
Het startschot is gegeven. Nog tot aan de examens gaan de deuren van de mediatheek elke donderdagmiddag open van halfeen tot een.
Soms verraadt een foto al te veel. Verraadt een introductietekst al te veel. Dat er een puinhoop zou ontstaan. Dat het zou lijken alsof, maar toch anders zou worden.
Aanvankelijk weet je niet wie er op het podium aan de slag is: iemand die nog even een woordje komt zeggen, een regieassistente, of de danseres of choreografe zelf? Ze sleept voorwerpen aan: snoeren, emmers, buizen. Heel wat podiummateriaal zit ertussen: belichting, boxen, een platenspeler zelfs.
Het licht blijft aan, er speelt romantische muziek. Zouden het liefdesmaterialen zijn? Of is het allemaal eerder vrijblijvend? Nee, niet meer vanaf het moment dat Aitana Cordero een eigen kledingsstuk uitdoet en deel laat worden van het volgestalde vloerdecor. Helemaal niet meer wanneer de hele zooi aan diggelen gaat. Appel, kapstok en laptop inbegrepen. Net op het moment dat je je afvraagt wie dat allemaal zal moeten opruimen, komt de echte climax.
Solo... ? is verwarrend, onthutsend, maar zeker verfrissend.
Een vtm-bewerking, een stripverhaal... Aspe is een populaire thrillerauteur. Niet meteen een argument om mij aan het lezen te krijgen. "De Japanse tuin" had ik liggen, omdat ik het had aangekocht voor de mediatheek. Een honderdtal bladzijden op klein formaat. Hapslikweg. Het kon alleen maar tegenvallen, dacht ik. Ooit was ik in een ander, dikker exemplaar begonnen, om te ontdekken waar al de fuss over ging. Dat was toen heel erg tegengevallen. Op de eerste bladzijden al kletterde het clichés en wisselden onwaarschijnlijkheden onmogelijkheden af. "De Japanse tuin" is duidelijk bescheidener en niet voor niets siert dat volgens het spreekwoord.
Vraagje: "Wat is het verschil tussen intimideren en brainwashing?" Antwoord: "Met intimideren wil je iemand bang maken, maar door brainwashing wil je zijn hersens spoelen."
Donderdag 5 maart, bibliotheek De Poort. Twee panels van telkens twee leerlingen hebben hun vragen klaar voor jeugdauteur Aline Sax. Links twee routinees, vorig jaar interviewden ze al Anne Provoost, rechts twee groener uitziende panelleden die wat zenuwachtiger in hun voorbereidingen duiken.
Aline Sax verbaast door haar cassettebandjes die ze insprak als vier-, vijfjarige, door haar gedurfde oefeningen - interactie met het leerlingenpubliek, door haar innemende spontaneïteit en door haar haast grenzeloos inlevingsvermogen. Luister naar deze muziek, kijk naar deze foto. Wat zie je? Wat denk je? Waarom doet dit personage dat? Hoe oud is hij? Hoe heet zij? Welke schoenmaat hebben ze? Geen detail ontsnapt aan haar aandacht en dat is wat ervoor zorgt dat een divers en jeugdig publiek aan haar lippen hangt en pas na anderhalf uur (twee lesuren zonder pauze) duidelijke tekenen van vermoeidheid begint te vertonen. Intussen is het halfacht, op een doordeweekse schooldag.
De schrijfster besluit dan ook met een stilistisch sterk fragment uit haar "Twee jongens", opgebouwd rond schelden en het harde werk in een restaurant begin 1900 en nog iets.
Hoog tijd om het boek in huis te halen, want als het even vlot leest als zijn maker spreekt, dan verslind ik het in één nacht.
De opgave was vrij eenvoudig. Na de nummers één tot en met acht moest een Engelstalige songtitel verschijnen, af te schrijven van het bord, of de boodschap "niet gehoord". Ik was dan ook verbaasd deze vraag te krijgen: "Tellen spelfouten mee, meneer?"
Na twee weken klassieke muziek in de lessen esthetica was het tijd voor iets moderners. Op de drum 'n' base van Panda reageerden de leerlingen met spontaan beatboxen en dansen in hun banken. Of ze zelf ook een soort muzikale reis konden bedenken? Alles in woorden en muziektaal omzetten bleek voor sommigen wat moeilijker, maar het viel op hoe stevig hun roots geworteld zitten in hun geboortegrond (of die van hun ouders). Portugal, Turkije en Cuba, om er maar een paar te noemen, waren ineens heel dichtbij...
Donderdagmiddag vertrok ik toen de leerlingen kwamen. Of ik een snoepje wou? Ja, dat wou ik wel! Ze zijn wel heel zoet, meneer! Alsof ik dat een probleem zou vinden... ;-) Lief van ze!
Ik heb ongelooflijk genoten van "Wintervögelchen" van en door Jan De Corte, samen met Companie Marius. Grappig, onderhoudend, creatief én uitstekend gebracht.
Eerlijk? Ik heb nog nooit veel zin gehad in Chrysostemossen. Omdat het meestal uitdraait op smossen met viezigheid en wat rondhossen om de lagere jaren bang te maken. Creativiteit en plezier zijn er soms ver te zoeken. De belofte dat het dit jaar "onvergetelijk" zou worden nam ik dus zeer licht op. Vooral de twee uur durende show is vaak een palliatieve draak die zich voortsleept naar het hol van "mogen we nu eindelijk vertrekken?". Aanvankelijk leek het erop dat de clichés alleen maar zouden bevestigd worden. Enkele zesdejaars hadden nog maar eens de witte maskers boven gehaald die ik al kende van hun eerdere fratsen en van nieuwsverslagen over betogingen en stakingen. Iemand had in plaats daarvan een leeuwenmasker op... Maar toen bemerkte ik Jack Sparrow en zag ik even later enkele andere Disneysprookjesfiguren de revue passeren. Hé, dat was al heel wat leuker. Iemand had zijn lange haar zelfs in twee vlechtjes gedraaid, had een rokje aangetrokken en zette de dag als meisje in. Ze hadden er toch echt zin in! En ze zorgden er ook voor dat het plezant werd voor iedereen! Een paar vooroordelen sprongen beschaamd overboord. Van de show zag ik alleen de tweede helft. Net daarvoor was mijn naam blijkbaar gevallen in combinatie met de woorden "bezemkast" en "rode vlekken" en met de naam van een vrouwelijke collega. Ze fantaseren maar raak... Voor een ganzenbord werden er zes leerkrachten geloot. Wie zijn vraag kon beantwoorden werd gespaard; wie dat niet kon, moest een opdracht ondergaan. Het zou vies en smerig en akelig zijn, beloofden ze. Het bleef rustig, braaf en beleefd. Niet dat ik klaag. Het was goed zo: het was leuk, goed gebracht en mooi gemaakt (en ik had geluk met de vragen).
Of het 's namiddags nog leuk gebleven is? Of iedereen de fuiven 's avonds heelhuids heeft overleefd? Ik zou het niet kunnen zeggen, maar de voormiddag was geslaagd. (Dat ik dat nog eens zou zeggen van een 100dagendag!)
Waarom kozen al twee van voorlopig drie leerlingen een boek dat ze niet zo geweldig vonden voor hun presentatie over dat boek? Waarom worstelden ze zich door al die tientallen pagina's met stijgende tegenzin? In de ijdele hoop dat het toch wel zou beteren? Omdat ze dit boek nu toch al hadden? En laat het leerlingen zijn die toch al geregeld eens een boek lezen zonder dat het moet voor een vak als Nederlands, Engels of Frans.
O, van mij hoeven ze het niet goed te vinden. Liever een gefundeerd afkraken dan een onbestemd dwepen. Iedereen leest anders. Maar kies dan toch een boek dat je ligt, als je dan toch de keuze hebt!
Zelf heb ik de keuze momenteel niet. Dat wil zeggen: ik lees de boeken die leerlingen uit mijn leeslijst selecteerden. De lijst heb ik wel zelf opgesteld. Zo komt het dat ik "Brisingr" op amper vijftig bladzijden voor het einde laat liggen voor Annelies Verbekes "Reus". Zonder spijt evenwel: het is hartverscheurend mooi. Dat ik het al die maanden (jaren?) in mijn kast had staan zonder eraan te beginnen! Hoe bestaat het! Benieuwd wat die leerling ervan vindt. Misschien kraakt hij het tot op het bot af.
Was het een goed idee om met twee klassen samen naar de filmversie van Dracula te kijken? Misschien niet. Er was plaats voor, dat wel, en hoewel de leerlingen duidelijk wat moesten wennen aan de ongewone situatie waren ze ook niet overdreven rumoerig. Het zat in andere dingen: de vele boeken Nederlands (het volgende uur toets) die maar moeizaam van de banken verdwenen, het tegensputteren bij het uitdelen van de opdracht. Alsof we een fijn avondje cinema verpest hadden.
Toegegeven, Dracula is niet meteen het soort film waar ik spontaan zelf naar zou grijpen, maar het verhaal is toch enigszins fascinerend en het wordt op een boeiende manier in beeld gebracht... of ben ik te weinig gewoon? Als leerlingen willen griezelen grijpen ze wel naar Saw 1, 2, 3, 4 of 5. Maar dan vergeten ze wel dat heel veel griezels van vandaag geïnspireerd zijn op die ouwe Vlad de Spietser. Shocking trouwens om een gespietste tegenstander van een lans af te zien glijden. De leerlingen daarentegen vonden het vooral... grappig!
Lieve collega's, jullie moeten het me vergeven als ik al de hele week de melodie van de Moldau loop te fluiten. Het is een rechtstreeks gevolg van de lessen esthetica over hoe je een rivier omvormt tot muzieknoten.
Boeiend is dat: ontdekken hoe ver de fantasie van de leerlingen reikt wanneer je hen een rivier laat componeren. Mag het met een piano, of net niet? Hoe ga je elfen en nimfen in het bos typeren. En ja, ik geef het grif toe: ik ga zelf nog het verst van allemaal door na te denken over hoe laat het is op de dorpsbruiloft, wie er allemaal al naar huis is en wat ze daar dan doen... Niemand tot nu toe die zei dat het saai was of te klassiek... Houden zo!
(En die room, zul je vragen? Dat blijkt de betekenis te zijn van de familienaam van de componist: Smetana! Zo leer ik zelf ook weer bij...)
geheugenhectaren
