In de vierde graad was Senne vandaag jarig. Dat zag ik meteen toen ik binnen kwam: op het bord stonden alle namen, compleet met kusjes en hartjes. Lief hé! ;-)
We bezochten het Museum voor Schone Kunsten in het kader van de museumwandeling "Roze Strikken" in het thema van borstkankerpreventie, waarbij enkele schilder- en beeldhouwwerken van vroeger tot nu werden geselecteerd. In de opdrachtenbundel vroeg ik wat het effect is van het kleurgebruik in het schilderij van Jean Fouquet (uit de dertiende eeuw!).
Dit was één van de antwoorden: "De nadruk wordt gelegd op borstkanker."
Geen geheugenhectaren zonder 'De Zaak Alzheimer'. Op de vraag op welke manier de regisseur gebruik maakt van versnelling aan het begin van de film, kreeg ik dit antwoord: "Toen de politie het huis binnenstorten." Waarom weet ik niet, maar ik moest spontaan aan beton denken. Het zal de combinatie "huis" en "storten" wel zijn...
Maandagmorgen op een ijskoud plein aan het Centraal Station. We verzamelen voor een bezoek in de keuken van de Zoo, letterlijk en figuurlijk. Op het menu: hamsterratten die worden opgeleid om mijnen op te sporen, animatieprogramma's voor schuttervissen en octopussen, transporttips voor giraffen en dolfijnen, zoutwaterverhoudingen bij zeeleeuwen, muizenkwekerijbespiegelingen, doordringende tijgergeuren en een schattige babyluiaard, just to name a few...
M'n drie dochters waren stikjaloers en ik kan ze geen ongelijk geven ook! Alleen verpestte het weer de 'free time' achteraf. De weinige dieren die niet knus binnen zaten zouden me zot verklaren als ik niet meteen huiswaarts keerde. Wat ik dan ook maar meteen deed. Gelukkig kan ik met m'n abonnement elk vrij moment terugkeren. ;-)
Koninklijk Ballet van Vlaanderen, Impressing the Czar
Is er een pauze? - Er zijn er twee.
Naast mij zitten twee pubermeisjes zenuwachtig-gespannen te wachten op wat gaat komen. "Impressing the Czar" heeft een dijk van een reputatie. Niet eenvoudig, vrij speciaal, maar steengoed. Wat er van die reputatie aan is? Het is een understatement. Elk aspect ervan.
Bij het Koninklijk Ballet van Vlaanderen begint niet zomaar iedereen. Dat is van bij het begin wel duidelijk. Zo gracieus, zo sierlijk als die mannen en vrouwen over het podium bewegen, zelfs wanneer ze niet dansen! Daarvoor alleen al zou ik komen kijken. Maar er is heel wat meer. Er is het verhaal van Agnes en Rosa die een voorstelling ineen willen steken. Een dans over het dansen, dus. En er is de tsaar, een zelfingenomen jongeman tegenover wie iedereen zich wil bewijzen.
Dat bewijzen gebeurt vooral tijdens een virtuoos tweede deel waarin de klemtoon niet meer op het verhaal, de kostumering en de achterliggende betekenissen ligt, maar op het dansen zelf. Voor mij is dat op zich al meer dan genoeg, maar er is nog veel meer: er is nog een derde, vierde en vijfde onderdeel, het ene al fascinerender dan het andere. In deel drie worden bijvoorbeeld de belangrijkste rekwisieten uit deel één, verpersoonlijkt in de figuur van de dansers, openbaar geveild! Ebay op een balletpodium, het is op z'n minst ongewoon!
Afsluiten doen de dames en heren in schoolmeisjesuniform. Allemaal! En het sterke eraan is: je kunt aan de bewegingen zelf niet zien of het mannen of vrouwen zijn!
Hebt u er ook van genoten? vragen de schoolmeisjes naast me beleefd-geïnteresseerd. - Absoluut! Al heb ik er nog heel wat niet van begrepen. Maar dat hoeft ook niet.
Halfacht zaterdagavond. Ik sta op het punt te vertrekken naar een balletvoorstelling. Telefoon. Nina De Man van Studio Brussel. Of ik om halftien mijn topvijf van The Greatest Switch wil inleiden. Het zal worden uitgezonden om halftwee. "Als ik het ook om halfelf mag vertellen, mij goed." zeg ik haar, en jawel: even na halfelf, de voorstelling was net gedaan, krijg ik opnieuw telefoon... en de rest kun je beluisteren op de site van Studio Brussel. (Kies "herbeluisteren" bij van 1u tot 2u; volgende week wordt het waarschijnlijk vervangen door een recentere aflevering)
Kleine bemerking: mijn topvijf is niet wat volgt, maar wat eraan voorafgaat ;-) (Underworld, The Prodigy, The Orb, Jimi Tenor en Leftfield).
Charlie May. Een naam die klinkt als een klok en ruikt naar oude, komische films. Maar het enige oude aan wat de rapper kwam brengen, was de verhaalstof, opgepoetst tot ze helemaal blingblingde en aalvlot aaneengeregen tot zevenhonderd fascinerende verzen vossenverhaal.
Reinaert voorstellen hoeft natuurlijk niet meer. De vos werd echter ook feilloos gelinkt aan de George W. Bush'en van deze tijd. Bovendien kregen de jongeren zelf ook een spiegel voorgehouden: hoe "braaf" of hoe "crimineel" zijn ze zelf? Die les lag er af en toe wel vingerdik opgesmeerd en daardoor kwam het stuk, vooral tijdens de nabespreking, nogal moraliserend over.
Uit de schrijfopdrachten over hetzelfde onderwerp vorige week leerde ik al dat de meeste leerlingen de vossenstreken weten te doorprikken, al vielen er toch enkelen voor het afgezaagde "iedereen is tegen mij"-verhaal dat ook bij een bepaalde politieke partij nog schering en inslag is. Zo weet die eeuwenoude vos nog steeds slachtoffers te maken.
Wat er ook van zij, Hij kon me wel bekoren. Ik mocht hem best graag horen, die rapper Charlie May.
Het is soms moeilijk om leerlingen na de uren nog te 'strikken' voor een schoolgebonden activiteit. De geplande bibdate vanavond mocht dan ook geen recordopkomst verwelkomen. Gelukkig heb je geen massa volk nodig om een boeiend boekengesprek te kunnen houden. Integendeel zelfs.
De twee meisjes van het Atheneum die wel kwamen opdagen hadden best wel interessante dingen te vertellen. Ze lezen vrij veel en dat is iets wat je bij het Inktaappakket dit jaar ook wel kunt gebruiken: "Het schervengericht" van A. F. Th. is maar liefst 1050 bladzijden dik! Eén van de twee wisselt leeservaringen uit met haar moeder, vooral wanneer ze samen op reis gaan en aan het zwembad liggen te zonnebaden. De andere, die haar naam deelde met één van de personages in het dikke boek, kan haar leeservaringen minder makkelijk thuis kwijt. Ze is er de enige die leest.
Wat ze van de boeken vonden? Verrassend. Intrigerend. Confronterend. Shockerend soms. We praatten over de jaren '60 (Het Schervengericht), '70 en '80 (Het Grote Uitstel) en het nu (Sleur is een roofdier). We praatten over compact schrijven, over Grunberg en Van der Heijden, over op kot gaan... We wisselden tips uit.
De volgende bibdate wordt meteen het slotdebat. Maar dat het boeiend zal worden lijkt nu al als een paal boven water te staan.
Het is dansmaand in deSingel. Vorige week was het de beurt aan Mathilde Monnier. Had ik nooit eerder van gehoord, maar 't is naar 't schijnt een grote dame.
In het programmaboekje las ik dat de voorstelling zou gaan over collectiviteit. Dat het niet evident is, is geen groot nieuws, natuurlijk. Wat doen mensen nog samen, in grote groep? En zijn dat dan vooral alledaagse, toevallige en oppervlakkige handelingen als aanschuiven voor pistolets op zondagmorgen of wachten op de trein, tram of bus? Of gaat het verder, dieper, indringender dan dat? Hoe ver staan we af van het gevoel van eenheid uit Van Ostaijens 'Music Hall'? Moet dat? Willen we dat? Kunnen we dat?
Probeer dit soort vragen maar eens te dànsen! Vreemd genoeg lukte dat wonderwel. Met gesynchroniseerde en bijna-synchrone handelingen als springen, vallen, zelfs niezen. Tegelijk werd het Pekinggehalte voortdurend laag gehouden, omdat de illusie van gelijkheid voortdurend werd doorprikt. Door heel ongelijke dansers op het podium te zetten (groot, klein, man, vrouw, westers, oosters, slank, wat dikker, en ga zo maar door). Door heel wat bewegingen net niét synchroon uit te voeren. Ze doen het verkéérd, denk je dan. En dan besef je dat je al meegestapt bent in het verwachtingspatroon: allemaal netjes in het rijtje lopen, want dat wordt er van ons verwacht, toch?
Een boeiende voorstelling was het dus zeker, al werd ik op den duur toch tegelijk wat zenuwachtig van dat "net niet". Of: hoe sterk verwachtingspatronen werken. Gelukkig was er ook de nodige humor: de oplichtende graszoden bijvoorbeeld, die me aan de Teletubbies deden denken (al weet ik niet meer goed waarom) ;-)
Zaterdag "Impressing the Czar"! Ik kan nauwelijks wachten...
Ik vroeg het even, gewoon voor de zekerheid, om te checken of ze klaar waren: "Jullie geven dan vrijdag de eerste toneelvoorstelling, hé?" De leerlingen vielen compleet uit de lucht! Dan moet je dus al een heel trimester bezig zijn met het voorbereiden van een toneelstuk... Ik hou mijn hart al vast!
Vandaag ging ik met de wetenschappers van het vijfde jaar naar het KMSKA. Twee lesuur wandelen door Antwerpen en genieten van een keur bijzondere schilderijen: waarom is esthetica geen hoofdvak voor alle richtingen? ;-)
Iemand van mijn leerlingen start zijn zakelijke brief met: "Een goede dag aan u toegewenst!" Dat is toch ontzettend vriendelijk! Kunnen de dames en heren van het BIN dit soort startzinnen niet opnemen in de standaardformuleringen, zonder dat het aan spontaniteit en gemeendheid hoeft te verliezen, welteverstaan?
'Correctheid' dwingt me om deze zin aan te duiden als fout, maar geef nu toe: je zou er toch op slag goedgezind van worden als je de post openmaakt, niet?
Wat gebeurt er wanneer je niet helemaal begrijpt wat je vertelt? Dan krijg je dit soort 'draken': "Wij willen laten zien hoe vandaag de viscerale angst op de vak van sociaal geïnduceerd wordt. Met andere woorden willen wij een zaal huren bij jullie maar natuurlijk is het u keuze."
Eerlijk? Ik was nooit uit eigen beweging aan "Het Schervengericht" begonnen. Daarvoor leek Van der Heijden me te arrogant (die initialen!, die flauwe 'ruzie' met Grunberg!), het boek véél en véél te dik (1050 pagina's!) en het onderwerp (een gesprek tussen twee gevangenen) te "Prison Break". Nee, dat laatste is niet gemeend, maar het is wel aan de Inktaap te danken dat ik mijn persoonlijk record van aantal bladzijden heb gebroken. Had ik de eerste twee genomineerden voor dit jaar al midden en eind augustus uit, met deze was ik alles bijeen toch twee maanden bezig.
Dat ik "Het Schervengericht" toch uitgelezen heb, zelfs, achteraf gezien, graag gelezen heb, is niet alleen het resultaat van doorzettingsvermogen. Integendeel, zowat de hele maand september greep ik elke gelegenheid tot onderbreken met beide handen aan. Rond die tijd zaten de twee belangrijkste hoofdpersonages tientallen, zoniet honderden bladzijden lang samen in Choreo opgesloten. De ene, Lil'Remo, voor zedendelicten. De andere, "Maddox", voor het (laten) vermoorden van de vrouw, het ongeboren kind en heel wat van de vrienden van de eerste. Op zich een gruwelijk indringend gegeven, maar na dertig pagina's literair verantwoord schelden ben je toch even toe aan iets anders.
Iemand van mijn leerlingen had het boek gekozen van de leeslijst. Voor de eerste leestoets moest het dus heel eenvoudig uit zijn! Ik had een kleine week om de laatste driehonderd bladzijden uit te lezen. Tot mijn eigen verbazing viel dat bijzonder goed mee. De verhaallijnen leken te zijn uitgezet en een paar verrassende wendingen grepen mij bij mijn nekvel: de methode-Charrière, de onthutsend banale onthullingen van Maddox en zijn verwarrende 'verdwijning' kort daarna, om nog maar te zwijgen van Lil'Remo's mysterieuze tattoo...
Ineens leek de puzzel gelegd. Ook de overduidelijke link met de realiteit hielp me vooruit: Lil'Remo is de bekende filmregisseur Polanski, Maddox de geflipte seriemoordenaar Charles Manson. Zelfs in "de witte" van The Beatles ontdekte ik nu heel wat verwijzingen naar de schokkende gebeurtenissen.
"Het Schervengericht" is een afschuwelijk boek. Het is log en bij momenten bijna saai, maar wie doorzet wordt daarvoor beloond. Enfin, ik toch ;-). Mag hij van mij de Inktaap winnen? Ja. Zal hij de Inktaap winnen? Nee, daarvoor is Reugebrink veel vlotter. Benieuwd wat ze allebei op deNachten komen vertellen...
En nee, ik ga niet meteen het volledige werk van Van der Heijden ontlenen in de bib. ;-)
Soms voel ik het aan mijn kleinste teen: dit wordt een ongewone voorstelling. Het podium, heel wit, vol 'stukken hert', met links een kapstok waarop draden? haren? kleren?, rechts stond een piano. Een stuk geschreven naar aanleiding van de dood van de broer van één van de dansers... Dat is allerminst vrijblijvend. Dat die danseres ook wordt aangewezen via een vertaalpaneel, dat de namen van de acteurs samenvielen met de namen van de personages, dat was wennen.
Alles was wennen, in het begin. Dat de acteurs in drie talen spraken, dat ze vaak in hun ondergoed speelden, dat echt en spel voortdurend door elkaar leken te lopen...
Wat is er echt? Wat niet? Wie zijn verhaal is van belang? Hoe wisselend is perspectief? Wat doe je als je iemand doden moet, maar kiezen mag wie?
Vragen, vragen, vragen. Verbluffend trouwens hoe met die vragen wordt gespeeld, hoe die ook allemaal min of meer ingevuld raken, want daar vreesde ik aanvankelijk wel voor: dat het alleen maar mysterieus zou blijven... De doden die ineens weer meededen, als dode tussen de levenden weliswaar, de raadselachtige rol van Yumiko, het nogal onrealistische lot van Juliette...
Oké, het indoctrinerende eindlied had niet gemoeten en na de dansvoorstelling van Akram Khan kwamen de dansstukken soms wat amateuristisch over, er werd gehuild bij de vleet en de humor was niet altijd nodig, maar het was wél een zeer beklijvende voorstelling, waarvan de symboliek me maar mondjesmaat duidelijk werd en waar het verhaal pas naar het einde op zijn hertenpoten leek te vallen. Niet helemaal, maar dat kan ook niet de bedoeling zijn geweest.
Heb ik ervan genoten? Echt wel. Maar het is het soort voorstelling dat je tweemaal na elkaar wil zien, om helemaal erin te kunnen stappen. Zouden ze het nog hernemen?
geheugenhectaren
