De eerste vraag die je u waarschijnlijk stelt is: hoe en vooral door wie is de grens tussen normaal of abnormaal zijn uiteindelijk ontstaan?
Dit is precies wat de filosoof Michel Foucoult heeft trachten te achterhalen. Volgens hem ontstond gekheid als gevolg van macht.Want redeneert hij:
Macht zorgt voor een onderscheiding tussen verschillende mensen in de maatschappij ( opsplitsing in rangen en standen). En waar een onderscheiding is ontstaat er ook een studie die deze onderscheiding onderzoekt. In dit geval zijn dat de menswetenschappen. De wetenschappen die het onderscheid maken tussen normaal en abnormaal. Maar hebben zij het recht om hun macht te gebruiken om deze grenzen te trekken? En op basis van wat leggen zij deze grens vast?
 De menswetenschappers gingen als volgt tewerk : ze voerden permanente observaties en controles uit op grote groepen van mensen. Hun gedragen en houdingen werden in tabellen en grafieken opgesteld en het gemiddelde daarvan is wat normaal is. Wat daarbuiten valt, valt onder de noemer “abnormaal”. Een mens is dus gek wanneer hij anders is dan de meerderheid. En voor hen moeten dan oplossingen gevonden worden , oplossingen als : heropvoeding, straffen en niet te vergeten determinaties.
Dit alles zou je inderdaad wel eens kunnen doen terugdenken aan de Holocaust. Ook die mensen werden heropgevoed, ook zij werden opgesloten, ook zij werden als “abnormaal” beschouwd en dat alles werd bepaald door een machtig figuur. Maar inderdaad de mens heeft geleerd uit zijn fouten : ze worden niet meer gefolterd , vergast , uitgemoord, … .
Hoe weet je nu dat jij het bent die gek is en dat het niet de meerderheid is die gek is ? Zijn zij het die normaal zijn, zij die zich aan de hedendaagse maatschappij proberen aan te passen, nooit de regels overtreden en geen enkel risico durven te nemen. En zijn zij het die gek zijn, zij die zich afwenden van onze maatschappij en er het nut niet van inzien, hun eigen gangetje durven te gaan en zich niets aantrekken van het feit dat de anderen hen als ‘abnormaal’ zou kunnen beschouwen? Of is het nu juist omgekeerd?!
Misschien hebben de gekken wel door dat het de normalen zijn die gek zijn en scheidden ze zich daarom af van de meerderheid.
Iedereen streeft ernaar om uniek te zijn, zich op de één of de andere manier af te scheiden van de anderen. En dat is nu juist waar “gekken” zo goed in zijn. Het is dus met andere woorden een kunst om gek te zijn. Want zoals de ervaring al vaak geleerd heeft is het alles behalve gemakkelijk om je niet door de grote groep te laten beïnvloeden. En het zijn juist deze mensen die zo van de vrijheid houden die opgesloten worden omdat ze een “gevaar” vormen voor onze perfecte maatschappij.
Wittgenstein zei ooit dat er een groot verschil is tussen gek en gek. Dit hebben we te wijten aan onze taal. En door deze taalbeperktheid leven we in een soort van vervalste werkelijkheid, een werkelijkheid zonder één enkele echte waarheid. Afhankelijk van in welke zin we een woord gebruiken kan de betekenis ervan erg variëren. Maar de betekenis van het woord kan ook afhangen van wie het woord gebruikt. Een voorbeeld :Als een vriend tegen je zegt :”jij bent gek.” Bedoelt hij daar meestal iets anders mee dan waneer een psychiater deze woorden uitspreekt. Het verschil ligt er hem in dat je de woorden op een totaal andere manier opvat. In het eerste geval neem je de woorden: “je bent gek.” Op als iets positief. Je vriend vindt dat je speciaal bent, dat je iets gewaagd gedaan hebt, dat je uniek bent en dus ook onvervangbaar bent. In het laatste geval neem je de woorden negatief op. Als een psychiater zegt dat je gek bent , bedoelt hij niet dat je uniek bent, hij bedoelt dat je psychisch gestoord bent. Dat je hulp nodig hebt en je een ‘gevaar’ bent voor de maatschappij.
Hoe komt het dat wij één en dezelfde woorden op zo een verschillende manier opnemen?
Volgens Foucoult heeft dit alles te maken met het aanzien van een psychiater : een psychiater is een wijs, machtig en serieus persoon. Als hij iets zegt dan meent hij het en is er niemand die dat kan tegenspreken. Wat een psychiater zegt is de waarheid. Een mens is dus gek als de psychiater het zegt. Maar waar men niet aan denkt is dat ook psychiaters maar mensen zijn en zich dus ook vaak eens kunnen vergissen! Wie zegt dat al hun theorieën wel gegrond zijn? Misschien brengen hun theorieën wel juist gekheid teweeg. Want geloof het of niet maar ziektes zijn inderdaad maakbaar. Zo zijn het aantal ziektes uit de psychiatrie op 50 jaar tijd al 400x vergroot. De vroegere betekenis van een depressie namelijk een zwaarwichtige stoornis heeft zich al uitgebreid tot somberheid en lusteloosheid. Langs de ene kant wil dit zeggen dat ieder zijn probleem hierdoor erkent en verzorgd wordt maar langs de andere kant wil het ook zeggen dat na verloop van tijd iedereen onder de noemer psychiatrisch geval zou kunnen geplaatst worden. Dan is het niet meer de meerderheid die normaal is en de minderheid die gek is maar omgekeerd. Of worden de gekken dan normaal en de normalen abnormaal?
Volgens de socioloog Robert Castel gaan zelfs mensen zonder enig probleem al de hulp van een menswetenschapper inroepen. Ze doen dit om aan hun zelfontwikkeling of groei in de maatschappij te werken. Dit toont aan dat de instituten als de school, het gezin, de familie die vroeger verantwoordelijk waren voor deze ontwikkeling hun taken hebben doorgeschoven naar de macht van de wetenschap. Het vertrouwen van de maatschappij in de wetenschap is sinds enkele jaren enorm groot, misschien zelf té groot.
De menswetenschappen en de psychiatrie delen de mensen in hokjes in, volgens hun gedragingen en persoonlijkheden. Al deze opdelingen staan vast in het DMS ( de bijbel van de psychiatrie) en ze zijn één voor één van subjectieve aard. Vele vormen van waanzin hebben een gigantische lijst met kenmerken en wanneer je enkele van deze kenmerken bezit is het al voldoende om als waanzinnig beschouwd te worden. Geen wonder dus dat het indelen in normaal of abnormaal vaag en onzeker is. Hoe kan het ook anders wanneer je mensen via hun innerlijke ik in hokjes gaat opdelen of gek gaat verklaren. Het meeste van hun innerlijk en hun psyche zal nooit de oppervlakte bereiken en al deze dingen tellen dus niet mee bij de diagnose.
Thomas Szasz (psychiater en wetenschapper) bekijkt het als volgt :
Volgens hem zijn psychiatrische ziektes geen echte ziektes maar slechts schijnziektes. Hij geeft hierbij een prachtige vergelijking tussen een gelovige en een schizofreen : als een gelovige tegen God praat dan is hij aan het bidden, als God tegen een gelovige praat dan is hij schizofreen. De psychiatrie is een pseudo-wetenschap die de geneeskunde probeert te parodiëren. Psychiaters zijn zielendokters., ze vormen de nieuwe hedendaagse priesters die zich bezighouden met de menselijke problemen die er altijd al geweest zijn. Onze nieuwe staatsgodsdienst = de menswetenschappen met al hun wetten en regels. De ontoerekeningsvatbaarheid in rechtzaken en de verplichte opnamen in een psychiatrie moeten volgens hem afgeschaft worden. Een psychiater heeft niet het recht om doormiddel van een subjectief oordeel een schuldige als het ware ‘vrij te pleiten’ en dus ontoerekeningsvatbaar te verklaren. Net zo min kan ook maar iemand opgesloten worden tenzij hij een misdaad gepleegd heeft. Iemand van de vrijheid beroven is immoreel.