dat liefde een tegennatuurlijk gevoel is dat twee
onbekenden tot een kleinzielige en ongezonde afhankelijkheid veroordeelt, die
des te heftiger is naarmate zij korter duurt.
Uit de roman Over liefde en andere duivels van Gabriel
Garcia Marquez.
In deze zin kunnen we veel aspecten van de liefde terug
vinden. We kunnen ons vier vragen
stellen:
Het zou een paradox zijn te zeggen dat liefde
tegennatuurlijk is. Want het is een van de meest pure gevoelens die er bestaat
( zie artikel moederliefde). Maar als we langer stilstaan bij de vraag kunnen
we misschien wel zeggen dat het tegen de natuur is. Er zijn namelijk weinig
diersoorten bekend die hun leven aan 1 partner spenderen. Dus de vraag is of
dieren eigenlijk wel liefde kennen. Misschien is liefde gewoon een verzinseltje
van de mens. Liefde is niet echt iets wat we instinctief kunnen noemen. Vele
dieren voeden hun kinderen maar laten ze dan aan hun lot over. Dus over
moederliefde kunnen we ook al niet spreken bij dieren.
Maar toch wringt er bij mij iets als ik zou moeten zeggen dat liefde
tegennatuurlijk is. Want liefde heb je niet in de hand. Het is iets dat je
zomaar aan iemand geeft. Het is iets dat je overkomt. Het is dat natuurlijke gevoel dat je niet kan
tegenhouden.
Volgens mij blijven geliefden steeds een beetje onbekend
voor elkaar. Dit mysterie maakt de liefde misschien net spannend. Mensen, die
elkaar al van kinds af kennen, hebben volgens mij ergens verscholen in een
donker hoekje nog ergens onbekend terrein voor de andere. Maar dit maakt liefde
enkel mooier. Zo kunnen we blijven streven elk plekje te verkennen waar we nog
niet zijn geweest.
Natuurlijk bindt liefde ons aan een zekere afhankelijkheid.
We zoeken allemaal contact met personen die we graag zien. We vinden het leuk
om meningen te horen van mensen die om ons geven wanneer we problemen hebben.
We houden met hun mening dan meestal ook rekening.
De meeste geliefden zijn afhankelijk van elkaar. Het is normaal dat we op
elkaar rekenen en nood hebben aan elkaar. Maar we mogen het inderdaad niet te
ver laten komen. Afhankelijkheid van elkaar kan mooi zijn maar ook ziekelijk.
Het is ongezond wanneer je enkel nog je
leven laat leiden door iemand anders. Dan wordt de andere persoon een soort
verslaving en dit is voor beide partijen niet makkelijk. Denken we maar aan
stalkers die hun obsessie uiten door hun leven laten bepalen door het doen en
laten van de andere.
Maar toch kan afhankelijkheid vertederend mooi zijn. Het geeft een gevoel van steun te weten dat er
iemand bij jou is waarvan je afhankelijk kan zijn wanneer je het nodig hebt. En
misschien is het voor sommige mensen even leuk te weten dat er mensen
afhankelijk zijn van jou.
Volgens mij lijkt dit enkel zo. Een liefde die van korte
duur is, zal meestal nog gebaseerd zijn op een passioneel relatie van
verliefdheid. Alles is nog nieuw. Vandaar de heftigheid van de relatie.
Het is een volkslegende dat de stomende liefde zou over zijn na de
wittebroodsweken. Maar volgens mij gaat heftige liefde niet enkel over stomende
seks en romantische uistapjes. Heftige liefde is liefde die niet kapot gaat na
een pijnlijke ruzie. Heftige liefde, is liefde die alles aankan. Heftige liefde
is liefde waarop gebouwd kan worden. Dit soort liefde vind je niet in een korte
relatie. Maar moet opgebouwd worden met zorg en doorzetting. Het is de soort
liefde die je een veilige haven biedt.
Met het antwoord op deze vier vragen sluit ik mijn blog
berichten af. Ik hoop dat jullie tot diepere inzichten zijn gekomen en jullie
zelf een beetje beter leren kennen hebben. Bij mij is dit in ieder geval
gelukt. Zo niet hoop ik dat jullie er toch van genoten hebben.
Women still
remember the first kiss after men have forgotten the last.
Remy de Gourmont 1858-1915 ( The Kiss) filosoof en schrijver.
A recent
study shows that, among men, 99 percent report that their first kiss was
exciting; among women only 70 percent found their first kiss exciting.
Louis Rukeseyer (The Kiss).
Het is duidelijk dat mannen anders over hun eerste kus
denken.
Maar denken zij ook zo over de liefde?
Mannen komen van Mars en vrouwen van Venus.
Ervaren mannen liefde anders dan
vrouwen ?
Typeringen
Over mannelijk gedrag is zeer veel gezegd: Mannen verbergen hun emoties,
vinden het vreselijk als ze de fout ingaan, bieden goede raad aan en
oplossingen, hangen rond met andere mannen en willen niet praten als ze
gestrest zijn. Ze werken hard, zijn agressief, zijn gek op jongensspeeltjes,
zappen de hele avond, hebben een olifantshuid, gebruiken graag grootspraak,
kunnen liefde en seks scheiden, laten de wc-bril omhoog staan, vragen nooit
aan iemand de weg, zijn verslaafd aan sport, vertonen haantjesgedrag en kunnen
niet 'ik hou van jou' zeggen.
Over vrouwen bestaat er net zo'n lijst: Vrouwen denken hardop, hebben een zesde
zintuig, zijn aanrakingsgevoelig, hebben huilbuien, kopen altijd schoenen en
zijn gek op praten over problemen. Vrouwen bedienen zich van indirect
taalgebruik, vergeten niets, ontmaskeren leugenaars, geloven in eeuwige
romantiek, willen constant aandacht, lijken voortdurend emotioneel
onvervuld te zijn en hebben ogen in hun rug. http://mens-en-samenleving.infonu.nl/man-en-vrouw/10515-verschillen-tussen-man-en-vrouw.html
Kunnen we zo
verschillend zijn en de liefde toch
hetzelfde ervaren? NEEN, is mijn antwoord. Mannen en vrouwen ervaren liefde
anders. Maar daarom de een niet slechter als de andere. Ik ga mij niet
uitspreken over hoe mannen of vrouwen de liefde ervaren. (Je ondervindingen
omtrent liefde en de uiting ervan zullen ook anders zijn naar gelang je ervaringen
en karakter.) Volgens mij kunnen we beiden evenveel liefde geven maar doen we
dit op andere manieren. En maar goed ook. Het is goed dat we elkaar kunnen
aanvullen. Kijken we maar naar een homokoppel veelal kunnen we ook spreken van
de man in de relatie en de vrouw in de relatie. Een man zal ook anders
omgaan met de liefde tegenover zijn moeder als een vrouw. Mannen en vrouwen
gaan met problemen anders om.Dit is wetenschappelijk bewezen. Dus gaan ze ook
in een relatie anders om met de problemen van alledag. Wat een groot verschil maakt
in liefdesbeleving. Vrouwen zijn emotioneler en zullen daardoor ook de relatie
anders benaderen. Kortom duizend en een dingen die bewijzen dat we anders
omgaan met de liefde. Maar gelukkig houden we teveel van elkaar om die
problemen niet te overbruggen.
Voor iedereen die het vergeten is vandaag is het Moederdag.
Een dag waarop we moeder eens in de
bloemetjes zetten voor alles wat ze voor ons al heeft gedaan. Een dag om te
vieren dat ze de beste mama van de wereld is. Een dag om onze liefde aan haar
te tonen voor alle moederliefde die zij al heeft gegeven.
Moederliefde is misschien wel de meest eerlijke en pure
liefde die er bestaat.
Zanger Arno maakte een perfecte omschrijving van deze meest onbaatzuchtige
liefdesvorm die er bestaat.
Ma mère elle a quelque chose
Quelque chose dangereuse
Quelque chose d'une allumeuse
Quelque chose d'une emmerdeuse
Elle a des yeux qui tuent
Mais j'aime ses mains sur mon corps
J'aime l'odeur au-dessous de ses bras
Oui je suis comme ça
Dans les yeux de ma mère
Il y a toujours une lumière
Dans les yeux de ma mère
Il y a toujours une lumière
L'amour je trouve ça toujours
Dans les yeux de ma mère
Dans les yeux de ma mère
Il y a toujours une lumière
Ma mère elle m'écoute toujours
Quand je suis dans la merde
Elle sait quand je suis con et faible
Et quand je suis bourré comme une baleine
C'est elle qui sait que mes pieds puent
C'est elle qui sait comment j'suis nu
Mais quand je suis malade
Elle est la reine du suppositoire
Moederliefde hebben we allemaal nodig. Het is wetenschappelijk bewezen dat
we niet zonder kunnen. Maar kunnen we dit ook echt beschouwen als Liefde?
Het volgende artikel beweert van wel.
Bij echte liefde hoort niet altijd seks
Wetenschappelijk bewezen: de chemie van de liefde werkt ook zónder
zaterdag
23 mei 2009
Auteur: Kathleen Vereecken
Hoe zit het nu eigenlijk met de liefde?
Wetenschapsjournaliste José van der Sman zocht het uit. De nadruk ligt in onze
samenleving altijd weer op romantiek en passie, terwijl liefde zoveel meer
facetten kent, zoals moederliefde, of
vriendschap. 'Liefde is het beste wat we elkaar kunnen geven', zegt ze.
U lijkt zich in het begin van uw boek te ergeren aan de
manier waarop liefde steevast verengd wordt tot passie.
'Dat is ook zo. De nadruk ligt in onze samenleving altijd weer op romantiek en
passie, terwijl liefde zoveel meer facetten kent die misschien nog wel
belangrijker zijn dan die mooie, hevige hartstocht in het begin van een
relatie. Alleen benoemen we die andere facetten nauwelijks nog als liefde. We
doen er een beetje laatdunkend, of zelfs ronduit negatief over. Het was hoog
tijd voor eerherstel, vond ik. Daarvoor had ik de wetenschap nodig. Al moet het
meteen gezegd: wetenschappers zijn bang om het woord 'liefde' te gebruiken. Dat
is te groot, te allesomvattend. Zij hebben het liever over 'instinct', over
'hechting' en 'loyaliteit', omdat ze maar kleine deelaspecten van dat grote
gevoel bestuderen. Ik heb alle onderzoeken bij elkaar gelegd om een beeld te
schetsen van het enorme belang van liefde in ons leven, van in de baarmoeder
tot aan onze allerlaatste snik.'
Het is verrassend dat er geen fundamenteel verschil lijkt te bestaan tussen,
pakweg, moederliefde en romantische liefde.
'Je zou denken van wel, maar biochemisch, op hersenniveau, komt het in veel
gevallen op hetzelfde neer. Het voelt misschien wel anders, maar liefde kan
sterk verschillen naargelang je stemming en het moment. Een romantische liefde
ervaar je allicht anders op zaterdagavond dan op maandagmorgen. Ook
sociologisch bekeken houdt romantische liefde verband met de liefde die we ons
hele leven al kennen. Kijk maar naar de manier waarop we een partner kiezen:
onbewust gaan we op zoek naar de aangename, comfortabele verhouding die we met
onze broer of vader hadden.'
We hebben het al gehad over de ware, verliefdheid. Maar
volgens mij is liefde meer dan
verliefdheid, romantiek en passie. Een mens heeft ook buiten de liefde van een
partner liefde nodig. Wat zou er van je worden als je geen moederliefde hebt
gekend? Hoe zou je leven eruit zien zonder vrienden die je een troostende
schouder bieden als het niet goed gaat?
Dus voor mij is het duidelijk Liefde vind je in vele vormen. Het is een puur
gevoel. Het is iets onbaatzuchtig. En vooral het is iets wat je van iedereen
kan krijgen die je nauw aan het hart ligt, die iets betekent in je leven.
Liefde geeft kracht. Wanneer je het
gevoel hebt dat mensen je graag zien kan je veel meer dingen aan.
Liefde is iets voor iedereen. Liefde is iets wat iedereen kan geven.
Conclusie: verspreid jouw liefde!
Je moet niet perfect zijn en zij ook niet. De vraag is zijn
jullie perfect voor elkaar.
Sean maguire ( Robin Williams), een psychiater spreekt deze
zin uit tegen zijn patiënt Will Hunting ( Matt Damon) in de film Good will hunting. Will is bang voor een relatie en is op zoek
naar het perfect meisje. Waarop Sean hem antwoord dat er niet zoiets bestaat
als een perfect meisje.
Ik kan me volledig aansluiten bij deze uitspraak. Om te
beginnen is niemand perfect omdat perfectie simpelweg voor iedereen andere dingen inhoud. Daarom moeten we niet opzoek
gaan naar de perfectie maar naar iemand die perfect is voor jezelf.
Maar nu is de vraag: Bestaat er voor iedereen iemand, past
er op elk potje een dekseltje, heeft iedereen een soulmate? Kan iedereen de ware liefde vinden? Of zijn sommigen
gedoemd om eeuwig alleen te blijven ?
Volgens mij bestaat er voor iedereen iemand. Maar hoe weet
je dat je de ware hebt gevonden? In de
films wordt het omschreven als een gevoel. Het gevoel dat je weet dat zij/hij
de ware is. Maar hoe voelt dit dan? Misschien weet ik het niet omdat ik de ware nog niet heb gevonden. Of misschien bestaat dit gevoel helemaal niet. Ik hoop
in ieder geval van wel. Volgens mij kan je de ware pas vinden als je eerst weet
wat je zelf wil. Zoals Carl
Yung zei: Your vision will become clear only when you can look into your own
hart.
De laatste tijd speelt in de media het begrip de ware een
grote rol. Onze maatschappij wordt gekenmerkt door scheidingen en overspel. Iedereen maakt zich ongerust of hij ooit de
ware zal vinden. We krijgen het als het ware met de paplepel mee. Want in de meeste sprookjes vindt de prinses haar
prins op het witte paard onmiddellijk. Artikels in boekjes als Goed Gevoel en Feeling
spelen hierop in. Ze willen je helpen de juist te vinden met titels als: Welke man moet je kiezen om ontrouw te
vermijden? Vier tekens van een goede relatie. Pilgebruik verminderd de kans om
de ware te vinden.
Ook bestaan er nieuwe fenomenen als speeddaten en datingsites.
Volgens mij worden we niet gelukkig van dit soort commerciële verkooppraatjes. Als
er al zoiets bestaat als de ware liefde zullen we die niet vinden door raad op
te volgen van boekjes. Laat je hart spreken en probeer je lobster te vinden. http://www.youtube.com/watch?v=iU39sqEQOms
In dit filmpje wordt het woord de ware voor mij perfect uitgelegd. Het is voor eeuwig bij elkaar willen zijn ondanks de tegenslagen die je als koppel hebt meegemaakt. Het is samen vechten voor wat jullie willen en ergens weten dat alles goed komt zolang je samen bent.
But to see her was to love her, love but her, and love her forever.
Robert Burns
Liefde op het eerste gezicht.
Naar aanleiding van een reactie op mijn blog kwam ik terecht
op wikipedia. Ik las de volgende definitie over liefde op het eerst gezicht. Love at first sight is a common trope in Western literature, in which a person, character, or speaker feels
romantic attraction for a stranger on the first sight of them. Elaborated upon
by poets and critics from the Greek world on, it has become one of the most
powerful tropes in Western fiction. It is also considered "The most
powerful type of Love". Toen ik enkele weken geleden op Italië-reis ging vertelde onze gids
een verhaal over Dante. Dante zou zijn geliefde in een flits gezien hebben en
wist onmiddellijk dat zij de ware was. Hij bleef altijd aan haar denken. Maar zij
trouwde met een andere man.
In de film nothing hill wordt William verliefd op de wereld beroemde Anna na
een vluchtige ontmoeting in zijn winkeltje.
En ook in titanic wordt Jack vrijwel onmiddellijk verliefd op de prachtige
Rose.
We kunnen honderden boeken noemen en duizenden films bekijken waar liefde op
het eerste gezicht inderdaad de meest krachtige liefde is die er bestaat. Maar
Is liefde op het
eerste gezicht enkel weggelegd voor literatuur, film, theater?
Volgens mij wel. Ik denk niet dat we
verliefd kunnen worden op iemand die in een flits voorbij ons stapt. Hoe
prachtig haar jurk ook is of hoe mooi zijn ogen ook zijn. We kunnen ons
aangetrokken voelen tot deze persoon maar we kunnen niet over verliefdheid
spreken, laat staan over liefde. Om verliefd te worden hebben we meer nodig dan
een mooi sixpack of lang blond haar.
Ik kan me wel voorstellen dat al veel mensen op hun huidige geliefde zijn
afgestapt omwille van deze kenmerken. Maar volgens mij waren ze op dat moment
nog niet verliefd. Ze vroegen hun waarschijnlijk enkel af welke openingszin de
beste zou zijn.
The decision to kiss
for the First time is the most crucial in any love story. It changes the
relationship of two people much more strongly than even the final surrender;
because this kiss already has within it that surrender.
Verliefdheid wordt beschreven als het
hoogtepunt van de kwelling, vervoering, verwarring, enkel kunnen denken aan die
ene persoon in deze tekst. Het lijkt wel of we enkel over negatieve kenmerken
kunnen spreken. Maar volgens mij heeft verliefdheid twee kanten. Ze kan zowel
mooi als beangstigend zijn, zowel creatief als destructief, ze is stuntelig
maar tegelijk rustig. Ze geeft een gevoel nergens liever te willen zijn als bij
hem/haar.
Maar liefde en verliefdheid zijn niet hetzelfde, daar is iedereen het onderhand
wel over eens, of niet? Laten we beginnen met
een van de meeste bekendste boeken over de liefde: Platos Symposium. Enkele bekende
oude Grieken leggen ons hierin uit wat hun mening is over liefde en waarom we
er zo passioneel mee bezig zijn.
De meest sprookjesachtige is misschien wel
deze van Aristophanes. Voor hem is liefde streven, verlangen naar het geheel.
Volgens hem waren wij vroeger allemaal hermafrodieten. Maar omdat we te machtig
waren, omdat we zowel man als vrouw waren en onze trots te groot was, sneed
Zeus ons in twee. Sindsdien hunkert iedereen ernaar om opnieuw verenigd te zijn
met de helft waarvan hij gescheiden is. Westerse mensen uit onze tijd kunnen
zich niet meer vereenzelvigen met zo een mythe. Maar misschien is de gedachte
wel juist dat iedereen iemand zoekt die zichzelf aanvult. We kunnen allemaal
goed vinden met mensen die dezelfde interesses delen als onszelf. Maar als wij
een partner zoeken gaan we regelmatig op zoek naar mensen die ons aanvullen en
net de tegenovergestelde eigenschappen hebben als onszelf. Mensen die
bijvoorbeeld juist niet alles tot in de puntjes plannen of net die mensen die
minder risicos nemen als wij zelf. Met die gedachte kunnen we zeggen dat we op
zoek gaan naar het geheel. We kunnen ons afvragen of liefde dan een zoektocht
is naar die andere helft. En wanneer we deze gevonden hebben, kunnen we dan
over de ware liefde spreken? Bestaat er voor iedereen iemand die hem/haar
helemaal aanvult? Of misschien hebben we die andere helft helemaal niet nodig.
En kunnen we evengoed de liefde vinden in iemand die hetzelfde is als ons. Ik
zou eerder op zoek gaan naar iemand die mij aanvult, iemand waarmee ik een team
vorm. Dat is volgens mij echte liefde. Iemand die jij kan aanvullen en die je
jezelf laat aanvullen.
Volgens Socrates gaat het helemaal niet
over elkaar aanvullen. Socrates verklaart dat verliefd worden fysiek is. We
worden aangetrokken tot bepaalde mensen door hun uiterlijk met het verlangen om
er mee in bed te belanden. Maar dit is volgens Socrates geen liefde.
Verliefdheid kan wel vooraf gaan aan liefde. Uiteindelijk kunnen we er toe
komen dat we niet enkel voor de schoonheid van het lichaam voor die ene persoon
kiezen maar voor de schoonheid in het algemeen. We gaan bij onze geliefde op
zoek naar schoonheid in verschillende vormen. En zo kunnen we leren zien dat de
schoonheid van de ziel waardevoller is dan de fysieke schoonheid. Eens we dit
kunnen, kunnen we ook de schoonheid van de schoonheid leren waarderen. Voor
Socrates kan lust, verliefdheid dus, leiden tot een liefde voor algemene
schoonheid. Socrates zegt dat liefde de schoonheid van de schoonheid leren
waarderen is door de andere. Wanneer we nu Socrates zijn gedachtegang volgen
lijkt het of we bij elke persoon liefde kunnen vinden. Want als je na de
verliefdheid, die volgens Socrates louter lust is, sowieso de schoonheid zal
leren begrijpen van iemand hoef je niet verliefd te zijn om de schoonheid te
vinden. Je kan dus in theorie iedereen leren liefhebben zolang je maar zijn/haar
schoonheid leert ontdekken. Maar als je wordt uitgehuwelijkt zal je dan ook op
zoek gaan naar de schoonheid van iemand? Volgens mij lukt dit niet altijd, en
gaan twee mensen dan gewoon naast elkaar leven. Je kan niet in elke persoon
schoonheid vinden. Ik kan mij wel vinden in Socrates zijn mening: wanneer je
de schoonheid in een ander vindt, vindt je ook de liefde vindt. Echte liefde
gaat volgens het cliché inderdaad verder dan het fysieke, de aantrekking. Naar
mijn mening kan je ook echt niet je hele leven met iemand delen enkel
en alleen door de aantrekking. Daarvoor is aantrekking niet sterk genoeg.
Aantrekking en ook de verliefdheid valt uiteindelijk weg. Dus misschien kunnen
we het cliché gelijk geven.
Toch is aantrekking of het seksuele niet helemaal irrelevant voor liefde. Het
draagt volgens deze tekst bij tot een lagere versie van hogere liefde. Volgens
het christelijk denkpatroon kunnen we pas tot die hogere liefde komen als we
het fysieke gedeelte achter ons laten. Naar mijn mening kan je het ene niet van
het andere scheiden in een relatie en bestaat een goede relatie zowel uit
aantrekkingskracht als de schoonheid van de persoonlijkheid.
Natuurlijk kunnen we het begrip liefde niet enkel beperken tot een relatie.
Daarom kunnen we misschien wel zeggen dat het seksuele helemaal niet van
toepassing is bij de vraag Wat is liefde?. Als we spreken over moederliefde,
Godsliefde, naastenliefde, ... kunnen we helemaal niet spreken over het fysieke
aspect. Maar is dit wel De Liefde? Kunnen we deze vormen van liefde wel samen
behandelen? Naar mijn mening spreken we hier over een totaal ander soort liefde
en moeten we deze aspecten van elkaar scheiden.
Voor Arthur Schopenhauer daarentegen hangen liefde en verliefdheid samen. Hij zegt dat
verliefdheid uitsluitend geworteld is in de seksuele impuls. Liefde is voor
hem enkel een romantische naam om de drang weer
te geven die we voelen om ons voort te planten. Ik ben het helemaal niet eens
met deze mening. Het lijkt me bijzonder onwaarschijnlijk dat het hierbij
ophoudt. Ik kan dit eenvoudig tegenspreken. Wanneer een geliefde uit je leven
verdwijnt voel je pijn, kan je nog moeilijk functioneren, verdwijnt de
concentratie, Ik kan moeilijk aannemen dat er zo'n sterke gevoelens kunnen
ontstaan enkel en alleen omdat je de drang hebt je voort te planten. Maar hier
heeft Schopenhauer een antwoord op. Volgens hem is de hartstocht heel
belangrijk; vandaar deze gevoelens. Liefde
beslist immers over niets minder dan de samenstelling van de volgende
generatie. Voor hem is het eigenlijk een soort instinct.
Naar mijn mening kan deze drang niet vereenzelvigd worden met liefde. Ik kan
niet geloven dat het enkel hierom draait. Misschien ben ik wel een beetje te
romantisch voor Schopenhauer. Maar hoe kunnen we nu zeggen dat enkel een
instinct zo'n sterke gevoelens teweeg kan brengen. Dit lijkt mij al te
onwaarschijnlijk. Volgens mij houdt liefde dus meer in dan enkel een
instinctieve drang.
Nog krachtiger is de mening van Nietzsche. Hij zag de liefde als de dodelijk haat
tussen de geslachten. Volgens Nietzsche verlangt de man er enkel naar de vrouw
aan zijn wil te onderwerpen. En de vrouw wenst bezeten te worden door de man.
Dit lijkt mij nog maar zelden voor te komen in dit deel van de wereld. Waar de
mens reeds sterk ontwikkelt is en de vrouwen de vrouwenemancipatie hoog in het
vaandel dragen. Ik kan weinig meisjes, vrouwen rond mij vinden die de volledige
onderwerping aan een man zouden omschrijven als liefde. Het lijkt me ook sterk
dat mannen enkel een volgzame gans achter hun gat willen. Liefde heeft wel met
overgave te maken en dingen kunnen opofferen voor de andere maar dit hoort van
beide partijen te komen. Ik zou het vreemd vinden als er in onze cultuur nog
veel mensen zijn die er dezelfde mening op nahouden als Nietzsche.
Het wordt nog straffer wanneer we kijken
naar J.P Sartre voor wie liefde een onrealiseerbaar ideaal is. We voelen ons
aangetrokken door de vrijheid en de onafhankelijkheid die we in de andere
ontdekken en tegelijk voelen we ons daardoor bedreigd, en proberen we hem
hiervan te beroven zodra we die vrijheid hebben. Voor hem bestaat liefde dus
eigenlijk niet. Maar hoe kan het dan dat mensen zeggen dat ze van de liefde
leven? Wat dan met mensen die al eeuwig bij
elkaar zijn? Wat met alle verhalen ooit over liefde geschreven en alle liedjes
ooit over liefde gemaakt? Ik kan niet geloven dat dit enkel een soort droom is,
iets onrealiseerbaars , iets zoals geloof in God. Het geloof waarin velen nu
niet meer geloven. Zal dit ooit ook zo eens zijn bij liefde? Zullen we ooit
allemaal de liefde uit ons leven verbannen, en
enkel leven van lust? Ik kan niet geloven dat we ooit van de idee liefde zullen
afstappen en er een wereld zal bestaan die enkel wordt geleidt door lust en
ratio zoals in boeken als Brave New World en 1984.
Kant is al iets positiever over de liefde
maar zegt dat de liefde nooit moreel kan zijn. Hij maakt een onderscheid tussen
twee soorten liefde. De een is de praktische liefde. Dit houdt in dat we
iedereen die in nood is willen helpen onafgezien van de relatie die we met die
persoon hebben. Een zeer mooie christelijke gedachte, maar die echter misschien
niet zoveel in praktijk wordt gebracht.
De pathologische liefde daarentegen komt tot uiting wanneer we onze geliefde helpen
enkel uit oppervlakkige passie helpen. Dus wanneer we onze geliefde helpen zou
dit niet enkel zijn omdat we denken dat we het goede doen maar gewoon om goed
te staan bij onze geliefde. Dit lijkt me totaal verkeerd.
Wij helpen geliefden niet enkel uit eigen belang. Maar ook soms gewoon voor hun
bestwil. Wanneer we bijvoorbeeld zeggen dat ons vriendje of vriendinnetje meer
moet studeren zal dit niet echt leuk zijn voor hem en wij halen hier geen enkel
voordeel uit. Maar wanneer we zoiets zeggen berust dit op het feit dat we
gewoon het beste met hem of haar voor hebben.
Een leukere mening is die van Aristoteles. Voor hem is een goede vriendschap,
waarin twee mensen alles tegen elkaar zeggen en die geen
geheimen hebben voor elkaar het mooiste wat er bestaat,
en ligt hierin de liefde. Op zich is het gegeven vriendschap zeer mooi.
Voor mij is dit ook een teken van liefde. Maar het is niet De Liefde. De Liefde
gaat voor mij verder dan de waarheid. Het is de belofte kunnen maken dat je de
rest van je leven alleen verder kunt met hem of met haar. Ik vind dat de Franse
filosoof Merleau-Ponty dan ook schitterend heeft verwoord wat ik van de liefde
vind. Hij haalde het beste uit elk van de bovenstaande filosofen. Geen enkele liefde is een simpel lichamelijk mechaniek. Elke liefde,
vooral de liefde die zich hartstochtelijk hecht aan haar object, is zelfs het
bewijs dat we bij machte zijn onszelf ter discussie te stellen, ons absoluut
aan iets te wijden, het bewijs van ons metafysische betekenis.
We hechten ons aan de andere en geven ons over aan hem zoals we kunnen vinden
bij Aristophanes en Nietzsche. We tonen de hartstocht aan elkaar die
uiteindelijk uitmondt in dat metafysische, in iets hoger als de schoonheid van
het uiterlijk zoals Socrates het zo mooi verwoord. We wijten ons volledig aan
iets en kunnen ons zelf wegcijferen (zie Kant). Het is niet enkel een simpele
lichamelijke mechaniek, in tegenstelling tot
wat Schopenhauer zegt. Merleau spreekt Sartre overduidelijk tegen als hij zegt
dat liefde onrealiseerbaar is. Liefde heeft alles wat vriendschap omvat plus
net dat beetje meer.