Het verhaal van mijn beslissing tot, mijn behandeling en het leven erna!
01-02-2009
Wat is obesitas?
Obesitas is een toestand waarbij er een overdreven ontwikkeling is van vetweefsel ten opzichte van de spier- en botmassa. Bekend zijn de 'Appel' en 'Peer' figuren.
Mensen met obesitas kunnen we verdelen in groepen op basis van hun Body Mass Indexofwel BMI. Dit wordt berekend door de onderstaande formule.
gewicht (kg) BMI = --------------------------------- lengte (m) x lengte (m)
Om gewichtsverlies na te streven bestaan er verschillende methodes. Succes behalen op korte termijn blijkt niet zo moeilijk, maar op lange termijn lijken de meeste therapieën (dieet, geneesmiddelen, beweging) te falen. Het grootste probleem bij de behandeling van overgewicht, is het vinden van een doeltreffende "onderhoudstherapie".
Er bestaan een aantal chirurgische technieken ( bariatrische heelkunde) die op het probleem van het gewichtsbehoud een antwoord trachten te geven.
Er zijn 2 grote types van bariatrische technieken:
1. De restrictieve ingrepen, heelkundige ingrepen waarbij de voedselinname beperkt wordt.
- gastric banding - sleeve -resectie
2. De malabsorptie ingrepen dit zijn ingrepen waarbij de opname van voedingstoffen door de darm verhinderd wordt.
- gastric bypass - scopinaro - duodenale switch
Niet elke operatie is geschikt voor een obese patiënt. Afhankelijk van het gewicht, medische klachten, eetgewoontes, consumptie van suikers en vetten enz. wordt bepaald welke operatie het meest efficiënt is. Een grondig intake gesprek ( chirurg en diëtiste) is daarom noodzakelijk.
Obesitas België:
ØIn 2004 hadden 11.9% ♂ en 13.3% ♀ volwassenen met BMI ≥ 30
ر 1% met BMI ≥ 40
ØVoornamelijk in leeftijdscategorie 55-74 jaar
Ø9477 obesitas ingrepen in 2004 waarvan 44% gastric bypass en 50,3% gastric banding
Deze tekst is integraal overgenomen van de website van het Obesitascentrum van het Stuivenberg te Antwerpen.
Normaal gezien heeft de maag een grote capaciteit zodat je een grote hoeveelheid voedsel kan eten vooraleer een verzadigingsgevoel te hebben. Na passage door de maag wordt het voedsel verteerd en opgenomen er hoogte van de dunne darm. Onverteerde voedselresten, en vezels passeren de darm tot ze worden uitgescheiden.
Er bestaan verschillende operatieve technieken bij de behandeling van zwaarlijvigheid, om je te helpen vermageren. Sommige operaties zorgen ervoor dat de hoeveelheid voedsel die je kan eten tijdens een maaltijd sterk wordt beperkt (restrictie). Andere operaties zorgen er weer voor dat het opgegeten voedsel minder door het lichaam wordt opgenomen (malabsorptie).
De Gastric Bypass ingreep werkt hoofdzakelijk doordat de hoeveelheid voedsel die je tijdens een maaltijd kan eten, sterk wordt beperkt, zonder hongergevoel en met een langdurig volheidgevoel. Tevens wordt de opname van vetten licht beperkt doch dit is eerder minimaal. Het eten van hoogcalorische voedingsbestanddelen, voornamelijk suikers, zal tevens een onbehaaglijk gevoel geven en dit zal bijdragen tot meer evenwichtige eetgewoonten na de operatie.
Deze ingreep is volledig omkeerbaar.
DE VOORBEREIDING TOT DE INGREEP
Als na grondige overweging besloten wordt tot het uitvoeren van een "gastric bypass" operatie worden gewoonlijk een aantal preoperatieve onderzoeken uitgevoerd. Deze onderzoeken zijn afhankelijk van patiënt tot patiënt en kunnen onder andere enkele van de onderstaande onderzoeken omvatten:
Bloedonderzoek
Echografie van de buik
Elektrocardiogram met of zonder hartspecialistisch onderzoek
Longfoto met of zonder longspecialistisch onderzoek
Gastroscopie
Psychologisch onderzoek
Bezoek aan de diëtiste
Indien je regelmatig medicatie neemt dien je dit aan je chirurg te melden. Zeker indien het gaat om bloedverdunnende medicatie (anticoagulantia, aspirine, anti-inflammatoire geneesmiddelen ), omdat deze geneesmiddelen soms een tijdje voor de ingreep moeten worden gestopt.
De dag van de ingreep blijf je vanaf middernacht nuchter. Sommige medicaties mag je 's ochtends nog innemen met een klein beetje water. Je chirurg zal je hierover inlichten.
De Ingreep
1. Normaal passeert voedsel eerst de slokdarm, vervolgens de maag en de twaalfvingerige darm om zo in de dunnedarm terecht te komen.
afbeelding 1
afbeelding 2
2. De Gastric Bypass operatie creëert een klein maagreservoir en een nieuwe kleine maaguitgang. Met behulp van nietjes wordt in het bovenste gedeelte van de maag een nieuw klein maagreservoir gecreëerd. Het volume van de maag wordt herleid tot de grootte van een klein ei met een volume van 15 tot 25 mI
3. De dunne darm wordt opgehaald en verbonden met de nieuwe maag De diameter van de nieuwe uitgang is ongeveer 12 mm. De nieuwe kleine uitgang van de maag betekent dat de maag trager ledigt. Het voedsel komt via de kleine maaguitgang dadelijk in de dunne darm terecht en passeert de rest van de maag niet.
afbeelding 3
afbeelding 4
4. De "oude" maag en de twaalfvingerige darm worden aldus overbrugd of "gebypassed". Het einde van de twaalfvingerige darm wordt opnieuw verbonden met de dunne darm. Deze nieuwe verbinding van de twaalfVingerige darm met de dunne darm zorgt ervoor dat het maagsap, gal- en pancreassap met het voedsel kunnen worden vermengd. Dit is noodzakelijk voor een normale vertering.
Door deze twee aanpassingen zal een kleine hoeveelheid voedsel een verzadiging- of volheidgevoel geven gedurende een langere tijdsperiode. Dit helpt je minder te eten en aldus te vermageren.
In principe is deze ingreep volledig omkeerbaar.
DE CHIRURGIE d.m.v.LAPAROSCOPIE
Vroeger vonden buikoperaties plaats middels een zogenaamde laparotomie waarbij een (grote) incisie werd gemaakt om toegang te krijgen tot de buikholte en darmen.
In normale toestand is de buikinhoud in nauw contact met de buikwand. Om een ruimte de krijgen die het mogelijk maakt de videocamera naar binnen te brengen, moet er dus eerst een soort "luchtbel" worden aangelegd om in te werken, en dit gebeurt door de buik op te blazen. Daarom begint de operatie met het inspuiten in de buik van koolzuurgas. Deze werkruimte (de "luchtbel") kan worden verwezenlijkt met behulp van een beschermde naald die wordt ingebracht doorheen de buikwand.
Wanneer de werkruimte is aangelegd, gebruikt de chirurg "trocars", d.w.z. holle kokertjes voorzien van kleppen, die het mogelijk maken het gas te behouden in de buik. Via deze trocars worden de videocamera en de chirurgische instrumenten binnengebracht. Deze kokers worden aangebracht door kleine sneden in de huid op de buikwand.
Vervolgens gebeurt de operatie "met gesloten buik" want uw chirurg hanteert de instrumenten langs de buitenzijde van uw buik, en volgt de operatie in de binnenzijde van de buik op een televisiescherm. Bij het ontwaken kan u pijn voelen aan de schouders. Deze pijn wordt veroorzaakt door het feit dat de buik werd opgeblazen met koolzuurgas om de werkruimte aan te leggen, en dit koolzuurgas bij het einde van de operatie nooit volledig kan worden verwijderd. Dit overblijvende gas zal echter snel en zonder gevaar voor uw organisme worden geabsorbeerd. De pijn is tijdelijk en verdwijnt snel, binnen enkele dagen na de operatie.
De chirurgische instrumenten die worden gebruikt zijn niet dezelfde als de instrumenten die worden gebruikt bij de klassieke chirurgie, d.w.z. met "open buik". Sommige instrumenten zijn technologisch zo complex dat zij slechts kunnen worden gebruikt bij één enkele patiënt. Deze instrumenten noemt men "disposables" (wegwerpbaar), d.w.z. dat men ze weggooit na de operatie.
Wij vestigen uw aandacht op het feit dat het materiaal voor éénmalig gebruik niet altijd wordt terugbetaald door het RIZIV.
DE COMPLICATIES
1. tijdens de ingreep of de periode onmiddellijk na de ingreep
De Gastric Bypass operatie is een vrij zware operatie en door je overgewicht heb je een groter kans op complicaties in vergelijking met iemand zonder overgewicht. Sommige complicaties kunnen zich voordoen tijdens de operatie of in de periode onmiddellijk na de operatie tijdens de ziekenhuisopname. De volgende complicaties kunnen zich bij wijze van voorbeeld voordoen: een bloeding een verwonding aan een buikorgaan een verwikkeling aan de longen (longontsteking ) een hartaanval een obstructie of passagehinder ter hoogte van het maagdarmstelsel een ontsteking aan de urinewegen een wondinfectie trombose (bloedklonters) in de aders van de benen met mogelijks longembool als gevolg Deze lijst is niet volledig. Er is een zeer klein doch niet onbestaand risico op overlijden ten gevolgen van complicaties. Uiteraard worden speciale maatregelen genomen om het risico op deze complicaties zo klein mogelijk te houden. Complicaties die de normale hospitalisatieduur verlengen zijn zeldzaam.
2. complicaties in een later stadium na de ingreep
Behalve de bovenvermelde complicaties kunnen zich later ook nog andere complicaties voordoen. We vermelden opnieuw de meest voorkomende. Ook deze lijst is niet volledig.
a . obstructie Ten gevolge van vergroeiingen in de buik die zich bij om het even welke ingreep in de buik kunnen voordoen kan de normale darm doorgang soms worden belemmerd. Soms is een ingreep nodig om deze vergroeiingen los te maken.
b. qalstenen Na de operatie bestaat een verhoogde kans op het ontwikkelen van galstenen, waarschijnlijk ten gevolge van de verminderde inname van vetten.
c. ijzer, foliumzuur, vitamines en mineralen tekorten Deze tekorten kunnen zich voordoen, voornamelijk tijdens de periode dat je vermagert. Op aanwijzing van je chirurg neem je best van in het begin ijzer, foliumzuur, vitamines en mineralen supplementen. Op regelmatige tijdstippen wordt een bloedonderzoek verricht om eventuele tekorten op te sporen. Bij vit B12 tekort dient dit soms met injecties te worden gecorrigeerd.
d. haarverlies Haarverlies treedt vaak op bij snel vermageren. Ongeveer de helft van alle patiënten ondervinden dit in meer of mindere mate het eerste jaar na de ingreep. Het haarverlies is echter tijdelijk en nooit volledig.
e. vernauwinq aan de uitqanq van de maaq Zelden kan de nieuwe maaguitgang vernauwen en aanleiding geven tot overmatig braken. Optrekken van de vernauwing via gastroscopie of onder radiografische controle kan dit verhelpen. Zelden is een nieuwe operatie noodzakelijk.
f. maaqzweer Een zweertje in de buurt van de nieuwe maaguitgang kan soms optreden. Dit kan meestal worden behandeld met medicatie die de zuurproductie in de maag afremt.
g. qewichtstoename na de inqreep
Hiervoor kunnen een aantal redenen zijn:
1. Uitzetten van de nieuwe maag. Als de nieuwe maag stelselmatig wordt overvuld zal ze geleidelijk uitzetten en zal de hoeveelheid voedsel die je kan eten tijdens een maaltijd toenemen. Dit kan ook het gevolg zijn van een te nauwe uitgang van de nieuwe maag.
2. Uitzetting van de maaguitgang. Dit kan tot gewichtstoename leiden doordat de maag sneller kan ledigen en het verzadigingsgevoel minder lang bestaat waardoor je dus meer gaat eten.
DIEET NA GASTRIC BYPASS
1. Aanpassing eetgedrag
Neem aan tafel een correcte houding aan.
Gebruik kleine maaltijden en eet rustig, gebruik naast de 3 hoofdmaaltijden nog enkele gezonde tussendoortjes.
Stop met eten na het eerste gevoel van volheid. Eén of twee happen meer kan braken veroorzaken. Als je moeilijkheden hebt met het schatten van de hoeveelheden raadpleeg je voedingsdeskundige om een voedingsschema op te stellen. Te veel eten en drinken kan je maag uitrekken.
Neem voldoende maal "tijd" om de maaltijd te nuttigen.
Drink langzaam maar niet tijdens de maaltijd
Misselijkheid en braken zijn de meest voorkomende complicaties de eerste 5 maanden na Gastric Bypass. Ze zijn te wijten aan:
- te vlug eten - drinken tijdens het eten - niet goed kauwen - meer eten dan het maagvolume toelaat
2. Aanpassing voeding Door het verkleinde maagvolume en de bypass moet de voeding aangepast worden om ongemakken te voorkomen.
In het volgend hoofdstuk worden de verschillende fases uitgelegd, toch is er telkens een grote overeenkomst, namelijk de inname van suikers. Doordat de suikers te snel in de dunne darm terecht komen ontstaat het DUMPING SYNDROOM. Symptomen zijn: Misselijkheid, Krampen, Diarree, Futloosheid, Zweten, Versneld hartritme. Daarom is het best suikers uit de voeding te schrappen.
De voedingsaanpassing bij Gastric Bypass bestaat uit verschillende fases, van vloeibaar, naar een gemixte voeding, tot uiteindelijke een eiwitrijke vaste voeding. De maaltijden zijn veel kleiner dan normaal, en het voedsel moet veel zachter zijn van structuur. In elke fase is het belangrijk om voldoende water te drinken.
Hieronder volgt de bespreking van de verschillende fases.
Fase 1 Vloeibare voeding gedurende 14 dagen -1 maand Maak gebruik van:
Ik heb de keuze om een GBP te laten doen niet licht genomen. Ok, ik was er redelijk snel van overtuigd dat dit de goede manier voor mij is, maar dat betekent niet dat ik niet alle voor en nadelen héél goed tegen elkaar heb afgewogen. En de eindconclusie is telkens dezelfde : ik ben veel te zwaar om nog gezond te zijn. Met het gewicht dat ik nu heb zal ik vermoedelijk niet oud worden. En dat is een heel erg angstaanjagende gedachte. Zeker als je nog zo'n hummeltje hebt rondlopen. Een hummeltje dat ik gra zou zien trouwen en zelf kindjes krijgen. Dus moet er iets gebeuren. Ik ben nu ook nog vrij jong. Als ik het ooit al wil laten doen, dan is nu de goede moment.
Ik heb het eens opgezocht. Al de dingen waar ik nu een heel erg verhoogde kans op heb. Het is niet niks : * Gewrichtsklachten (ik heb nu al zo vaak last van pijnlijke enkels en knieën) * Verhoogde cholesterol * Diabetes (de zwangerschapsdiabetes die ik heb gehad was een waarschuwing) * Hart en vaatziekten ( zelfs 5 tot 7x meer kans dan iemand met een normaal gewicht) * Diverse kankervormen (ook weer 5 tot 7x meer kans) * Maagreflux * Artritis * Trombose * Darmbreuken * Onvruchtbaarheid (ik denk dat de lijdensweg naar Vince toe hiervoor genoeg bewijs is) * Hoge bloeddruk * Galstenen
Daarom kies ik dus voor een GBP. Omdat ik die dingen niet wil krijgen. Omdat ik een gezonde mama wil zijn voor Vince. Omdat ik nog héél lang wil genieten van mijn gezinnetje. Omdat ik gezond wil zijn. En nee, ik zie de GBP gelukkig niet als een makkelijke oplossing. Ik weet dat het héél hard werken zal worden. Dat ik héél mijn leven op mijn voeding zal moeten letten. De GBP is een hulpmiddel. Eentje dat ik héél hard nodig heb. Want het moet nu eens en voor altijd gedaan zijn...
Vandaag heb ik mijn eerste afspraak bij het Obesitatscentrum van het Stuivenberg ziekenhuis in Antwerpen. Het moet nu nl eindelijk maar eens gedaan zijn met dat overgewicht. En dus wil ik bij hen eens gaan horen of zij mij kunnen helpen. De eerste persoon die ik spreek is Anne Bosman, de diëtiste. Een heel aangenaam iemand die mij direct op mijn gemak stelt. Met haar overloop ik mijn hele dieetgeschiedenis. Alle mogelijke soorten die ik ooit al geprobeerd heb en die nooit het gewenste resultaat hadden. Anne herkent het allemaal. Het is ook erg fijn om een keer met iemand te praten zonder dat je direct veroordeeld wordt. Anne berekent ook mijn BMI en vraagt me dan of ze eerlijk met me mag zijn. Ik zeg haar dat dat de reden is dat ik er ben. Om eindelijk eens de eerlijke waarheid te horen. Ze vertelt me dat ik morbide obesitas heb en dat ik dus een gevaar voor mijn eigen gezondheid ben. Hoewel ik uiteraard al wel zo'n vermoeden had, is het toch even slikken om te horen. Ik vraag haar of ik een dieet moet volgen. Anne verteld me echter dat dit in mijn geval niet voldoende zal zijn. Ze kan me wel eentje voorschrijven waarbij ik de rest van mijn leven elke week bij haar langs kan gaan, niks meer mag eten en misschien 20 à 30kg ga kwijtraken. Niet genoeg dus, als je zo'n 70kg overgewicht hebt. En daarom stelt Anne me dus voor om een Gastric Bypass te laten doen. Dat is een operatie waarbij ze je maag verkleinen en een deel van je darm overbruggen. Dit zou kunnen resulteren in een verlies van ongeveer 80% van het overgewicht. In mijn geval dus toch al gauw zo'n 56kg. Dat is uiteraard de moeite van het overdenken waard. Het zou echter ook wel betekenen dat we onze wens voor een 2e kindje nog even moeten uistellen. Een hele hoop dingen dus om eens grondig met Joeri over te hebben.
Na het gesprek met Anne ga ik nog langs bij chirurg Leo Hendrickx. Ook hij is zeer aangenaam in de omgang. Hij legt me alles goed uit en maakt ineens afspraken voor mijn vooronderzoeken, het gesprek met de psychologe en de endocrinoloog. Een datum voor een operatie leggen we nog niet vast. Ik wil er eerst nog even rustig over denken. Met Joeri praten, met mama en papa. Wat info opzoeken, me grondig informeren. Het is natuurlijk een hele beslissing die ik niet zomaar op 1-2-3 wil nemen.
Ik word naar huis gestuurd met enkele infoboekjes en de raad er eens HEEL hard over na te denken.
De dag van de vooronderzoeken. Gewapend met mijn bus ingezamelde urine en veel goede moed laat ik mij door de mama afzetten aan het Stuivenbergziekenhuis in Antwerpen. Nog een laatste dikke kus voor onze Vince en daar ga ik. Mijn eerste halte is op de afdeling K2, de pre operatieven. Een erg vriendelijke verpleegster ontvangt me. Ze neemt mijn urine aan en gaat ook bloed trekken. Mijn aders doen echter weer hun gebruikelijke verdwijntruc, waardoor er bloed moet worden getrokken uit mijn hand. Een erg pijnlijke zaak. Hierna moet ik naar de afdeling radiologie. Daar krijg ik een echo van mijn buik. Een koude gel op mijn buik en het apparaat erover. Dat heb ik nog al gedaan
Na de echo is het tijd voor de gastroscopie. Hoewel Dr.Hendrickx me al gezegd had dat dit onder verdoving zou zijn was ik hier toch erg zenuwachtig voor. Het idee van een slangetje dat door je mond en slokdarm naar je maag gaat, ik vind het geen aangename gedachte. Eenmaal in de kamer moet ik op mijn linkerzij op een tafel gaan liggen en krijg ik een naald in de zijkant van mijn hand. Een verpleegster spuit een vies goedje in mijn keel ter verdoving. Dan gaat er een vloeistof in de naald en gaan mijn oogjes toe. Het volgende moment dat ze terug opengaan zit ik in een comfortabele stoel en is het een uur later. Gelukkig niks van gemerkt dus.
Eens ik terug goed wakker ben is het tijd voor middagpauze. Ik ga samen met een andere bypass kandidate (we volgen al heel de ochtend dezelfde onderzoekslijn) iets eten in de cafetaria. Gezellig, zo wat gezelschap. Na de middag heb ik een afspraak bij de cardioloog. Eerst wordt er een echo van mijn hart gemaakt waarna ik, behangen met electroden, een stuk moet fietsen. Ik raak niet zo heel ver, maar gelukkig is dat louter aan mijn slechte conditie te wijten. Mijn hart is tiptop in orde.
Na deze laatste test is het tijd om mama te bellen. Ik moet echter even wachten en van deze tijd maak ik gebruik om een ijsje te eten. Mijn keeltje doet nl best wel pijn, van de gastroscopie.
De eerste horde is genomen. Nu is het de 18e afwachten, tot de endocrinoloog de resultaten heeft gebundeld. Ik ben eens benieuwd!
Naar Boven
