Onderhoud van je gasketel? Net als een auto heeft je CV ketel regelmatig een beurt nodig. Denk maar aan een versleten autoband of het vervangen van de olie.
Bij het onderhoud van je centrale verwarming moet je geen olie verversen. Maar de brander raakt net zo goed vervuild.
En een goed uitgevoerd onderhoud van je gasketel kan tot 15% hogere prestaties geven. Dat haal je er snel uit!
Ben je benieuwd wat er allemaal bij komt kijken? Dan zal je de infographic hieronder beslist leerrijk vinden!

Praktische informatie over het onderhoud van je gasketel
- Voorcontrole
Alvorens het onderhoud te beginnen is het best om eens na te gaan of alles wel werkt naar behoren.
Worden alle ruimtes wel warm genoeg? Of slaat de verwarming te vaak aan of uit?
Er zijn ook tal van condensatieketels die niet condenseren door slechte instelling of afregeling. Daardoor gaat er heel wat geld verloren. En het milieu vaart er ook niet bij.
Moet je te lang wachten op het warm water? Of blijft het water lauw en niet echt warm?
Zulke zaken worden al meteen duidelijk bij de voorcontrole. Tijdens het onderhoud kan daar dan meer aandacht aan geschonken worden.
- Proefstookmeting met rookgasanalyser
Na de visuele voorcontrole volgt er ook een analyse van de verbrandingswaarden van de ketel. Daarvoor gebruikt men een rookgasanalyser.
Met dat apparaat kan er gemeten worden of de ketel nog wel voldoende rendement heeft en of deze niet teveel CO (giftig gas) produceert. Indien dit niet OK zou zijn, moet er ook extra aandacht gaan naar de afstelling van de ketel.
Hetzelfde toestel kan ook gebruikt worden om te bepalen of de rookgassen veilig worden afgevoerd. Concreet wordt er gecontroleerd of het rookgasafvoerkanaal nog wel voldoende dicht is en of er genoeg trek is in de schoorsteen. Indien dit niet in orde zou zijn, moet de schouw nagekeken worden.
- Warmtewisselaar
Deze vormt het hart van de ketel. Deze is bij elk merk en elk type anders. Daarom verdient deze extra aandacht.
Opleidingen bij de fabrikant zijn een must om het onderhoud steeds volgens de juiste aanwijzingen uit te voeren.
Het reinigen van de warmtewisselaar moet periodiek gebeuren.
Aardgas is een fossiele brandstof maar verbrandt zeer zuiver. Bij die verbranding ontstaat er echter nog steeds afzetting. Deze afzetting ontstaat door de verhitting van de lucht tijdens de verbranding.
Lucht bestaat grotendeels uit stikstof. Deze reageert met de aanwezige zuurstof tot stikstofoxides ofwel nitraatneerslag. Dit witte en grijze poeder belemmert de doorgang van de rookgassen door de zeer nauwe openingen van de warmtewisselaar.
Het niet reinigen zal dus tot gevolg hebben dat de rookgassen minder hun warmte kunnen afstaan. Daardoor gaat er meer warmte langs de schouw verloren.
Op langere termijn kan het zelfs tot volledige verstoppingen en oververhitting leiden.
Hoe meer tijd je tussen elk onderhoud laat, hoe moeilijker het wordt om de afzetting te verwijderen.
In ieder geval is het verplicht het onderhoud van je gasketel elke twee jaar te doen.
- Ontstekingselektrode
Verbranding in je ketel begint niet zomaar. Lucht en gas alleen zijn niet voldoende. Je hebt ook een ontstekingsbron nodig. Deze komt van een elektrode die zich in de verbrandingskamer bevindt. Door middel van een vonk ontsteekt het gasmengsel.
Het is daarom belangrijk dat de elektrode steeds bij het onderhoud mee wordt nagekeken. Naast de ontstekingselektrodes is er ook een extra elektrode voor de detectie van de vlam in de kamer. Ook deze moet mee nagekeken worden.
- Brander
De brander heeft meestal ofwel de vorm van een cilinder ofwel een meer vlakke vorm. Hij kan zowel van metaal of keramisch zijn. In beide gevallen zitten ze vol met fijne gaatjes waarlangs het gasmengsel passeert.
Bij het onderhoud moet men dus steeds visueel de doorlaat van deze gaatjes controleren. Zonodig moet men de brander reinigen met lucht of water,
Doet men dit niet dan wordt het mogelijk dat de ketel niet meer zijn volle vermogen kan leveren.
In het ergste geval krijg je plaatsen op de brander waarlangs geen gas meer door gaat en op andere plaatsen des te meer. De brander kan dan scheuren door de thermische spanningen.
- Condensatie
Bij condensatieketels moet er extra aandacht besteed worden aan de afvoer van het condenswater. Dit condenswater komt van de rookgassen bij het afgeven van haar warmte aan de verwarming.
Het condenswater loopt weg naar de riool via een ingebouwde condensafvoer in de ketel. Deze sifon en het traject tussen sifon en warmtewisselaar moet ook regelmatig gereinigd worden. Zo vermijdt men verstoppingen die de ketel kunnen beschadigen.
- Gasdruk en gaslek controle
De gasdruk die aankomt op de ketel wordt gemeten om twee redenen.
De eerste is om te bepalen of er niet teveel verlies van druk optreedt tot aan de ketel. Dit kan namelijk het gevolg zijn van roest binnenin een oude gasleiding.
Een teveel aan drukverlies heeft gevolgen voor de prestaties van de ketel. In een gevorderd stadium kan het ook tot storingen leiden.
De tweede reden is om te bepalen of er een gaslek is. Dit wordt eenvoudig getest door de druk in rust te meten en vervolgens de gaskraan aan de teller toe te draaien. Blijft de druk constant, dan is er geen lek.
- Voordruk expansievat
Het expansievat is een component die vaak over het hoofd wordt gezien. En dat is zonde, want deze zorgt ervoor dat de gehele installatie gezond blijft.
Hoe dan?
De grote boosdoener van vele problemen in een verwarmingsinstallatie is de indringing van lucht.
Lucht bevat zuurstof. Zuurstof samen met ijzerhoudende materialen en water geeft aanleiding tot
roest! Lucht in de installatie zal er ook voor zorgen dat de warmteoverdracht naar de leefruimtes moeizamer verloopt. Radiatoren of vloerverwarming zullen op sommige plaatsen maar moeilijk opwarmen door plaatselijke ophoping van lucht.
Lucht kan via 2 manieren in de installatie terecht komen.
De eerste manier is door het toevoegen van tapwater om de installatie op druk te houden. Uiteraard is het behoud van druk in de installatie noodzakelijk. Maar tapwater zit nog vol met lucht terwijl het in de installatie wordt gestoken. Bijvullen mag je dus niet overdrijven.
De tweede manier is door een defect of slecht werkend expansievat. Het expansievat is een soort van ballon die de installatie overal een minimum druk geeft (= voordruk). Als die voordruk er niet is, dan kan het gebeuren dat er op sommige plaatsen een onderdruk ontstaat langs waar lucht in de leidingen komt.
Lucht is vele malen kleiner dan water. Ook al heb je nergens een waterlek, lucht kan nog altijd door de koppelingen en dichtingen passeren. De voordruk van het expansievat moet dat tegen gaan.
- Stookmeting met rookgasanalyser
Op het einde van het onderhoud gebeurt een algehele controle van de ketel. De prestaties van de ketel worden gemeten door de analyse van de rookgassen met behulp van een rookgasanalyser.
Er zijn wettelijke grenzen gesteld aan de uitstoot van CO en aan het rendement van de ketel.
Het rendement van de ketel is afhankelijk van de resterende temperatuur in de rookgassen.
- Reinigings- en verbrandingsattest
De onderhoudsattesten bevatten de eindbeoordeling van je ketel. De eindbeoordeling omvat zowel de goede werking als de veilig werking.
De goede werking heeft betrekking op de gasdruk, de uitstoot van CO en het gemeten rendement van de ketel.
De veilige werking heeft betrekking op wettelijke eisen rond verluchting, lekdichtheid van de gasleiding, dichtheid van de rookgasafvoer en trek van de schoorsteen.
De onderhoudsattesten zijn het bewijs van het vervullen van je verplichtingen inzake het wettelijk onderhoud van je centrale verwarming. Deze dien je minstens 2 jaar bij te houden tot het volgende onderhoud.
De inhoud van deze documenten is wettelijk bepaald. De uitvoering van het onderhoud kan enkel gedaan worden door erkende technici die hiervoor een speciale opleiding hebben gevolgd (meer info: www.erkenningen.be).
Elke erkende technicus heeft ook zijn eigen uniek erkenningsnummer dat op het attest moet vermeld staan. U doet er goed aan dit steeds te controleren.
Onderhoud gasketel verplicht?
Het onderhoud van je gasketel dient elke 2 jaar uitgevoerd te worden. Dit is een wettelijke verplichting.
Het niet uitvoeren van het onderhoud wordt beschouwd als een milieumisdrijf. Je kan dus in principe strafrechtelijk vervolgd worden als je geen attest van het onderhoud van je gasketel kan voorleggen.
Onderhoud gasketel voor huurder en verhuurder
De verplichtingen van de huurder De huurder staat in voor het correct gebruik van de verwarmingsinstallatie.
Dat wil ook zeggen het periodiek onderhoud van de gasketel.
De huurder moet bovendien regelmatig de radiatoren (laten) ontluchten om een goede watercirculatie te garanderen en om oxidatie van leidingwerk te vermijden.
Zijn er aanpassingen of tussentijdse herstellingen nodig, dan moet de huurder de verhuurder hiervan tijdig op de hoogte stellen.
Wie welke herstellingen uitvoert, dient onderling besproken te worden al zal een herstelling doorgaans ten laste van de verhuurder zijn.
De verplichtingen van de verhuurder De initiële keuring van de verwarmingsinstallatie moet geregeld worden door de verhuurder.
Concreet moet de verwarmingsketel voor de huurder in orde zijn vóór het eerste gebruik.
Als na de keuring blijkt dat het toestel niet functioneert volgens de normen, dan moet de verhuurder voor een aanpassing zorgen en daarna een bewijs van herkeuring van het nieuwe of aangepaste toestel voorleggen.
CO vergiftiging
Wanneer je gasketel niet wordt onderhouden kan dit leiden tot gevaarlijke situaties. Eén van de meest bekende is CO vergiftiging.
Koolstofmonoxide (CO) komt namelijk vrij bij een slechte verbranding. En slechte verbranding heeft meestal twee oorzaken, namelijk een gebrekkige verluchting ofwel verwaarlozing.
Het is een gas zonder reuk, zonder kleur en zonder smaak. Daarom is het ook zo gevaarlijk. Jaarlijks zijn er honderden slachtoffers van CO intoxicatie.
Een CO vergiftiging kan je herkennen aan onderstaande klachten:
- Meerdere personen hebben gelijktijdig klachten zoals hoofdpijn, vermoeidheid, misselijkheid, duizeligheid, braakneigingen.
- De klachten doen zich altijd voor op een bepaald tijdstip, bijvoorbeeld tijdens het nemen van een bad of douche, in de buurt van een doorstromer of CV ketel.
- Roetafzetting rondom de doorstromer of CV ketel op de muur of plafond.
- Er is een abnormaal hoge vochtigheid en condensatie in huis (ramen en deuren dampen aan).
- Er zijn gele in plaats van blauwe vlammen te zien in de doorstromer of CV ketel.
- De klachten verminderen als er verlucht wordt of als u buiten gaat.
Gasketel afgekeurd
Je verwarmingsketel moet aan bepaalde verbrandingswaarden voldoen. Wijkt het toestel hiervan af, dan wordt de ketel afgekeurd.
Veel voorkomende oorzaken zijn:
- Te hoge CO-waarde
- Te laag rendement (minstens 90% voor condensatietoestellen)
- Onvoldoende trek in de schoorsteen
- Te weinig of geen verluchting
- Lek in de rookgasafvoer
- Gaslek
|