Ketel defect? Gemeenschappelijke schouw? Informeer eerst alvorens beslissingen te nemen.

Appartement verwarmingsketel vervangen? Zolang je huidige B1* ketel (ketel die verbrandingslucht uit de ruimte neemt en geen ventilator heeft) functioneert, is er geen vuiltje aan de lucht. Zij mogen ook nog gekeurd en onderhouden worden zolang ze niet defect gaan. Van zodra een vervanging zich aandient moet je echter rekening houden met het volgende.

De Europese Ecodesign richtlijn 2009/125/EC legde een verplichting op vanaf 26 september 2015. Elke ketel, die bij de fabrikant de deur uitgaat, moet een minimaal rendement van 86% op calorische bovenwaarde hebben. Vanaf dan wordt de condenserende ketel dus de minimumnorm.

Europa voorziet wel een uitzondering voor open ketels van het type B1*. Zij mogen nog op de markt gebracht worden met een minimaal rendement van 75%. Ze mogen echter enkel geïnstalleerd worden in bestaande gebouwen met een gemeenschappelijke rookgasafvoer.

Voorwaarde is ook dat de appartement verwarmingsketel vervangen niet langer toegelaten is in een slaapkamer, badkamer, stortbadruimte of wc.

In elk geval zou je bij voorkeur defecte B1* appartement verwarmingsketel vervangen door een gesloten condenserende ketel omwille van de energie-efficiëntie, de emissies en de veiligheid.

In appartementsgebouwen met B1* toestellen en een gemeenschappelijke schouw zijn er dus 3 mogelijkheden.

Deze uitzondering is niet van toepassing op gesloten ketels die hun verbrandingslucht uit de schacht halen (type C met CLV schouw). In dat geval zijn er maar 2 mogelijkheden. Een herstelling aanvragen en de onderdelen individueel vervangen tot de ketel volledig hersteld is. Ofwel de ketel vervangen door een nieuw condenserend toestel.

In dat laatste geval moet meestal de CLV schouw aangepast worden (onderdruk naar overdruk via schoorsteenvoering) of vervangen worden. Bovendien moet elke appartement verwarmingsketel vervangen worden door toestellen met een terugslagklep (C10 of C43P).

Vervangen van de gemeenschappelijke schouw en elke appartement verwarmingsketel vervangen

Deze optie vereist echter een forse investering en ingrijpende werkzaamheden. Telkens wordt de ketel vervangen en de volledige collectieve schoorsteen of shuntschoorsteen omgebouwd. Het grote voordeel is dat de hele installatie na de ombouw ecologisch en energiezuinig is. Ze voldoet ook aan de huidige veiligheidseisen.

In de praktijk is dit vaak slechts haalbaar in gebouwen die eigendom zijn van één eigenaar. De eigenaar beslist dan autonoom over de volledige investering.

Volledige vervanging van de schouw en individueel elke appartement verwarmingsketel vervangen

Wanneer de koker in goede staat is en voldoende groot voor de verschillende afvoerkanalen, bestaan een aantal tussenoplossingen. Deze kunnen uitkomst bieden wanneer de syndicus of de raad van mede-eigenaars de vorige oplossing te ingrijpend vindt.

Enkel de defecte toestellen en de toestellen van de eigenaars die dat wensen, worden vervangen. Zij investeren in een nieuwe condensatieketel en de aanpassing van de schoorsteen. De eigenaars die hun B1* ketel behouden, moeten dan wel bereid zijn mee te investeren in de aanpassing van de schoorsteen.

De metalen tubering wordt hier immers al voorzien voor een latere vervanging door een condensatieketel. Als de resterende B1* ketels uiteindelijk ook vervangen moeten worden, is op dat moment nog nauwelijks een aanpassing aan de schoorsteen nodig.

Bij deze oplossingen mogen in de koker enkel metalen afvoerkanalen worden gebruikt omdat de rookgastemperatuur van de B1* toestellen te hoog is voor kunststoffen rookgaskanalen. Ook de kanalen van de gesloten condensatietoestellen moeten in metaal zijn. Bij een contact tussen beide kanalen, zou de oplopende temperatuur een kanaal uit kunststof doen smelten.

Behoud van de gemeenschappelijke schouw en individueel de appartement verwarmingsketel vervangen

De minst dure en minst ingrijpende, maar ook meteen de minst aanbevolen oplossing. De appartement verwarmingsketel vervangen door een moderne B11BS hoogrendementstoestel. De lagere temperatuur van de verbrandingsproducten zorgt echter wel voor een vermindering van de thermische trek.

Indien er onvoldoende natuurlijke trek optreedt, worden de rookgassen niet meer tot buiten het gebouw afgevoerd, met risico op terugslag van de rookgassen en CO-vergiftiging tot gevolg. Bovendien kan de waterdamp in de rook gassen condenseren, wat kan leiden tot vochtafzetting tegen de wanden van de schoorsteen en het loskomen van de voegen.

Wanneer het afvoerkanaal slecht werkt, kan een afzuigventilator op de uitmonding van het afvoerkanaal
waarop de atmosferische toestellen zijn aangesloten, soelaas bieden. Een groot nadeel van dit systeem is echter dat er grote hoeveelheden lucht uit de appartementen worden gezogen. Deze lucht wordt vervangen door koude buitenlucht die telkens weer verwarmd moet worden. Dit leidt tot een belangrijk meerverbruik.

Uit veiligheidsoogpunt is dit bijgevolg een aanvaardbaar systeem, maar wat betreft energie-efficiëntie past het zeer zeker niet in de tijdsgeest van vandaag. Er zal ook een tijd komen dat de B11BS ketels definitief niet meer beschikbaar zullen zijn. Een vervanging van de gemeenschappelijke schouw zal dan alsnog noodzakelijk zijn.

Bron: CERGA.

Meer info op de webpagina van de Vlaamse Overheid