WAAROM MEDITEREN?

Om te beginnen, meditatie is geen filosofie. Meditatie is niet rationeel, geen theorie, niet filosofisch. Meditatie wil je geen leer aanbieden, geen axioma’s, geen religie. Als je de meditatieve teksten wilt lezen, verwacht dan geen filosofie. Het is geen intellectuele bedoening. Meditatie geeft geen antwoorden op het ‘waarom’ der dingen, wel over het ‘hoe’ der dingen. Meditatie is een wetenschap. Je krijgt dus in deze teksten een wetenschappelijke verhandeling. Een wetenschap is niet geïnteresseerd in het ‘waarom’, wel in het ‘hoe’. Filosofie stelt de vraag: “Waarom is er dit bestaan?” Wetenschap stelt de vraag: “Hoe werkt dit bestaan?”

Een filosofie kun je met je intellect gemakkelijk volgen. Om te filosoferen heb je verstand nodig. Voor meditatie heb je geen verstand nodig.  Als je mediteert zul je verandering ervaren in jezelf. Bij filosofie is dat niet zo. Om een filosofie te begrijpen heb je verstand nodig. Je hoeft niet te veranderen.  Er is geen transformatie nodig. Je hoeft het alleen te begrijpen.

Bij meditatie onderga je een verandering. Je gaat anders gaan kijken, anders waarnemen, anders beleven. Filosofie doet beroep op je verstand. Meditatie niet. Meditatie brengt je doorheen een ervaring en is geen vraagstuk dat je moet oplossen. Ervaring kun je niet delen aan een andere. Meditatie gaat dus veel dieper dan filosofie. In meditatie moet je je er helemaal instorten. In de filosofie wordt een vraag gesteld en op die vraag wordt dan een antwoord gezocht. In meditatie wordt niet gezocht naar een antwoord. Meditatie geeft nooit een antwoord op je vragen. Meditatie geeft je een techniek en het antwoord ontdek je zelf.

Feitelijk kun je elke vraag op twee manieren benaderen: filosofisch of meditatief, verstandelijk of existentieel. Als iemand vraagt: “wat is liefde?” kun je daar verstandelijk op ingaan en een omschrijving geven. Je kunt erover discussiëren, theorieën poneren, bewijzen aanvoeren voor je stelling, een doctrine formuleren, een geloofspunt, terwijl je zelf niets van liefde af weet. Om liefde te begrijpen dien je liefde te ervaren. Meditatie geeft geen doctrine, maar leert je ervaren. Hoe minder je weet, hoe gemakkelijker mediteren is. Het verstand zit vaak meditatie in de weg. Als je er niets van af weet, word je ook door niets gehinderd. Hoe meer je weet, hoe meer je doordrongen bent door onwetendheid. Wie wijs is, weet dat hij niets weet. Hoe minder je weet, hoe beter. Het is gemakkelijk om filosofisch te zijn, om dogmatisch te zijn, om doctrinair te zijn. Een probleem intellectueel aanpakken is niet zo moeilijk. Maar om een probleem existentieel aan te pakken en het helemaal te doorleven, het volledig door te maken, je erdoor laten transformeren is heel wat moeilijker. Dat betekent dus dat je liefde moet voelen als je wil weten wat liefde is. Dat houdt wel risico’s in, want door de ervaring zul je anders gaan zien, anders voelen, je zult een ander mens worden, een mens die heeft ervaren. Je zult anders zijn, je zult niet meer de oude zijn. Je zult herboren worden. De oude mens is gestorven en een nieuw mens is geboren. Dat is meditatie: sterven en herboren worden.

Meditatie is dus zeer existentieel en helemaal niet filosofisch. Een leraar in meditatie zal je nooit een antwoord geven, maar een techniek. Hij zal een meditatietechniek geven. Meditatie zal je misschien wel filosofisch lijken, zoals deze tekst hier, maar dat is niet zo. Ik schrijf hier geen filosofie, maar een inleiding over meditatie.

Als je vraagt aan een mediatieleraar: “Wat is de werkelijkheid?” Dan zal hij geen antwoord geven. Hij zal je een techniek geven en als je dan die techniek gebruikt, dan zal je het antwoord vinden. Het antwoord is dus indirect, via een omweg.

Als je vraagt aan een meditatieleraar: “Wie ben ik?” Dan zal hij geen antwoord geven. Hij zal je een techniek geven. Gebruik die dan en je zult het weten.

Meditatie is actief. Meditatief leven is weten door te beleven.

Als je filosofie toepast, dan leef je in een leugen. De hele filosofie is een leugen. Stel een vraag en de filosoof geeft je een antwoord. Je bent dan met dat antwoord ofwel tevreden ofwel niet tevreden. Als je er tevreden mee bent, dan ga je die filosofie aanhangen, maar je blijft wel dezelfde. Als je niet tevreden bent met het antwoord, dan ga je een andere filosofische theorie gaan opzoeken tot je een vindt die je aanspreekt. Maar jij blijft dezelfde. Je verandert niet. Je bent geen ander mens geworden.

Het maakt in meditatie niet uit of je jood bent, moslim, hindoe, christen of welke religie ook. Achter elke façade van een hindoe, moslim, jood, christen vind je dezelfde mens. Het zijn alleen maar andere benamingen of andere kleren. Of je nu een kerk binnenstapt, een tempel of moskee, dat maakt allemaal niet uit. De mensen zien er wel anders uit, maar de gezichten zijn vals, het zijn maskers. Achter die maskers vind je dezelfde mens, dezelfde woede, dezelfde agressie, dezelfde gewelddadigheid, dezelfde hebzucht, dezelfde lust – alles hetzelfde.

In meditatie is men niet geïnteresseerd in de kledij, wel in het wezen van de mens zelf. In meditatie valt je masker af en je weet wie je bent.

Een blinde vraagt: “Wat is licht?” De filosoof gaat uitleggen wat licht is. In meditatie zal men een techniek geven om je te doen zien en je zult ervaren wat licht is. Daarom is meditatie existentieel. Verwacht dus geen antwoorden in een meditatie, wel een techniek en doe deze techniek.

Belangrijk is dus de ervaring. Daarom moet je ontvankelijk zijn en er voor open staan. Een soort vrouwelijke ontvankelijkheid. Je moet geen vrouw zijn, wel een vrouwelijke ontvankelijkheid tonen. Je kunt vragen stellen, maar als je niet open staat, niet ontvankelijk bent, dan kun je het antwoord niet ontvangen. Je deur is dan dicht. In meditatie dien je dus ontvankelijk te zijn zoals een vrouw. Dat is een juiste vergelijking. Een vrouw is ontvankelijk en ze wordt zwanger. Door haar ontvankelijkheid wordt ze zwanger. Het zaadje is in haar lichaam en het zaadje transformeert in een foetus. De foetus groeit en het kind wordt geboren. Dat is precies zo in meditatie. Door je ontvankelijkheid krijg je een zaadje. Dat zaadje groeit en je verandert. Een nieuw leven wordt geboren. Het heeft zijn tijd nodig.

Als je wil mediteren, dan moet je zo ontvankelijk zijn als een moederschoot. Je krijgt iets mee. Je neemt het op en laat het groeien. Het wordt deel van je, net zoals het kind in de moederschoot deel van de moeder wordt.

In de psychologie zegt men dat de mens zowel man als vrouw is. In elke man is een vrouwelijke energie aanwezig en omgekeerd. In het oude oosten waar men jaren ervaring had met meditatie wist men dit al heel lang. Voor het westen was dit nieuw, maar in het oosten was dit al duizenden jaren een fundamenteel inzicht. Kijk maar naar de afbeeldingen van Shiva – half man,  half vrouw. Meditatie zal je brengen tot een eenheid. De man en vrouw in jezelf zullen samensmelten tot één geheel. Omdat we niet meditatief leven, zoeken we ons tegendeel buiten onszelf en gaan we seksualiteit ervaren buiten ons lichaam met iemand van het andere geslacht. Daarom is de taal van meditatie een liefdestaal. Ze brengt het mannelijke en het vrouwelijke in jezelf samen. Meditatie is dus een liefdestaal en geen logische taal zoals de taal van de filosofie.

Logische taal is argumenterend. Als ik logische taal gebruik, dan val ik je aan. Ik probeer je te overtuigen, te bekeren, te bespelen, te manipuleren. Ik heb ‘gelijk’ en jij hebt ‘ongelijk’. Logische taal is zeer egocentrisch: ‘ik zit goed en jij zit fout, dus zal ik bewijzen dat ik gelijk hebt en dat jij ongelijk hebt.’

De taal van de liefde is anders, totaal anders. Het gaat niet om gelijk te hebben. Het heeft niets met het ego te maken. In de taal van de liefde doet men geen inspanning om gelijk te halen, om iets te bewijzen, maar wel om te helpen met een mededogen. De liefdestaal helpt je om de transformatie te ondergaan. Ze helpt je herboren worden. In meditatie wordt een liefdestaal gesproken. Je stelt een vraag en er wordt een boodschap gegeven met weinig woorden. Geen discussie, geen overredingskracht. Wel dient eerst je geslotenheid doorbroken te worden. Je dient bevrijd te worden van je vooroordelen, je overtuigingen. Je dient ontvankelijk te worden als een onwetend kind. Niets hoeft beschermd te worden, niets hoeft opgehelderd te worden, niets dient uit de weg geruimd te worden. Dat is openheid en ontvankelijkheid. Als de aarde klaar is, dan kan het zaad vallen en groeien tot een vrucht.

Meditatie is een techniek om het bewustzijn te overstijgen. We leven niet bewust. We hoeven niet bewust te worden. ‘Onbewust’ en ‘bewust’ vormen een dualiteit. Van onbewust bewust worden is van de ene pool naar de andere gaan. Overstijg zowel het bewuste als het onbewuste! Als je ze allebei overstijgt, dan leef je meditatief. Wees dus niet de bewuste, maar ook niet de onbewuste. Wees gewoon: gewoon zijn! Je zou dit kunnen vergelijken met een druppel zeewater. Stel dat de druppel bewust is van het feit dat hij een druppel is. Deze druppel ziet ook andere druppels op weg naar de zee. Op een bepaalt moment, valt de druppel terug in de zee waaruit uit oorspronkelijk is ontstaan. De zee is een verzameling van druppels. De zee is de ervaring van de eenheid. De druppel is er niet meer, want hij is opgenomen in de eenheid van de zee. De druppel is er wel, maar is er tegelijk niet meer. De druppel kan niet vertellen hoe het is om die eenheid te voelen. Hij is er niet meer en kan dus niets meer zeggen. De druppel kan niet vertellen hoe het is om opgenomen te worden in de eenheid. Er is geen bewuste noch onbewuste. Er is niets en tegelijk alles. Dat is de hoogste vorm van meditatie. Dit is de weg waar wij ons naartoe bewegen.

We zijn ontstaan uit liefde. Daarom is in ieder van ons de liefde aanwezig. Maar we kennen ze daarom niet. We zoeken de liefde. We zoeken het vaak buiten onszelf en dit is ook een weg. We zoeken de liefde van een ander, in de ander omdat we de liefde in onszelf niet gevonden hebben. Maar eerst moeten we ervaren wat liefde is, en dat kan via de andere. Liefde kunnen we pas echt ervaren als we de dualiteit overstijgen. Daarom zeg ik: overstijg zowel het bewuste als het onbewuste. Overstijg elke dualiteit.

Daarom is er tegenwoordig zo’n hunkering naar seks. Eigenlijk is dit een hunkering naar éénheid, maar niet een éénheid in seksuele zin. Bij seks zijn er twee lichamen nodig. Deze lichamen krijgen het misleidend gevoel dat ze één  worden, maar ze zijn niet één. Ze zijn alleen samen. Maar op een gegeven moment, op één enkel moment verliezen de lichamen zich in elkaar en wordt er een lichamelijke eenheid ervaren. De hunkering naar die lichamelijke seks is niet slecht, maar het is gevaarlijk om het daarbij te laten. Die hunkering verraadt een dieper verlangen naar de ervaring van eenheid.

In de werkelijke liefde verenig je je innerlijk met de andere. Je versmelt je met de andere en dan voel je je één. De dualiteit houdt op te bestaan. Dan zul je, zoals men het in de meditatie verwoordt, bhairava ervaren. Dit is de absolute liefde zonder terugval.

Liefde is een onderneming. Het is een onderneming van een pelgrimstocht naar de hoogste top. Er zijn er weinigen die deze pelgrimstocht doormaken. Ze komen niet verder dan seks. Dus blijven ze maar in het dal. Soms gebeurt het dat iemand de top bereikt, maar valt er dan weer af en wordt er duizelig van. Het valt niet mee om er te blijven. Een bhairava valt niet naar beneden. Het is daar zijn thuis. Hij is zelfs niet bewust van zijn liefde. We zijn bewust van liefde omdat we in een staat van niet-liefde leven. Door het contrast ervaren we liefde. Een bhairava is liefde en ervaart daarom geen liefde. Hij is liefde geworden.

Hoe kun je de top bereiken? Hoe kun je voorbij de dualiteit, voorbij bewustzijn, voorbij het lichaam, voorbij de ziel, voorbij de wereld, voorbij bevrijding stijgen? Door meditatie. Daarom mediteren we, omdat we liefde willen zijn. We willen de eenheid zijn, de eenheid worden, de hoogste vorm van samensmelting, seksualiteit in de hoogste staat van zijn.

Interesse in de verdere meditaties. Je kunt die gratis bekomen. Mail hiervoor naar stefaan.werbrouck@gmail.com