Donderdag 10 mei, het eerste lesuur van de dag. Nadat Oskar me vroeg welk boek ik heb gelezen, krijgt mevrouwtje D'Haene weer een paniekaanval: ik heb nog geen boek!
Gelukkig hebben we op donderdag Nederlands, dus ik haast me op het einde van de les naar de boekenkast om een zo dun mogelijk boekje te vinden, ik heb immers maar 1 dag om het uit te krijgen. 'Het oog' van Vladimir Nabokov was een relatief dun boekje en als ik Stijn mag geloven (wat ik uiteraard doe) moet je ooit wel een werk van Nabokov gelezen hebben, this is my chance!
Met een goeie portie enthousiasme begin ik aan het boek, maar helaas worden mijn (misschien te hoge) verwachtingen al vrij snel tegengesproken. De ellelange zinnen, trage taal, vreemde zinsbouw enzoverder, zorgden ervoor dat ik mezelf elke pagina opnieuw moest aanporren om de bladzijde om te slaan. Vaak moest ik een heel stuk weer opnieuw lezen omdat mijn gedachten ondertussen al zaten bij mijn paard, mijn vriendje of bij het eten van die avond, niet bepaald handig als je nog driekwart van een boek moet lezen.
Met tegenzin las ik verder, tot ik letterlijk in slaap viel naast mijn boek.
Op vrijdag, de dag van de boekbespreking, las ik tussen de lessen door vluchtig het einde van het boek, maar zoals je wel kan verwachten was de schrijfstijl naar het einde toe niet bepaald verbeterd, vluchtig lezen heeft dan niet veel zin.
Met een knoop in de maag stapte ik het lokaal van Nederlands in. De opdracht en verlate deadline veroorzaken een inwendig gejuich, een gevoel van euforie: ik heb meer tijd!
Na wat nadenken over wat ik over dat speciale boek kan schrijven besluit ik dat het moeilijk wordt er een leuk verslag van te maken, dus mijn impulsieve ik beslist om een ander boek te lezen: Lolita. Lolita is de roman die Vladimir Nabokov wereldberoemd heeft gemaakt.
In Lolita vertelt een man, Humbert Humbert, zijn levensverhaal vanuit de gevangenis. Het lijkt wel een biecht of zelfs een verontschuldiging, hij heeft er dan ook een turbulent leven opzitten. Door een onvervuld verlangen naar zijn jeugdliefde, creëerde hij een sterke aantrekkingskracht voor jonge meisjes, nimfijnen zoals hij ze noemt. Ook al heeft hij regelmatig een relatie met een volwassen vrouw, zijn sexuele lust raakt niet gestild en zijn verlangen naar jonge meisjes al helemaal niet.
Net als vele anderen midden de 20e eeuw, emigreerde Humbert naar Amerika. Daar ging hij inwonen bij Charlotte Haze en haar dochter Dolores. De twaalfjarige Dolores, die hij tot Lolita doopt, is een opstandige en verwende puber, maar Humbert wordt smoorverliefd op haar.
Ondanks zijn antipathie voor Charlotte, gaat hij in op haar huwelijksaanzoek: dit is zijn kans om eeuwig bij Lolita te zijn.
Wanneer Lolita op zomerkamp is, ontdekt Charlotte het geheime dagboek van Humbert dat al zijn perverse gedachten over Lolita onthult. Vanzelfsprekend is ze gedegouteerd en wil ze haar dochter waarschuwen, maar ze krijgt de kans niet. Verblind door woede en afschuw steekt ze roekeloos de straat over Ze wordt aangereden en sterft. Einde Charlotte, vrijspel voor Humbert.
Hij haalt Lolita op en verzint dat haar moeder zwaar ziek is (maanden later zal hij haar de waarheid vertellen). Het duo trekt rond van hotel naar hotel (Humbert had zowel een hekel aan Charlotte als aan haar huis, hij bleef er voor Lolita) en krijgen al snel seksueel contact. Hoewel Lolita zich oorspronkelijk speels en uitdagend gedroeg, is ze niet bepaald gelukkig met hun seksuele relatie. Humbert voelt diepe medelijden met haar en walgt van zichzelf, maar hij kan met geen mogelijkheid zijn begeertes bedwingen.
Na een jaar rondrijden vestigen ze zich en gaat Lolita op een kostschool, maar Humbert ergert zich mateloos aan het gedrag van Lolita in het bijzijn van jongens en wordt heel snel jaloers. Daarbij komt de achtervolgingsargwaan dat Humbert wijt aan de vergrote afstand tussen hem en zijn meisje. Einde kostschool.
Als Lolita na een korte opname in het ziekenhuis verdwijnt, blijkt zijn achtervolginsargwaan gegrond: Lolita is meegenomen door een pornografische schrijver Quilty die ook oog had voor het meisje. Humbert is radeloos en zoekt naar haar zoals een piraat zoekt naar een schat: hij gooit alles in de strijd en zoekt non-stop. Uiteindelijk geeft hij op.
Jaren later krijgt hij teken van leven: Lolita is zwanger, getrouwd en heeft dringend geld nodig. Humbert hapt meteen toe en spreekt met haar af, hij geeft haar geld maar wil vooral weten hoe en waarom ze van de aardbol verdwenen leek. Wanneer ze hem vertelt over Quilty wordt hij woedend, razend en gaat hij helemaal door het lint.
Na zijn afscheid met Lolita rijdt hij als een impulsieve gek naar Quilty's huis en vermoordt hem. Logischer wijze belandt Humbert achter de tralies, maar daar heeft hij weinig problemen mee. Hij beseft dat dat de plaats is waar hij hoort, verwijzend naar zijn affaire met een jong meisje. De moord op Quilty ziet hij meer als een dienst voor de maatschappij, mensen als Quilty horen er niet thuis.
Het besef van en de walging voor zijn daden zorgen er bijna voor dat ik meeleefde met Humbert. Het boek is dan ook heel menselijk geschreven en heeft nooit de 'vuile' stempel van pedofilie gedrukt, hoewel het daar toch overgaat. De lyrische en liefdevolle beschrijvingen maakte mede van het boek een page-turner (misschien maar best ook als je het boek op 4 dagen wil uitgelezen krijgen).
Humbert vertelt nooit over diepe emotionele gevoelens (daar ben ik persoonlijk geen fan van) maar drukt zijn gevoelens uit door treffende, verduidelijkende situaties te schetsen.
Ik ben fan!
(van 'Lolita' dan toch, 'Het oog' was een minder groot succes)
