wat anders in het hoofd of het hart blijft steken! Als het mij overvalt, of mij niet loslaat. Maar het kan ook voor het oefenen zijn. Oefenen in waar ik niet in opgeleid ben, oefenen met woorden.
23-09-2013
Naar binnen en buiten kijken.
Gisteren op de fiets dacht ik nog dat ik het wist, dat alle gedachten als vanzelf met de wind meekwamen. Zelfs het formuleren ging als vanzelf, geen gestotter of gekwakkel in de inhoud of de vorm rechttoe rechtaan, alles duidelijk. Vandaag is er dan weer de twijfel hoe de dingen echt in elkaar steken , welk de eerst lijn is en welke kleur die dan moet hebben. Zal ik het maar doen in zwart en wit maar ook zwart en wit kennen hun nuances. Ik staar naar buiten maar kijk naar binnen. Dat heb je ook bij ramen kijken die nu naar binnen of naar buiten of doen ze dat net allebei. Zoals dag en nacht, zon en maan , liefde en pijn. Het is allemaal onderdeel en geheel , detail en allesomvattend. Alles is samenhang en dus onmogelijk te vatten. Ik ben een geduldig leerling in mijn ongeduld te begrijpen. Maar de momenten tussen dag en nacht, tussen de liefde en de pijn die kan ik nu smaken in elke vezel van mijn lijf. Ik kijk naar buiten en naar binnen en weet geen raad of geen raad die mij kan bekoren. Er zit niets anders op dan mij te laten waaien en te zien waar de wind en de dagen mij brengen. En dan net onstaan er als vanzelf de gedachten als een bekoring voor de stilte. Ik schrijf traag en langzaam hoorde ik mij zelf iemand beloven en ben nog nooit zo onrustig geweest. Maar uit -die onrust- weet ik dat de volgende rust op komst is. Een fase als een pauze voor de storm weer begint. Ik krijg nog het advies van een dochter die zegt: "laat het ons proberen en dan zien we wel", schoner woorden heb ik niet nodig om mijn dag te laten vloeien. En ja het stroomt!
Soms zijn er teveel woorden en dan is het enkel nog het geluid, niet meer de betekenis. Of teveel beelden zonder dat ze doordringen of nog echt vertellen, teveel geluid, teveel smaak. Hoe maak je het stil in jezelf zodat elke betekenis weer zijn plaats krijgt. De stilte en het verlangen naar de stilte is een opgave een zoektocht. De zoektocht naar betekenis gaat immers via de verstilling en niet via de stapeling van woorden en beelden, geluiden, geuren,...... De tijd van verstillen om net weer betekenis te krijgen of geven. Daarom zijn mijn woorden wat langer stil geweest, niet uitgesproken niet getikt. Ik bleef ze horen maar steeds zachter, steeds waziger tot ze waren wat ze waren een povere formulering. Het kost me moeite maar het schone is doorspekt van moeite. De moeite van de moeiteloze schoonheid zal ik het maar noemen.
De tijd eet mij op, zo sprak iemand mij vanmiddag aan, ik ben zo in de
flow van mijn project dat ik onmogelijk nog een tijdsbesef kan hebben,
laat staan dat dagen zouden bestaan. Het is donderdag en de wegen zijn
ingeslagen mensen werken aan eigen projecten en komen voor bergen te
staan die moeten verplaatst, putten die moeten gegraven of gevuld, zeeën
die moeten moeten leeg geschept of net niets van dat alles. Soms ligt
het in de eenvoud van dat stukje dat eerst als afval was bestemd maar
als je echt kijkt het net die wereld opnet waarnaar je op zoek wilde.
Creatie is een bizar proces van orde, wanorde, opnieuw een orde, veel
twijfelen soms met de lach soms met een grimas . maar de tijd eet je op,
hij is verslindend. Gisteravond waren eerste voorstellingsmomenten, een
verhaal een eerste versie van wat theater moet worden, wat tekens op
muren en in hoeken die elk perspectief veranderen. Vandaag slaat dan de
twijfel weer toe en werkt men verder, ik zie veel speelplezier ..
kinderen van 14 jaar, terwijl de echte leeftijd veel hoger ligt. Iemand
roept mij na ik heb maar twee dagen niet meer ik antwoord niet en
denk alsof dagen er echt toe doen Laat ons misschien de tijd opeten en
gewoon verder gaan met wat we doen!
Zomeracademie 2013/ over creëren en al dan niet methode?
Of we een methode hebben om creatie te stimuleren, neen we hebben er
niet één we hebben er evenveel als er individuen hier rondlopen omdat
elkeen zijn proces maakt, zijn zoektocht, zijn twijfels al dan niet
overwint , zijn .. Er zijn immers zoveel en meer componenten als er
creaties zijn. In een artikel waar de kunsteducatie schreef schrap
educatie denk kunst probeerden we het reeds te verwoorden zie: http://www.rektoverso.be/artikel/schrap-educatie-onthoud-kunst
Hoe vaster de methode hoe smaller het zoeken zal worden, uiteraard
zijn er de grote stappen! Het vertrekken met een vaag idee, de research,
het twijfelen, het beslissen , het doorwerken, weer twijfelen, weer
beslissen, finaliseren, presenteren en reflecteren. Maar ook daar is de
volgorde niet vast en zijn soms niet alle stappen nodig. Het vage idee
blijkt dikwijls een vast idee te worden dat nagestreefd wordt en dat
elke creatie in de weg staat. Het twijfelen is soms zo lastig dat dit de
moraal onderuit helpt, dan is lossen en loslaten en kijken wat er
achter de muur ligt een beter idee, daar is er weer vreugde, maar waar
is de ingang laat staan is er een uitgang. Creëren en creatie is een
complex gegeven van vele elementen maar het kijken, het luisteren , het
proeven kortom het zintuiglijke is een motor maar evengoed het denken is
een motor als de vaardigheid in iets maar ook de ervaring en de kennis
spelen mee. Soms zijn het bondgenoten maar vaker zijn het vijanden die
een strijd met elkaar aangaan. Een gevecht van ratio en emotio van
kennis en ervaring van weten en niet willen weten, van zien en nog blind
zijn voor wat er staat, van plezier en bang. Het kan afzien zijn het
kan plezier zijn. Als ik hier rondloop herken ik het allemaal de
hahaaas en oeis en de tedoemes en de héhééés, de slag en de
tegenslag. Daarover gaat het ook deze week, er is enkel het wroeten en
de drang naar een nieuwe orde in het bestaan.Deze verandering is geen
slogan en zeker geen vrijblijvendheid, het is ingrijpen of niets doen.
De keuze stelt zich hier minuut na minuut tot we beslissen dat dit het
is, dan is het ook wat het is, niet meer niet minder. De weg wordt al
lopend gemaakt, met welke middelen of methode ook.
De tegenstellingen liggen soms zo dicht op elkaar dat onderscheid moeilijk is. Groot en klein, soms zijn ze bijna gelijken al naargelang hoe je om je heen kijkt. Schoon en lelijk, al naar gelang hoe je het bekijkt liggen soms dichter bij elkaar en dan hebben we het wel eens over de schoonheid van die lelijkheid of de lelijkheid in de schoonheid. Liefde en pijn nog zo schoon het ene, zo kan ook het andere dat zijn. Al moet ik toegeven dat het ene energie geeft het andere dat opslorpt. Maar in een wereld van tegenstellingen wordt altijd het nieuwe geboren. In de wereld vol tegenstellingen van links naar rechts, van op en neer van veel of weinig blijft er dynamiek, van zodra er teveel dominantie is valt er een soort van stilte, van nietszeggendheid. Al houw ik daar ook wel even van, een soort rustpunt ook of is het tevredenheid. De tevredenheid van het niets, maar dan is dat zonder het verlangen gerekend. Maar lang duurt dat nooit, het verlangen is dan net die bijzondere kracht die stuwt en duwt en dat dan wel eens teveel wil doen waardoor overdaad weer schadelijk is. De dynamiek van transitie, de eeuwigdurende molen die leven heet. Ik ben er nu wel erg onderhevig aan, een soort tabula rasa dringt zich op , wordt gecorrigeerd door een verleden en vroegere ervaringen van liefde en pijn, van groot en klein, van hoog en laag. Dat dit alles zowel lastig als plezierig is mag dan wel gezegd, vermoeiend in de schoonheid van het verlangen is het zeker. En dan is er dat even stilstaan door te formuleren of dat te proberen. Het ene woord komt na het andere en zoekt zijn weg, de ene penseelstreek na de andere, het ene geluid na het andere zoekend naar een waarheid die nimmer bestaat of zal bestaan. De waarheid van daarnet is al weg en vervangen door een nieuwe. En dan is er weer dat verlangen naar een hand die je even tot rust aanzet, die ene hand die je meeneemt op een korte wandeling naar ergens en nergens omdat dat er niet toe doet. Het is het handen geven zelf die de rust teweegbrengt. Het is de ontmoeting van de tegenstelling en daarin een gelijkheid zoeken die doet groeien, de dynamiek die doet leven. Schoonheid wil ik het ook wel noemen.
Ik ben geen schrijver, dat had u al langer door. De metier van het schrijven, het beoefen met een zeker kennis van zaken is niet mijn sterkte. De fouten stapellen zich op en ik heb geen erg. Sommigen die het lezen wel, schaamte in mijn plaats en ik voel niets, niet omdat ik het niet erg vindt maar omdat ik het niet weet, geen kennis van die zaken! En waar geen kennis is is er ook geen weten, hiermee praat ik niet goed, ik zeg gewoon hoe het werkt. Wat niet wil zeggen dat er geen gedachten zijn en vooral dat deze anders geen weg zouden vinden. Dat deze in een paar bijeen gestotterde woorden in deze blog verschijnen is een soort noodzakelijkheid. Je kan je storen aan de fouten , omkeringen, rammelende structuren of gewoon de gedachte achter al deze onkunde te zien. Ik krijg wel reacties van mensen die er een zeker zin in zien, dat is prettig. Ik krijg ook gefronst lijnenspel in sommige voorhoofden, ook dat is goed. Ik probeer maar te kijken zonder veel oordeel vooraf, dit alles moet helpen. Het komt in me op en ik probeer het te vangen. Het is het zoeken naar het zien en het zijn en wat daartussen ligt, vooral wat er tussen ligt. De ruimte die uiteindelijk betekenis heeft aan mijn bestaan. Het is het vatten van de wereld die men wel eens de tussenruimte noemt en die we al te vaak opvullen met onzin om toch maar niet te moeten laten ontstaan wat gewoon ontstaat . Veel gaat om de tussen ruimte, de ruimte tussen mensen, tussen mensen en dingen, tussen de dingen onderling. Het gaat maar door en soms is het goed de ruimte te laten en het ontmoeten te laten ontstaan. Daarom en alleen daarom doet mijn rammelde kunde er even niet toe, ze moet niet luchtledig worden gezogen alvorens "het" kan ontstaan.
Een mens bouwt en breekt af, herbouwt en breekt af. Soms breekt men af nog voordat ik gebouwd heb. Een voordurend ordenen en herordenen is mijn deel. Soms gaat dat even niet en blijft enkel de twijfel. Net dat veld van de twijfel kondigt een nieuw bouwwerk aan. Met de moed van elke dag zeg ik dan! Met de moed van elke dag zet ik stap voor stap mijn weg verder omdat het niet anders kan. Onderweg ontmoet ik ze, de durvers die hetzelfde doen , die elke bestaande schoonheid in twijfel trekken, niet uit hebzucht of macht maar omdat alles beter en anders kan. We zijn dromers van een wereld die er niet is of nog niet is, we maken onze dromen of tenminste dat is het streven, steeds weer. De voorbije dagen was ik ondergedompeld in projecten waar jongeren waar men te weinig in geloofd hun angsten overwonnen en hun dromen lieten zien, vanmorgen zag ik een groep studenten een droom uitproberen met een klas ergens in de stad, dit weekend presenteren we boeken vol verhalen van jongeren die droomden op papier...... steeds weer en steeds opnieuw. Daarom is de kunst zo belangrijk omdat het waarmaakt wat zogenaamd niet waar te maken is. Ook ik droom, soms vanuit een kramp, een frustratie, een observatie, een idee al is het meestal vaag en lijkt het nog niets. Maar een mens bouwt en herbouwt, verbouwd en af en toe tabula rasa. Ook dat laatste is af en toe mijn deel.... een kleine maag, veel onzekerheid met de zekerheid dat er toekomst is. Ik woel mijn nachten bij elkaar, ik denk mijn gedachten van boven naar onder van achter naar voren, ik twijfel en blijf vertwijfeld in mijn wereld staan.... kijk naar de schoonheid en het dromen is alweer begonnen. Iemand zingt in mijn oor "zo mooi was het nog nooit"..... ik heb het enkel toe te laten, mijn maag te laten ontkrimpen en gewoon verder gaan op de weg die ik geheel zelf mag waarmaken met wie en wat ik wil. Schoon! Het is waar: "de wind waait en de bomen waaien mee........"
