Enkele tips om met verlies om te gaan en je eigen gevoelens te verwerken. Ik ben Marianne, 44 jaar oud en woon in Nederland. Onlangs verloor ik mijn negentienjarige zoon. Na een sessie surfen met vrienden ramde hun busje tegen een verkeerspaal. Enkele uren na het ongeluk werd Simon, want zo heette hij, hersendood verklaard. Toen zijn artsen aan mijn man en ik de toestemming vroegen om zijn organen te doneren, stonden we voor een hartverscheurende keuze. Sinds de dag dat ik het vreselijke nieuws kreeg, hou ik een dagboek bij. Mijn man kon me hiertoe overtuigen. Doordat ik kon neerschrijven hoe ik me voelde en wat er in me omging, viel er een last van mijn schouders. Ik maakte deze blog zodat mensen kunnen lezen wat ik meegemaakt heb. Ook probeer ik kort enkele tips mee te geven om te leren omgaan met je verdriet. Ik hoop steun te bieden aan zoveel mogelijk mensen die een moeilijke periode meemaken in hun leven.
25-03-2016
Rouwen, hoe doe je dat?
Eigenlijk kan niemand deze vraag beantwoorden. Iedere mens verwerkt zijn gevoelens op een andere manier. Toch wil ik jullie meegeven dat het belangrijk is om over je gevoelens te kunnen praten. Alles opkroppen is absoluut niet verstandig. Als je wilt huilen, huil dan maar eens goed. Laat je gevoelens de vrije loop en geef jezelf de tijd om je verlies te verwerken. Weten dat je er niet alleen voor staat is ook heel belangrijk. Aarzel niet om steun te zoeken bij familieleden of vrienden.
Die avond
was ik zo uitgeput dat ik vergat mijn dochtertje af te halen bij mijn ouders.
Ook Sean had er niet aan gedacht. Toen ik de volgende ochtend wakker werd, was
mijn kussen vochtig van de tranen. Ik trok snel mijn jas over mijn schouders en
vertrok richting mijn ouders. In de auto realiseerde ik me dat ik mijn pyjama nog aanhad. Eenmaal terug thuis liep Lou, mijn dochtertje
van vier, naar Simons kamer. En Simon, waar is die? Nog in het ziekenhuis?
vroeg ze verbaasd. Voor het eerst sinds de aankondiging van de catastrofe
herademde ik. Voor het eerst maakten mijn man en ik een nest om diep in onze
verslagenheid te schuilen. Ik zei niets en omhelsde mijn dochter. Lou ging niet verder in op haar vraag en zei plotseling dat ze honger had. Ik controleerde mijn
telefoon en merkte op dat ik al verschillende oproepen van Juliette gemist had. De moed om terug te bellen had ik niet. Ik bleef me afvragen wat er zou gebeuren met Juliettes liefde voor Simon. Wat zou er in godsnaam gebeuren met alles wat zijn hart vulde; zijn emoties en zijn vriendschappen? Heel veel vragen bleven onbeantwoord en ik voelde een leegte in mijn lichaam. Ik sliep niet en ging kapot van verdriet. Mijn man ging op een andere manier om met zijn gevoelens. Hij sprak niet over Simon en deed alsof er niets aan de hand was. Erover praten was heel moeilijk. Het duurde nog enkele dagen voordat Lou besefte wat er werkelijk gebeurd was. Ook zij sliep amper en weigerde soms ook maar iets te eten. Uiteindelijk leerde ik toch omgaan met mijn verlies en praten over mijn gevoelens met mensen die me nauw aan het hart liggen. Ik ben Sean, Lou, Juliette en mijn ouders enorm dankbaar voor alle steun. Ik besef nu dat Simons lichaam er niet meer is, maar hij zal voor eeuwig verder leven in mijn hart. Wij, de mensen die van hem hielden, zullen hem levendig houden in onze gedachten.
Ik had willen janken en tieren terwijl er geen geluid uit mijn mond kwam. Zo machteloos voelde ik me. Ik was overweldigd door wat ik gedaan had. De gedachte dat mijn zoon geen pijn zou lijden, bracht me enigszins troost. Sean en ik hadden de eerste dagen na de zware beslissing amper een woord met elkaar gewisseld. De spanning en de stilte werden op een gegeven moment verbroken door het gesnik van mijn man. We vielen in elkaars armen en barstten in tranen uit. Op de één of andere manier bracht de dood van onze zoon mijn man en ik weer een klein beetje dichter bij elkaar. Samen reden we terug naar het ziekenhuis om de procedure te vervolledigen. We wilden weten wie de operatie zou uitvoeren. Ook vroegen we de artsen wie het hart van Simon zou krijgen. Thomas Rémige vertelde ons dat we het geslacht en de leeftijd van de ontvanger konden te weten komen, maar dat we nooit zijn of haar identiteit zullen weten. Nadat al onze vragen beantwoord waren, verlieten we het bureau van Pierre Révol. Vervolgens gaven de artsen ons de tijd om afscheid te nemen van Simon. Ik klom op het bed waar Simons lichaam nog steeds onveranderd lag en wou zo dicht mogelijk bij mijn kind zijn. Ik voelde me gebroken, losgekomen van de aardkorst. Thomas stond ons op te wachten aan de deur. Ik vroeg hem tenslotte om Simon te vertellen dat ik, Sean, zijn kleine zusje Lou, zijn liefje Juliette en zijn oma altijd bij hem zullen zijn. Sean verzocht de ic-verpleegkundige tot slot om Simon het geluid van de zee te laten horen op het moment dat zijn hart zou werden stilgezet. Simon is dood. Ik zei die woorden voor het eerst tegen mezelf. Zodra we de ziekenhuiskamer verlaten hadden, raadde dokter Révol ons aan om naar huis te gaan en wat te rusten. Misschien had hij gelijk. Ik had de strijd opgegeven en Simons lot aanvaard. Toen ik opnieuw door de automatische deur van de grote ziekenhuishal liep, volgde er een golf van vermoeidheid. De arts had gelijk: ik was doodop.
Net toen
ik dacht op het punt te zijn gekomen dat ik me niet zwaarmoediger kon voelen,
vroeg dokter Révol onze toestemming voor het verwijderen van de organen van
onze zoon. Alleen al bij de gedachte voelde ik me misselijk. Zo'n gevoelig
onderwerp aansnijden in zo'n pijnlijke situatie was voor mij heel moeilijk. Bij
nader inzien begreep ik dat een hersendood lichaam achteruitgaat en dat er snel
gehandeld moet worden in zo'n delicate situatie. Sean was degene die als eerste
wist te reageren. Hij wou de donatie weigeren omdat hij ervan overtuigd was dat
dit absoluut niet de keuze was die Simon zou gemaakt hebben. Nadat hij weer tot
rust gekomen was, kwamen we op zijn uitspraak terug. We vroegen ons samen af
wat Simon zou hebben gewenst. Eerlijk gezegd weet ik tot op de dag van vandaag
nog steeds niet of we de juiste keuze gemaakt hebben. Onderwerpen zoals de
donatie van organen of het leven na de dood waren eerder
taboe. Vooraleer we een beslissing maakten, wilden we met zekerheid weten wat
er precies zou gebeuren indien we instemden met de procedure. Thomas, een
ic-verpleegkundige, legde uit om welke organen het ging en hoe alles precies in
zijn werk zou gaan. Ook garandeerde de verpleegkundige ons dat Simons lichaam
in oude staat zou worden teruggebracht. Uiteindelijk hakten we de knoop door en
beslisten om in te willigen met het verwijderen van de organen. Mijn man en ik
stonden toe om het hart, de nieren, de longen en de lever te verwijderen.
Enkel de ogen, de huid en de weefsels mochten ze absoluut niet wegnemen.
Dat vonden we te ingrijpend. Nadat dit besluit vast stond, verlieten we het
ziekenhuis en gingen naar huis. We vonden de moed om Simons grootouders op te
bellen. Ook zijn vrienden en zijn liefje stelden we op de hoogte van de
onbeholpen situatie. De dagen die volgden waren donker en somber. Onze levenslust was verdwenen. Ik gaf mezelf de schuld van Simons dood
en dacht aan wat die zondag had kunnen zijn zonder het ongeluk, zonder de
vermoeidheid, zonder het surfen. Ik vroeg me af hoe anders ons leven had kunnen
lopen als ik strenger was geweest en de verslaving aan die gevaarlijke
waanzin niet zo groot had laten worden.
Ik had de
kracht gevonden Sean te vertellen wat er aan de hand was. Na een slapeloze
nacht vertrokken we richting het ziekenhuis van Le Havre. Tijdens de rit hadden
ik en Sean geen woord tegen elkaar gezegd. Toen we daar aankwamen, snelden we
naar de intensive care. Pierre Révol, één van de dokters van Simon,
herkende me meteen. Hij wees ons de weg naar Simons kamer. Dit
was de eerste keer dat ik mijn zoon zag na het ongeluk. Hij zag er vredevol
uit. Het laken dat opgetrokken was tot over zijn borst ging bij elke ademhaling
op en neer. Het leek alsof hij elk moment zijn ogen kon openen. Ik legde mijn
wang op zijn borst en hoorde zijn hart kloppen. Ik praatte tegen hem,
fluisterde dat alles goed zou komen, alsof hij me kon horen. Opeens kreeg
ik opnieuw een sprankeltje hoop. Toen de arts na enige tijd de kamer
binnenkwam, werd mijn man agressief. Sean begon te schreeuwen en ik dacht dat hij de arts zou bespringen. Gelukkig kon ik hem kalmeren.
Dokter Révol verklaarde nogmaals: 'Simons coma is onomkeerbaar.' Nu pas, zeven
maanden na de dood van mijn zoon, realiseer ik me dat hij de doodsverklaring
meerdere keren herhaalde zodat de boodschap zou doordringen. Het is inderdaad
zo dat de naasten van de overledenen eerst niet beseffen dat hun geliefde
gestorven is. Vele mensen krijgen die klop pas later. Ook herinner ik me dat ik toen veel opzoekingswerk verrichte om meer te weten te komen over Simons
toestand. De meeste info die ik vond, wees er inderdaad op dat de situatie tevergeefs was. Toch las ik af en toe getuigenissen over mirakels. Het komt wel degelijk voor dat mensen jaren later uit hun coma ontwaken. Mirakels bestaan. Op die
manier probeerde ik gewoon de werkelijkheid te ontlopen, dat besef ik nu.
Toen de dood van onze Simon doordrong, stortte mijn wereld in. Ik sliep niet,
at niet en praatte met niemand. Ik kon geen weg met mezelf. Ik ben er echt
van overtuigd dat je kind verliezen één van de ergste dingen is die
je kan overkomen.
Ik was alleen thuis toen ik het nieuws vernam. Er klonk een zachte, nasale stem uit de telefoonhoorn die me wist te vertellen dat Simon zonet was opgenomen in het ziekenhuis. Alvorens mij persoonlijk ontmoet te hebben, weigerde de arts meer informatie prijs te geven. Na het telefoontje met de arts, belde ik Sean op. Mijn man nam niet op. Vervolgens snelde ik naar het ziekenhuis van Le Havre. Eenmaal daar aangekomen, was ik overdonderd. Ik liep richting de receptie zonder te weten naar welke afdeling ik me moest laten sturen. Na enkele minuten bedacht één van de verpleegsters dat Simon waarschijnlijk rechtstreeks was opgenomen op de intensive care. Hoewel ik bijna door mijn knieën zakte, knikte ik en liep vervolgens richting de liften. Ik voelde me leeg, gebroken en onvoorbereid op wat er zou komen. Mijn adem stokte in mijn keel. Ik controleerde mijn telefoon: Sean had niet gebeld. Het liefst wou ik vluchten. Ik beeldde me in dat mijn zoon aan het gamen was, zoals hij gewoonlijk deed op een zondagavond. Maar toen de arts die me diezelfde dag gecontacteerd had op me af kwam gelopen, besefte ik dat ik de werkelijkheid onder de ogen moest zien. Simon was niet aan het gamen. Dokter Révol vertelde me dat Simon in een diepe coma was. 'Zijn letsels zijn onomkeerbaar.' De klap die die woorden zouden moeten teweegbrengen, kreeg ik niet. Ik probeerde nogmaals mijn man te bereiken, zonder succes. Ik hield het niet langer uit in zo'n beklemmende sfeer. Ik moest Sean vinden. Ik had nood aan frisse lucht. De arts begreep het. Halsoverkop stond ik recht en wankelde even. Het enorme ziekenhuis was een doolhof en even dacht ik te bezwijken. Buiten adem bereikte ik de parking. Opeens besefte ik dat het nog te vroeg was om weer naar huis te gaan, mijn moeder op te bellen, de grootouders van Simon te waarschuwen en zijn vrienden te contacteren. Het was nog geen tijd om te horen hoe ze in paniek raken en lijden. Aangezien ik niet wist waar naartoe, liep ik in een willekeurige richting. Toevallig kwam ik voorbij een cafeetje. Ik deed mijn best orde te scheppen, na te denken over wat ik mijn man zou vertellen. Toen Sean me opbelde rond elf uur 's avonds, had ik enkel nog de kracht om hem de naam van het café te noemen en barstte daarna in tranen uit. Nadat ik reeds mijn vierde whisky op had, stormde Sean binnen en bracht me naar huis.
