Temperatuur : morgen 18° - middag 26° zonnig, erg warm, geen wolkje- avond 22°
Toch eerst n woordje vooraf :
We spreken steeds over de Camino Primitivo...
Toch graag n woordje over deze camino, die eigenlijk veel minder bekend is dan de Camino Frances...
Wel, rond 820 ontdekt Galisische priester, Pelayo genaamd, n helder licht boven de berg Librédon. Hij heeft dan het (vermeende) graf van de apostel Jacobus ontdekt... en zo begint de geschiedenis.
Alonso II de Kuise koning (niks te maken met Formule 1) van Asturië, en heerser over het gebied, wordt hiervan op de hoogte gesteld door zn bisschopTeodomiro, en hij wil die vondst hoogst persoonlijk gaan bekijken. Zn hofhouding moet mee, en hij reist van Oviedo (Lucus Asturum) naar Lugo (Lucus Augustus), via Fonsagrada, de weg naar Galicië via de binnenlanden van Spanje.
En vwala, zo is de eerste pelgrimage begonnen, en daarmee t onstaan van de eerste Camino naar Santiago,
Vanaf nu (Oviedo) dus tot bij de aankomst bij de Pórtico de la Gloria, zullen we nauwgezet dezelfde route volgen als de 'kuise' vorst...
Wel t was ongeveer klaar vanmorgen, toen we hoestend (Jean vooral, gevolg van onze enige dag regen n weekje geleden) de deur van de albergue achter ons dichttrokken.. Wat zoeken, effe verkeerd lopen om op de juiste weg te geraken, en we wisten het al dadelijk.. muy arriba ! 'zwaar bergop' in mn pelgrims-spaans... Onmiddellijk 200 m stijgen in 2,3 km tot bijna 400 m, maar dat was volgens ons boekje ook de moeilijkste hindernis van de dag... Daarna zakken tot 40 m, hetgeen ons eigenlijk zwaarder viel dan dat bergop... Losliggende keien (we proberen n foto daarvan vandaag hierbij te posten), kans op uitschuiven, voorzichtigheid geboden dus... Vanaf daar niks anders dan bergop, t zij lichtjes, maar t kroop toch in onze kleren, zware benen bij aankomst in Salas, kijk maar ns naar ons gezakt stap-tempo ! We weten intussen wat ons verder te wachten staat op de Camino Primitivo !
Onderweg mooi oud klooster gezien 'San Salvador', maar echt, ze gooien je hier dood met mooi oude historische gebouwen. Spijtig, in Quintana hebben we de St.Jacobuskerk gemist (omleiding door de aanleg van de autoweg, maar volgens ons al n paar jaar stilliggend !
Het stikt hier ook van de gerestaureerde brugjes (puente - als ietwat groot is, en passeo - als t over n klein beekje gaat)... Veel Europees geld ingestoken waarschijnlijk, maar het is erg dienstig voor Camino-gebruikers !
Salas bereikt, goed en wel, we weten stilaan waarom dit de Primitivo genoemd wordt... 2 albergues hier, we kiezen voor de Municipal, 16 bedden, waarvan er tot nu toe nog maar 7 bezet zijn... We willen niet stoefen, maar we zijn bij de betere stappers, en bereiken de albergues, gewoonlijk bij de eersten, gemakkelijk om je snel te kunnen douchen, je wasje te doen, n 'beter' bed te kiezen...
Ons menuutje vandaag al gebruikt rond 14u, fritjes met ruime, gemengde slaschotel en 2 (ja twee) koteletten, n onvermijdelijk gebakken eitje, brood, mineraalwater (jaja) en heerlijke koffie... kostprijs 15, voor ons tweeën wel te verstaan.
Salas, n klein stadje, gaan we nu verkennen, t is ook zondag voor ons hé..
Maak er n fijne dag van thuis, wij gaan dat ook proberen te doen !
Zo vroeg onderweg zul je zeggen ... Maar ja t was n tamelijk lange etappe, met de laatste 5 km heel erg stijgend.. t Was eigenlijk amper klaar, maar de drukte in t centrum van Oviedo (Lucus Astrum in t Latijn) was onvoorstelbaar... Taxi's reden af en aan om de uitgaande jeugd terug naar huis te brengen, overal nog muziek in de bars... ruziënde, zatte koppels.. sommigen dreven de spot met ons... maar wij weten beter, wie het best bezig was.. Deed ons denken aan : Il est 5 heures, Paris s'éveille....
Volgens de boekjes, 29,5 km... Bij t uitlopen van Oviedo, efkens niet opgelet, en n afslag gemist.. op ons stappen moeten terugkeren en dus n paar kilometer omweg, maar we hebben ons er nooit over opgejaagd... Het zicht onderweg van enkele mooie Middeleeuwse bruggen maakt dan veel goed..
Eventjes later kwam dan de eerste bergpas (Venta de Escamplero) waar de Camino Primitivo overheen moet.. 300m hoog... amper zult u zeggen, maar t hangt allemaal van t stijgingspercentage af, en k kan u verzekeren dat t vrij pittig was... en zo zullen er nog vele volgen.
Wat ons hier ook opvalt, is, dat vele bars gesloten zijn... niet zoals op de Camino Frances, waar in ieder dorpje n graantje meegepikt werd van de pelgrims... Dus na n kopje in Oviedo vanmorgen hebben we moeten wachten tot in Grado (na 28 km) eer we n tasje koffie konden vinden... Niet dat je daar dood van gaat, maar t is toch altijd aangenaam dat je bij n eetpauze, wat koffie er bij hebt..
Grado, de laatste en enige stad , die we door moesten, op t laatste zelfs, kon ons niks bieden, (buiten koffie)... alleen dat er tot de 18e eeuw n pelgrimshospitium geweest is... Traditie werd dan in ere gehouden, en er werd n albergue opgericht, maar niet in t centrum, maar wel in de buitenwijk San Juan de Villapañada 200 meter hogergelegen, eigenlijk de zwaarste klim die we tot nu toe al voorgeschoteld kregen, waarschijnlijk ook omdat hij op t einde viel.
We kwamen als eersten toe in de albergue, niet dat we koersen, maar we stappen nu eenmaal goed door. Albergue voor 22 pelgrims, 21 bedden bezet, geen Belgen, Ollanders of Duitsers te zien, wel 7 Italianen, 1 Columbiaanse, 4 Fransen, 1 Engelse, wij dan, en de rest Spanjaarden.
Niemand om ons aan te melden bij aankomst, maar op de deur stond dat we vrij binnen mochten, er staat n drankautomaat, frigo gevuld met sidra, wijn, bier (half literjes, 1 in potje te gooien).. Allerlei dingen om te koken... Hoe er afgerekend wordt, dat zien we straks wel...
Prachtig wel hierboven, in t zonnetje buiten uitrusten, aan de herberg...
Veel tijd om na te denken... aan vanalles, en zeker aan thuis, waar ons Emily haar 7e verjaardag, zonder opa heeft moeten vieren, maar we maken dat, bij terugkomst zeker goed !
Malou en haar Femma-dames zijn vandaag nog wat gaan training-stappen in Genk, n inrichting van het Limburgs Compostela-genootschap... t Begint inderdaad ook voor de dametjes te korten, want 28 augustus is t hun beurt om vanuit Porto te stappen naar Santiago !
Vanmorgen rustig vertrokken op weg naar één van de mooie steden hier 'Oviedo' !
Maar het landschap gaat er voorlopig niet op vooruit, t wordt eigenlijk nog ergere, saai, asfaltwegen, kleurloze dorpjes, industrieterreinen... Maar dat hadden we er graag voor ver om de hoofdstad van het prinsdom Asturië te bereiken. We lopen van de ene Asturische horrero naar de andere.. Maar we mogen strak
overnachten in de hoofdstad van de monarchie toen het graf van de apostel Jacobus ontdekt werd..
Maar onderweg, moet het nog gezegd worden, kun je niet verdwalen, meer gele pijlen dan kilometers, onmogelijk om mis te lopen...
De intocht in Oviedo is dan ook gewoonweg 'chique' te noemen... En als er immers één stad is die meer verbonden is met de Camino, dan is t wel Oviedo ! Al sinds de vroege middeleeuwen is daar de kathedraal van San Salvador met zn Camara Santa, de reden om Oviedo te bezoeken.. Want inderdaad destijds schreef Koning Alfonso X dat pelgrims mensen zijn die op pelgrimstocht gaan naar Santiago, of baar San Salvador de Oviedo... Dit beroemde Spaanse lied willen we jullie dan ook niet onthouden :
Quien va a Santiago
Y no va al Salvador
Vista al criado
Y deja al Señor
Wie naar Santiago gaat (dus Jacobus)
En niet naar de Verlosser,
Die bezoekt de knecht
en niet de Heer...
Mooie gedachte vonden we, mooie stad ook, eenvoudige albergue, maar proper enz...
Onze Franse maat Jean vertrekt deze nacht om 1 u per bus en trein terug naar Montpellier, camino voor dit jaar ten einde, maar blij dat hij zijn 5 kids morgen zal weerzien... Ligt met ons op de kamer, en zal ons vannacht dus waarschijnlijk even wakker houden, maar geen probleem...
Nog even dit : op onze stadswandeling, ontmoetten we per toeval, n Limburgs koppel uit Achel... meneer had de vorige jaren de camino frances en de camino primitivo gedaan, en wilde nu, per auto, aan mevrouw laten zien hoe mooi dit alles wel was !
We zijn net weer 'modest' gaan eten... dan wat gefacebookt, dank zij de wifi-code van het schoonheidsspecialistje hier in de buurt (kwestie van behelpen) !
Morgen op weg naar Grado en daarna de steile klim naar San Juan de Villapañada... subliem schijnt t.. 30 zware kilometers... maar we zullen ze ook weer overwinnen, hopen we althans
We waren dus sinds gisteren op de Camino Primitivo, en we hebben het geweten ! Nochtans niet zó vroeg opgestaan, en dus ook niet zó vroeg weg... Maar.. nog maar net buiten t klooster, of hij begon al, de Alto de la Campa, bergop... n echte muur.. slechts 400 m hoogtemeters, maar als je vertrekt op zeeniveau, en die 400 m moet overbruggen op 3 km, dan weet je t wel.. de tong uit t lijf, want die rugzak doet t extra zwaar worden natuurlijk, maar boven aan t benzinestation, kwam dan de bekroning, n enorm zicht op de omgeving, en het dorpje Figares.. je blijft er dan enkele minuten naar kijken, en natuurlijk ook om uit te hijgen... t vervolg van de etappe was dan ook peanuts, in min of meer dalende lijn, via La Vega de Sariego naar Pola de Siero, volgens onze boekjes via n asfaltweg met kraak nog smaak. Maar dan ken je ons nog niet, asfalt links laten liggen, en stappen via de 'stravaille'wegjes, paadjes en koeienwegen... alleszins avontuurlijker.
We kwamen, mits ons doorgedreven tempo als eersten aan in de albergue de los Amigos del Camino de Santiago, kraaknet, n 20-tal plaatsen, met alles der op en der aan, voor 6... Luxueus als eersten, buiten de drukte, te kunnen douchen en je wasje te kunnen doen (we worden daar nog heel goed in, in dat laatste bedoel ik, want douchen kunnen we al langer natuurlijk !).
Waarom is dit stadje zo Camino-gezind, wilden we wel ns weten, wel in de jaren 1100 reeds, vertelde men ons, was hier reeds n pelgrims-hospitaal, voor wie via Oviedo naar Santiago trok..
Stadsbezoekje gedaan, boodschappen gedaan, goed naar de versheidsdatum van alles gekeken (want dat hoort zo hé Ann?), bananen, perziken, gerookte jamón, harde kaas en brood.. we kunnen weer verder voor morgenvroeg en -middag.
Vandaag hebben we ons hier in t restaurantje tegenover, te barsten 'moeten' eten om de menu peregrino van 10 verwerkt te krijgen : 4 gerechten a.u.b., soep, kikkererwten met chorizo, visschotel met groenten en frietjes, en natuurlijk hielado (ijscrème), en n half litertje tempranillo-wijn niet te vergeten hé.
Morgen is t dan op naar Oviedo, weer maar n tochtje van +-17 km, stadsbezoek gepland.... en dan zal t serieuze 'Primitivo'werk eraan komen, maar we zijn voorbereid, en zeker 'in'gewandeld, want we zitten intussen aan ongeveer 220 gestapte km... nog 310 km tot Santiago...
Gisteravond nog wat doorgebracht bij onze 'Dutse' vrienden, Maaike en Frank, en de Franse 'Jean' uit Montpellier.
We kiezen vanaf nu immers voor één van de twee camino's : wij pakken de richting Oviedo voor de Camino Primitivo, maar de meeste van onze vrienden stappen verder over de Camino del Norte.. Dan maar als afscheid, in Colugna, na weer n bescheiden pelgrimsmenu, nog n sidratje gedronken, 2,5 voor n fles, waarvan je met 5 man, ieder 2 keer n bodemtje kunt laten volgieten.. t Mooie is immers dat 'ingieten', de ober houdt de fles hoog boven zn kop, je glas, onder zn onderbuik, en dan gieten.. Echt n spektakel... dit is om zuurstof in je sidra te krijgen, die je dan onmiddellijk moet leegdrinken, tot op n klein beetje na, want naar goede Spaanse gewoonte, moet je dat laatste beetje, gewoon 'op de grond' weggieten ? ! Rare jongens, die Spanjaarden !
Wij kiezen dus voor de Primitivo, en moeten dus afscheid nemen van de kust, wij, op naar Oviedo, zij naar Gijon.
Primitivo is ook synoniem voor eenzame dagen, maar gevuld met de schoonheid van de meest onbekende uithoeken van de Cordillera Cantábrica.. Op de Primitivo, geen bewoonde wereld met hotels, maar wel karrensporen, bossen met loofbomen, en passen hoger dan 1000 meter.
Vroeg op dus alweer deze morgen, half 7, sandwich binnengespeeld, en weg, onder dreigende wolken... Niet voor lang dreigend, want we kregen in de heuvels, regen met bakken over ons neer, gedurende meer dan 3 uur! Niet fijn..
n Primitivo voorproefje, door de bossen heen, op en af, tamelijk zwaar, met n tussenstop in Villaviciosa, de hoofdstad van de sidra... maar vooral de mooie gebouwen in renaissance-stijl en 'indianos'architectuur vielen ons op, vriendelijke ontvangst op de toeristische dienst..
Onze doornatte kledij konden we daar ook kwijt, hoognodig, want we waren verkild... In t 'droog' dan op naar onze eindbestemming van vandaag, het Monasterio (klooster) van San Salvador de Valdediós, n prachtding, gebouwd in de jaren 900 in mozarabische preromaanse stijl.
We hebben deze 32 km weer op t gemakske kunnen afhaspelen.. Morgen staat er de Alto de Campa op t programma, 450 m hoog en minder dan 3 km lang, maar vermits we starten op zeeniveau, kun je je wel voorstellen welk stijgingspercentage we voorgeschoteld krijgen. We gaan dan ook maar n korte etappe ervan maken, +-18km.
In de enige bar van hier uren in de omtrek, hebben we weer onze pelgrimsmenu gebruikt, samen met de Fransman 'Jean' uit Montpellier, n geschiedkundige, prof aan de univ van Montpellier, specialisatie Middeleeuwen.. Wist heel veel over ons Vlaams verleden, en wat waren wij fier dat we mee konden babbelen over 11 juli 1302, de grote overwinning op het Franse leger in de Guldensporenslag, of zoals hij t zo mooi noemde , la 'Bataille des éperons d'or à Courtrai'.. en wij lekker blij dat 'wij' er gewonnen hadden.
Onze kortste etappe tot hiertoe.. Zo hadden we t besloten... Twee redenen : t laatste strand dat we zouden tegenkomen, was in Colugna, want vanaf morgen is t het binnenland on.. En ten tweede, we willen morgen absoluut in t klooster San Salvador de Valdedis slapen, en dat is dan 32 km van hieruit, dat tweede zullen we wel in eigen handen nemen... Dat eerste behalen was n makkie, maar verdomd, t is hier uiteindelijk geen strandweer, eerder str..tweer zou k zeggen, wind, wolken, t kan ieder minuut beginnen te regenen. Dus kleine misrekening, maar we gaan t niet aan ons hart laten komen... we maken er dan maar n halve rustdag van.. n beetje rondwandelen hier, lanterfanten daar, maar t is wel de moeite, de kustlijn is n aaneenschakeling van rotsformaties, de ene al indrukwekkender en mooier dan de andere. Je kunt t niet zo goed op foto vastleggen, maar we hebben t toch gedaan, ieder n 50-tal foto's, schat k !
Maar nog even terug naar gisterenavond, geen albergue in Ribadesella, wel n jeugdhuis, niet alleen voor pelgrims dus ook gewone chiquas en chiquos.. Op onze slaapzaal, buiten ons, n Duits pelgrimsvouwtje (erg katholiek denk k), en de jonge pelgrim, die ons had voorbijgestoken (!), wel daarbuiten n jong Spaans koppel, dat boven mekaar sliep in t stapelbed... Middernacht ongeveer, luidkeels riep ons katholiek Duitsje, de jonge pelgrim ter orde, hij had niet beter gevonden dan bij dat chiqua-tje te kruipen.. Vriendlief kon er ook niet mee lachen, en je kunt t raden.. dikke boel onder mekaar, en wij urenlang wakker gelegen !
We besloten dan ook maar vóór dag en dauw te vertrekken, niet t makkelijkste parcours, bijna alles op onverharde overgroeide binnenwegen, maar o zo mooi, zachte hellingen met 'postzegelweiden', maïsvelden en koeien..
Het wemelt hier ook van de hórreos - grote vierkante graanschuurtjes op poten - maar helemaal anders dan in Galicië, waar ze kleiner en rechthoekig zijn.
De albergue bereikten we dus veel te vroeg, en aanmelden moest gebeuren bij Angelita, n plichtsbewust ouder Spaans vrouwtje, die steeds de pelgrims in groep begeleidde naar de albergue toe. Proper, 21 plaatsen, en nog ns wat losse matrassen... Ons wasje gedaan.. inkopen gedaan voor t ontbijt van morgenvroeg en s middags, zachte sandwichkes, harde kaas en jambón..
We vertrekken vroeg morgen, dus voorraad meenemen.. Onderweg zullen we in Villaviciosa even halt houden om in n ciderbar n 'culín de sidra' (bodempje cider) te proeven, want we zitten hier in t hart van de ciderverwerkende streek (zou anders zonde zijn, vinden wij)
Deze avond, na 8u, nog n pelgrimsmenu in t grootste en enige restaurant van Colunga eten, 8,5, maar verplicht je stempelboekje voor te leggen, eerste keer dat we dat meemaken, maar geen probleem voor ons..
Wi-fi gevonden voor 5 minuten, dankzij onze 'Dutse' vrienden-pelgrims Frank & Maaike, die in n hotelletje hier geboekt hadde... Waarvoor dank ! In t ganse dorp anders geen wifi te vinden en onze hospitalera Angelita weet denkelijk nog niet dat dat uitgevonden is !
Morgentemp : 18°C / Middagtemp : 22°C bewolkt, Avond 22° Zon komt er lichtjes door.
We sliepen gisterenavond in albergue La Estacion, en babbelden nog met n eentalig Spaans meisje... Ze wandelt heel alleen, we vrezen dat ze t niet gaat halen, met de dag meer last van de knie, ijs gelegd, ontstekingswerende pillekes, maar ze blijft manken.. we hebben er compassie mee, want ze is echt moedig.. We zullen zien.. Ozzie had geen zin meer, na de ribbekes, maar ikzelf mocht de overschot van haar spaghettie opeten... Ook dat is de camino...
Toen we ons bed inkropen, half 10, lagen er al 2 (oudere) Duitsers in hun bed, weinig contact mee te krijgen...
Vanmorgen daar rustig onze desayuno daar gegeten, en dan maar op weg, met nog wat goede raad voor onze Spaanse vriendin.. Ze zou dan misschien toch de trein nemen naar Ribadesella.. goed idee vonden we, en namen afscheid, want wij hadden ons voorgenomen vandaag maar 19,5 km te doen tot in Pineres de Pría, kwestie van onszelf niet op te jagen, en vooral om niet te vroeg in Santiago te zijn..
Ozzie legde er wel n hels tempo op, stappen tegen 6km en meer per uur, met zware rugzak, en op zo'n geaccidenteerd terrein, ge moet t maar doen, en ik deed t niet...n paar keer afhaken, op de tanden bijten, en op t vlakke weer (proberen) bij te komen. Dat lukte, op karakter, en mits wat compassie van Ozzie. We vorderden zo goed, dat we om 10u, ons n eerst stop permitteerden voor weer zo'n heerlijke café americano.. Ze kennen er echt iets van, k heb hier nog gene slechte koffie gdronken (en Willy, suikerkes dat k hier al voor je verzameld heb !)
Enfin soit, terug op weg voor nog n 9km, we lopen ons jong Frans koppeltje in, dat vannacht op t strand geslapen had ! (Waar is de tijd ?).. Fijn gesprek, wat fotootjes uitgewisseld, en we bereikten samen Pineres de Pría... De jeugd trok verder want ze hadden nog te weinig km vonden ze. Wij als eersten aan de albergue Casa Rectoral, prachtig gelegen op n heuvelrug, niks erom heen, enkel n kapel en het kerkhof... En stil dat t daar was, zo zou t daar s nachts ook zijn... Maar t bleef er stil, geen uitbaters te zien, uren in de omtrek, n half uur gewacht daar, in the middle of nowhere.... en dan maar besloten om verder te stappen, want, zou dat wel open gaan? en zo ja, wat gaan we eten ? We hadden geen boodschappen gedaan, en, in de verste verte zou er niks te koop zijn, zelfs niet in de kapel, om nog maar te zwijgen van t kerkhof !
Nog lange zware 10 km werden het, want korterbij was geen 'slapens' te vinden. t Was wel de moeite... We wandelen veel via de variante-wegen, kleine binnenweegjes, die telkens op t strand uitkomen...
De laatste km werd n koers ! .. Er naderde achter ons n groepje van 6 jong Spanjaarden, die ook op weg waren naar de enige albergue in t dorp, tandje bijgestoken wij, één snoodaard durfde het aan ons voorbij te steken, vroeg telkens in zijn taaltje de weg naar de albergue, wij volgen natuurlijk, de rest voorblijvend, en mee binnenschuivend aan de receptie.... Completo, riep de señorita, nadat wij ingeschreven waren ! ! ! ... Geluk moet je afdingen hé....
n Jeugdherberg is t waar we zitten, gelukkiglijk hielde ze geen rekening met onze leeftijd, en slapen we tussen n 6-tal jonge Spaanse peregrinos en vooral peregrinas ! Dat we dat nog mogen meemaken !
Intussen strandwandelinkje gedaan, voetjes in zeewater, geen schelpjes gevonden 😞, bocadillo calamares binnengespeeld, blogje afgewerkt, en nu naar de oude stadskern op zoek naar n paella, met of zonder rioja...
COMPOSTELA 2014
