Samenvatting publiek debat van 6 maart 2012 Tienen
 over de heraanleg van de Tiense vesten.

Korte historische schets van het Actiecomité Noord Oost Tienen.

Het Actiecomité Noord Oost Tienen werd in november 2011 opgericht door buurtbewoners van het Villapark en de Oplinterse Steenweg naar aanleiding van de toevallige kennisneming van het bestaan van het document “Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan - Ontwerp” en meer bepaald de “Toelichtingsnota over de afbakening kleinstedelijk gebied Tienen”, hierna genoemd het PRUP.

Het enige mogelijke verzet van de bevolking tegen de besluiten van een bestuursorgaan is het indienen van een bezwaarschrift, binnen de termijn van het openbaar onderzoek, waarmee dit besluit wordt aangevochten. Hiermee vraagt men aan het desbetreffende bestuursorgaan het besluit te heroverwegen op basis van alle relevante feiten en belangen.

Na een korte studie van dit PRUP heeft het Actiecomité zich toen tot doel gesteld om het verzet tegen deze voor hen onbekende plannen te organiseren, te leiden en te coördineren. Tevens werd het Actiecomité gedefinieerd als een publiek forum om informatie over het PRUP te verschaffen aan de betrokken bevolking en hen bij te staan bij de invulling van bezwaarschriften.

Om deze doelstellingen te bereiken organiseerde het actiecomité regelmatig informatie vergaderingen, werkvergaderingen met diverse groepen en zorgde het voor contacten en samenwerking met andere betrokken partijen die hen hierbij konden helpen.

Op 23 december eindigde het Openbaar Onderzoek over het PRUP en had het comité deze korte tijdspanne nodig om tijdig gegronde bezwaarschriften in te dienen.

Na deze eerste fase besloot het Actiecomité het traject van deze bezwaarschriften te volgen en zich te vergewissen van de kennis van deze plannen bij de Tiense bevolking.

Na raadpleging van de Tiense handelaars rond het traject van de toekomstige her aan te leggen vesten en de eventuele herdefiniëring van de Ambachtenlaan naar een ventweg van de Oostelijke Ring, bleek dat het merendeel van hen hiervan niet op de hoogte waren. Daarom besloot het Actiecomité tot het houden van een publiek debat op dinsdag 6 maart 2012 met als onderwerp de heraanleg van de vesten en de mogelijke gevolgen voor de mobiliteit, de bedrijvigheid, de leefbaarheid en de levenskwaliteit.

Bij de aanwezigen noteren we handelaars uit de Ambachtenlaan en de Tiense vesten en de burgemeester als een aandachtig toehoorder.

Samenvatting van het debat.

De woordvoerder herhaalt in zijn korte inleiding nogmaals de doelstellingen van het Actiecomité. Het actiecomité is voorstander van extra werkgelegenheid, extra verkeersveiligheid, verbeterde mobiliteit en extra woongelegenheid, maar tegen woongebieden in of grenzend aan industriezones, hoogdrempelige Seveso-bedrijvigheid in Tienen, opoffering van landbouwgronden voor ongedefinieerde industriële doelstellingen, de onlogische fasering van de verschillende projecten en een Oostelijke ring die enkel dient om een industriepark te ontsluiten en niet om de mobiliteit op de Tiense vesten te verbeteren.

Er volgt een ludieke beschrijving van het ontstaan van Tienen waar oude sporen aantonen dat het gebied al bewoond was in de Romeinse periode. In de 8ste eeuw was er sprake van de "villa" of vroege nederzetting Thuinas.

Alvorens het debat aan te vangen volgde er een presentatie om de aanwezigen in te lichten over het PRUP deelproject heraanleg Tiense vesten. Hieronder volgt een samenvatting van de belangrijkste punten uit de presentatie.

Via de documenten Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (1997), Ruimtelijk Structuurplan Provincie Vlaams-Brabant (2004), Ruimtelijk Structuurplan Tienen (2006) en het Mobiliteitsplan Tienen (2003, aangevuld 2009), kwam men uit bij het Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan (PRUP).

Het uitgangspunt van het project Heraanleg van de Vesten was het aanleggen van een stedelijke groene boulevard met bijhorende fietsroute voor een verbinding tussen de binnenstad en de randstedelijke wijken,. het gebruiksvriendelijker maken van de vesten met betere oversteekmogelijkheden en het aanleggen van een groene long doorheen de stad.

Dit hele proces gebeurde zonder onderzoek voor alternatieven, zonder het nemen van effectieve maatregelen op korte termijn en werd vertaald als een reductie van 2x2 naar 2x1 rijweg met ventweg voor ontsluiting van de rijwoningen.

In het document op de Tiense website (folder Actueel/Stadsvernieuwing/Nieuwe Projecten/Vesten) werd echter geen gewag meer gemaakt van 2x1 rijvak maar van de heraanleg van kruispunten, het aanleggen van een ventweg, fiets- en voetpaden en haltes van de Lijn voorbij de kruispunten.

Het is dus niet duidelijk wat er nu juist bedoeld wordt met de heraanleg van de vesten.

Met beelden van de recente heraanleg van de Withuisstraat naar de Leuvenselaan werd duidelijk gemaakt dat daar weinig ruimte is voor een groene boulevard met parallelle ventwegen en fietspaden.

Met de profielen van het streefbeeld R27-N3 door Arcadis-Geda, Grondmij, Technum 2004, werd aangetoond dat door de aanleg van nieuwe ventwegen als afsluiting van de vesten, de handelszaken moeilijker bereikbaar worden. Met uitzondering van een plan van SUM Research over de heraanleg van het Plein van het Houtemveld, ontbreken in alle documenten detailplannen over de heraanleg van de kruispunten. Dit plan toont duidelijk aan wat de problemen na heraanleg kunnen zijn.

De verantwoording voor de heraanleg vanuit mobiliteit werd in vraag gesteld. Het Streekpact Leuven 2007-2012, Resoc Leuven (Regionaal Sociaal Economisch Overleg Comité) pagina 30, stelt: ”Het Zuidoosten van het Hageland kent op het eerste zicht weinig problemen op het vlak van de mobiliteit. Er zijn geen of minder files te signaleren. Het probleem is hier voornamelijk toegang tot het openbaar vervoer.”

Ook uit andere documenten werd geciteerd. Zo werd in het Routeplan 2003 (op initiatief van de provincie o.m. in samenspraak met de gemeente Tienen) beslist om zwaar verkeer in de ruit Bekkevoort-Diest-St. Truiden-Tienen te bestemmen op de Vesten (PlanMer 3.4.1.p. 48). Daar ziet men nu de gevolgen van.

Verder werden documenten als het Mobiliteitsplan Tienen (Vectris cvba, 2003, aangepast 2009), het ontwerp Addendum bij het Ruimtelijk Structuurplan Vlaams-Brabant, de studie Grondmij 2009 PlanMer, en de verkeerssimulatiestudies toegelicht en anomalieën aangetoond.

Als samenvatting van de verkeersconcentratie Vesten en Noordelijke Ring werd gesteld dat de Rondweg een dure investering blijkt te worden voor 8 voertuigen per minuut per richting. (Deze cijfers werden afgeleid uit de studie van voorgenoemde documenten en zijn geenszins de cijfers van het Actiecomité).

Verder blijkt dat de heraanleg van de Vesten wordt verantwoord vanuit de nog te plannen Oostelijke en Noordelijke rondweg. De verkeersprognoses ochtend- en avondspits 2020 na aanleg van de Oostelijke en Noordelijke Ring, zoals beschreven in het Provinciaal verkeersmodel PlanMer RUP Afbakening Klein Stedelijk gebied Tienen (p 182), tonen ook aan dat de behoefte aan een Noordelijke Ring wegvalt als de Vesten niet worden heraangelegd tot 2x1 rijstroken.

Ook de verantwoording vanuit de verbetering van de levenskwaliteit en het wegwerken van zwarte punten werd besproken. Een grafiek van ADSEI Agentschap Binnenlands Bestuur, Studiedienst Vlaamse Regering toont dat er een afname is van 30% van de verkeersongevallen sedert 2000 zonder significante infrastructuuraanpassingen op de Vesten sinds 2000. Vraag is of de nieuwe infrastructuurwerken de beste of enige oplossing voor het reduceren van de kans op ongevallen of van het aantal ongevallen is. Welke zijn de alternatieve ingrepen, welke de maatregelen op korte termijn?

De studie van de verantwoording vanuit de verbetering van de geluidskwaliteit toont aan dat de geluidshinder zal dalen met ca 1,5 dB(A) met een snelheid van 50 (en niet zoals nu met 70 !!!) km per uur waar het geluidsniveau voor de oostelijke ring voor de omwonenden oploopt van 0 dB(A) naar ca 72 dB(A) bij 90 km/u of ca 71 dB(A) bij 70 km/u. (Ook alweer volgens het Plan MER RUP p 211; pp 237-238).

Uit studie van de verantwoording vanuit de verbetering van de luchtkwaliteit (Plan MER RUP, p 201; p 237-238) blijkt dat over de emissie van CO₂, CO, NOx, SO₂, fijn stof op planniveau weinig of niets is gekend en een er een hypothetische, zeer ruwe situatie wordt geschetst. Verder citeert het plan dat “de luchtkwaliteit voor de bewoners langs de Vesten en de radiale assen zal in zekere mate verbeteren” (!?!) (plan MER, p. 208) en dat “op de locaties waar de nieuwe ring wordt gelegd, zal het verkeer een matig negatief effect veroorzaken” (plan MER, p. 208).

Uit de studie van de verantwoording vanuit de impact op de economische activiteit blijkt dat tijdens de werken een verkeersinfarct zal ontstaan op radiale assen en in de binnenstad, en de handelszaken lange tijd onbereikbaar zullen zijn wat neerkomt op een tijdelijk klantenverlies. Na afwerking zullen door de aanleg van ventwegen met éénrichtingsverkeer de handelszaken niet langer rechtstreeks bereikbaar zijn of de handelszaken slechts bereikbaar zijn via in/uitrijgedrag vlak na/voor complexe kruispunten met mogelijk zwaar finaal klantenverlies als gevolg.

Blijft de vraag waar de kosten/baten analyse is. De heraanleg lijkt wel veel geld te gaan kosten voor weinig baten. De beslissing om met de werken te starten in 2013 wordt verantwoord omwille van het mislopen van subsidies van 8 miljoen euro. Verder staat op http://www.tienen.be/showpage.aspx?id=999 dat de werken ongeveer 13 miljoen zullen kosten en volledig gefinancierd zullen worden door het Vlaamse Gewest.

Het advies van de Inspectie van Financiën naar aanleiding van het dossier UPLACE bij monde van de Inspecteur-generaal S. GHESQIERE is hier zeker op zijn plaats: “Het is onbehoorlijk om contracten te sluiten zonder enig zicht te hebben op de budgettaire consequenties ervan”.

Na deze gedetailleerde uiteenzetting startte de moderator het uiteindelijke debat.

Het eerste punt ging over de start van het deelplan aan de rotonde van de R27 met de N3 Sint-Truidensesteenweg waardoor de mogelijkheid ontstaat om de Ambachtenlaan te ontdubbelen. Dit zorgde voor heel wat vragen bij de handelaars van de Ambachtenlaan.

De moderator kon hier enkel het antwoord citeren van de POM, met name dat het principe van de ventweg langs de Ambachtenlaan nog verder dient uitgewerkt te worden in de concrete studie van AWV. Wel is het aannemelijk dat voor een nieuwe secundaire weg AWV geen rechtstreekse erftoegangen wenst, en dus een ventweg zal weerhouden. Waar en hoeveel aantakpunten die ventweg dan zal hebben is dus ook nog onderwerp van studie. Vanwege de POM wordt het AWV standpunt gevolgd om op secundaire wegen zoveel mogelijk aansluitingspunten te vermijden omwille van doorstroming en zeker omwille van verkeersveiligheid. Anderzijds moeten bestaande bedrijvenzones vlot en op duidelijk wijze toegankelijk blijven.

Tot zover het citaat.

De handelaars besloten om alsnog bezwaarschriften in te dienen en gingen de situatie zelf verder opvolgen. Het Actiecomité bood hen hier haar hulp aan indien gewenst.

Een opmerkelijk voorstel kwam van de heer Berode om de huidige vesten gedurende een proefperiode van 6 maanden te herleiden van twee naar één rijstrook om de impact hiervan op het verkeer en de handelaars te evalueren.

Veel vragen bleven onbeantwoord en daarom besliste het Actiecomité om een aantal van deze vragen te e-mailen naar de burgemeester. De burgemeester gaf hiervoor zijn toelating.

Hierna volgt de volledige inhoud van de mail.

Geachte Burgemeester,

Het Actiecomité Noord Oost Tienen wenst zijn oprechte dank te uiten voor uw aanwezigheid op onze debatavond met als thema de Tiense vesten.

Wij hopen dat onze studie en debatavond ook voor U een interessant gegeven was.

Dit bericht om U eraan te herinneren dat vanuit de ruime afvaardiging van zelfstandige bedrijven de vraag werd gesteld om meer informatie te verkrijgen in verband met de plannen over de ventweg (Ambachtenlaan) aan de Oostelijke ring, en de plannen rond de verschillende ventwegen voorzien aan de vesten.

Op welke manier dit zou gebeuren en wanneer werd niet bepaald, maar wij vertrouwen erop dat U het nodige zal doen.

Genoteerde vragen.

1: Mogelijkheid om 2 x 1 rijstroken bij wijze van proefopstelling uit te testen op de huidige infrastructuur voordat er tot de herinrichting van de vesten wordt beslist of de werken worden aangevat.

2: Mogelijkheid om de Tiense bedrijven, zelfstandigen en bewoners van betere informatie te voorzien over herinrichting van de vesten. Bijvoorbeeld door een infoavond te organiseren in de Kruisboog zoals de provincie infoavond over het PRUP.

3: Mogelijkheid om het groene pijlen systeem te verbeteren aan de Diestse en Oplinterse poort.

4: Mogelijkheid onderzoeken om de snelheid op de vesten terug te brengen naar 50km per uur en andere eenvoudige of goedkopere aanpassingen die de verkeersveiligheid kunnen verbeteren.

5: Toegang tot de Ambachtenlaan aan het ronde punt St-Truidensesteenweg

- Wordt het ronde punt opgeschoven, vergroot, … ?

- Wordt de Ambachtenlaan geblokkeerd of afgesloten ter hoogte van het ronde punt?

- Waar komen de inritten en uitritten als de Ambachtenlaan gedeeltelijk een ventweg wordt?

- Werd er een studie uitgevoerd of voorzien over de invloed van de aanpassingen op de bestaande bedrijven?

- Op welke manier gaan de bedrijven en zelfstandigen worden ingelicht over de aanpassingen.

- Op welke manier kan het Tiense beleid zijn advies geven en staven over de plannen indien er geen communicatie met de bedrijven heeft plaatsgevonden?

6: Algemene informatie vesten.

- Duidelijkheid over de startdatum van de geplande werken?

- De duur en fasering van de werken?

- Volledige plannen van de ventwegen met inrit en uitrit?

- De kosten en de baten?

- Exacte cijfers over de ongevallen op de zwarte punten van enkel de vesten?

- Effecten / resultaat analyse over de verkeersongevallen na de herinrichting van de vesten?

- De plannen met de oude platanen?

- Verbeterde voorstellen om de herinrichting van de vesten als groene long van Tienen te promoten.

7: Uitleg over

- Waarom de landbouwers niet worden ingelicht als er wegenwerken op hun gronden worden uitgevoerd?

- Wie is hier verantwoordelijk voor?

Eerdere beloftes heeft U steeds gehouden, waarvoor onze oprechte dank. Wij hopen dat U ook deze keer op onze vragen wenst te antwoorden en de bezorgdheid van de bewoners van Tienen begrijpt en ernstig neemt.

Hoogachtend,

Het Actiecomité Noord Oost Tienen.

Wij publiceren hier later graag het antwoord van de burgemeester.

Hierna werd de bijeenkomst gesloten. Mogelijke volgende debatten zullen eveneens worden aangekondigd met een flyer en via de blog.

De overige vragen vragen/bedenkingen konden wegens tijdsgebrek niet meer behandeld worden. Volledigheidshalve worden ze hier afgedrukt.

• De provincie heeft het over een reductie tot 2x1 rijstroken

• Tienen vergeet op de website 2x1, precies is het hoofdthema verdwenen.

Welk is nu het juiste plan , behouden zoals het is of gaan we naar 2x1 rijvakken?

• Nogmaals, welk plan is het juiste?

• Alle Vesten heraanleggen of maar een bepaald gedeelte?

• Zijn er alternatieven onderzocht?

Zie vesten Leuven met een veelvoud aan verkeer

Snelheid verminderen

Pakkans maximaliseren

Betere oversteekplaatsen voor voetgangers

• Welke zijn de voordelen van de nieuwe plannen?

• In welke mate is bewezen dat dit bijdraagt tot de verkeersveiligheid?

Ventwegen kunnen gebruikt worden als sluiproute (Zie R0)

Ongeluk (gewone kop-staart aanrijding) alles vast – hulpdiensten.

• Als het doorgaand verkeer de minderheid vormt op de vesten, waarom moet het dan worden weggetrokken naar de Oostelijke en Noordelijke Ring?

• De aanleg van de Noordelijke en Oostelijke ring wordt afhankelijk gesteld van de realisatie van de heraanleg van de vesten. Stelt het mobiliteitsplan Tienen dus inderdaad dat deze rondweg slechts nut heeft en slechts zou mogen heraangelegd worden nadat de Vesten al zijn heraangelegd?

• Waarom heeft het Tiens gemeentebestuur dan toch een positief advies uitgebracht op het ontwerp van het addendum?

• Wat betekenen de resultaten van twee mobiliteitsstudies die gebruik hebben moeten maken van verouderde en/of vertekende assumpties (de juiste? Werden die studies correct gekalibreerd en gevalideerd?) en die tot tegenstrijdige conclusies hebben geleid?

• Wat helpt het dat er gemiddeld 500 voertuigen/uur in beide richtingen worden weggezogen van de Vesten naar de Rondweg?

• Wat is het nut van een zeer dure rondweg (> 100 000 000 eurokes?) waarop slechts 8 voertuigen/min per richting zullen rijden?

• Mag men de heraanleg van de Vesten (iets dat er nog niet is) verantwoorden vanuit de aanleg Rondweg (die er nog niet is), of mag men de aanleg van de Rondweg (die er nog niet is) verantwoorden vanuit de heraanleg van de Vesten (wat er nog niet is)?

• Hebben bedrijventerreinen binnen het Tiens kleinstedelijk gebied effectief nood aan een Oostelijke en Noordelijke rondweg?

• Gaat de heraanleg van de Vesten effectief kunnen leiden tot reductie van het aantal ongevallen en het wegwerken van de zwarte punten?

• Zijn alternatieve ingrepen (beter beveiligde oversteekplaatsen, reductie snelheid tot 50 km/u) die al kunnen op korte termijn niet even efficiënt en goedkoper?

• Leidt de heraanleg van de Vesten tot een effectieve en voldoende verbetering van de geluidskwaliteit?

• Zijn alternatieve ingrepen hier niet even effectief en efficiënt?

• Is het rechtvaardig dat de “verbeterde” geluidskwaliteit wordt verplaatst naar een veel hogere geluidshinder (dan nog zonder de bijkomende hinder gerekend van het bedrijventerrein) voor de bewoners op de site Soldatenveld, Villapark, Oplintersesteenweg, Houtemstraat, Diestsesteenweg, Deelberg, Vissenalenstraat, Deken Rochettelaan, Watertorenwijk, Rozenhof, Aaarschotsesteenweg, Leuvenselaan?

• Betekent de heraanleg van de vesten een noodzakelijke verwijdering van de bestaande bomen en planten en de niet goedkope aanleg van nieuwe beplanting, met als gevolg dat “geluidswinst” en “genot van het groen” nog jaren op zich zal laten wachten?

• Is het verantwoord mensen met nietszeggende termen (“zekere mate”, “matig negatief”) een verbeterde luchtkwaliteit te beloven als men zelf toegeeft daar niets van af te weten en men zich baseert op hypothetische situaties?

• Waarom heeft men de impact op de handelsactiviteit langsheen de ventwegen niet onderzocht?

• Blijven de handelszaken gemakkelijk en rechtstreeks bereikbaar?

• Wat indien ventwegen, zelfs met behoud van tweerichtingsverkeer (zoals aan de Ambachtenlaan?), toch worden afgesloten langs één kant?

• Wie neemt de verantwoordelijkheid voor het tijdelijke of definitieve klantenverlies van de handelszaken?

• Is het verantwoord om in tijden waarin Vlaamse en Nationale regering krampachtig moeten zoeken naar enorme besparingen (en bijkomende al of niet verdoken belastingen) van miljoenen euro’s, nog maar te willen dromen van infrastructuurwerken waarvan het nut helemaal niet wordt bewezen?

• Wat zijn de kosten (enorm hoog)? Wat zijn de baten (onbestaande)?

• Waar komt die plotse opwaardering van de kostprijs vandaan? Is dit een eerste signaal in de richting van een nog hoger te verwachten kostenplaatje? Wie gaat er nu effectief betalen voor dit alles (ook al maakt dat niets uit voor de belastingbetaler)?