DONDERDAGSKIND – ALISON PICK

AANGRIJPEND BOEK OVER VERRAAD MET EEN GENIALE OPBOUW

Tsjechoslowakije, 1939. Door de komst van de Duitse troepen wordt het leven van de welgestelde Joodse familie Bauer en hun kindermeisje Marta op zijn kop gezet. Om het leven van de zesjarige Pepik te redden, weten zijn ouders hem op een Kindertransport geplaatst te krijgen.

 Bij het openslaan van het boek krijgt de lezer vrijwel meteen een waarschuwing in de maag gesplitst: 

Dit verhaal loopt niet goed af en het levert je niets op. Geen donderslag, geen plotseling inzicht.

Alison Pick daagt hier de lezer uit. Menig lezer denkt nu meteen: ‘wedden dat ik wel een les uit dit boek trek?’  En gelijk heb je, want wat de auteur hier deed was niets meer dan een geslaagde poging om de lezer het verhaal in te zuigen. Dat Pick een straf staaltje kan schrijven blijkt in de treffende metaforen die ze rijkelijk rondstrooit. ( “Ze keek naar Pepiks half leeggegeten kom pap, waar de lepel rechtop in stond als een nazivlag op weer een nieuw veroverd stuk gebied.” ) Maar ook in de niet voor de hand liggende keuze van het hoofdpersonage Marta, het kindermeisje van de Bauers. Ze is zelf niet Joods, ze is niet Pepiks moeder en ze staat niet altijd aan de zijde van de Bauers. En dat is slim gezien, want het levert een veelzijdig perspectief op. De lezer wankelt als het ware op zijn voetstuk. Wie heeft het aan het rechte eind? Hoe je het ook draait of keert, dit vertelperspectief wérkt. Maar dat zou niet het geval geweest zijn als Marta niet zo geloofwaardig en sympathiek werd weergegeven. Een boek staat of valt met de personages. De leden van de familie Bauer zijn levensecht. Een beetje zwart, een beetje wit. Bij de nevenpersonages daarentegen mis ik flink wat schakering. Personages als Ernst, Sophie en Milling mogen best wat ‘witter’ en Goldstein en Misha kunnen een likje zwarte verf gebruiken. Het boek komt ook traag op gang: het leest als een trein, maar dan wel één die nog tergend traag uit het station aan het vertrekken is. Het is pas na de eerste vijftig pagina’s dat je uit dat station bent en dan pas zoef je op hoge snelheid door het verhaal door. Ik was liever onmiddellijk op die rijdende trein gestart.

Positief is dan weer de geniale opbouw. Er zijn twee verhaallijnen, die van de Bauers en die van een kwalitatief onderzoeker (wie zou dit toch kunnen zijn?). In de brieven verklapt Pick vroegtijdig het lot van de personages en dat mág ze ook doen. Want hoe de personages het er uiteindelijk van af brengen doet er niet echt toe, het gaat uiteindelijk om het verháál. En wat Alison werkelijk duidelijk wil maken komt de lezer pas aan het einde te weten, tijdens de verrassende climax waar het verhaal naartoe groeit.

Kortom, Donderdagskind is een aangrijpende roman vol met leerrijke feitjes (Wie had er ooit al van het Kindertransport gehoord?) en met een geniale opbouw.

Titel:           Donderdagskind

Auteur:       Alison Pick

pagina’s:    302

ISBN:         9789022959824

Prijs:           € 15,- tot 1 juli, daarna € 19,95

18-04-2011, 14:09 geschreven door CHOCOxMOES  

EEN WAAR GENOT OM TE LEZEN, EEN PARELTJE!

Juli 1964. Winston Churchill wordt wakker. Er is iemand in zijn kamer aanwezig, iemand die hij al tijd niet heeft gezien. Een donkere gedaante die met een indringende blik naar hem kijkt. Het is meneer Chartwell.
In haar rijtjeswoning staat Esther Hammerhans, een kwetsbare weduwe, op om de deur te openen voor haar nieuwe huurder. Door het glas ziet ze een enorm silhouet. Het is meneer Chartwell.

Meneer Chartwell is een grote, zwarte hond.

Kunnen Esther en Winston Churchill, wier levens langzaam met elkaar verstrengeld raken, weerstand bieden aan zijn vreemde, verleidelijke charmes en sterke greep? Kunnen ze zelfs maar uitleggen aan iemand wie of wat hij is? Of waarom hij op bezoek komt?

Dit boek mag dan wel over depressie gaan, Meneer Chartwell is een verbazend grappig boek. Niet dat je je elke pagina een scheur lacht, maar geloof me: voor je het weet ontsnapt er een luide ‘ha’ uit je mond. Je bent dus gewaarschuwd: als je dit boek in het openbaar leest kan je debiel overkomen. 

Voor het overgrote deel van die humor is Meneer Chartwell verantwoordelijk. Meneer Chartwell, oftewel Zwarte Pat, is de grote, sprekende hond die metafoor staat voor depressie. En die metafoor is verbijsterend goed gelukt. Wie direct of indirect te maken heeft (gehad) met depressie zal veel troost en herkenbare momenten uit dit boek halen. En voor wie nog niet met depressie te maken heeft gehad is dit boek heel verhelderend. Het werpt als het ware een licht op je visie over depressie, een visie die voorheen misschien eerder wazig en donker was.  

In tegenstelling tot wat je misschien zou denken voelt de sprekende hond verrassend geloofwaardig aan. Er is eigenlijk niets dat onwaarschijnlijk aanvoelt, behalve dan misschien het feit dat het verhaal zich afspeelt in ’64. Doorheen het verhaal kom je niet in die sfeer en dat is best wel spijtig. Maar gelukkig is er wel een constante onderhuidse spanning die ervoor zorgt dat je het verhaal in één ruk wil uitlezen. Dat Rebecca Hunt naast auteur ook schilder is merk je in de overmatig gedetailleerde beschrijvingen die halve tot volledige pagina’s kunnen innemen. Dit is behoorlijk nefast voor je inlevingsvermogen,  maar gelukkig neemt de frequentie van deze beschrijvingen exponentieel af naarmate het verhaal vordert. Nergens wordt je als lezer echt diep geraakt. Maar niet getreurd, dit voelt absoluut niet aan als een gemis! Het boek zou anders zijn luchtigheid zijn kwijtgeraakt en laat dat nu net eens zijn kracht zijn: dat het een verhaal vertelt over depressie dat niét zwaar op de maag ligt en bovendien nog eens grappig is ook!

Meneer Chartwell is een bijzonder origineel boek. Nog nooit heb ik een boek gelezen waarin ik zowel sympathie voel voor de good guy als de bad guy. Hoe dat mogelijk is begrijp ik nog steeds niet, al zullen de charmes van die hond er wel voor iets tussenzitten…

Dit boek kan je eigenlijk nog het beste vergelijken met een hechte vriendschap. Afscheid nemen valt zwaar, alsof je een goede vriend verliest.

18-04-2011, 14:07 geschreven door CHOCOxMOES