Het vertrek vanuit Lotus Lodge is
gepland om 8.00 u. en we kunnen inderdaad stipt vertrekken. We nemen een
laatste keer de plassen die naar de hoofdweg moeten leiden. En zo kunnen we dan
de meer dan 300 km
naar de hoofdstad Phnom Pehn aanvatten. Sokha schat de rit op 6 uur.
Ancient Bridge
We houden een eerste keer halte nabij
Kompong Kday om er de Ancient Bridge, de oude brug, even te bekijken. We
moeten een eindje lopen in de brandende zon, deze voormalige verbindingsweg mag
nu niet meer door autos worden gebruikt. We vormen zelf een attractie voor de
Chinese toeristen die met ons op de foto willen voor de brug. Hebben die nog
nooit een westerling gezien? Wij fotograferen ook heel wat vreemde mensen,
waarom zouden wij ons dan niet eens laten op beeld vastleggen?
Watersnood heel erg
Vandaar gaat de rit verder. We
hebben ogen te kort om links en rechts van de weg te kijken. Zo ver we kunnen
kijken staat alles onder water. De bewoners hebben hun koeien en buffels op het
droge en dat is op de iets hoger gelegen weg. Bewoners die hun huis onder water
hebben staan hebben ook optrekjes gemaakt langs de weg en alle
verkoopstalletjes zijn er ook terug te vinden. Soms is de weg heel smal
geworden en is het laveren om er tussendoor te geraken.
We rijden door een gebied waar we plaatselijke
bevolking aan het werk zien met een houten paal die op en neer gaat. De bus
houdt even halt en we stappen uit om het even van dichterbij te bekijken. Rijst
wordt opgewarmd en geplet. Dat gebeurt met een stamper die van achteraan ophoog
wordt getrapt en dan met een plof op de pot met rijst terecht komt. De geplette
rijst wordt dan gezeefd en nog verschillende keren omhoog geworpen om het
laatste stof eruit te krijgen. Deze geplette rijst is lekker en we kopen met
een aantal twee pakjes voor 1 dollar.
We vervolgen onze trip. De putten in
de weg volgen elkaar weer op en het is traag vorderen. We komen dan voorbij een
gebied waar verkopers met de fiets langs de weg staan met daaraan enkele
gepluimde eenden die te koop worden aangeboden.
In Skone houden we opnieuw halt.
Bedoeling was dat we er een plaatselijke specialiteit zouden proeven,
gefrituurde spinnen. Helaas, door de overstromingen zijn er geen spinnen. De
markt is opnieuw een allegaartje van allerlei te koop aangeboden zaken.
Zo bereiken we stilaan de hoofdstad
Phnom Pehn. Op onze vraag eens een pagode te kunnen bezoeken houdt de bus
opnieuw even halt. Het is een prachtige pagode. Binnenin zijn monniken aan het
bidden voor de boeddhabeelden. Het plafond en de wanden zijn helemaal
beschilderd met kleurige taferelen uit het leven van boeddha. Rondom de pagode
zijn een verscheidenheid van stoepas opgesteld, dat zijn de begraafplaatsen
van overledenen.
Zo bereiken we omstreeks 15.30 u.
eindelijk Phnom Phen. Het is er druk. Om 16.00 u. stapt Nik uit aan de
luchthaven om het ticket voor Eric te regelen die deze avond huiswaarts keert
en voor de anderen die donderdagmorgen naar Bangkok zullen vliegen. Om 16.30 u.
bereiken met de gehele groep opnieuw het hotel 252. Plots begint het te
regenen te regenen Met bakken valt het water uit de lucht. In een mum van
tijd staat het gehele terras onder water.
Terug naar huis
Ik moet om 17.30 u. vertrekken naar
de luchthaven. Ik neem met spijt in het hart afscheid van de vrienden in de
pletsende regen. Het verkeer zit letterlijk in een knoop. Plassen die tot
halfweg de straat reiken en stapvoets tot stilstaand verkeer. De tuktuks en
brommers rijden gewoon door de plassen heen. Om 18.10 u. zijn nog een paar km
van de luchthaven verwijderd, maar de autos staan werkelijk stil. Het wordt
18.30 u. Nik, die op de luchthaven was gebleven, belt ons op. De check-in sluit
om 19.15 u. Er is geen doorkomen aan. Sokha, die anders nooit zenuwachtig is,
stelt voor de rest te voet te doen. Hij neemt mijn bagage in zijn nek en ik de
rugzak. We laveren gehaast tussen de autos, de brommers en de plassen door.
Natte voeten horen er bij. Het is 19.00 u. wanneer we eindelijk het
luchthavengebouw binnen zijn. Sokha mag niet mee naar binnen. Vrij snel is
alles afgehandeld en kan ik afscheid nemen van Nik. Het was een fantastische
reis, onvergetelijk. De vreugde van de stortkinderen zal me altijd bijblijven.
Sokha zwaait ook nog even door het venster.
Vrij snel kom in door de pas- en handbagagecontrole, maar ze
vinden toch wel een flesje water. Ik mag het ter plaatse opdrinken. Het wachten
kan beginnen op de vlucht kan beginnen.
Phnom Penh - Bangkok
De vlucht om 20.00 u. is al verlaat naar 20.40 u.
Ondertussen kunnen we gebruik maken van de gratis internetbalie. Plots nodigt
een beeldschone Thaise ons uit haar te volgen naar een afzonderlijke ruimte met
comfortabele zetels. Omdat we moeten wachten kunnen we ons bedienen van
fruitsap, koffie, croisantjes, fruit We worden in de watten gelegd. Tegen
20.30 u. mogen we instappen en tegen 20.50 u. stijgt het vliegtuig al op. Voor
zon korte vlucht worden we meer dan verwend: een warm avondmaal met kip en
rijst, een dessertje, een drankje en nog een kop koffie. Het personeel moet
zich spoeden, want om 21.30 u. begint de landing reeds.
Bangkok - Kopenhagen - Brussel
Bij het verlaten van het vliegtuig
moeten we een bus op en worden we een eind verder naar het luchthavengebouw
gebracht. Nu is het niet zo eenvoudig. Eigenlijk mag ik mijn bagage niet
ophalen, want dan zit ik niet meer in de transferzone. Even navragen. Ze sturen
me naar de vertrekhal en zeggen dat daar mijn bagage wordt gebracht. Dan maar 750 m verder stappen en ik
moet al door de controle. Met mijn pas en gelukkig met de reservatiebrief mag
ik verder. Daarna word ik zelfs helemaal gescand. Nog even navragen, want ik
heb nog geen ticket en waar blijft de bagage? Ze sturen me verder naar de
SAS-balie. Daar is een ticket snel gedrukt, maar de bagage, das een ander paar
mouwen. Na veel heen en weer getelefoneer stellen ze me gerust. De bagage is
gevonden en zal doorgestuurd worden naar Brussel. We zullen zien. Ondertussen
is het al 22.30 geworden. Ik vind in de taxe-freeshops niets dat me kan bekoren.
Tegen 23.00 u. ben ik al aan Gate D4 en we mogen onmiddellijk doorstappen waar
de wachtzaal.
Plots hoor ik door de luidsprekers
dat passagier Eric zich moet melden. Ik trek naar het personeel dat de tickets
controleerde maar gelukkig is het een andere Eric die ze zoeken. Om 23.30 u.
mogen we het vliegtuig op. Naast mij komt een forse jonge dame zitten. Ik zie
dat ze een boek leest met heel rare letters. Na een tiental minuten waag ik het
toch een vraag te stellen of ze een Deense is? Neen, ze is van Zweden en komt
uit Hong Kong. En zo geraken we stilaan aan de praat en moet ik niet de gehele
tijd stom naast de dame zitten.
Het duurt nog tot 0.30 u. vooraleer
het vliegtuig, een Airbus A340, taxiet naar de startbaan en om 0.45 u. gaan we
eindelijk de hoogte in. Wat we de laatste dagen in het nieuws hoorden zien we
hier in werkelijkheid. Geheel Bangkok staat onder water. En zo gaan we een
lange nacht tegemoet, richting Kopenhagen.
Bangkok Golf van Martaban
Rangoon Golf van Bengalen - India: Calcutta Delhi (4.30 u.) Lahore
9144
m
- snelheid: 948 km
per uur
Om 2.00 u. krijgen we nog een
avondmaal aangeboden. We mogen kiezen tussen vis of varkensvlees. Met een
glaasje witte wijn smaakt het best. Honger moeten we dus zeker niet lijden, het
is voor mij reeds het tweede avondmaal. Nadat de koffie is geschonken en alles
is opgeruimd, worden de lichten gedoofd. Zullen we kunnen slapen?
Het vertrek vanuit het hotel om de Angkortempels te bezoeken
is gepland om 8.00 u. Om 7.00 u. komen de eerste medereizigers reeds aan in het
restaurant. Hier verloopt alles heel snel en er is aan het buffet een
overvloedige keuze: stokbrood, toast, pannenkoeken. Hier vinden we voor het
eerst op onze reis ham en plakjes kaas. Dat zal wellicht te wijten zijn aan het
feit dat de Lotus Lodge gerund wordt door een Nederlander. De eitjes worden er
ter plaatse gebakken zoals we ze graag hebben.
Tegen 8.00 u. staan 5 tuktukdrivers klaar om met ons vandaag
op tocht te trekken naar de Angkortempels, de 6de laat op zich
wachten. We mogen vandaag slechts met drie personen in een tuktuk, want de weg
is zo overspoeld en modderig dat het brommertje er niet doorheen zou geraken.
En inderdaad, soms kost het heel veel moeite en moet er geduwd worden.
Tegen 9.00 u. bereiken we de ticketoffice. Voor 20 dollar
krijgen we een dagticket, maar iedereen moet op de foto. Die foto wordt dan op
het ticket gedrukt. Aangezien de tempels zo verspreid liggen is dat wel een
gemakkelijke controle. Aan iedere ingang moet het ticket worden voorgelegd en
aan de hand van de foto is het dus ook onmogelijk je ticket aan een andere
persoon door te geven.
We rijden voorbij de grootste
tempel, de Angkor Wat en stevenen af op de andere zeer gekende site, de Angkor
Thom met de Bayontempel in het midden. We houden eerst halt aan de zuidelijke
poort en de gids geeft uitleg over Angkor Thom. Aan de tempel zelf zien we
toeristen die, zoals in een boek is beschreven, de tocht maken op een olifant.
In deze Bayontempel is het een eerste kennismaking met de Angkorcultuur; de
vele gezichten op de stenen, de bas-reliëfs met strijdverhalen van de koning,
de vele tientallen afbeeldingen van de dansende Asparas. De zon schijnt in
alle hevigheid en het water druipt van ons. Het gaat trap op, trap af. We
verlaten de tempel aan de achterzijde. We zien er hoe jonge dames er een put
moet opvullen. Met twee houden ze een plastiekzak vast. Een jongeling schept er
wat aarde op en met het zakje gaan ze naar de andere kant en dumpen de aarde.
En zo gaat het door, het ene groepje na het andere, het ene zakje na het
andere En zo heeft iedereen werk.
We vervolgen onze weg met de
tuktuks. We rijden voorbij het Olifantenterras. We hebben zicht op nog andere
ruïnes. Zo bereiken we een tweede tempel die op onze planning staat: de stilaan
door het oerwoud overwoekerde Ta Prohm. Verkopers klampen ons aan. Reusachtige
kapokbomen groeien op de terrassen en muren. Het is een van de meest gefotografeerde
ruïne geworden. Wanneer we die achteraan verlaten worden we in een drukte van
souvenirverkopers terecht. Ik laat me weer overhalen om een ossenspan met een
wagen te kopen en geef er 8 dollar voor. (Later vragen ze er ineen
verkoopstalletje 5 dollar voorà. Het boek Angkor dat schoonbroer Georges kon
kopen en afdong van 10 dollar tot 5 dollar, word ik hier aangeboden voor 4
dollar. Als je hier iets koopt voel je je altijd bedrogen, maar kom het zijn
sukkelaars en ze mogen toch ook eens een dag plezier beleven wanneer ze er een
westerse toerist weer eens hebben kunnen opleggen voor enkele dollar.
Vandaar trekken we met de tuktuks
naar een restaurant voor de lunch. De aircogekoelde ruimte is een welkome
verademing. Iedereen bestelt volgens de kaart.
In de namiddag staat dan de
wereldberoemde tempel Angkor Wat op het programma; de grootste tempel. Onze
gids geeft weer de nodige uitleg. Je kunt je ogen niet afhouden van de vijf
majestueuze maïskolfvormige torens. De tempel werd rond 1150 gewijd aan de
hindoegod Vishnu en volgens wetenschappers zou de bouw dertig jaar hebben
geduurd. Het bezoek neemt heel wat tijd in beslag. Er kunnen mooie fotos
gemaakt worden van de tempel die zich spiegelt in het meer. En datzelfde beeld
kan ik later maken met twee monniken op de voorgrond. Een enig schoon document!
In de tempel zelf is het trap op, trap af. De gangen zijn bezet met taferelen,
enig om zien hoe al die figuren werden gegraveerd. Wanneer we naar het
heiligdom willen trekken moeten de dames de armen bedekken, petten af en moeten
we een hoge steile trap op. We zijn nu heel dicht bij de majestueuze toeren.
Het geeft je een bijzonder gevoel hier in Angkor te kunnen staan, de site waar
zoveel over werd geschreven als wereldwonder! Voor velen is de zon er teveel
aan, maar het zweet mag van mij lopen, het belangrijkste is mooie fotos maken
en daar heb ik alles voor over.
Na het bezoek ik iedereen vrij en
kan met zijn tuktuk heen waar hij zelf wil. Sommigen trekken nog naar het
stadscentrum van Siem Reap, er is daar ergens een café uitgebaat door een
Gentenaar. Aanderen hebben een schoolbezocht waar gehandicapten mooi werk
maken. Wij keren terug naar het hotel.
Asparadansers
Tijdens hun bezoek aan de Gentenaar
vernamen Johan, Christine en Bernard dat er een restaurant is waar ze s avonds
in buffetvorm allerlei gerechten aanbieden en dat er ook een optreden is met
plaatselijke folklore. Voor 12 dollar alles inbegrepen mogen we dat zeker niet
missen. We bestellen ook een tuktuk n tegen 19.00 u. komen die ons ophalen en
brengen ze ons naar de plaats. We zijn er in totaal met 10 van onze groep. Inderdaad,
aan verschillende tafels staan allerlei gerechten met netjes de naam erbij. Aan
andere tafels bakt men, braadt men.. al wat je wenst: brochetjes, pannenkoeken,
aardappelen, bananen in deeg Kortom te veel om op te noemen en te veel om ook
van alles te proeven. Het smaakt heerlijk terwijl een plaatselijk
muziekensemble voor sfeermuziek zorgt.
Om 19.30 u. begint het optreden. De
Asparadanseressen zijn mooi uitgedost met kleurrijke kledij en dragen een
hoofddeksel zoals afgebeeld op de tempels. Met de handen en vingers maken ze
fijne bewegingen. Tussendoor is er ook een optreden van een folkloristische
groep met o.a. een stokkendans met manden Met de bijhorende muziek heel
sfeervol en leuk om zien. De meisjes die opnieuw asparadansen brengen zijn
allen beeldschoon. We kunnen mooie plaatsjes schieten en zo wordt ons
Cambodjaverslag stilaan kompleet.
Tegen 20.30 u. is het optreden
voorbij. De danseressen blijven op het podium staan en iedereen mag er bij gaan
staan om fotos te maken. Wanneer de grootste drukte voorbij is, wagen we ons
ook even tussen de danseressen om ons ook te laten fotograferen.
Ten 21.00 u. is de gehele zaal
ontruimd. We laten ons ook terugbrengen door de tuktukdrivers die er gewacht
hebben. Blijkbaar is onze tuktukrijder niet handig of is zijn brommertje niet
zwaar genoeg, maar opnieuw blijft hij in de eerste plas teken en moet hij hulp
inroepen om ons uit de benarde situatie te redden. Zo loopt een mooie dag op
zijn eind.
De planning is om 8.00 u. te kunnen vertrekken. We hebben
gisterenavond aan de hotelbalie moeten noteren wat we wensten als ontbijt. We trekken
om 7.00 u. naar de vierde verdieping om op het dak in het restaurant het
ontbijt ter nemen. We genieten zo hoog over de vroege bedrijvigheid inde stad.
Maar tijdens het ontbijt komt het al tot uiting dat het
zeker niet zal lukken. Het duurt een eeuwigheid voor ze er met een bordje met
een broodje komen. Ze staan dan nog te kijken wie wat bestelde. Bestelde je
drie broodjes, dan komen ze met drie bordjes, met telkens een vork en een mes.
Voor sommigen is het lang wachten op een koffie. Voor Bernard duurde dat zeker
een half uur. Hoewel ze daar met een zevental personen in de keuken aan het
werk zijn, er zit geen vooruitgang in. We genieten en lachen eigenlijk met hun
dwaasheden.
Tegen 8.00 u. is toch bijna iedereen met zijn valies beneden
en is er een tweede busje om ons te voeren naar de aanlegplaats van de boot die
ons naar Siem Reap zal brengen. Onze defecte bus moet vandaag gerepareerd
worden.
Tegen 8.20 u. kunnen we eindelijk vertrekken, want onze
bestelwagenchauffeur was drank, ijs en een hapje gaan kopen om mee te nemen op
de boot.
6 uur lange boottocht
Twee busjes en een tuktuk brengen ons naar de aanlegplaats
van de boten een 7-tal km. verder. We hadden ons de boot slechter voorgesteld.
Het is een overdekt exemplaar met voldoende zitbanken en een toilet. Wanneer de
boot zich op de rivier in beweging zet komen we ogen tekort om overal rond te kijken: huisjes
helemaal onder water of drijvend vissers die hun net binnenhalen. We waren
voortdurend langsheen dorpjes op het water. Het water heeft het gehele gebied
onder water gezet. We zien koeien en varkens op drijvende pontons. We wagen ons
ook op het dak. De zon brand in alle hevigheid, maar het zicht is fantastisch
althans voor ons. Voor de mensen waarvan het huis tot aan het dak in het water
staat zal het welminder prettig zijn. We zien een ganse school onder water
staan. Maar vooral veel drijvende huizen; Na een paar uur varen komen we in de
open watervlakte. Zo ver je kan zien water en groen Onze bootsman verliest er
ook zijn weg in en moet zelfs eenmaal uitzoeken welke richting hij verder moet.
Een paar keer moet hij stoppen om slierten groen uit de schroef te trekken of
om mazout bij te vullen. Achteraan zit het vrouwtje van de bootsman met haar
kleine dreumes van 10 maand. En we varen maar verder aan een snelheid van zon 15 km per uur. Het worden er
3 u. - 4 u. - 5 u Geregeld varen we tussen we drijvende dorpjes door.
Omstreeks 14.00 u. leggen we aan en kunnen even in zon dorpje. In een houten
afrastering zitten krokodillen opgesloten. Marc plaagt ze even met een stok
zodat we even hun open scherpe muil kunnen gadeslaan. We zetten onze boottocht
verder. Naarmate we ons doel Siem Reap naderen zien we kokosbomen slechts
enkele meter boven het water uitsteken. Er moet ook nog een weg diep in het
water liggen want we zien nog net de verkeersborden boven water steken. Onze
bootman vaart en eindelijk, het is 15.30 u. geworden, bereiken we een plaats
waar we de boot blootsvoet kunnen verlaten, geholpen door enkele hulpvaardige
jongens. We hebben er een tocht van 6.30 u. opzitten. De tuktuks staan in het
water klaar om ons tegen 1 dollar wat verder op het droge te boeren. We worden
omringd door bedelende kinderen en enkele jongeren op één been. Hoe
hartverscheurend het ook is, we kunnen er niet aan beginnen, dan moet je aan
iedereen geven. Ondertussen is ook onze kleine wagen er aangekomen en kunnen de
vrouwen weer als eersten naar het hotel gevoerd worden. Maar wij mannen hebben
de stommiteit begaan ook de drankbak mee te geven.
Nik neemt een duik
We stappen een heel eind te weg op, hopend dat het busje
snel terug zal zijn. We beleven en zien van alles langs de weg: buffels in het
water, duikende kinderen, een stinkende kwekerij van eenden, bewoners in hun
schamele huisjes, voorbijrijdende brommers met van alles en nog wat
Na een tijdje houden we halt en blijven wachten. Daar ligt
een plank over een beek, en ik zie het niet zitten om er even overheen te
stappen. Stoere Nik wil het wel doen en Eric houdt het fotoapparaat in aanslag.
Maar halfweg kraakt gewoon de plank middendoor een Nik belandt in het bruine
sop. Uiteraard hilariteit en plezier alom en alles staat tot in de details op
beeld. Tegen 17.00 u. komt het busje er op nieuw aan. Niet verwonderlijk, Seam
Riep is nog een heel stuk verder gelegen en ons hotel, Lotus Lodge ligt buiten
de stad. Om het hotel te bereiken moeten we zelfs opnieuw door enkele plassen
rijden en zijn er nog tal van overstromingssporen in het hotel zelf te zien.
We genieten samen met de groep van een gezellig aperitiefje
en een lekker avondmaal. We proeven ook een palmwijntje.
Tripgegevens: 118,2 km afgelegd Battembang Siem Reap in
7.51 u. totaal
Na het ontbijt, de betalingen en het
laden van de valiezen in de bestelwagen, kunnen we om 9.45 u. vertrekken. We
hebben een rit van zon 300
km voor de boeg. Het vergt natuurlijk weer heel wat tijd
om uit de drukke hoofdstad te geraken.
We zijn nog maar nauwelijks op het
platteland of zowel links als rechts staan heel wat huizen onder water. Op een
bepaald moment moeten we zelfs door plassen rijden. We vorderen heel langzaam.
Na twee uur rijden hebben we slechts een 90-tal kilometer afgelegd en bereiken
we de stad Kompong Chnang. De stad is gekend om zijn aardewerk en zoals in de
gidsen beschreven zien we inderdaad verschillende ossenkarren met aardewerk op
weg. Ook was het de bedoeling hier de drijvende dorpen te gaan bekijken, maar
een ruim deel van de stad staat onder water. Het is leuk om zien hoe de autos,
brommers en fietsen door het water rijden. Minder leuk is het wanneer een
vrachtwagen mij voorbijrijdt, een watergolf achterlaat en ik met mijn voeten
ook in het water sta.
Door het water
We vervolgen onze weg. We moeten met onze bus ook door het
water. Midden het ondergelopen kruispunt staat een agent tot aan de knieën in
het water het verkeer te regelen. Wat een leuk gezicht. Naarmate we verder van
de stad wegrijden is de weg nr 5 naar Battambang enorm slechts. Het is een
aaneenschakeling van putten. De bus vordert enorm traag. Hoeveel uren gaan we
er nog over doen? Plots zien we enkele wegenwerkers die putten aan het vullen
zijn. Een tiental km vorderen we goed, maar dan is het opnieuw hotsen en botsen
van de ene put naar de andere. Tot plots onze motor begint te roken. Het is 14
u.
Bus defect
We verlaten de bus. Alle mannen met enige
kennis van zaken geven hun mening. De motor is kokend heet. Op de weg achter de
bus wordt een tak gelegd, dat is hier in Cambodja de gevarendriehoek.
Uiteindelijk slaagt men erin water in de reservoir te gieten, maar het loopt er
even snel uit als ze het erin gieten. Geluk bij een ongeluk, we staan net voor
een garage. Een jonge garagewerker komt zien, neemt er de rubberen leiding van
weg en die is helemaal gescheurd. Niet te verwonderen dat het water snel weer
wegloopt. De garagist wipt op zijn brommer en rijdt naar een shop om een nieuwe
leiding. Sambad, onze Cambodjaanse begeleider zegt dat het in 20 min. zal
geklaard zijn. Amaai, de buis heeft niet de juiste vorm, ze moet aangepast
worden. Als ze er opnieuw water ingieten loopt het even snel er weer uit.
Herbeginnen de tijd vordert. We staan er al een uur. Gelukkig kunnen we
genieten van schaduw onder de bomen en hoeven we niet in de brandende zon te
wachten. Er worden stukjes buis gebruikt tot Johan er zich even mee gaat
bemoeien en onder bus gaat kijken. Hij weet onmiddellijk de oplossing , maar
die koppige Cambodiaan wil hem niet geloven. Gelukkig drijft Johan door. Na
twee uur kunnen we eindelijk weer verder. Het is precies 16.00 u. geworden.
Naar we blijven niet van pech
gespaard. Na een goed uur rijden is het weer hetzelfde liedje, blijkbaar is de
waterdarm niet goed bevestigd en is al het water opnieuw verdwenen. De kap
boven de motor binnen in de bus wordt geopend. Met flesjes water die Sambad
gaat scheppen in de overstroomde gebieden wordt de waterreservoir weer gevuld.
Die dikkoppen willen maar niet luisteren ze willen de motor niet stil leggen,
ze willen de vuldop er niet opdraaien De waterdamp stijgt voortdurend omhoog.
Na eindeloos veel flesjes water in de reservoir te hebben gegoten zetten we de
weg verder. Nog 55 km
naar Battambang. We kunnen weer een 30-tal km rijden. Ondertussen is de
bagagecamionette ons tegemoet gekomen en kunnen 10 personen mee. De strafste
mannen verlaten het zinkend schip niet en er wordt nogmaals water bijgegoten.
Uiteindelijk bereiken we om 19.30 u. het hotel Star. We zijn vertrokken om 9.45
u. We hebben zelfs van de gehele dag niets kunnen eten behalve enkele
banaantjes.
Enkele tripgegevens van de gps:
Afgelegde afstand298 km 9.42 u. onderweg
waarvan 6.53 u. gereden en 2.48 u. stil gestaan.
We zijn nog steeds in het regenseizoen en dat ondervinden we
best wanneer we om 6.15 u. wakker worden door de kletsende regen.
Na een smakelijk ontbijt hebben we nog wat vrije tijd, het
vertrek is gepland om 9.30 u. Vijf tuk tuks brengen ons naar het Koninklijk
Paleis.
Bezoek aan het Koninklijk Paleis
Vooraleer we het paleis met een Franstalige gidse kunnen
binnen treden moeten we aan bepaalde voorschriften voldoen. Zo mogen de dames
geen blouse met blote mouwen dragen. Er zit niets anders op dan een T-shir te
kopen. Mannen met een té korte broek moeten er een lange oranje broek huren.
Gelukkig is er maar één slachtoffer die zon hilarisch exemplaar moet
aantrekken.
Zo kunnen we de rondleiding beginnen. Buiten mag zoveel
gefotografeerd worden als je wil, binnenin mag het niet. We krijgen uitleg over
de boeddhaboom die enkel gepland wordt bij pagodes en in het koninklijk palies.
De bloemen maar een uur en vallen dan af. De vrouwen in verwachting rapen die
op, want die hebben heilzame werking bij de bevalling. Na de uitleg over de
troonzaal mogen we die bezoeken. Aangezien er niet mag gefotografeerd worden,
probeer ik discreet, met het toestel op de buik af te drukken, maar van de
eerste foto ben ik al gezien. Niet erg met een verwittiging kom ik er van af.
En nog geef ik niet op, van buitenaf door het openstaande venster probeer ik
nog enkele fotos van het plafond te schieten.
We trekken verder met de gidse en zien de prachtige
frescos, de koninklijke apen In de zilveren pagode, zo genaamd naar de
vloertegels die allemaal uit zilver bestaan en ieder meer dan een kg wegen,
mogen we ook niet fotograferen. Ook hier probeer ik het opnieuw en blijkbaar
niemand die het ziet. Tot ik bij mijn 5de foto toch prijs heb. De
zaalwachter komt naar me toe en moet de foto wissen in zijn bijzijn. Maar
telkens ziet hij natuurlijk mijn voorgaande foto. Delete sir, delete ! Hij
wil al mijn fotos zien, ik probeer hem af te leiden door links te draaien
i.p.v. rechts, maar hij laat zich niet in de maling nemen. Hij begint zelf aan
de knop van mijn toestel te draaien. (Spijtig dat ik er te laat heb op gedacht.
Maar had ik een nieuw fotokaartje in mijn toestel gestopt en de gewiste niet
overschreven met nieuwe fotos, dan kon ik die gewoon achteraf met een
eenvoudig programma terugzetten.) Nu ja, aan de uitgang van het paleis werden
pakjes postkaarten verkocht tegen 1 dollar per pakje met het interieur van de
troonzaal en het interieur van de pagode. Gangsters!
Het Nationaal Museum
Van het koninklijk
paleis trekken we even te voet verder naar het Nationaal Museum. Daar mag in de
tuin gefotografeerd worden maar binnenin slechts met een toelating. Een
Engelstalige gidse leidde ons rond en geeft uitleg over de verschillende beelden.
Er zijn er heel wat van voor de Angkor periode, beelden uit de 7de
eeuw Zo schuimen we diverse zalen af. De gidse maakte zich geen zorgen over
het nemen van fotos, integendeel, ze zegt dat we moeten opletten voor een opzichter
in uniform. Diverse beelden kunnen als illustratie van ons bezoek worden
vastgelegd en nergens is een oppasser te zien. Bij het verlaten van het museum
stellen we vast dat we daar een permis konden kopen, 1 dollar om te
fotograferen en 3 dollar om te filmen.
Na het bezoek laten ons
opnieuw door een tuk tuk naar het hotel 252 brengen. Om 12.30 u. staat het
buffet klaar. Er zijn opnieuw diverse typische gerechten: brochettes, gestoofde
groenten, rijst, kip Beschrijvingen geven is heel moeilijk, fotos ervan maken
zoveel eenvoudiger. Als dessert wordt er een bord geplaatst met daarop
balletjes rijst met een kokossmaak.
Het oude stort
Om 14.00 u. worden we verwacht aan de bus. We
worden voor een bezoek naar het oude stort gebracht. De laatste straat er
naartoe moeten we te voet afleggen. Het is één modderploeg. Onderweg komen we
in contact met de spelende kinderen, de gezinnen die er in armtierig
omstandigheden wonen We zien er hoe plastiekflessen van hun etiketten worden
ontdaan en worden gesorteerd Een jongen haalt zelfs de veertjes uit balpennen.
Zo bereiken we het oude stort. Je kan het zich moeilijk voorstellen hoe de
kinderen hier in de vuilnis op zoek waren naar bruikbaar gerief. Spijtig dat we
de geur niet kunnen meegeven in een verslag.
Feest bij de CCH-kinderen
We keren met de bus terug en trekken naar het
tehuis waar de meisjes verblijven. De dames kunnen in het kapsalon terecht om hun
haar of nagels te laten verzorgen. Ondertussen trekken de mannen naar CCH2 + 3
om er iets te drinken en ik kan me ook terugtrekken om de fotos en tekst van
vandaag in orde te brengen, zo kan ik ook eens een rustige avond doormaken.
Af en toe trek ik eens
naar het kapsalon om een foto te maken. Ondertussen is het 17.00 u. geworden,
trek naar het kapsalon en daar is niemand meer te zien? Waar zijn ze allemaal
heen? Ik zie er nog net een dame van de staff en die zegt dat ze allemaal naar
CCH2+3 zijn voor het grote feest. Oei, ik heb niets gemerkt en ik zit hier
moederziel alleen. Gelukkig er nog een meisje aanwezig en die gaat met me mee,
we gaan samen te voet. De weg is één modderpoel en we stappen van links naar
rechts over de weg om de plassen te ontwijken. Op een bepaald moment is de plas
zo groot dat we niet anders kunnen dan erdoor trekken. Met natte, modderige
kousen en schoenen trekken we verder, nagegaapt door de lokale bewoners. Wat
komt een bleekscheet hier in godsnaam gewandeld. Wanneer we bijna het centrum
bereiken zie ik Nik. Met de chauffeur van de camionette zijn ze naar mij op
zoek. Eind goed, al goed, het verloren schaap is terug.
Ondertussen heb ik wel het optreden van de
dansertjes gemist (en ook geen fotos), maar ik maak toch het optreden van het
zangeresje mee. Verwonderd kijk ik naar Sokha. Wat een veelzijdig talent heeft
die man, hij begeleid met een elektrische gitaar. Daarna volgt een moment
suprême voor de kinderen. Ze mogen allemaal aanschuiven voor een hamburger en
een blik cola. En dankbaar dat die kinderen zijn. Ze komen ons persoonlijk
groeten en bedanken voor deze gift. Ze genieten van hun geschenk en smullen, verspreid
over de speelplaats of zitten naast iemand van onze groep. Het tweede deel van
het feest wordt aangevat met een overhandiging. Schepen Bernard Fonteyne
overhandigt Sohka een mooie tinnen schaal van Lendelede. Bernard wordt voor de
officiële foto geflankeerd door ereburgemeester Jozef Messely en vzw voorzitter
Nik. Het feest gaat verder met een dansoptreden van de jongsten. Daarna volgt
een danspartij. We worden uitgenodigd om mee te dansen. Iedereen moet mee met
de kinderen die niet opgeven als we niet wille meedoen. Het moet en bij
bepaalde dansen moeten we de handen draaien Amaai, mijn vingers slaan ineen
knoop ik zal het nooit kennen. En zo gaat het feest door tot 19.00 u. Wellicht
wil Sokha door gaan, maar met een smoesje stelt Nik dat we een afspraak.
Stilaan wordt het feest afgerond. Tot ze vragen of wij ook een lied willen
zingen. Dat is een ander paar mouwen. Nik is de vrijwilliger van dienst en
zingt in het Engels Piepklein konijntje. Alle kinderen worden vooraan
geroepen en zingen samen mee met de nodige bewegingen.
Zo kunnen we eindelijk
terug naar ons hotel 252. Het was een mooi en gezellig feestje, vooral voor de
kinderen. Mijn gedachten gaan naar de stortplaats van deze namiddag waar die
kinderen ooit op leefden.
We genieten nog verder
van een gezellige avond aan de rand van het zwembad, een aperitief, een
avondmaal, een gezellige babbel en het bekijken van mijn fotos op de pc heeft
ook succes.
Onder een stralende op het terras aan het zwembad is het
heerlijk toeven om het ontbijt te nemen. Het fruit is bijzonder mooi opgediend.
Een foto ervan kan dienstig zijn om aan onze vrouwenbewegingen op het
thuisfront eens te tonen hoe ze een dessertbord mooi kunnen opmaken. Op gebied
van gerechten op borden schikken kunnen ze hier in Cambodja nog heel wat
bijleren!
CCH 2+ 3 (The Center
for Childrens Happines)
Om 9.00 u. stappen we opnieuw in onze bus in en laten ons
naar de rand van Phnom Pehn brengen voor een bezoek aan het CCH 2 + 3 center.
Na over een primaire weg hotsend en botsend een weg hebben gebaand bereiken we
het prachtige gebouw. We worden er door de staff van jonge medewerkers van
Sokha vriendelijk ontvangen. We nemen plaats op de plastieken stoelen. Hilariteit
alom als Eric gewoon door het stoeltje zakt! Via een powerpointvoorstelling
geven ze uitleg over de werking van het tehuis voor de stortkinderen. Telkens
geeft een andere medewerkster uitleg over hun eigen school en hoe de beste
leraars worden gerekruteerd, over de lessen computer, de naailessen voor de
meisjes Nadien maken we een wandeling doorheen het majestueuze gebouw dat door
de Noren werd gesponsord. Op de verdieping maken we kennis met de leerlingen
die er les volgen. Een Duitse en een Australische vrijwilligster geven er een
jaartje les. Om 11.30 u. is de klas uit en komen de kinderen, in hun mooie
uniformpje, naar beneden. Alle slippers liggen er beneden aan de trap door
elkaar. We houden een ondeugend meisje in de gaten. Ze verstopt gewoon een slipper
achter een ton en legt er om die nog beter te verstoppen een paar stukken afval
op. Foei! Over de met stenen en puin bezaaide toegangsweg begeven de leerlingen
zich naar de speelplaats voor een gezamenlijke groepsfoto
Sokha is heel dankbaar en zou graag nog 4000 dollar bijeen
krijgen om die desolate toegangsweg mooi te laten plaveien.
We gaan ook nog een kijkje nemen in het naastliggende
jeugdcentrum. De meisjes die we gisteren ontmoetten komen ons opnieuw opzoeken.
Het wordt tijd om afscheid te nemen.
Het nieuwe stort
Op onze weg naar de Killing Fiels komen we voorbij de nieuwe
stortplaats. Die is niet te bezichtigen maar met een telelens kunnen er toch
enkele frapante beelden worden geschoten. We zien de vrachtwagens het stort op
en af rijden en zien inderdaad mensen die er vuil rapen en sorteren om dat te
verkopen. Sokha vertelt: de mensen moeten betalen om er te mogen vuil rapen,
willen ze s nacht rapen dan moeten ze een lamp huren Hun buit moet verkocht
worden opnieuw aan diezelfde uitbuiters. Wat een gezicht die armtierig
optrekjes waarin ze moeten leven. Het doet ons huiveren: vinden ze bv.
kippenvleugels die uit een restaurant zijn weggeworpen in de vuilnisbak, ze die
gewoon gaan meenemen en herbakken.
Killing Fields
Ons volgend bezoek zijn de Killing Fields. Die zijn op een 15-tal km buiten het centrum van Phnom Penh gelegen. Tussen 1975 en
1979 zijn er 17000 mensen doodgeschoten onder het regime van Pol Pot. Al wie
ook maar enige vorm van ontwikkeling kende, werd gedood. Je droeg een bril, dus
kon je lezen voldoende om je ter dood te brengen. Sokha leidt ons doorheen de
velden. De massagraven werden evenwel opgeruimd in 1980, maar we zien er gewoon
nog tanden op de bodem liggen, stukken kledij Het moet toch een trieste
periode geweest zijn. 2 miljoen mensen werden er door de Rode khmer vermoord.
Ganse steden moesten ontruimd worden en iedereen moest inde landbouw gaan
werken. We zien er een boom waartegen de kinderen gewoon werden doodgekwakt. In
een andere boom hingen toen luidsprekers die het geschreeuw van de
veroordeelden gewoon moesten overstemmen. Onvoorstelbaar hoe barbaars het er
toen aan toeging. We worden even stil wanneer we het mausoleum betreden en er
oog in oog staan met de honderden schedels van de slachtoffers.
We nemen het middagmaal in het Winnerrestaurant. Diverse
schotels worden op de tafels geplaatst en iedereen kan zich bedienen. Er is
rundvlees met groenten, rijst en frietjes. Er is gebakken vis met ei, groenten
Voor elk wat wils. Er wordt een kommetjes soep geserveerd en als dessert worden
schalltjes ananas op de tafel geplaatst.
Toul Sleng Museum (S21)
Het is even na 14.00 u. wanneer we de voormalige school bereiken
waar het Rode Khmerregime zijn folterpraktijken uitvoerde bij het ondervragen
van de beschuldigden. Iedereen met enige intellectuele bagage werd gevangen
genomen. In de klaslokalen zien we de bedden waarop de gevangenen werden vastgebonden
bij de ondervraging. Op een bord lezen we wat van de gevangen werd verwacht bij
de ondervraging en wanneer ze stokslagen of elektroshocks werden toegediend. Van
een paal waar de studenten vroeger oefenden, maakten de beulen gebruik om hun
slachtoffers omhoog te trekken tot ze het bewustzijn verloren om ze nadien in
een kuip water opnieuw te laten bijkomen en de foltering opnieuw te kunnen
toepassen. In andere klaslokalen zien we de cellen en kunnen we de fotos
bekijken van alle slachtoffers. Iedereen werd gefotografeerd. Een kunstenaar
maakte schilderijen van alle folterpraktijken: nagels uittrekken, onder water
dompelen Een politieagent wijst om naar een overlevende, terwijl zijn
echtgenote de S21-terreur niet overleefde. We haasten ons om de film die om
15.00 u. wordt gespeeld even mee te pikken. Maar die duurt veel te lang. Na 45
min. houden we het voor bekeken en zorgen dat we om 16.00 u. terug op de bus
zijn.
New Market
We begeven ons door het drukke verkeer naar het laatste doel
van de namiddag, een bezoekje aan de New Market. Het is 16.30 u. wanneer we er
aankomen en spreken af om 17.30 u. terug te keren naar het hotel.
Het is inderdaad een heel mooi art-deco gebouw en het is er
rustig kuieren tussen de verkoopplaatsen. Hier is er heel wat minder drukte
tussen de ruime gangen. Het is een plezier om te kunnen afdingen. Vooral Jozef
Messely vindt het super om zijn prijzen heel laag in te stellen. Een voorbeeld.
Een zilveren armband, daar vragen we 30 dollar voor. Jozefs prijs
daartegenover 10 dollar. Neen, 18! Jozefs voorstel met de nodige commentaar dat
het uit China komt 10 dollar. Na heel leuke discussies heeft hij die toch mee
voor 12 dollar. En zo wordt het spel door Jozef opnieuw gespeeld om voor mij een
boeddhakopje te kopen. Voor de vraagprijs van 8 dollar betaalde ik uiteindelijk
4 dollar, maar Jozef vond dat ik nog teveel heb betaald. We spelen het spel
nogmaals bij de aankoop van een troleyrugzak. We wedden zelfs op twee paarden
bij twee naastliggende verkopers. We gaan zodanig in het spel op dat we zelfs
te laat aan de bus aankomen. Geen nood, hier wacht een bus gewoon op straat en
het drukke verkeer moet er maar omheen rijden.
Restautant Friends
Nik heeft 5 tuk tuks tegen 19.45 u. besteld om ons naar het
restaurant Friends te brengen. Er werd afgesproken 6 dollar per tuk tuk heen
en terug en ze moeten daar ter plaatse wachten. Friend is een restaurant dat
werkt met straatkinderen. Aan de T-shirt kan je uitmaken wie leraars is en wie
student. Het restaurant is iedere avond druk bezet, vandaar dat Nik reeds
maanden op voorhand reserveerde. Het avondmaal is opnieuw voor iedereen
overheerlijk. De maaltijden variëren in prijs van 4,50 dollar tot 7 dollar. Het
dessert van cocosijs met ananas en gecarameliseerde suiker mag dan bijna
evenveel kosten als de maaltijd, heel wat vrienden van onze groep willen
proeven. Een deel van de groep vertrekt omstreeks 22.30 u. terug met 3 tuk
tuks. Als wij er met de 7 resterende personen met de nog twee resterende tuk
tuks willen terugkeren is er een probleem. Er staan er nog drie te wachten.
Blijkbaar heeft een andere driver zich ertussen gewerkt en heeft dus enkel een
terugreis afgewerkt en zal 6 dollar opstrijken, terwijl die ene die gewacht
heeft nu niets zal verdienen. Discussies alom, we keren terug, maar de driver
zonder passagiers rijdt verder mee. Voor het hotel wordt de discussie verder
gevoerd. Nik probeert te bemiddelen en de gemoederen te bedaren. De drivers
beginnen rond te bellen en weten uiteindelijk wie die drieste driver is die
zich ten onrechte tussen heeft gewrongen. Wat er zich verder tussen die drivers
zal afspelen is voor ons een vraagteken, misschien vernemen we het morgen.
Ondertussen is het 23.15 u. geworden. Er zitten nog heel wat
vrienden op het terras van het zwembad te genieten van een drankje. Het is er
immers zalig zon zwoele avond aan het water.
We kunnen rustig het ontbijt nemen, want het vertrek naar de
hoofdstad is gepland om 9.30 u. Iedereen kan opnieuw het ontbijt aan de kaart
bestellen. Bijzonder lekker zijn de diverse soorten het fruit die op een
schaaltje worden aangeboden. Opvallend is dat de kelners nooit weten wie wat
heeft besteld. Ze lopen zoekend rond de tafels met een bord en weten nooit waar
het neer te zetten. Nadat iedereen heeft afgerekend en de valiezen in de kleine
bus hebben gestopt, kunnen we de verplaatsing naar Phnom Penh aanvatten.
Het is opnieuw genieten van alles
wat op en langs de weg gebeurd, de huisjes, de massas studenten die van school
komen, de overvolle wagens en brommers die van alles en nog wat vervoeren Na
twee uur bollen wordt er even halt gehouden. Onmiddellijk worden we omzwermd
voor jongeren die ons een zakje papaja willen verkopen. Ik sla even de drukte
langs de straat in de gaten. Voor we de bus instappen laten er zich toch heel
wat van de groep verleiden om een zakje fruit te kopen. 1500 Riel (4000 Riel =
1 dollar = 0,75 euro = 30 bfr.) voor een zakje, dat komt neer op 7,50 oude
Belgische frank. Als je daarmee iemand supergelukkig kan maken.
Zo naderen we rond 13.00 u. stilaan de hoofdstad. De drukte
neemt toe en naarmate we het centrum naderen wordt het een ware heksenketel.
Wat een verkeer, je kan je dat onmogelijk voorstellen duizenden en duizenden
brommers in een wirwar door elkaar Onze buschauffeur vindt moeilijk ons hotel 252 in de 252-straat. Hij
moet het even navragen en ook even bellen met de gsm waar het precies gelegen
is. Het is laveren tussen de verkoopstalletjes, de tuk tuks, de zo maar
klakkeloos geparkeerde autos Om 13.30 u. bereiken we het hotel.
Van zodra we de poort binnenstappen ligt voor ons een mooi
zwembad en onmiddellijk valt ons oog op de zonnende jonge Westerse dames aan de
rand van het zwembad. De kamers worden verdeeld, maar aangezien nog niet alle
kamers gepoetst zijn, genieten we even vanhet terras naast het zwembad. We
kunnen onze bestelling in het Frans doen, de chef van het hotel is een
Fransman. Voor het eerst krijgen we de kans om een bruin biertje te bestellen.
Iedereen bestelt een snelle hap, een panini, een broodje ham-kaas We moeten
tegen 15.00 u. klaar zijn om een eerste verkenning te doen in Phnom Penh.
De kamers zijn super! Een schitterende badkamer, maar door
het raam zie je enkel tegen elkaar aaneengeplakte gebouwen.
Orussey
Market
Na 3 minuutjes rijden met de bus bereiken we ons eerste
doel, een bezoek aan de Orussey Market. We worden verzocht goed te volgen,
vooraan, in het midden en achteraan zal telkens een van onze Cambodjaanse
begeleiders lopen. En inderdaad, het is een wirwar van gangetjes. We hebben
ogen te kort. Het ene stalletje is naast het andere geplakt. Alles is in
afdelingen opgesteld, telkens met tientallen hokjes waar hetzelfde wordt
verkocht. De verkopers liggen en zitten erbij. We vragen ons af hoe ze hiermee
overleven. Afdelingen met kledij, allemaal hetzelfde, elektrisch materiaal
schoenen, hele hopen We trekken ook de tweede verdieping door: schoolgerief,
wisselaars met pakken geld Dan trekken we door de vleesafdeling De
verkoopsters zitten gewoon tussen het vlees de visafdeling om te eindigen bij
het pluimvee. De kippen liggen er in hopen, met de poten aaneengebonden te
spartelen We zien hoe een jongeman met een stok lop de rug met vooraan en
achteraan een tros kippen afgeleverd. De tros wordt bij de poten gehangen en
aan de weegschaal gehangen en pardaf de kippen worden bij de hoop geworpen. Tussendoor
zie je mannen kippen aan het pluimen. Buiten kunnen we een kijkje nemen op de
slachtafdeling. En stinken . stinken! En daarnaast de wirwar van brommers,
autos
Russian
Market
We springen snel de bus op om even verder te rijden naar de
Russian Market. Op deze markt is afdingen een must. We verdelen ons in 3 kleine
groepjes en speken af wanneer we opnieuw aan de bus verzamelen. Met onze
Cambodjaan gaan we op zoek naar een Cambodjaanse vlag. En inderdaad, het
afdingen werkt. We gaan ook verder op zoek naar zon typisch hoofddeksel zoals
de vrouwen dragen We komen een andere groep tegen en die zijn aan het
discussiëren over de prijs van uurwerken. Twee mooie uurwerken voor 30 dollar.
Marc wil er 22 dollar voor geven. Neen het lukt niet. We schatteren het uit
wanneer Marc een gsm-nummer (van een ander) opgeeft die hij moet bellen wanneer
hij de uurwerken voor 22 wil laten. Tegen 17.00 u. zien we dat de stalletjes gesloten
worden en ook zijn er al bepaalde toegangsdeuren dicht.
CCH1
Voor het nog drukker geworden verkeer rijden we nu voor een
eerste kennismaking met de stortkinderen naar de verblijfplaats CCH1. Gewoon
niet te doen is dat verkeer, en daar tussenin staan her en der politiemannen
met een fluitje. Wanneer we ze even door ons open raampje even aanspreken lopen
ze lachend een eindje mee om een praatje te slaan. Leuk, maar wat staan in
godsnaam die mannen daar te doen. Dat zijn er die ze zeker op overschot hebben
en daar tussen de wirwar hebben neergezet.
En zo bereiken we CCH1. De kinderen verwelkomen ons. Werner
heeft zijn sponsordochter teruggevonden. De meisjes hangen aan ons, vragen onze
naam. Ikzelf wordt omringd door Alis (12 jaar) en Raksmeg (12 jaar). Met onze
westerse ogen lijken die meisjes heel wat jonger. We bezoeken de verschillende
slaapplaatsen, de bib, de refter, In het kapsalon moet Roos een demonstratie
ondergaan HJet wordt tijd om afscheid te nemen van de meisjes. 53 verblijven
er in totaal. De oudsten zorgen voor de jongsten. Blijkbaar hebben ze hier wat
geluk gevonden, beter dan op het stort te moeten leven. En dat allemaal de
verdienste van Sokha.
Anise restaurant
Om 20.00 u. vertrekken we naar het Anise restaurant. We
kunnen er heerlijk eten aan de kaart. Als aperitief kunnen we een Richard
bestellen, maar ze hadden er maar 4 meer voorradig. Verder nog Martini, Campari
Als voorgerechtje bestelt Nik voor iedereen een voorgerechtje, het is gewoon
een rolletje groenten in een deeg gedraaid, een Vegetarian Springrol. Als
hoofdschotel zoekt iedereen op nieuw zijn gading. Van de Amok zijn er maar 4
voorradig. Nogal wat van onze gasten bestellen een stoofpotje van
gecarameliseerd varkensvlees en tofu. Ik houd het bij een boeuf bourgignon met
frietjes en ratatouille. Er kan ook nog een dessertje bij. Tegen 23.00 u.
stapt iedereen in groepjes terug naar het iets verder gelegen hotel 252 voor
een eerste nacht in Phnom Pehn.
2.00 u. in de nacht. Een akelig geluid maakt ons wakker.
Geschreeuw, geschreeuw en nog eens geschreeuw doorheen de stille nacht. Zou dat
een aap zijn? Ik wip het bed uit, kijk door het venster en zie op ons terras
een kat zitten. Ze is nogal rap weg als ze me ziet. De airco blaast reeds de
gehele nacht op mij, ik voel er me niet zo goed bij en Bernard legt de airco
af. Al snel is het weer veel te warm in het chalet.
We moeten deze morgen vroeg ontbijten. Nik plande om 8.00 u.
vertrekken, want er staat weer heel wat op de dagorde.
Het is 8.10 u. geworden wanneer we met de 9 brommers en de
twee tuk tuks richting Kampot vertrekken. Een eigenaardige wagen met vooraan een
box waaruit muziek weergalmt, rijdt ons voorbij. Wat een raar vehikel? Ik
schakel mijn brommer naar 4de versnelling en zet de achtervolging
in, want dat moet op foto. Onze tuk tukrijder legt achteraf uit dat het een
begrafenis is, ze gaan met de overledenen naar de verbranding. Af en toe houd
ik halt om fotos te maken van de mooie woningen. Met die brommer stop je
wanneer je wil en met wat snelheid is de groep weer snel bijgehaald. Echt een
heel leuke vorm om je te verplaatsen en een streek te verkennen!
Boottocht op de mangroven
Plots moeten we een smalle aardeweg in. Het is
een prachtig gezicht, de rijstvelden en de voor ons romantische huisjes op
palen. Voor de plaatselijke bevolking misschien wel minder comfortabel. Links
en rechts zien we velden, het zijn zoutwinningsgebieden. Het water droogt uit
en voorzichtig wordt de bovenste laag weggeschraapt.
Zo bereiken we de inham van de zee. De bootjes
liggen klaar, Mr. Tjien heeft voor deze trip tussen de mangroven gezorgd. Met drie
wiebelende bootjes begeven we ons op tocht. Het is een heerlijke tocht op het water
onder een stralende zon. Plots zien we naast ons hele zwermen visjes het water
uitspringen, ze wippen in een supersnel tempo over het wateroppervlak. Enkele
visjes maken een verkeerde sprong en komen in onze boot terecht. Tijd om even
de visjes van dichtbij gade te slaan, ze hebben een lange snuit met op het
uiteinde een rood puntje. We stellen vast dat op de derde boot een kind de
gehele tijd water aan het scheppen is uit de boot en de bootsman pompt
onophoudelijk water. Zou er een gat in de boot zitten? Na een hele tijd varen
liggen de boten even stil tussen de takken van de mangroven. Mangroven zijn bomen
die in het water groeien. Het water is heel ondiep, enkele wagen zich in hun
slip in het water. Enkele dames wagen zich ook in het water.
Wanneer Nik opbelt met de vraag waar we zo lang
blijven, wordt de terugtocht aangevat. Nik heeft nog voor een verrassing
gezorgd. Zeven plaatselijke dames geven een demonstratie hoe ze garnalen
vangen. Met hun kledij aan begeven ze zich te water. Ze zitten net met hun
hoofd boven het wateroppervlak. Een netje voor hun vangst in te steken houden
ze met de mond vast. Met beide handen woelen ze dan in het water op zoek naar
garnalen. Het is op dat tijdstip van de dag geen goede visperiode, maar toch
verschalken ze met hun blote hand een paar garnaaltjes en kleine visjes.
Om het bezoek af te ronden krijgen iedereen nog
een verse kokosnoot aangeboden. De schil wordt er afgekapt tot er een gaatje
vrijkomt om er een rietje in te steken. Het is een heel frisse drank. Daarna
wordt de noot in twee gekapt om het witte vruchtvlees te kunnen opeten. ZO word
het stilaan tijd om afscheid te nemen van deze vriendelijke Cambodjanen.
Peperplantage
Om 11.45 u. starten we opnieuw onze brommers en
rijden richting Kep. Na een hele tijd rijden slaan we aan een aardeweg links
in. Het is opnieuw een heel stuk rijden. We brengen een bezoek aan de plantage
Chez Christophe. (12.15 u.). Deze streek heeft een bijzonder goede
bodemsamenstelling om peper te kweken, maar in de tijd van Pol Pot werd alles
verwoest. Nu worden de peperplantages stilaan weer aangeplant. Mooi in rijen
staan de hoge, smalle struiken opgesteld. Er kunnen twee oogsten per jaar
opgedaan worden. De groene peper kan vers gebruikt worden. Laat men die rijpen
aan de struik, dan is die eerst rood en wordt later zwart. Witte peper is
gewoon geweekt in water om het schilletje te verwijderen. Verder in het domein
domein vinden we papajas, kleine banaantjes, lychees, Op het eind van onze
rondgang wordt er uiteraard heel wat peper gekocht, 10 dollar voor een halve
kilogram.
Kimly restaurant
We keren om 13.15 u. op onze stappen terug. De
tuk tuks worden omgeven door de brommers. De ene rijdt eens op kop, een andere
komt al eens vooraan aansluiten of laat zich eens uitzakken tot achteraan. We
nemen een idyllische weg die zich doorheen het landschap slingert. Via de grote
weg bereiken we de kust om 13.45 u. We hebben er opnieuw een halfuurtje gezellige
bromtijd opzitten.
In Kimly Restaurant kunnen we verse krab
bestellen, de specialiteit van Kep. Die wordt op verschillende manieren
klaargemaakt. Er worden ook nogal wat scampis besteld. Het is er zalig zitten
aan de rand van het water.
Rabbit Eiland
Met twee bootjes werd de oversteek naar Rabbit
Eiland gemaakt. Het was een half uurtje varen om op het mooie strand vol
palmbomen en hangmatten te genieten. Er werd opnieuw gezwommen in slip, want
weinigen hadden er aan gedacht een zwembroek mee te nemen. Op het strand kon
men zich laten masseren, maar niemand liet het zich welgevallen, het leken meer
kinderen die de taak zouden uitvoeren. Van op het water was de zonondergang
echt prachtig. Tegen 18.00 u. bereikte iedereen opnieuw Vannas bungelows en
werden de brommers door de verhuurfirma uit Kompot weer opgehaald.
Het is al 21.00 u. geworden wanneer de eersten
het avondmaal bestellen. Om 22.15 u. zit er nog een groepje te genieten van een
krab. We worden af en toe wel eens gestoord door het geluid van een gekko die
er ergens aan het plafond in een hoekje van het restaurant.
Wij gaan slapen. Slaapwel. Voor ons 22.15 u.,
voor jullie 17.15 u.
Vandaag begint voor mij de dag reeds om 5.30 u. Om niet
achterop te geraken met het verslag moet het wel!
Tegen 7.30 u. ben ik al een stuk gevorderd en kan
kamergenoot Bernard en ik het ontbijt gaan nemen in het restaurant van de
Donboscohotelschool. We zitten er helemaal alleen tussen een horde studenten
die weer de stoel onder ons schuiven, de servet op ons knieën komt schikken.
Tegen 9.30 u. is iedereen klaar, zijn de valiezen en zakken
in de camionette geladen en kunnen we vertrekken naar de kuststad Kep.
We verlaten Sihanoukville en volgen een gehele tijd de kust.
We genieten van prachtige landschappen, inhammen van de zee met pittoreske
bootjes Om 11.45 u. bereiken we de stad Kampot. Hier houden we halt bij een
verhuurbedrijf van brommers. Bedoeling is dat we de afstand Van Kampot naar Kep
per brommer afleggen. We krijgen eerst wat uitleg over het rijden met deze
machientjes met versnellingen. Even proberen en we moeten met zn allen naar
het benzinestation om eerst even bij te tanken.
Om 12.30 u. kunnen we starten richting Kep om 25 km af te leggen. Het is
echt genieten in de stralende zon, een beetje wind en nu pas kan je overal om
je heen kijken. Halfweg de rit houden we even halt. Een vrouwtje is er bananen
aan het bakken. Ze klopt ook bananen plat, draait ze in een deeg en bakt ze in hete
olie. Voor 1 dollar krijgen we er een gans zakje. En ze laten zich smaken.
We rijden verder tot aan het White Horse Statue. We naderen
onze bestemming, Vanna Bungalows. De bungalows zijn over de heuvel verdeeld,
met zicht op zee.
Enkelen stillen nog wat hun honger en tegen
15.30 u. kennen we Kep gaan verkennen. De brommertjes worden opnieuw in gang
gestoken en voor de niet-brommerrijders zijn er twee tuk tuks. We volgen de
kustweg en regelmatig houden we halt om iets te bezichtigen. We trekken ook een
volledig vernielde woning in. In de tijd van de Rode Khmer werd verondersteld
dat aan de kust de rijken woonden en die moesten een kopje kleiner gemaakt
worden. We bezoeken het voormalige buitenverblijf van de koningin, ook helemaal
verwoest. Binnenin is niet intact gebleven.
We trekken verder naar de Local Kep Market. We
gaan er even binnen en wat een stank Onvoorstelbaar! Op de terugweg houden we
met enkelen nog even halt om te genieten van de ondergaande zon.
En zo kan het avondritueel opnieuw beginnen.
Douches nemen, zwemmen in het met zoutwater gevulde zwembad, wat napraten en
genieten van een lekker avondmaal. Scampies met groene peper en rijst met
groenten en ei wordt door heel wat vrienden besteld. Op de kaart is er heel wat
keuze aan vis en dat tegen 5 à 6 dollar.
Kamergenoot Bernard heeft de wekker gezet om 6.30 u. We
willen er van s morgens vroeg bij zijn. Op vakantie zijn om tijd te verliezen,
noch Bernard noch ik willen dat. Door het raam zien we dat de zon reeds in
volle hevigheid schijnt.
Tegen 7.30 u. gaan we op verkenning rond het Don
Boscoschool. De studenten trekken reeds naar school, anderen komen aan in het
hotel. Ze zijn allemaal uittest beleefd, ze knikken dat hun hoofd er bijna van
afvalt.
We zijn ondertussen ook de eersten om het ontbijt te nemen.
Een tiental studenten staan klaar. We voelen ons beiden een beetje
ongemakkelijk met zoveel ogen op ons gericht. Er wordt koffie geserveerd.
Terwijl we ons gaan bedienen van fruitsap en fruit zijn ze er met onze koffie
vandoor. We laten die terugzetten! Daarna bedienen we ons van lekkere broodjes,
warme tomaat, spek, eieren Er is ook een tafel met allerlei pastas, maar die
hotelschoolstudentjes zullen er enkele uren bijstaan om helemaal niets te
moeten bedienen. Welke Belgen eten nu van s morgens vroeg pastta? Ondertussen
komt Nik aan in badjas om een baantje te trekken in het zwembad. Terwijl ik
snel even naar buiten loop om alles op beeld vast te leggen, is mijn bord weer ribbebieweg.
Amaai, overgedienstig er zal hier nog het een en ander moeten geleerd worden,
Westerse toeristen zijn toch anders dan Aziaten!
Ondertussen zijn een groep studenten reeds naarstig de
bedden aan het opmaken en de kamers aan het poetsen. Voor sommigen vrij
vervelend, voor anderen een geluk. Een echtpaar had zich overslapen en dankzij
de studenten die hun kamer kwamen poetsen waren nog nipt op tijd aan tafel.
Bezoek aan de hotelschool en de technische school
Met enige vertraging, het is als bijna 9.45 u. geworden,
kunnen we de bezoeken aan de twee Donboscoscholen aanvatten. Eerst heeft de
directeur van de hotelschool lenige uitleg. We trekken enkele klaslokalen in.
In het eerste lokaal maken studenten die nog nooit een computer van dichtbij
hebben gezien kennis met het medium. Het is precies alsof er enkelen spelletjes
aan het spelen zijn, maar dat zal wellicht zijn om met het klavier en de muis
te leren werken. De hotelschool is vrij recent, is nog voortdurend aan
uitbreiding toe en telt momenteel 150 studenten. Het is leuk even het dagschema
te bekijken. Ze worden om 5.30 u. gewekt. Om 6.00 u. moeten ze naar de
studeerplaats en het ontbijt is er om 7.00 u. Merkwaardig op het dagschema te
zien is dat ze dagelijks ook van 19.40 u. tot 20.20 u. naar de kerk moeten.
Wanneer ik aan de directeur om enige uitleg vraag antwoord hij mij dat het toch
een Don Boscoschool is, maar dat we ons niet mogen voorstellen dat er
godsdienstles wordt gegeven. De manier van leven wordt er o.a. verkondigd:
eerlijk zijn, beleefd zijn, gedienstig Er wordt natuurlijk ook gebeden en
gezongen.
Van de hotelschool trekken we naar de technisch school. Er
staan heel wat gebouwen en een jongeman leidt ons rond. Later dringt het tot me
door dat het de directeur is en vernemen we dat hij een pater Salesiaan is die
uit midden India komt. De school telt 450 studenten. We trekken eerst naar een
gebouw en in de gang hangt een groot bord Dit gebouw werd geschonken door de
Belgische bevolking. We zien er studenten in de prachtige klaslokalen. Een
vrouw komt uit de klas en geeft ons enige uitleg in Het Duits. Het is een
ontwikkelingshelpster uit Oostenrijk afkomstig.
Dan volgt het bezoek aan een reeks
technische ateliers. In de eerste grote hangar zijn tientallen werkbanken
opgesteld. Studenten krijgen er instructies of zijn aan het oefenen op de
freesbanken- en draaibanken Voor de technische mannen van de groep is dat een
terugzien van voorbijgestreefde machine die bij ons al lang vervangen zijn door
computergestuurde. In de volgende hangar zijn studenten de laadbak van een
vrachtwagen aan het herstellen en anderen leren een buis plooien tot een
cirkel. Opvallend is de hefbrug met opschrift in het Nederlands. Deze en vorige
werkplaats kwam tot stand met de steun van de Duitse bevolking. In de derde
werkplaats worden brommers en autos hersteld. Al deze hangars staan in een
prachtig kader met mooie lanen met exotische bomen.
Vandaar gaat het naar de kerk. De vloer is helemaal in hout,
waaraan staat het beeld van Doon Bosco en Maria. De muur achteraan is helemaal
beschilderd met taferelen uit het nieuwe testament. Zo bereiken we om 11.20 u.
de eetruimte. De overdekte ruimte is helemaal ingenomen door stevige in inox
vervaardigde tafels en banken. Twee dames zijn de maaltijden voor de
leerkrachten aan het klaar maken. We nemen een kijkje in de keuken waar de
maaltijden voor de leerlingen worden bereid. Achteraan staat een enorme ketel
waar rijst wordt gestoomd. Een container hout staat ernaast om dagelijks het
vuur te kunnen stoken. Om 11.30 u. is het etenstijd. Ineen mum van tijd staan
alle studenten, netjes in uniform, geduldig in de rij. Enkele studenten komen
de verschillende plateaus rijst ophalen. Groepjes studenten nemen aan tafel
plaats. Rijst wordt verdeeld, ik bemerk leuke visjes Voor ons is het tijd om
school te verlaten en afscheid te nemen.
Uncle
Charlys House
Daarna trekken we met de bus, via een meer dan
hobbelige weg, enkele kilometer verder naar een stuk bouwgrond.
Even situeren. Enkele stortkinderen kunnen les
volgen in de Don Boscoschool. Bedoeling is op deze site, kortbij de school, een
internaat te bouwen voor deze studenten. CCH kocht het oude huis Uncle
Charlys House. Een Belgische vriend Charles kocht het aanpalend stuk grond.
Het eerste wat gebeurd is rond het eigendom een muur bouwen en een waterput
aanleggen. Bedoeling is nu dat binnen de twee jaar er een gebouw wordt
opgetrokken met de steun van Belgische sponsors. Ik word gevraagd een foto
maken van het terrein met de naam van de diverse sponsors. Sohka houdt telkens het
bord met de sponsornaam vast en in een dankhouding ernaast een student links en
de architect rechts.
Seafoodrestaurant op Treasure Island
Met de busjes gaat het nu naar het centrum van
Sihanouville. Het is een mondaine badstad aan het worden. Er worden enorm veel
hotels opgetrokken door rijke buitenlanders. Voor een hotel in aanbouw staan
tientallen krotjes, de verblijfplaats van de ambachtlieden. Aan het Lion
Monument nemen we de afslag naar de verschillende stranden. Een groot
afgebakend terrein is het Sokha Beach Wij trekken verder tot het uiterste punt.
Bedoeling is te eten in het seafoodrestaurant op Tresure Island. Rechts is een
grote nieuwe brug gebouwd naar een eiland. Nik heeft wat uitleg. Het is een
privébrug gebouwd door een rijke buitenlander. Hij wil op het eiland een gebouw
neerplanten, maar blijkbaar durft zijn vrouw niet telkens met een boot de
oversteek maken. Vandaar dan maar zelf een brug optrekken.
In het restaurant krijgen we eerst enige uitleg.
Ofwel bestel je aan de kaart ofwel duid je in de visbak aan welke vis je ze
moeten klaarmaken. Die wordt dan gewogen en per gewicht aangerekend. Er zijn
krabben, kreeften, slakken keus te over.
Onze groep trekt naar het strand en wordt over
twee strandhutten verdeeld. We kunnen het middagmaal bestellen. Het merendeel
bestelt vis, gebakken met of zonder look, enkele kreeften De andere huttengroep
laat drie verschillende vissen op diverse manieren klaar maken En ik? Ik houd
het gewoon bij ribbekes met frieten! We vernemen van het meisje dat ons aan
tafel bijstaat, dat ze 40 dollar per maand verdiend.
Met de tuk
tuk op tocht
Het is al 15.00 u. geworden. Met vier, Bernard
en ik, Polly en haar zoon Werner, besluiten we even naar Sihanoukville te
trekken. Het is wel leuk zitten aan het strand, maar daarmee is er niet veel te
beleven. We laten ons naar het centrum voeren door Sokha. Wanneer we aan het
Lions Monument uitstappen, komt een Tuk Tukdriver een voorstel doen. Hij wil
ons naar de waterval en het nationaal park voeren voor 20 dollar. Voor 15 is
hij akkoord.
En zo stappen we in het typische vehikel in. We
rijden een heel eind door het drukke centrum. De driver laat nog even zijn
benzinetank vollopen en de banden blazen. En maar rijden, rijden . Bergop gaat
het heel langzaam. Aan een splitsing houdt hij halt. Hij vraagt over we eerst
naar het par willen en geven we eerst de voorkeur aan de waterval? Het gaat
verder naar het park. We genieten van het landschap, de grazende buffels, de
mannen aan het werk in het water. Eenmaal in het nationaal park krijgen we een
voorstel om een boottocht te maken. Voor een tocht van 2 uur hebben we
onvoldoende tijd. Vandaar gaat het naar de monding van de rivier. We zitten
helemaal tussen de typische huisjes. De mensen zijn er volop aan het werk, aan
de boten, hout hakken, vissen sorteren
Vandaar gaat het de weg terug. Eenmaal aan de
splitsing nemen we de rode aardeweg. Na een tijdje rijden moeten we ieder 1
dollar toegangsgeld betalen. De ondergaande zon schijnt in het water. Eenmaal
bij de waterval aangekomen leidt een kind, met een schotel chips en koekjes op het
hoofd, ons naar de verschillende uitzichtpunten. Het kind is uiteraard
dolgelukkig wanneer het een pakje koekjes kan verkopen. Van ver roept hij naar
zijn moeder, die in de rivier aan het wassen is, dat hij iets heeft verdiend.
Al snel staan nog enkele kinderen zondom ons en willen hun chips en koekjes
aanprijzen.
We spreken met de tuk tukdriver af om ons ergens
naar te brengen waar we een broodje kunnen eten en of hij ons dan terug naar
het hotel wil voeren.
De man is uiterst gelukkig. Hij vertelt dat het
leven hard is. Gelukkig dat hij ons vandaag als klant had, (het toeristisch
seizoen moet nog op gang komen), anders had hij weer niets verdiend. Zo
bereiken we opnieuw het centrum van Sihanoukville en aan een keurige zaak houdt
hijk halt. We bestellen vier broodjes met paté (??) en worden dat keurig op een
bordje geserveerd met pijpajuintjes, komkommer Echt een toffe plaats met naast
ons een overgelukkige driver en wij die eveneens genoten hebben van een
onvergetelijke namiddag. Tegen 20.30 u. bereiken we opnieuw ons hotel en nemen
afscheid.
Ons avondritueel kan opnieuw beginnen. Fotos
inladen, bewerken, op het netwerk plaatsen Om 23.00 u. trekken we nog even
naar de bar om een Angkor-pintje en aan het zwembad vinden we nog een koppel
die het daar gezellig vindt en nog te vroeg om te gaan slapen. Tegen 0.15 u.
doven we ook ons kamerlicht en hopen snel de slaap te vinden.
